Συντάξεις: Τα µυστικά της πλατφόρµας για ελεύθερους επαγγελματίες και αγρότες

Σε ειδική ψηφιακή πλατφόρµα θα κληθούν να δηλώσουν τις επόµενες ηµέρες την ασφαλιστική κλίµακα στην οποία επιθυµούν να ενταχθούν για το 2020 οι µη µισθωτοί ασφαλισµένοι του ΕΦΚΑ, δηλαδή 1,4 εκατ. ελεύθεροι επαγγελµατίες, αυτοαπασχολούµενοι και αγρότες. Η ηλεκτρονική εφαρµογή αναµένεται να ανοίξει στον ιστότοπο του ΕΦΚΑ. Οσοι µη µισθωτοί δεν υποβάλουν αίτηση, θα ενταχθούν αυτοδίκαια στην πρώτη και ελάχιστη ασφαλιστική κατηγορία των 220 ευρώ. Υπενθυµίζεται πως οι εισφορές Ιανουαρίου 2020 πρέπει κανονικά να καταβληθούν έως τα τέλη Φεβρουαρίου.

Γι’ αυτό και στο νοµοσχέδιο παρατείνεται µε ειδική διάταξη, και µόνο για την πρώτη εφαρµογή του νόµου, η αποπληρωµή των εισφορών Ιανουαρίου έως τις 12 Μαρτίου. Στο µεσοδιάστηµα, οι ελεύθεροι επαγγελµατίες θα κληθούν να επιλέξουν ασφαλιστική κατηγορία, καθώς φαίνεται πως εγκαταλείφθηκε το αρχικό σχέδιο που προέβλεπε καταβολή αρχικά των ελάχιστων εισφορών από όλους, επιλογή κατηγορίας έως τον Απρίλιο και συµψηφισµούς. Το νέο σχέδιο προβλέπει πως όλοι θα επιλέξουν τώρα κατηγορία για το 2020 πριν καταβληθούν οι εισφορές Ιανουαρίου στα µέσα Μαρτίου.

Η επιλογή κατηγορίας εισφορών είναι σηµαντικός γρίφος για χιλιάδες ασφαλισµένους που βρίσκονται σχετικά κοντά στη σύνταξη, καθώς το ερώτηµα είναι ένα: Κατά πόσο συµφέρει η ένταξη σε µια µεσαία ή υψηλή κατηγορία εισφορών; Στην ειδική πλατφόρµα θα υπάρχουν παραδείγµατα και θα φαίνονται καθαρά οι συντάξιµες αποδοχές που «χτίζονται» µε την εκάστοτε εισφορά. Ρόλο-κλειδί για τις νέες συντάξεις των ελεύθερων επαγγελµατιών κρατά στο καινούργιο σύστηµα η 3η ασφαλιστική κατηγορία των 302 ευρώ (236 για κύρια σύνταξη).

Τα στατιστικά

Σύµφωνα µε ειδικούς της κοινωνικής ασφάλισης, οι επαγγελµατίες που ασφαλίζονταν στο παρελθόν µε τις ασφαλιστικές κλάσεις του πρώην ΟΑΕΕ και είχαν υποχρέωση να αλλάζουν κλάση ανά συγκεκριµένα χρονικά διαστήµατα, φαίνεται στην πλειονότητά τους να έχουν καταβάλει µια µέση εισφορά για τα έτη 2002-2019 της τάξης των 240 ευρώ, ποσό που «χτίζει» µέσες συντάξιµες αποδοχές της τάξης των 1.200 ευρώ. Πρόκειται για ασφαλισµένους του πρώην ΟΑΕΕ που µετρούν ήδη από 20 έως 30 έτη ασφάλισης και έχουν ακόµη µπροστά τους από 5 έως 20 χρόνια για να συνταξιοδοτηθούν.

Οπως σηµειώνουν οι ειδικοί, στο νέο σύστηµα πρέπει να ενταχθούν στην 3η ασφαλιστική κατηγορία για να διατηρήσουν τις συντάξιµες αποδοχές τους στο ύψος των παλαιών καταβαλλοµένων εισφορών. Εάν επιθυµούν να αυξήσουν το ποσό της προσδοκώµενης σύνταξής τους, πρέπει να ενταχθούν σε µεγαλύτερη της 3ης ασφαλιστική κατηγορία. Το εν λόγω σενάριο εκτιµάται πως καλύπτει περί το 70%-80% των ασφαλισµένων του πρώην ΟΑΕΕ που έχουν ασφαλιστεί διαχρονικά σε µεσαίες και υψηλές κλάσεις και την τελευταία τριετία (2017-2019) κατέβαλλαν την ελάχιστη εισφορά των 117 ευρώ. Αντίστοιχα για τους επιστήµονες του πρώην ΕΤΑΑ (δικηγόρους, συµβολαιογράφους, µηχανικούς, γιατρούς) φαίνεται πως η επιλογή της 4ης κατηγορίας διατηρεί το ύψος της προσδοκώµενης σύνταξης στο σηµερινό της ύψος και οποιαδήποτε κατηγορία από την 3η και κάτω το ρίχνει.

Αναλυτικά, οι σηµερινοί ασφαλισµένοι µη µισθωτοί, που µετρούν ήδη πολλά ή λιγότερα έτη ασφάλισης µε τα παλιά συστήµατα -δηλαδή µε βάση τις χρονοκλάσεις του πρώην ΟΑΕΕ και µε βάση το εισόδηµα την τελευταία τριετία- έχουν τη δυνατότητα µε το νέο σύστηµα ελεύθερης επιλογής να επηρεάσουν το ποσό της προσδοκώµενης σύνταξης. Το νέο σύστηµα διαρθρώνεται εντελώς διαφορετικά και οι µη µισθωτοί θα έχουν την απόλυτη ελευθερία επιλογής. Οι επαγγελµατίες µπορούν να µεταπηδούν από κατηγορία σε κατηγορία ανά χρόνο και να ασφαλίζονται σε υψηλότερες κλίµακες για µικρότερα διαστήµατα ώστε να βελτιώνουν τη βάση υπολογισµού της προσδοκώµενης σύνταξής τους.

Οι επιλογές που δίνουν επιπλέον 20 έως 415 ευρώ τον µήνα

Οπως αποδεικνύεται από τους πίνακες που επιµελήθηκε ο δικηγόρος-εργατολόγος ∆ηµήτρης Μπούρλος, τ. εκδότης του περιοδικού «Νοµοθεσία ΙΚΑ», ένας ασφαλισµένος πρ. ΟΑΕΕ, ο οποίος έχει πίσω του 20 έτη εργασίας και προγραµµατίζει να συνταξιοδοτηθεί µε 30 χρόνια ασφάλισης συνολικά, µπορεί να κερδίσει:

- 64 ευρώ τον µήνα επιπλέον αν ασφαλιστεί για 10 χρόνια στην 3η κλίµακα αντί της 2ης.

- 93 ευρώ τον µήνα επιπλέον αν ενταχθεί µία 10ετία στην 4η κατηγορία αντί της 2ης.

- 189 ευρώ τον µήνα επιπλέον αν ενταχθεί µία 10ετία στην 6η κατηγορία αντί της 2ης. Αντίστοιχα ένας ασφαλισµένος ελεύθερος επαγγελµατίας (πρ. ΟΑΕΕ) που έχει πίσω του 30 έτη εργασίας και προγραµµατίζει να συνταξιοδοτηθεί σε µία 5ετία, δηλαδή το 2025, µπορεί να κερδίσει:

- 20 ευρώ τον µήνα επιπλέον αν ασφαλιστεί για 5 χρόνια στην 3η κλίµακα αντί της 2ης.

- 45 ευρώ τον µήνα επιπλέον αν ενταχθεί µία 5ετία στην 4η κατηγορία αντί της 2ης.

- 127 ευρώ τον µήνα επιπλέον αν ενταχθεί µία 5ετία στην 6η κατηγορία αντί της 2ης.

Ασφαλισµένος ελεύθερος επαγγελµατίας που έχει πίσω του 30 έτη εργασίας και προγραµµατίζει να συνταξιοδοτηθεί σε µία 10ετία, δηλαδή το 2030, µπορεί να κερδίσει:

- 120 ευρώ τον µήνα επιπλέον αν ασφαλιστεί για 10 χρόνια στην 3η κλίµακα αντί της 2ης.

- 175 ευρώ τον µήνα επιπλέον αν ενταχθεί µία 10ετία στην 4η κατηγορία αντί της 2ης.

- 357 ευρώ τον µήνα επιπλέον αν ενταχθεί µία 10ετία στην 6η κατηγορία αντί της 2ης.

Τέλος, ένας ασφαλισµένος ελεύθερος επαγγελµατίας, ο οποίος έχει πίσω του 20 έτη εργασίας και προγραµµατίζει να συνταξιοδοτηθεί σε µία 20ετία, δηλαδή το 2040, µπορεί να κερδίσει:

- 68 ευρώ τον µήνα επιπλέον αν ασφαλιστεί για 20 χρόνια στην 3η κλίµακα αντί της 2ης.

- 143 ευρώ τον µήνα επιπλέον αν ενταχθεί µία 20ετία στην 4η κατηγορία αντί της 2ης.

- 415 ευρώ τον µήνα επιπλέον αν ενταχθεί µία 20ετία στην 6η κατηγορία αντί της 2ης.