Συνταξιούχοι: Το ΣτΕ ανοίγει «παράθυρο» για αναδρομικά 10 μηνών

Σε τροχιά αναδρομικών κινείται το συνταξιοδοτικό, μετά τη δημοσίευση των καθαρογραμμένων αποφάσεων του ΣτΕ για τον νόμο Κατρούγκαλου την περασμένη Παρασκευή.

Το παζλ που κρατά σε αγωνία 2,5 εκατομμύρια συνταξιούχους συμπληρώνεται ώστε να δείξει σταδιακά την πόρτα προς το... ταμείο. Οπως όμως παρατηρούν ειδικοί, δεν φαίνεται να βρίσκονται ακόμη όλα τα κλειδιά του γρίφου στη θέση τους, καθώς μια νέα απόφαση του ΣτΕ καλείται να ρίξει επιπλεόν φως στη μεταβατική περίοδο.

Ειδικοί της κοινωνικής ασφάλισης, αποκρυπτογραφώντας σκέψεις των ανώτατων δικαστών, δείχνουν προς το 10μηνο που μεσολαβεί μεταξύ της δημοσίευσης της προηγούμενης απόφασης του ΣτΕ (Ιούνιος 2015) και της ψήφισης του νόμου Κατρούγκαλου (Μάιος 2016). Αυτή η περίοδος συγκεντρώνει πλέον τις μεγαλύτερες πιθανότητες για δικαίωση και καταβολές αναδρομικών σε δόσεις. Κατά μερίδα ειδικών, μάλιστα, είναι η πλέον αδιαμφισβήτητη, εντός της οποίας χωρεί δικαίωση, αφού ανιχνεύεται κενό νόμου. Ωστόσο οι τωρινές αποφάσεις οριοθετούν τη «μεγάλη εικόνα» για τη συνταγματικότητα του επανυπολογισμού και κλείνουν την πόρτα σε διευρυμένες διεκδικήσεις και ανατροπές, χωρίς όμως να μπαίνουν στις επιμέρους λεπτομέρειες της μεταβατικής περιόδου. Δεν κρίνουν δηλαδή αυτό καθαυτό το ζήτημα των παλαιών αναδρομικών. Γι’ αυτό εκτιμάται πως δεν προκύπτει ξεκάθαρη λύση.

Το σκεπτικό των αποφάσεων έχει μπει στο μικροσκόπιο της επιστημονικής επιτροπής του υπουργείου Εργασίας για το νέο Ασφαλιστικό. Στον μεγεθυντικό φακό μπαίνουν και οι δημοσιονομικές επιπτώσεις από κάθε πιθανό σενάριο, καθώς οι αντοχές του συστήματος δεν είναι απεριόριστες. Σε μια πρώτη αντίδραση, στελέχη του υπουργείου Εργασίας έλεγαν πως η πρώτη ανάγνωση δείχνει ότι «αυτές οι αποφάσεις δεν βγάζουν αναδρομικά». Φαίνεται δηλαδή πως η μεγάλη εικόνα του επανυπολογισμού κλείνει χωρίς αναδρομικές υποχρεώσεις. Οσο για την τύχη της μεταβατικής περιόδου, μένει να κριθεί -καθώς φαίνεται- σε νέα απόφαση του ΣτΕ.

Ρόλο-κλειδί παίζει η τύχη της αίτησης αναίρεσης που έχει καταθέσει στο ΣτΕ ο ΕΦΚΑ κατά πρόσφατης απόφασης Διοικητικού Εφετείου. Η εν λόγω εφετειακή απόφαση καταλογίζει σε συνταξιούχο δικαστή αναδρομικά για την περίοδο από 1ης Ιουλίου 2015 έως τις 30 Ιουνίου 2017, δηλαδή πριν και μετά την ψήφιση του νόμου Κατρούγκαλου. Αν η αίτηση αυτή δεν απορριφθεί για τυπικούς λόγους, επειδή το επιδικαζόμενο ποσό είναι κάτω από το όριο των 40.000 ευρώ και εφόσον το Ανώτατο Δικαστήριο μπει στην ουσία, τότε εκεί θα φανεί ξεκάθαρα τι πρέπει να γίνει με τα αναδρομικά της μεταβατικής περιόδου.

Παρ’ όλα αυτά, στο σκεπτικό των τωρινών αποφάσεων αναπτύσσονται επιχειρήματα που «δείχνουν» προς τη μία ή την άλλη πλευρά. Στη λογική αυτή ειδικοί υποστηρίζουν πως ισχυροποιείται η άποψη που θέλει το εύρος των οφειλόμενων αναδρομικών να περιορίζεται στο 10μηνο, καθώς αναφέρεται ότι ο νομοθέτης μπορεί να «επαναθεσπίσει τις κριθείσες ως αντισυνταγματικές περικοπές». Ερμηνεύοντας αυτό το σκεπτικό θα μπορούσε να πει κανείς πως οι αντισυνταγματικές περικοπές του 2012 επαναθεσπίζονται από την ψήφιση του νόμου Κατρούγκαλου. Αλλοι ειδικοί διατυπώνουν την άποψη πως τα αναδρομικά θα μπορούσαν να «φτάσουν» έως 1/1/2017, καθώς εκεί εντοπίζεται η αρχή του ΕΦΚΑ. Η τρίτη άποψη επιμένει πως τα αναδρομικά παραμένουν μέχρι τα τέλη του 2018.