Νέος κατώτατος μισθός: Πώς οι τριετίες «κλέβουν» ως και 195€ τον μήνα από μισθωτούς

Δύο δικαστικές αποφάσεις-βόμβα βγαίνουν από το ΣτΕ τις επόμενες 70 ημέρες και διαμορφώνουν νέο τοπίο σε μισθούς και συντάξεις. Η απόφαση για τα επιδόματα προϋπηρεσίας των ανειδίκευτων εργατών αλλά και η πολυαναμενόμενη κρίση για τα αναδρομικά των συνταξιούχων θα δημοσιευθούν, σύμφωνα με όλες τις ενδείξεις, πριν από το καλοκαίρι, με αποτέλεσμα να αλλάξουν όλα για εκατομμύρια μισθωτούς και συνταξιούχους.

Από την πρώτη απόφαση κινδυνεύουν να χάσουν έως και 195 ευρώ τον μήνα χιλιάδες μισθωτοί, κυρίως «παλαιοί» εργαζόμενοι, που δουλεύουν από το 2009 και παλαιότερα στον ίδιο εργοδότη μέχρι και σήμερα. Αντίθετα, από τη δεύτερη απόφαση δυόμισι εκατομμύρια συνταξιούχοι διεκδικούν εφάπαξ ποσά από 660 έως και πάνω από 7.000 ευρώ. Σε αυτήν τη διελκυστίνδα τα βασικά χρονικά ορόσημα είναι δύο:

1. Πριν από το Πάσχα, που φέτος είναι στις 19 Απριλίου, αναμένεται η απόφαση για τις τριετίες. Η υπόθεση, που χαρακτηρίζεται «δύσκολη» από νομικούς κύκλους, εκδικάστηκε αρχές Δεκεμβρίου στο Δ’ Τμήμα του Ανώτατου Ακυρωτικού Δικαστηρίου και αφορά χιλιάδες μισθωτούς του ιδιωτικού τομέα που αμείβονται με τον κατώτατο, κυρίως όλους όσοι είχαν θεμελιώσει τριετίες μέχρι το 2012. Η δημοσίευση της απόφασης θα «κουμπώσει» με τη διαδικασία αναπροσαρμογής του κατώτατου μισθού.
2. Ακολούθως και πιθανότατα εντός Μαΐου (ή το αργότερο εντός Ιουνίου) αναμένεται η απόφαση της Ολομέλειας για τα αναδρομικά των συνταξιούχων. Η πιλοτική δίκη διεξήχθη στις 10 Ιανουαρίου και η απόφαση θα δείξει το εύρος των αναδρομικών που διεκδικούν 2,5 εκατομμύρια συνταξιούχοι.

Προσφυγή βιομηχάνων

Σημαντικό ρόλο στην εξέλιξη των ελάχιστων αμοιβών στον ιδιωτικό τομέα θα παίξει η απόφαση του ΣτΕ επί της προσφυγής συνδέσμων βιομηχάνων για τα επιδόματα προϋπηρεσίας. Δεδομένου ότι η απόφαση θα δημοσιευθεί -όπως προεξοφλείται- πριν από τη θεσμοθέτηση του νέου κατώτατου μισθού, θα καθορίσει και το πλαίσιο εντός του οποίου θα εφαρμοστεί ο καινούργιος κατώτατος.

Οι βιομήχανοι ζητούν ακύρωση της εγκυκλίου της τέως υπουργού Εργασίας Εφης Αχτσιόγλου, με την οποία είχαν δοθεί στις 18 Φεβρουαρίου 2019 σαφείς οδηγίες για τον υπολογισμό των προσαυξήσεων προϋπηρεσίας επί του νέου κατώτατου.

Οι βιομήχανοι ζητούν γυμνό μισθό 650 ευρώ για όλους χωρίς τριετίες, έστω και «παγωμένες» από το 2012. Υποστηρίζουν πως οι προσαυξήσεις καταργήθηκαν εφόσον μπήκε σε εφαρμογή ο νόμος βάσει του οποίου έγινε η αύξηση στα 650 ευρώ. Και αυτό επειδή ως κατώτατος νοείται από το 2014 «μία μοναδική αξία (ποσό) αναφοράς». Πηγές από την εργοδοτική πλευρά υποστηρίζουν πως η εγκύκλιος οδήγησε και νέους εργαζόμενους που δεν είχαν τριετίες έως το 2012 να διεκδικήσουν επιδόματα προϋπηρεσίας, ενώ υπήρξαν εργοδότες -όπως λένε- που έδωσαν με επιφύλαξη προσαυξήσεις τριετιών.

Το ΣτΕ καλείται τώρα να ξεκαθαρίσει το τοπίο και να αποφανθεί αν υφίστανται επιδόματα προϋπηρεσίας για τους ανειδίκευτους. Σύμφωνα με τις νομοθετικές διατάξεις του 2012 -στις οποίες παραπέμπει η περσινή εγκύκλιος- προσαυξήσεις λόγω προϋπηρεσίας έως και 30%, δηλαδή έως και 195 ευρώ, δικαιούνται όσοι είχαν κατ’ ελάχιστο μία τριετία έως τις 14 Φεβρουαρίου 2012. Με αυτόν τον μηχανισμό οι ελάχιστες νόμιμες αμοιβές διαμορφώνονται έως και 845 ευρώ τον μήνα. Οσοι συμπληρώνουν τριετίες προϋπηρεσίας μετά τις 14/2/2012 δεν δικαιούνται προσαύξηση μέχρι η ανεργία να πέσει κάτω από 10%.

Παλιοί και νέοι εργαζόμενοι

Η απόφαση θα είναι κομβική. Και αυτό επειδή θα κριθεί τώρα αν ο νέος κατώτατος θα είναι διά βίου γυμνός ή αν θα έχει προσαυξήσεις:

• κατ' αρχάς για όλους όσοι είχαν τρία έτη και άνω τον Φεβρουάριο του 2012 και συνεχίζουν να δουλεύουν στον ίδιο εργοδότη, αλλά και
• για όλους στο μέλλον, εφόσον η ανεργία πέσει κάτω από 10%. Η απόφαση θα συνδυαστεί με πλέγμα εξελίξεων στο μέτωπο των μισθών:
• Αναπροσαρμογή του κατώτατου. Η διαδικασία έχει ξεκινήσει και ο νέος κατώτατος θεσμοθετείται το δεύτερο 15νθήμερο του Ιουνίου.
• Από 1ης Ιουνίου ξεκινά η μείωση των ασφαλιστικών εισφορών κατά 0,9 ποσοστιαίες μονάδες στους μισθωτούς πλήρους απασχόλησης, ενώ οι εργοδότες ζητούν γενναιότερη μείωση του μη μισθολογικού κόστους ήδη από φέτος.
• Δημοσιεύονται οι υπουργικές Αποφάσεις με τις λεπτομέρειες για τις εξαιρέσεις από κλαδικές και άλλες συλλογικές συμβάσεις.