Σε εφαρμογή τα μέτρα για κοροναϊό: Τι ισχύει με ειδικές άδειες και επιδόματα

Από χθες Τετάρτη 11 Μαρτίου και μέχρι την Παρασκευή 10 Απριλίου τρέχει ήδη η δυνατότητα «άδειας ειδικού σκοπού» από το δημόσιο και τον ιδιωτικό τομέα λόγω κοροναϊού. Ολόκληρη την πλήρη ειδική άδεια μέχρι και 10 Απριλίου δικαιούνται οι μισθωτοί που έχουν τουλάχιστον 3 μήνες προϋπηρεσία, καθώς σύμφωνα με την ΠΝΠ απαραίτητη προϋπόθεση είναι ο μισθωτός «να πληροί τις νόμιμες προϋποθέσεις για λήψη ετήσιας κανονικής άδειας τουλάχιστον 6 ημερών στην εξαήμερη εργασία και 5 ημερών στην πενθήμερη εργασία». Αυτό ισχύει για μισθωτούς που απασχολούνται από 3 μήνες και πάνω. Οι νεοπροσλαμβανόμενοι με προυπηρεσία κάτω των 3 μηνών δικαιούνται την άδεια ειδικού σκοπού κατ’αναλογία των ημερών κανονικής αδείας που δικαιούνται.

Για παράδειγμα, νεοπροσλαμβανόμενος με 5ήμερη εργασία που εργάζεται 2 μήνες. Δικαιούται κανονική άδεια 3 ημέρες. Δικαιούται να λάβει συνολικά 12 ημέρες άδεια ειδικού σκοπού όποτε επιθυμεί μέσα στο διάστημα 11/3 έως 10/4.

Υπενθυμίζεται πως η άδεια ειδικού σκοπού διάρκειας έχει κατ' ελάχιστον διάρκεια 4 ημέρες, εκ των οποίων η 1 προέρχεται από την κανονική του μισθωτού και οι άλλες 3 είναι η «ειδική άδεια» λόγω κοροναϊού, η οποία έχει πλήρεις αποδοχές και δεν συμψηφίζεται με την κανονική άδεια του μισθωτού αλλά πληρώνεται κατά 2/3 από τον εργοδότη και κατά 1/3 από το κράτος, μετά από διασταύρωση με τα στοιχεία των Υπουργείων Οικονομικών, Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων και Εσωτερικών.

Η άδεια αυτή μπορεί να ληφθεί από 11 Μαρτίου και μέχρι τις 10 Απριλίου εφόσον ένας τουλάχιστον γονέας εργάζεται στον ιδιωτικό τομέα ως μισθωτός, ακόμα και εάν ο άλλος γονέας είναι ελεύθερος επαγγελματίας. Η άδεια μπορεί να παραταθεί ανάλογα με την εξάπλωση του κοροναϊού με υπουργική απόφαση.  

Την άδεια δικαιούνται γονείς παιδιών:

• που είναι εγγεγραμμένα σε βρεφικούς, βρεφονηπιακούς και παιδικούς σταθμούς
• που φοιτούν σε σχολικές μονάδες υποχρεωτικής εκπαίδευσης (δηλαδή μέχρι Γ Γυμνασίου)
• που φοιτούν σε ειδικά σχολεία ή σχολικές μονάδες ειδικής αγωγής και εκπαίδευσης, ανεξαρτήτως ορίου ηλικίας των παιδιών, καθώς και οι εργαζόμενοι γονείς ατόμων με αναπηρία, τα οποία, ανεξαρτήτως της ηλικίας τους, είναι ωφελούμενοι σε δομές παροχής υπηρεσιών ανοικτής φροντίδας για άτομα με αναπηρία.

Την άδεια μπορούν να την μοιραστούν και να την λαμβάνουν εναλλάξ οι δυο γονείς, αλλά όχι ταυτόχρονα. Για παράδειγμα μια εβδομάδα ο ένας και μια εβδομάδα ο άλλος. Ειδικότερα, σε περίπτωση κατά την οποία και οι δύο γονείς είναι μισθωτοί, στον ίδιο ή σε διαφορετικούς εργοδότες, με κοινή τους υπεύθυνη δήλωση προς τον εργοδότη ή τους εργοδότες τους, γνωστοποιούν ποιος από τους δύο θα κάνει χρήση της ανωτέρω άδειας ή, σε περίπτωση που μοιραστούν την άδεια, τα αντίστοιχα χρονικά διαστήματα χρήσης της από καθέναν από αυτούς. Συνεπώς η γνωστοποίηση χρήσης της άδειας γίνεται με υπεύθυνη δήλωση του μισθωτού.

Προσοχή, σε περίπτωση που ο ένας γονέας είναι εργαζόμενος στον ιδιωτικό τομέα, ενώ ο άλλος στο Δημόσιο, απαιτείται η προσκόμιση στον εργοδότη της υπεύθυνης δήλωσης του εργαζόμενου γονέα στο Δημόσιο ότι δεν έχει κάνει χρήση της άδειας ειδικού σκοπού, προκειμένου ο μισθωτός του ιδιωτικού τομέα να μπορεί να κάνει χρήση της άδειας αυτής.

Αν εργάζεται μόνο ένας εκ των δύο γονέων και ο δεύτερος είναι άνεργος, τότε ο εργαζόμενος δεν μπορεί να κάνει χρήση της άδειας ειδικού σκοπού, καθώς τεκμαίρεται πως ο έτερος γονέας μπορεί να κρατήσει τα παιδιά, εκτός και αν ο γονέας που δεν εργάζεται νοσηλεύεται για οποιονδήποτε λόγο ή νοσεί από τον κοροναϊό ή είναι άτομο με αναπηρία (ΑμεΑ) και λαμβάνει επίδομα από τον Οργανισμό Προνοιακών Επιδομάτων και Κοινωνικής Αλληλεγγύης.

Σε περίπτωση διαζυγίου ή διάστασης γονέων, την άδεια ειδικού σκοπού λαμβάνει ο γονέας, ο οποίος έχει την επιμέλεια του παιδιού ή τη γονική μέριμνα, εκτός και αν μεταξύ τους συμφωνήσουν διαφορετικά, σύμφωνα με την κοινή τους υπεύθυνη δήλωση ως ανωτέρω.

Ο εργοδότης υποχρεούται να δηλώσει στο Πληροφοριακό Σύστημα «ΕΡΓΑΝΗ» του Υπουργείου Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων όσους εργαζομένους του έκαναν χρήση της ανωτέρω άδειας, καθώς και τη διάρκεια αυτής, μετά το πέρας της 10ης.4.2020 και σε κάθε περίπτωση μέχρι τις 15.4.2020.

Η άδεια ειδικού σκοπού θεσμοθετήθηκε προς διευκόλυνση των γονέων εργαζομένων λόγω αναστολής της λειτουργίας των ανωτέρω μονάδων, στο πλαίσιο λήψης προληπτικών μέτρων για την αντιμετώπιση και τον περιορισμό της διάδοσης του κορωνοϊού, και  για όσο διάστημα παραμένουν κλειστές οι ανωτέρω μονάδες, δικαίωμα λήψης.

Δημόσιοι υπάλληλοι

Όπως και στον ιδιωτικό τομέα, για κάθε 4 ημέρες απουσίας, οι 3 ημέρες καταγράφονται από την αρμόδια υπηρεσία ως δικαιολογημένη απουσία λόγω προσωρινής αναστολής λειτουργίας του σταθμού ή της σχολικής μονάδας όπου φοιτά τέκνο του/ της υπαλλήλου και κατά τη διάρκεια αυτής καταβάλλονται αποδοχές, ενώ η 1 ημέρα απουσίας αποτελεί κανονική άδεια. Σε περίπτωση που ο υπάλληλος κάνει χρήση μικρότερου χρονικού διαστήματος, αυτό αποτελεί στο σύνολο κανονική άδεια.

Αν και οι δύο γονείς είναι υπάλληλοι, με κοινή τους δήλωση που κατατίθεται στις υπηρεσίες τους καθορίζεται ποιος από τους δύο κάνει χρήση της ειδικής άδειας, εκτός αν με την ίδια δήλωση καθορίζουν χρονικά διαστήματα χρήσης της ειδικής άδειας εκ περιτροπής. Το χρονικό διάστημα χρήσης της άδειας δεν μπορεί να είναι μικρότερο των 4 ημερών ανά γονέα.

Αν ένας εκ των δύο γονέων απασχολείται στον ιδιωτικό τομέα για τη χορήγηση της ειδικής άδειας, απαιτείται η προσκόμιση υπεύθυνης δήλωσης του γονέα που απασχολείται στον ιδιωτικό τομέα περί μη χρήσης της ειδικής άδειας ή της εργασίας εξ αποστάσεως.

Αν ο/η σύζυγος του/της υπαλλήλου απουσιάζει με οποιαδήποτε άδεια, ιδίως άδεια ανατροφής τέκνου και άδεια υπηρεσιακής εκπαίδευσης, κατά το ίδιο χρονικό διάστημα, με εξαίρεση την αναρρωτική άδεια εξαιτίας της οποίας δεν είναι δυνατή η φροντίδα τέκνων, ο/η σύζυγος δεν δικαιούται να κάνει χρήση της ειδικής άδειας. Αν ο/η σύζυγος του/της υπαλλήλου της δεν εργάζεται, ο/η σύζυγος δεν δικαιούται να κάνει χρήση της ειδικής άδειας, εκτός αν ο γονέας που δεν εργάζεται νοσηλεύεται για οποιονδήποτε λόγο ή νοσεί από τον κορωνοϊό ή είναι άτομο με αναπηρία (ΑμεΑ) και λαμβάνει επίδομα από τον Οργανισμό Προνοιακών Επιδομάτων και Κοινωνικής Αλληλεγγύης (ΟΠΕΚΑ).

Στην περίπτωση αυτή απαιτείται η προσκόμιση σχετικής υπεύθυνης δήλωσης.

Αντί της χρήσης της ειδικής άδειας της οι δημόσιοι υπάλληλοι μπορούν κατόπιν αίτησης να εργαστούν με μειωμένο ωράριο εργασίας, μέχρι και 25% ημερησίως, χωρίς ανάλογη μείωση των αποδοχών τους. Σε αυτή την περίπτωση ο υπάλληλος υποχρεούται, μετά την άρση προσωρινής αναστολής λειτουργίας των σταθμών ή σχολικών μονάδων, να απασχοληθεί τις αντίστοιχες ώρες μείωσης του ωραρίου εργασίας, πέραν του ωραρίου του χωρίς αμοιβή υπερωριακής απασχόλησης, οπότε ο χρόνος αυτός υπολογίζεται ως πραγματική υπηρεσία. Από την υποχρέωση υπερωριακής απασχόλησης του προηγούμενου εδαφίου εξαιρούνται περιπτώσεις λήξης της σύμβασης εργασίας ιδιωτικού δικαίου ορισμένου χρόνου. Σε περίπτωση χρήσης της διευκόλυνσης μειωμένης απασχόλησης, η εργασία δύναται να παρέχεται και σε ώρες πέραν του εκ του νόμου καθορισμένου ωραρίου των δημοσίων υπηρεσιών.

Αν ένας εκ των δύο γονέων απασχολείται στον ιδιωτικό τομέα και επιλέγει τη χρήση της τηλεργασίας ο υπάλληλος που απασχολείται στο Δημόσιο και επιλέγει τη χρήση της διευκόλυνσης μειωμένου ωραρίου εργασίας, δύναται να παρέχει εργασία κατά τις ώρες που δεν εργάζεται ο γονέας που απασχολείται στον ιδιωτικό τομέα ακόμα και σε ώρες πέραν του εκ του νόμου καθορισμένου ωραρίου των δημόσιων υπηρεσιών.

Οι υπάλληλοι που απασχολούνται στο Υπουργείο Υγείας, σε φορείς παροχής υπηρεσιών υγείας, στο Υπουργείο Μετανάστευσης και Ασύλου καθώς και για το ένστολο προσωπικό, απαιτείται αιτιολογημένη απόφαση του αρμόδιου οργάνου της υπηρεσίας.

Κατά παρέκκλιση των κείμενων διατάξεων και αποκλειστικά στο πλαίσιο λήψης μέτρων πρόληψης και προστασίας της δημόσιας υγείας έναντι του κορωνοϊού, είναι δυνατός ο περιορισμός των ωρών εισόδου κοινού στις δημόσιες υπηρεσίες έως και κατά 50% για συγκεκριμένο διάστημα.

Ευελιξία – τηλεργασία

Όσοι δεν κάνουν χρήση της άδειας ειδικού σκοπού στον ιδιωτικό τομέα μπορούν να αξιοποιήσουν την δυνατότητα τηλεργασίας. Στην ΠΝΠ δίνεται το δικαίωμα στον εργοδότη να μπορεί με απόφασή του να καθορίζει ότι η εργασία που παρέχεται από τον εργαζόμενο στον προβλεπόμενο από την ατομική σύμβαση τόπο εργασίας, θα πραγματοποιείται με το σύστημα της εξ αποστάσεως εργασίας.

Επίσης ρυθμίζονται ζητήματα οργάνωσης χρόνου εργασίας και τροποποίησης ωραρίων ώστε να υπάρχει ευελιξία. Αναλυτικά, αναστέλλεται μέχρι 10 Απριλίου η υποχρέωση του εργοδότη να καταχωρεί στο πληροφοριακό σύστημα «ΕΡΓΑΝΗ» κάθε αλλαγή ή τροποποίηση του ωραρίου ή της οργάνωσης του χρόνου εργασίας των εργαζομένων, καθώς και την υπερεργασία και τη νόμιμη, κατά την ισχύουσα νομοθεσία, υπερωριακή απασχόληση. Ο εργοδότης υποχρεούται να γνωστοποιήσει στο «ΕΡΓΑΝΗ» συγκεντρωτικά, κάθε αλλαγή ή τροποποίηση του ωραρίου ή της οργάνωσης του χρόνου εργασίας των εργαζομένων, καθώς και την υπερεργασία και τη νόμιμη, κατά την ισχύουσα νομοθεσία, υπερωριακή απασχόληση, που πραγματοποιήθηκε εντός του προηγούμενου μήνα κατά το πρώτο 10ήμερο του επόμενου μήνα της παρασχεθείσας εργασίας.

Αναπηρικές συντάξεις – Επιδόματα

Παράταση για 3 μήνες στις αναπηρικές συντάξεις και επιδόματα που λήγουν δίνει η ΠΝΠ.

Ειδικότερα, αναβάλλεται μέχρι 31 Μαρτίου 2020 η συνεδρίαση των υγειονομικών επιτροπών των Κέντρων Πιστοποίησης Αναπηρίας (ΚΕ.Π.Α.) για την εξέταση αιτήσεων παράτασης αναπηρικών παροχών σύνταξης.

Στις περιπτώσεις λήξης, μέχρι την ανωτέρω ημερομηνία, δικαιώματος σε παροχές λόγω αναπηρίας και εφόσον εκκρεμεί, χωρίς υπαιτιότητα των ενδιαφερομένων, στις αρμόδιες υγειονομικές επιτροπές των ΚΕ.Π.Α. ιατρική κρίση κατ΄ εφαρμογή της διάταξης του προηγούμενου εδαφίου, παρατείνεται για 3 μήνες η καταβολή της αναπηρικής παροχής. Η ως άνω παράταση προστίθεται σε κάθε παράταση που προβλέπεται από άλλη διάταξη νόμου.

Η ρύθμιση εφαρμόζεται για τις συντάξεις με αιτία την αναπηρία, τα προνοιακά επιδόματα σε άτομα με αναπηρία που χορηγεί ο ΟΠΕΚΑ, καθώς και για όλα εν γένει τα επιδόματα που χορηγούνται λόγω αναπηρίας, η πιστοποίηση της οποίας πραγματοποιείται μέσω των υγειονομικών επιτροπών των ΚΕ.Π.Α. Παράλληλα παρατείνεται ισόχρονα και η ασφαλιστική ικανότητα.

Προσοχή όμως, καθώς σε περίπτωση που μετά την επανεξέταση από τις υγειονομικές επιτροπές των ΚΕ.Π.Α. και σύμφωνα με τις σχετικώς εκδιδόμενες αποφάσεις, οι ενδιαφερόμενοι δεν κρίνονται ως δικαιούχοι των κατά περίπτωση αναπηρικών παροχών, τα ποσά που καταβλήθηκαν σ΄ αυτούς αχρεωστήτως, επιστρέφονται στους αρμόδιους φορείς. Οι διατάξεις του παρόντος δεν κωλύουν τη διακοπή καταβολής παροχών αναπηρίας, ακόμη και κατά τη διάρκεια της παράτασης χορήγησής τους, όταν η διακοπή αυτή πραγματοποιείται για οποιονδήποτε άλλο, πλην του είδους και του ποσοστού αναπηρίας, νόμιμο λόγο. Με απόφαση του Υπουργού Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων δύναται να παραταθούν οι ως άνω προθεσμίες.

ΚΕΑ – Επίδομα στέγασης  

Εφόσον δεν έχει υποβληθεί, 11 Μαρτίου, νέα αίτηση γα τη χορήγηση του επιδόματος του προγράμματος «Ελάχιστο Εγγυημένο Εισόδημα» ή εφόσον δεν υποβληθεί η αίτηση αυτή ηλεκτρονικά απευθείας από τους ίδιους τους αιτούντες παρατείνεται για 1 μήνα η ισχύς των εγκριτικών αποφάσεων του προγράμματος αυτού, η οποία έληξε τον Φεβρουάριο του τρέχοντος έτους.

Εφόσον δεν έχει υποβληθεί, έως 11 Μαρτίου νέα αίτηση για τη χορήγηση του επιδόματος του προγράμματος «Επίδομα Στέγασης» ή εφόσον δεν υποβληθεί η αίτηση αυτή ηλεκτρονικά απευθείας από τους ίδιους τους αιτούντες παρατείνεται για 1 μήνα η ισχύς των εγκριτικών αποφάσεων του προγράμματος αυτού, η οποία λήγει τον Μάρτιο του τρέχοντος έτους.

Η προθεσμία 3 μηνών που προβλέπεται για την υποβολή αίτησης χορήγησης του επιδόματος γέννησης αναστέλλεται από την 1η Μαρτίου έως τις 30 Απριλίου όταν η αίτηση υποβάλλεται στην εφαρμογή Επιδόματος Γέννησης Τέκνου του ΟΠΕΚΑ. Κατά το ανωτέρω χρονικό διάστημα αναστέλλεται και η δίμηνη προθεσμία υποβολής δικαιολογητικών σε Κέντρο Κοινότητας ή σε Δήμο.