Συντάξεις: Οι δύο ταχύτητες των νέων συντελεστών - Ποιοι ωφελούνται (Πίνακες)

Νέα αρχιτεκτονική έρχεται στους συντελεστές αναπλήρωσης των κύριων συντάξεων με το νέο ασφαλιστικό νομοσχέδιο. Όπως έχει γράψει το «Εθνος της Κυριακής», οι αλλαγές επηρεάζουν παλαιές και νέες συντάξεις, αλλά μόνο όσους έχουν συνταξιοδοτηθεί ή συνταξιοδοτούνται με περισσότερα από 30 έτη ασφάλισης, ενώ ο κομβικός συντελεστής στην 40ετία κυμαίνεται ανάμεσα στο 50% - 50,5%, καθώς κλείδωσε στο 50,01%.

Τα κέρδη κλιμακώνονται για όσους έχουν αποχωρήσει ή αποχωρούν με περισσότερα από 30 και έως 44 έτη ασφάλισης. Δυο είναι τα βασικά χαρακτηριστικά του νέου συστήματος, που κατά τα λοιπά διατηρεί την ίδια δομή που είχε και με τον νόμο Κατρούγκαλου:

• Η αναπλήρωση της ανταποδοτικής σύνταξης «γκαζώνει» για όσους «κλειδώσει» την χρυσή 10ετία. Δηλαδή για όσους έχουν συνταξιοδοτηθεί ή συνταξιοδοτούνται με περισσότερα από 30 και έως 40 έτη ασφάλισης.
• Ακολούθως η αναπλήρωση «φρενάρει» σημαντικά μετά τα 40 έτη καθώς πέφτει από τις 2,55 ποσοστιαίες μονάδες κατ έτος στο 0,50 ποσοστιαίες μονάδες κατ έτος.

Αυτές οι δύο κομβικές αλλαγές έχουν τα εξής βασικά αποτελέσματα :

• Ο σωρευτικός συντελεστής που δίνει το ύψος της ανταποδοτικής σύνταξης αυξάνεται με δυο ταχύτητες για όσους έχουν ασφαλιστικό βίο από 30 έτη και μια μέρα έως 45 έτη. 
• Οι πλέον κερδισμένοι του νέου συστήματος συγκριτικά με τον νόμο Κατρούγκαλου είναι όσοι αποχωρούν με 40ετία ασφάλισης και πληρωμένων εισφορών. Στα 40 χρόνια κορυφώνονται τα «κέρδη» συγκριτικά με τα τους σημερινούς συντελεστές.
• Μετά τα 30 έτη ασφάλισης και μέχρι τα 40 η αναπλήρωση αυξάνεται προοδευτικά. Όσα περισσότερα χρόνια έχει εξασφαλίσει κανείς μέσα σε αυτή την δεκαετία τόσο μεγαλύτερη σύνταξη θα λάβει. Πιο σημαντικό είναι το όφελος στην 5ετία 35 – 40 έτη ασφάλισης.
• Μετά τα 40 έτη, η αύξηση της αναπλήρωσης ανακόπτεται σημαντικά. Εδώ «κρύβεται» και η βασική αλλαγή συγκριτικά με το σύστημα Κατρούγκαλου, το οποίο διατηρούσε τον υψηλότερο κατ έτος συντελεστή (2 ποσοστιαίες μονάδες) για όλα τα χρόνια μετά τα 40. Αντίθετα το νέο σύστημα δίνει μεγαλύτερη έμφαση σε όσους αποχωρούν με περισσότερα από 30 και έως 40 έτη ασφάλισης και φρενάρει σημαντικά στην ανταπόδοσή του μετά τα 40 έτη.
• Εξαιτίας του «φρένου» που μπαίνει στον συντελεστή μετά τα 40 έτη ασφάλισης, τα κέρδη φθίνουν, πάντα συγκριτικά με το σημερινό ισχύον σύστημα. Στο πλαίσιο αυτό ο νέος σωρευτικός συντελεστής παραμένει υψηλότερος συγκριτικά τον νόμο Κατρούγκαλου για όλους οσοι έχουν πάνω από 30 έως και 44 έτη ασφάλισης. Από τα 45 έτη ασφάλισης και πάνω το σημερινό σύστημα αποδίδει περισσότερα. Αυτό συμβαίνει διότι μετά τα 40 έτη η αναπλήρωση φρενάρει αλλά λόγω της αύξησης που δίνεται στην «χρυσή δεκαετία» (30 – 40 έτη ασφάλισης) παραμένει υψηλότερη από τον νόμο Κατρούγκαλου για τα έτη 41^ο, 42^ο, 43^ο και 44^ο.
• Όσοι έχουν αποχωρήσει ή αποχωρούν με 35ετία θα έχουν αναπλήρωση 37,31% έναντι 33,81% με το σημερινό σύστημα.
• Όσοι φεύγουν με 40ετία θα έχουν αναπλήρωση 50,01% έναντι 42,80%.
• Όσοι αποχωρούν με 42 έτη θα έχουν ανταποδοτική σύνταξη 51,01% έναντι 46,80% με το παλαιό σύστημα.

Οι ωφελημένοι σύμφωνα με τον υπουργό Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων, Γιάννη Βρούτση, είναι πάνω από ένα εκατομμύριο δικαιούχοι κύριων συντάξεων, παλαιών και νέων – δηλαδή με έναρξη συνταξιοδότησης πριν ή μετά τις 12 Μαίου του 2016. Σε αυτή την κατηγορία υπάρχουν δυο ταχύτητες δικαιούχων : Κάποιοι θα πάρουν αυξήσεις στην τσέπη αλλά οι περισσότεροι θα διαπιστώσουν την αύξηση της ανταποδοτικής τους σύνταξης μόνο στα εκκαθαριστικά, καθώς αυτή θα συμψηφιστεί λογιστικά με την προσωπική διαφορά που διατηρούν στο πλαίσιο του ισχύοντος συστήματος.

Οι αυξήσεις των ανταποδοτικών συντάξεων θα είναι από 12 ευρώ για όσους έχουν αποχωρήσει ή αποχωρούν με 33 έτη ασφάλισης έως και 252 ευρώ για όσους έχουν 40 έτη ασφαλιστικού βίου. Οι αυξήσεις αυτές μετράνε από 1^η Οκτωβρίου για τους ήδη συνταξιούχους και τα αναδρομικά τουλάχιστον 5 μηνών θα δοθούν – όπως έχει γράψει το «Έθνος – εφάπαξ σε μια δόση μετά την ψήφιση του νόμου τους απαραίτητους επανυπολογισμούς των συντάξεων. 

Ζεστό χρήμα στην τσέπη θα δουν συνταξιούχοι που έχουν συνταξιοδοτηθεί μετά τις 13 Μαίου 2016 (έναρξη ισχύος νόμου Κατρούγκαλου) και δεν διατηρούν προσωπική διαφορά όπως και κάποιοι παλαιοί συνταξιούχοι με αρνητική προσωπική διαφορά ή εξαιρετικά μικρή θετική προσωπική διαφορά. Στο νέο τοπίο καθαρές αυξήσεις στην τσέπη αναμένεται να δουν :

1. Νέοι συνταξιούχοι από όλα τα πρώην Ταμεία του ιδιωτικού τομέα και το Δημόσιο που έχουν αποχωρήσει μετά τις 13 Μαΐου 2016 και δεν έχουν προσωπική διαφορά. Θα λάβουν το ποσό της αύξησης που τους αναλογεί από 4/10 ως αναπροσαρμογή του μεικτού ποσού,εφόσον έχουν πάνω από 33 χρόνια ασφάλισης.
2. Παλαιοί συνταξιούχοι που αποχώρησαν πριν από τις 13 Μαΐου 2016 και έχουν αρνητική προσωπική διαφορά, δηλαδή έχουν λάβει αύξηση από 1/1/2019. Εφόσον εµπίπτουν στις κατηγορίες αυξηµένης ανταποδοτικότητας (είχαν αποχωρήσει με πάνω από 33 χρόνια) η προσωπική διαφορά θα αυξηθεί και µαζί της θα αυξηθεί από 4 Οκτωβρίου 2019 το 1/5 αυτής που λαµβάνουν.
3. Παλαιοί συνταξιούχοι που αποχώρησαν πριν από τις 13 Μαΐου 2016 και έχουν πολύ μικρή θετική προσωπική διαφορά (π.χ. κάτω από 50 ευρώ). Με την αύξηση της ανταποδοτικής τους σύνταξης αντιµετωπίζουν το ενδεχόµενο να «µηδενίσουν το κοντέρ» της προσωπικής διαφοράς ή να περάσουν σε αρνητική προσωπική διαφορά, δηλαδή σε αύξηση. Για παράδειγμα, έστω συνταξιούχος που έχει στο εκκαθαριστικό του θετική προσωπική διαφορά 25 ευρώ. Αν έχει αποχωρήσει με 40 έτη ασφάλισης και η ανταποδοτική του σύνταξη αυξηθεί από 4 Οκτώβρη κατά 50 ευρώ, τότε θα μηδενίσει την προσωπική διαφορά και θα δικαιωθεί μικρή αύξηση. Οι εν λόγω συνταξιούχοι πιθανότατα δεν θα αντιληφθούν σημαντική µεταβολή στο καθαρό ποσό τους ή αν αντιληφθούν, αυτή θα είναι µικρή. Ωστόσο θα απαλλαγούν από τον «βραχνά» της θετικής προσωπικής διαφοράς και από το 2023 θα λάβουν στην τσέπη όλες τις γενικές αυξήσεις µε βάση ΑΕΠ και ∆ΤΚ.

Αυξήσεις των ανταποδοτικών τους συντάξεων θα έχουν και πολλοί άλλοι κυρίως παλαιοί συνταξιούχοι (είχαν αποχωρήσει πριν από τις 12 Μαίου του 2016) αλλά θα την αντιληφθούν μόνο στα εκκαθαριστικά τους, επειδή διατηρούν προσωπική διαφορά η οποία θα πρέπει να συμψηφιστεί με το ποσό της αύξησης. Αυξήσεις στα χαρτιά θα έχουν :

1. Παλαιοί συνταξιούχοι (πριν από 12/5/2016) που έχουν θετική προσωπική διαφορά σημαντικού ύψους (π.χ. άνω των 50 ή 100 ευρώ). Η αύξηση της ανταποδοτικής σύνταξης για παλαιούς συνταξιούχους που έχουν αποχωρήσει µε πολλά έτη ασφάλισης οδηγεί σε συνολική αύξηση της νέας σύνταξης προ φόρου. Έτσι μειώνεται αντίστοιχα η προσωπική διαφορά. Στην τσέπη δεν προκύπτει διαφορά, αλλά ο συνταξιούχος μπορεί να ελπίζει νωρίτερα σε μηδενισμό της προσωπικής διαφορά και αύξηση από το 2023 και μετά όταν θα ενεργοποιηθεί η ρήτρα για γενικές αυξήσεις με βάση το ΑΕΠ και τον Δείκτη Τιμών Καταναλωτή.
2. Νέοι συνταξιούχοι που αποχώρησαν από 13/5/2016 έως 31/12/2018 και διατηρούν τμήμα προσωπικής διαφοράς (25% έως 50%) επειδή η σύνταξή τους – όπως υπολογίστηκε µε τον νόμο Κατρούγκαλου – ήταν μειωμένη κατά τουλάχιστον 20% από τη σύνταξη που θα έπαιρναν µε το παλαιό καθεστώς. Και οι συνταξιούχοι αυτής της κατηγορίας θα έχουν λογιστικό συμψηφισμό της αύξησης με την προσωπική διαφορά και αυξήσεις στην τσέπη θα πρέπει να περιμένουν μετά το 2023.