Αναδρομικά: Ποιοι συνταξιούχοι πάνε ταμείο το 2020 - Τι ποσά θα πάρουν

Χρονιά αναδρομικών είναι το 2020. Εντός του πρώτου 6μήνου αναμένεται να λυθούν όλοι οι γρίφοι που ταλαιπωρούν 2,5 εκατομμύρια συνταξιούχους εδώ και αρκετό καιρό. Ειδικότερα στους πρώτους μήνες του 2020 θα πληρωθούν τα «φρέσκα» αναδρομικά του 2019 ενώ αργότερα και μέχρι το καλοκαίρι αναμένεται να έχει ξεκαθαρίσει και το τοπίο για τα «παλαιά» αναδρομικά του 2015. Το πρώτο βήμα γίνεται την επόμενη Παρασκευή 10 Ιανουαρίου, καθώς διεξάγεται στο ΣτΕ η πολυαναμενόμενη πιλοτική δίκη για τα παλαιά αναδρομικά. Ακολουθεί η κατάθεση και ψήφιση του ασφαλιστικού νομοσχεδίου, με το οποίο θα δρομολογηθεί η πληρωμή των νέων αναδρομικών του 2019.

Αναλυτικά η διαδικασία και τα τρία μεγάλα χρονικά ορόσημα στην πολυετή διελκυστίνδα των αναδρομικών έχει ως εξής:

Την επόμενη Παρασκευή 10 Ιανουαρίου εισάγεται στην Ολομέλεια του ΣτΕ η πιλοτική δίκη που θα κρίνει την πολύκροτη υπόθεση των αναδρομικών του 2015 για 2,5 εκατομμύρια συνταξιούχους. Πρόκειται για μια ομαδική αγωγή 46 συνταξιούχων του ΟΤΕ, η οποία κατατέθηκε τον περασμένο Σεπτέμβριο στο Διοικητικό Πρωτοδικείο Αθηνών και εγείρει αξιώσεις για όλη την λεγόμενη μεταβατική περίοδο, δηλαδή από το 2013 έως και το 2019. Οι 46 συνταξιούχοι του ΟΤΕ ζητούν από 5.600 έως 62.394 ευρώ ανάλογα με την απώλεια που είχε ο καθένας για 80 μήνες από τις περικοπές των νόμων 4051 και 4093 του 2012, οι οποίες κρίθηκαν το 2015 αντισυνταγματικές από το ΣτΕ. Η τύχη της εν λόγω αγωγής που εκδικάζεται με ρυθμούς… σπριντ θα είναι πιλότος για όλες τις δικαστικές διεκδικήσεις αναδρομικών, ενώ θα δείξει τον δρόμο και στην κυβέρνηση για το τι πρέπει να γίνει με τα παλαιά αναδρομικά από τις μειώσεις σε κύριες, επικουρικές και την κατάργηση των δώρων του 2012. Η νομική βάση της αγωγής, την οποία έχει επιμεληθεί ο δικηγόρος Λουκάς Αποστολίδης, στηρίζεται στο επιχείρημα πως οι περικοπές του 2012 συνιστούν παράβαση του Πρώτου Πρόσθετου Πρωτοκόλλου της ΕΣΔΑ (σεβασμός της περιουσίας) ενώ παραβιάζουν και μια σειρά από συνταγματικές διατάξεις, όπως η αρχή της αναλογικότητας, η αρχή της ισότητας στα δημόσια βάρη, το δικαίωμα της αξιοπρεπούς διαβίωσης κ.α. Ο κορμός βασίζεται στις αποφάσεις ΣτΕ του 2015 που ακύρωσαν ως αντισυνταγματικές τις μειώσεις του 2012. «Με επιστολή μου στην Πρόεδρο του Ανώτατου Δικαστηρίου έχω ζητήσει να εισαχθεί η υπόθεση σε μείζονα Ολομέλεια, όπως είχε πράξει και ο Παναγιώτης Πικραμμένος στην εκδίκαση του πρώτου μνημονίου το οποίο κρίθηκε από 54 Συμβούλους Επικρατείας. Θεωρώντας ότι και τώρα πρόκειται για μια κρίσιμη δικαστική μάχη, έχω ζητήσει εγγράφως να υπάρξει η ίδια σύνθεση με όλους τους Συμβούλους. Αυτό επιβάλλεται και από τα δύσκολα νομικά προβλήματα που καλείται η Ολομέλεια να λύσει αλλά και από το τεράστιο κοινωνικό βάρος που θα έχει η απόφασή της», δηλώνει στο ethnos.gr λίγα 24ωρα πριν την κρίσιμη μάχη ο κ. Αποστολίδης.

 Μετά την εκδίκαση της 10^ης Ιανουαρίου θα ακολουθήσουν Διασκέψεις των Συμβούλων ενώ η απόφαση εκτιμάται πως θα πρέπει να αναμένεται το νωρίτερο 2-3 μήνες αργότερα. Σύμφωνα με νομικούς κύκλους πιθανότητες δικαίωσης υπάρχουν για το 10μηνο που μεσολαβεί από 10/6/2015 έως 11/5/2016, δηλαδή μετά την δημοσίευση των προηγούμενων αποφάσεων του ΣτΕ και μέχρι την ψήφιση του νόμου Κατρούγκαλου. Μόνο γι αυτό το 10μηνο το κόστος αγγίζει τα 4 δις. αν συμπεριληφθούν και τα δώρα. Ατομικά οι συνταξιούχοι διεκδικούν ποσά από 660 έως 7.218 ευρώ. Τα ελάχιστα ποσά προκύπτουν για τους συνταξιούχους ΟΓΑ που έχασαν μόνο τα δώρα, τα οποία για την κατώτατη σύνταξη των 330 ευρώ ήταν 660 ευρώ το χρόνο, καθώς οι αγρότες ελάμβαναν μέχρι το 2012 τα πλήρη δώρα. Τα υψηλότερα ποσά προκύπτουν για συνταξιούχους που λαμβάνουν περισσότερες από δυο συντάξεις, όπως για παράδειγμα γιατροί του ΕΣΥ, μηχανικοί του Δημοσίου, χήρες ή χήροι που λαμβάνουν περισσότερες από τέσσερις συντάξεις και άλλοι. Γενικώς τα μεγαλύτερα ποσά προκύπτουν για συνταξιούχους με υψηλές συντάξεις ή περισσότερες από δυο συντάξεις. Οι περικοπές κύριων και επικουρικών αγγίζουν 1,2 εκατομμύρια συνταξιούχους, ενώ η κατάργηση των δώρων που είχαν διαμορφωθεί σε σταθερό ποσό 800 ευρώ ετησίως, αφορά τους πάντες δηλαδή 2,5 εκατομμύρια. Ενδεικτικό είναι πως πάνω από 1,6 εκατομμύρια ηλεκτρονικές αιτήσεις έχουν υποβληθεί στην ψηφιακή πλατφόρμα του ΕΦΚΑ. Οι διεκδικήσεις κινούνται σε δυο ταχύτητες. Την διαχωριστική γραμμή θέτει το συνταξιοδοτικό εισόδημα, όπως αυτό είχε διαμορφωθεί το 2012 πριν τις περικοπές σε δώρα και συντάξεις που κρίθηκαν αντισυνταγματικές. Δεδομένου ότι οι επίμαχες μειώσεις επιβλήθηκαν οριζόντια σε όλους ανεξάρτητα από το Ταμείο στο οποίο ανήκαν και ανεξάρτητα από το αν προέρχονταν από το Δημόσιο ή τον ιδιωτικό τομέα, οι δυο βασικές ταχύτητες είναι : Συνταξιούχοι με εισόδημα από κύριες, επικουρικές και μερίσματα κάτω από 1.000 ευρώ μικτά. Έχασαν τελείως τα δώρα, τα οποία είχαν “ψαλιδιστεί” ήδη από το 2010 και μέτρησαν απώλειες στην επικουρική τους σύνταξη. Συνταξιούχοι με εισόδημα από κύριες, επικουρικές και μερίσματα πάνω από 1.000 ευρώ μικτά είναι η δεύτερη ταχύτητα. Έχασαν τελείως τα δώρα, μέτρησαν απώλειες 5%-20% στο άθροισμα κύριας και επικουρικής, είχαν “έξτρα” μειώσεις στην επικουρική, καθώς και πρόσθετο “ψαλίδι” 12% ειδικά για όσους λάμβαναν μηνιαία σύνταξη άνω των 1.300 ευρώ. 

Προς τα τέλη Ιανουαρίου θα πρέπει να ψηφιστεί το ασφαλιστικό νομοσχέδιο, όπου και θα φανεί το πλαίσιο για τα φρέσκα αναδρομικά, που χτίζονται μετά την πρόσφατη απόφαση του ΣτΕ στις 4 Οκτωβρίου για περισσότερους από 350.000 συνταξιούχους. Αυτά αφορούν στις περικοπές των επικουρικών του 2016 και στα χαμηλά ποσοστά αναπλήρωσης των κύριων συντάξεων. Η κυβέρνηση δια στόματος του υπουργού Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων, Γιάννη Βρούτση, έχει δεσμευθεί ότι αυτά τα αναδρομικά θα αποδοθούν στο πλαίσιο της ψήφισης του ασφαλιστικού νομοσχεδίου. Πρόκειται για αναδρομικά τουλάχιστον 5 μηνών (Οκτώβριος, Νοέμβριος, Δεκέμβριος, Ιανουάριος) καθώς η απόφαση του ΣτΕ μετράει από τις 4 Οκτωβρίου και αφορούν : περίπου 300.000 συνταξιούχους ιδιωτικού και δημόσιου τομέα που έχασαν από την επικουρική τους το καλοκαίρι του 2016 έως και 48%. Οι αυξήσεις στις επικουρικές θα είναι από 5 έως 196 ευρώ και μεσοσταθμικά 99,57 ευρώ το μήνα, συνεπώς τα αναδρομικά θα κυμαίνονται κοντά στα 500 ευρώ τουλάχιστον. Τα περισσότερα θα λάβουν όσοι είχαν τις μεγαλύτερες περικοπές το καλοκαίρι του 2016, δηλαδή : πρώην τραπεζουπάλληλοι της Τράπεζας Πίστεως και της Εμπορικής Τράπεζας, όπως επίσης και πρατηριούχοι υγρών καυσίμων κοντά στα 1.000 ευρώ αναδρομικά (εφόσον είναι μόνο 5 μήνες). Επίσης πρώην ναυτικοί, εμπορουπάλληλοι, ναυτιλιακοί πράκτορες, δικηγόροι, ναυτικοί τουλάχιστον 750 ευρώ. Τέλος μισθωτοί του πρ. ΙΚΑ, συμβολαιογράφοι, τραπεζουπάλληλοι της πρ. ΕΤΒΑ κοντά στα 500 ευρώ. Τα "φρέσκα" αναδρομικά επίσης αφορούν χιλιάδες συνταξιούχους που έχουν αποχωρήσει με περισσότερα από 30 έτη ασφάλισης, καθώς οι κύριες ανταποδοτικές συντάξεις τους θα αναπροσαρμοστούν από 4/10 με βάση τα νέα αυξημένα ποσοστά αναπλήρωσης. Μαζί με την μηνιαία αύξηση που δικαιούνται θα λάβουν και τα αντίστοιχα αναδρομικά ποσά για τους μήνες Οκτώβριος - Φεβρουάριος. Δεδομένου ότι η μέση αύξηση υπολογίζεται να κυμαίνεται στα 60-70 ευρώ, τα αναδρομικά θα κυμαίνονται κατ ελάχιστον στα 350 ευρώ. Τα “φρέσκα» αναδρομικά θα πληρωθούν χωρίς αιτήσεις και αυτόματα σε όλους όσοι τα δικαιούνται μετά τους απαραίτητους επανυπολογισμούς των κύριων και επικουρικών συντάξεων.

Το τρίτο ορόσημο στο θρίλερ των αναδρομικών θα έρθει με την έκδοση της πολυαναμενόμενης απόφασης του ΣτΕ για τα παλαιά αναδρομικά του 2015. Η απόφαση αναμένεται με μεγάλη αγωνία από τους 2,5 εκατομμύρια συνταξιούχους, οι οποίοι εδώ και χρόνια  ταλαιπωρούνται με αιτήσεις επί αιτήσεων και αγωγές. Μόνο στο Πρωτοδικείο Αθηνών εκκρεμούν πάνω από 6.000 ομαδικές αγωγές, ενώ στην ηλεκτρονική πλατφόρμα του ΕΦΚΑ έχουν υποβληθεί πάνω από 1,6 εκατομμύρια αιτήσεις. Το ΣτΕ απαντώντας στα ερωτήματα του ΕΦΚΑ θα αποφανθεί για όλες τις επίμαχες χρονικές περιόδους και θα ξεκαθαρίσει πλήρως το τοπίο. Όπως αναφέρεται χαρακτηριστικά στην αίτηση του Φορέα προς το Ανώτατο Δικαστήριο, η επίλυση των νομικών ζητημάτων που εγείρονται από την εν λόγω αγωγή θα καθορίσει τη βασιμότητα για τις προβαλλόμενες απαιτήσεις των εξής χρονικών περιόδων :

• Από 1/1/2013 έως 9/6/2015, δηλαδή πριν την δημοσίευση των προηγούμενων αποφάσεων του ΣτΕ που τράβηξαν «κόκκινη γραμμή» στην αναδρομικότητα σε όσους δεν είχαν ασκήσει ένδικα μέσα μέχρι τότε και δεδομένου ότι η νέα αγωγή διεκδικεί αναδρομικά από το 2013 αν και ασκήθηκε μετά την δημοσίευση της παλαιότερης απόφασης (10/6/2015)
• Από 10/6/2015 έως 11/5/2016, δηλαδή το περίφημο 10μηνο που μεσολαβεί μετά την δημοσίευση των προηγούμενων αποφάσεων και μέχρι την ψήφιση του νόμου Κατρούγκαλου
• Από 12/5/2016 ημερομηνία ψήφισης του νόμου ως και το 2019

Μετά την έκδοση της απόφασης κι εφόσον προκύψει υποχρέωση της Πολιτείας να καταβάλλει αναδρομικά για κάποιο χρονικό διάστημα (π.χ. για το 10μηνο) τότε θα πρέπει το οικονομικό επιτελείο να προσδιορίσει τον χρονικό ορίζοντα εντός του οποίου θα αποπληρωθούν τα επίμαχα ποσά. Θεωρείται βέβαιο ότι αυτό θα γίνει – αν χρειαστεί – σε βάθος χρόνου και σε πολλές δόσεις ώστε να μην τιναχτεί στον αέρα η δημοσιονομική ισοροπία της χώρας.