Κατώτατος μισθός: Πότε αποφασίζεται και πώς αλλάζουν οι αποδοχές

Σε 20 ημέρες πρέπει σύμφωνα με το νόμο να ξεκινήσει η διαδικασία αναπροσαρμογής του κατώτατου μισθού των 650 ευρώ. Απαιτούνται 6 συγκεκριμένα βήματα τα οποία πρέπει να ολοκληρωθούν σε 4 μήνες για να γίνουν τα... αποκαλυπτήρια του νέου κατώτατου μισθού, ο οποίος θα ισχύσει για ένα χρόνο, από τον Ιούλιο του 2020 έως τον Ιούνιο του 2021. Κομβικό ρόλο στην διοικητική διαδικασία παίζουν δυο επιτροπές: η 3μελής Επιτροπή Συντονισμού της Διαβούλευσης και η 5μελής Επιτροπή των Ανεξάρτητων Εμπειρογνωμόνων. Η πρώτη συντονίζει και επιβλέπει όλη την διοικητική διαδικασία και η δεύτερη γνωμοδοτεί σχετικά με τις δυνατότητες προσαρμογής του νομοθετημένου κατώτατου μισθού.

Στο τέλος της ημέρας ο υπουργός Εργασίας και το Υπουργικό συμβούλιο αποφασίζουν για το ύψος του μισθού χωρίς να δεσμεύονται από την διαβούλευση και το πόρισμα της Επιτροπής Σοφών. Σε κάθε περίπτωση όμως η διοικητική διαδικασία πρέπει να τηρηθεί και προβλέπει τα εξής:

1. εντός του τελευταίου 10ήμερου του Φεβρουαρίου η 3μελής Επιτροπή Συντονισμού της διαβούλευσης – η οποία αποτελείται από τον Πρόεδρο του Ο.ΜΕ.Δ. έναν εκπρόσωπο του υπουργού Οικονομικών και έναν εκπρόσωπο του υπουργού Εργασίας – οφείλει να αποστείλει πρόσκληση προς εξειδικευμένους φορείς, όπως η Τράπεζα της Ελλάδος, η Εθνική Στατιστική Υπηρεσία, ο ΟΑΕΔ, το ΙΝΕ−Γ.Σ.Ε.Ε., το ΙΜΕ−Γ.Σ.Ε.Β.Ε.Ε., το ΙΟΒΕ, το ΙΝΣΕΤΕ, το ΚΕΠΕ, ο ΟΜΕΔ, το ΙΝ. ΕΜ.Υ. ΕΣΕΕ ώστε να συντάξουν έκθεση για την αξιολόγηση του ισχύοντος κατώτατου μισθού και ημερομισθίου. Στην έκθεσή τους η ειδικοί φορείς πρέπει να προβούν σε εκτιμήσεις για την προσαρμογή του μισθού «στις επίκαιρες οικονομικές συνθήκες».
2. έως την 31^η Μαρτίου πρέπει να υποβληθούν στην επιτροπή διαβούλευσης οι εκθέσεις των εξειδικευμένων φορέων. Η επιτροπή σχηματίζει φάκελο με τις εκθέσεις και τον στέλνει στους εκπροσώπους των κοινωνικών εταίρων δηλαδή στη ΓΣΕΕ, στον ΣΕΒ, τη ΓΣΕΒΕΕ, την ΕΣΕΕ και τον ΣΕΤΕ. Οι κοινωνικοί εταίροι πρέπει να εκφράσουν γνώμη για την αναπροσαρμογή του μισθού με υποβολή υπομνήματος.
3. μέχρι 15 Απριλίου η επιτροπή διαβούλευσης οφείλει να κοινοποιήσει σε όλους τους κοινωνικούς εταίρους τα υπομνήματα και την τεκμηρίωση κάθε διαβουλευόμενου και να τους προσκαλέσει σε προφορική διαβούλευση για την αναπροσαρμογή του μισθού
4. μέχρι την 30^η Απριλίου πρέπει να διαβιβαστεί όλος ο φάκελος με τα υπομνήματα και την τεκμηρίωση των διαβουλευομένων κοινωνικών εταίρων μαζί με τις εκθέσεις των εξειδικευμένων φορέων στο Κέντρο Προγραμματισμού και Οικονομικών Ερευνών, με σκοπό την σύνταξη του Πορίσματος Διαβούλευσης, σε συνεργασία με την 5μελή Επιτροπή Σοφών. Το πόρισμα περιγράφει τις δυνατότητες προσαρμογής του μισθού και τις προτάσεις των κοινωνικών εταίρων, τεκμηρίωση ως προς την κατάσταση της ελληνικής οικονομίας και της αγοράς εργασίας. Η γνώμη που θα διατυπώνεται στο πόρισμα μπορεί να αποκλίνει ή και να διαφοροποιείται από τις εκθέσεις που υποβάλλονται από τους εξειδικευμένους επιστημονικούς φορείς,
5. μέχρι την 31η Μαΐου πρέπει να ολοκληρωθεί το πόρισμα και να υποβληθεί στους υπουργούς Οικονομικών και Εργασίας. Ακολούθως το πόρισμα και όλες οι εκθέσεις πρέπει να δημοσιευτούν στην ιστοσελίδα του υπουργείου Εργασίας.
6. εντός του τελευταίου 15ημέρου του Ιουνίου ο υπουργός Εργασίας, εισηγείται στο Υπουργικό Συμβούλιο, τον νέο κατώτατο μισθό. Ο νόμος ορίζει πως ο υπουργός εισηγείται το νέο μισθό «λαμβάνοντας υπόψη το Πόρισμα Διαβούλευσης». Το πόρισμα δηλαδή δεν είναι δεσμευτικό για την πρόταση του υπουργού αλλά γνωμοδοτικό. Μετά από τη σύμφωνη γνώμη του Υπουργικού Συμβουλίου, ο υπουργός Εργασίας εκδίδει απόφαση καθορισμού του κατωτάτου μισθού.

Σύμφωνα με τον σχετικό νόμο, το ύψος του νομοθετημένου κατώτατου μισθού και νομοθετημένου ημερομισθίου θα πρέπει να καθορίζεται λαμβάνοντας υπόψη την κατάσταση της ελληνικής οικονομίας και τις προοπτικές της για ανάπτυξη από την άποψη της παραγωγικότητας, των τιμών, και της ανταγωνιστικότητας, της απασχόλησης, του ποσοστού της ανεργίας, των εισοδημάτων και μισθών.

Τριετίες

Στο μεταξύ κι ενώ θα «τρέχει» η διαδικασία διαβούλευσης για τον νέο κατώτατο μισθό θα πρέπει να δημοσιευθεί η απόφαση του ΣτΕ για την τύχη των 3ετιών. Με την απόφασή τους οι δικαστές θα κρίνουν αν δεκάδες χιλιάδες μισθωτοί που είχαν θεμελιώσει δικαίωμα για επιδόματα προϋπηρεσίας το 2012 τα δικαιούνται ακόμη ή θα τα χάσουν καταγράφοντας απώλειες μισθού έως και 195 ευρώ το μήνα. Οι βιομήχανοι ζητούν «γυμνό» μισθό 650 ευρώ για όλους χωρίς 3ετίες έστω και «παγωμένες» από το 2012 και ανεξαρτήτως χρόνου υπηρεσίας. Εφόσον η απόφαση των δικαστών είναι θετική για τους εργαζόμενους, τότε οι μισθοί θα πρέπει να συνεχίσουν να καταβάλλονται στα σημερινά επίπεδα, δηλαδή στο ύψος στο οποίο διαμορφώθηκαν από τον Φλεβάρη του 2019 και μετά, μέχρι και το καλοκαίρι. Ακολούθως ο νέος κατώτατος μισθός που θα οριστεί από το υπουργικό συμβούλιο το ερχόμενο καλοκαίρι θα πρέπει να έχει προσαυξήσεις προϋπηρεσίας για όσους είχαν πάνω από 3 χρόνια εργασίας τον Φεβρουάριο του 2012.

Αν, όμως, η απόφαση του δικαστηρίου είναι αρνητική για τους εργαζόμενους – γίνει, δηλαδή, δεκτή η προσφυγή των βιομηχάνων – τότε χιλιάδες μισθωτοί θα χάσουν τα επιδόματα προϋπηρεσίας, τα οποία υπολογίζονται από τον περασμένο Φλεβάρη επί του νέου κατώτατου μισθού των 650 ευρώ. Επίσης ο νέος μισθός θα είναι γυμνός από προσαυξήσεις και ενιαίος για όλους. Δεδομένου ότι από το 2012 ισχύει πλαφόν για την προσαύξηση λόγω προϋπηρεσίας στο 30%, το ανώτατο ύψος των επιδομάτων που διακυβεύεται είναι έως 195 ευρώ το μήνα.

Από την επικείμενη απόφαση του ΣτΕ θα κριθεί το ύψος των αποδοχών και των μελλοντικών εργαζομένων, καθώς προβλέπεται πως τα επιδόματα προϋπηρεσίας (οι λεγόμενες 3ετίες) θα «ξεπαγώσουν» όταν η ανεργία πέσει κάτω από 10%.