Κοινωνικό μέρισμα: Αλλαγές της τελευταίας στιγμής για να το λάβουν 300.000 οικογένειες

Στο φουλ τρέχουν οι μηχανές για να κλειδώσουν το συντομότερο δυνατό νέες διορθωτικές αλλαγές στο κοινωνικό μέρισμα, με στόχο ο αριθμός των δικαιούχων να προσεγγίσει τελικά ή και να ξεπεράσει ελαφρώς τις 300.000. Εφόσον, τελικά, κλειδώσουν οι νέες αλλαγές, οι σχετικές ανακοινώσεις θα πρέπει να αναμένονται άμεσα (το αργότερο μέχρι τη Δευτέρα), αφού η πλατφόρμα για την υποβολή αιτήσεων κλείνει, με τα σημερινά δεδομένα, στις 26 Δεκεμβρίου, προκειμένου να πληρωθούν οι δικαιούχοι μέχρι τις 31 Δεκεμβρίου 2019.

Σύμφωνα με πληροφορίες του ethnos.gr, το συνολικό κονδύλι για το κοινωνικό μέρισμα είναι πιθανόν να αυξηθεί στα 200 - 210 εκατ. ευρώ, από περίπου 175 εκατ. ευρώ που είχαν αρχικά προϋπολογιστεί. Ο κεντρικός κορμός των κριτηρίων δεν αναμένεται να διαφοροποιηθεί ουσιαστικά, αλλά εξετάζονται επιμέρους αλλαγές για να αποκατασταθούν, στο πλαίσιο των δημοσιονομικών περιθωρίων, κάποιες αδικίες ή προβλήματα που εντοπίστηκαν.

Με τα περίπου 200 εκατ. ευρώ του κοινωνικού μερίσματος και με την αναμενόμενη αύξηση του κονδυλίου για το επίδομα θέρμανσης άνω των 68 εκατ. ευρώ (για το οποίο σήμερα είναι η καταληκτική ημερομηνία υποβολής αιτήσεων) κλείνει και αυτός ο κύκλος παροχών από τη δημοσιονομική υπεραπόδοση της οικονομίας, η οποία «έδωσε» φέτος σωρευτικά παροχές και ελαφρύνσεις πάνω από 1,6 δισ. ευρώ.

Την ίδια ώρα πληθαίνουν τα σενάρια γύρω από την προαναγγελθείσα μείωση της εισφοράς κοινωνικής αλληλεγγύης που, όπως όλα δείχνουν, έρχεται τους επόμενους μήνες μαζί με τη νέα μείωση για τον ΕΝΦΙΑ. Η μείωση της εισφοράς αλληλεγγύης  αναμένεται να κριθεί το Μάιο καθώς τότε θα υπάρχει μια καλή εικόνα της πορείας του προϋπολογισμού του 2020 για να αξιολογηθούν τα πραγματικά δημοσιονομικά περιθώρια που μπορεί να προκύψουν.

Τα σενάρια που βλέπουν το φως της δημοσιότητας κάνουν λόγο για μια μείωση 20% - 30%, που θα είναι το πρώτο βήμα για να εξαλειφθεί συνολικά η συγκεκριμένη εισφορά, η οποία ξεκίνησε ως έκτακτη το 2011, ανανεώθηκε το 2014 και εξακολουθεί να επιβαρύνει περίπου 2,3 εκατομμύρια φορολογούμενοι αποφέροντας στον κρατικό προϋπολογισμό περίπου 1,16 δισ. ευρώ ετησίως, ενώ επιβάλλεται για εισοδήματα από 12.000 ευρώ και άνω.

Θα μπορούσε, χωρίς να έχει αποφασιστεί ακόμη κάτι, η μείωση της εισφοράς αλληλεγγύης, ενός μέτρου που απευθύνεται σε μεγάλο βαθμό στη μεσαία τάξη, να εφαρμοστεί για τα εισοδήματα του 2019 μέσω της εκκαθάρισης των φορολογικών δηλώσεων που θα υποβάλουμε το 2020. Για έναν μισθωτό με ετήσιο εισόδημα 30.000 ευρώ εκτιμάται πως θα προκύπτει όφελος 135,2 ευρώ εάν η εισφορά «ψαλιδιστεί» κατά 20%, ενώ για ένα εισόδημα 30.000 ευρώ με μείωση 30% η μείωση θα είναι περίπου 202 ευρώ.

Εάν η μείωση ισχύσει για τα εισοδήματα του 2019 , για τους μισθωτούς και τους συνταξιούχους θα μπορούσε η μείωση να ενεργοποιηθεί στο δεύτερο εξάμηνο του έτους μέσω της μηνιαίας παρακράτησης φόρου και για το πρώτο εξάμηνο οι μειώσεις να αποτυπωθούν στις εκκαθαρίσεις των φορολογικών δηλώσεων. Εάν η μείωση νομοθετηθεί το φθινόπωρο, θα περάσει στα εκκαθαριστικά του 2021. Για τους ελεύθερους επαγγελματίες και αυτοαπασχολούμενους η μείωση θα φανεί λογικά στα εκκαθαριστικά του 2021.  

Οι αλλαγές είναι πιθανόν να ενσωματώνονται σε νέο φορολογικό νομοσχέδιο που θα έλθει στη Βουλή την άνοιξη, ενώ στο πλαίσιο των σεναρίων, στο τραπέζι φαίνεται πως βρίσκονται και σκέψεις για νέα μείωση των συντελεστών του χαμηλού ΦΠΑ στο 11% από 13% (τρόφιμα και εστίαση), νέα μείωση του εταιρικού συντελεστή στις επιχειρήσεις στο 20% από 24%, η νέα μείωση στον ΕΝΦΙΑ.

Κλειδί για όλες αυτές τις κινήσεις είναι η εξασφάλιση του απαραίτητου δημοσιονομικού χώρου, ενώ παραμένει κεντρικός στόχος της κυβέρνησης μια νέα πολιτική συμφωνία με τους πιστωτές για να μειωθούν οι στόχοι για τα πρωτογενή πλεονάσματα κάτω από το 3,5% του ΑΕΠ, χαλαρώνοντας τη λιτότητα στη χώρα. Κρίσιμη από όλες τις πλευρές είναι η διαπραγμάτευση με τους πιστωτές για την πέμπτη αξιολόγηση, που ξεκινά μέσα στον Ιανουάριο, με ορίζοντα αποφάσεων το Eurogroup της 16ης Μαρτίου.