«Κλείδωσαν» νέα εκ περιτροπής και πρόσκαιρη τηλεργασία - Πώς εφαρμόζονται

Επιχειρήσεις που πλήττονται βάσει ΚΑΔ και «για όσο χρόνο πλήττονται, υπαγόμενοι στους σχετικούς ΚΑΔ» θα μπορούν να κάνουν χρήση της νέας έκτακτης μορφής εκ περιτροπής απασχόλησης που μειώνει έως και 50% χρόνο εργασίας και μισθό. Την ίδια στιγμή «κλείδωσε» στο 10% το ανώτατο όριο των εργαζομένων σε αναστολή που μπορούν ταυτόχρονα να τηλεργάζονται για πρόσκαιρες ανάγκες της επιχείρησης με έξτρα αμοιβή, επιπλέον της ειδικής αποζημίωσης των 800 ευρώ.

Η σχετική απόφαση του υπουργού Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων, Γιάννη Βρούτση, δημοσιεύτηκε σε ΦΕΚ και ορίζει τα νέα έντυπα ειδικού σκοπού για

• την εξ αποστάσεως εργασία
• την πρόσκαιρη τηλεργασία
• τον πίνακα προσωπικού ασφαλούς εργασίας (έκτακτη εκ περιτροπής) και
• τον πίνακα μεταφοράς προσωπικού σε επιχειρήσεις εντός του ίδιου ομίλου

Όλα τα ειδικά μέτρα συνδέονται με απαγόρευση απολύσεων και ρήτρα διατήρησης των θέσεων εργασίας. Όπως αναφέρεται σε κάθε μέτρο ξεχωριστά : «οι εργοδότες που κάνουν χρήση υποχρεούνται για όσο χρόνο κάνουν χρήση του μέτρου να διατηρήσουν, τον ίδιο αριθμό θέσεων εργασίας, δηλαδή τους ίδιους εργαζόμενους και με τους ίδιους όρους εργασίας, που σημαίνει ότι απαγορεύεται ρητά να προβούν σε καταγγελία των συμβάσεων εργασίας για το σύνολο του προσωπικού τους και, σε περίπτωση πραγματοποίησής της, αυτή είναι άκυρη». Από την απαγόρευση απολύσεων εξαιρούνται :

• η παραίτηση και
• η λύση σύμβασης λόγω συνταξιοδότησης.

Για όλα τα ειδικά μέτρα εκτός από την πρόσκαιρη τηλεργασία, ο εργοδότης μπορεί να προβεί στην σχετική δήλωση στην «Εργάνη» εκ των υστέρων και μέχρι και το πρώτο 10ήμερο του επόμενου μήνα από την εφαρμογή του μέτρου. Ακολουθείται δηλαδή και εδώ το «μοντέλο» των πρώτων μέτρων που ελήφθησαν για τις υπερωρίες και την υπερεργασία, για τα οποία προβλέφθηκε πως δηλώνονται εκ των υστέρων και όχι εκ των προτέρων. Ειδικά για την πρόσκαιρη τηλεργασίας απαιτείται η δήλωση στο «Εργάνη» πριν την έναρξη πραγματοποίησης της.

Αναλυτικά, η νέα Η ΥΑ προβλέπει :

Νέο σχήμα εκ περιτροπής

Επιχειρήσεις-εργοδότες, που πλήττονται λόγω του κορωνοϊού (βάσει ΚΑΔ κύριας δραστηριότητας ή δευτερεύουσας βάσει ακαθάριστων εσόδων 2018) και για όσο χρόνο πλήττονται, υπαγόμενοι στους σχετικούς ΚΑΔ, μπορούν να θέτουν σε εφαρμογή το σύστημα εργασίας με προσωπικό ασφαλούς λειτουργίας. Σε συνδυασμό με την σχετική ΠΝΠ της 20ς Μαρτίου προκύπτουν τα εξής :

• Χρήση του μέτρου της νέας «εκ περιτροπής» μπορούν να κάνουν οι εργοδότες που πλήττονται βάσει ΚΑΔ κύριας ή δευτερεύουσας δραστηριότητας
• Οι εργοδότες που πλήττονται μπορούν να θέτουν το προσωπικό τους σε «εργασία εκ περιτροπής» – ώστε να δουλεύουν κατ ελάχιστο 2 εβδομάδες το μήνα – εντός του χρονικού διαστήματος κατά το οποίο θεωρούνται πληττόμενοι και συνεχίζουν να είναι ενταγμένοι στους ΚΑΔ του υπουργείου Οικονομικών.
• Εφόσον ξεκινήσουν να αίρονται τα μέτρα, όσες επιχειρήσεις βγαίνουν από τους ΚΑΔ θα παύουν να έχουν το δικαίωμα στο ειδικό μέτρο.
• Σε κάθε περίπτωση, η περίοδος χρήσης του μέτρου δεν μπορεί να υπερβεί κατ ανώτατο όριο τους 6 μήνες (όπως αναφέρεται στην σχετική ΠΝΠ).   

Το μέτρο προβλέπει πως με περίοδο αναφοράς τον μήνα, κάθε εργαζόμενος μπορεί να απασχολείται κατ’ ελάχιστο 2 εβδομάδες, συνεχόμενα ή διακεκομμένα. Δίνεται έτσι η δυνατότητα στην επιχείρηση να απασχολεί τον εργαζόμενο κατ ελάχιστο μισό μήνα κάθε μήνα ώστε να του καταβάλλει στη συνέχεια κατ ελάχιστο το μισό μισθό. Το μέτρο πηγαίνει βδομάδα – βδομάδα και προβλέπεται πως ανά εβδομάδα εντάσσεται σε αυτόν τον τρόπο οργάνωσης τουλάχιστον το 50% του προσωπικού της επιχείρησης.

Ισχύει ρήτρα μη απόλυσης και διατήρησης των θέσεων εργασίας. Οι εργοδότες που κάνουν χρήση της ανωτέρω ρύθμισης θα πρέπει να υποβάλλουν μέχρι και το πρώτο δεκαήμερο του επόμενου μήνα από την εφαρμογή του μέτρου το νέο ειδικό έντυπο στο Πληροφοριακό Σύστημα «Εργάνη». Υποχρεούνται, για όσο χρόνο κάνουν χρήση του μέτρου να διατηρήσουν, τον ίδιο αριθμό θέσεων εργασίας, δηλαδή τους ίδιους εργαζόμενους και με τους ίδιους όρους εργασίας, που σημαίνει ότι για τους εργοδότες που κάνουν χρήση της ρύθμισης του παρόντος, απαγορεύεται ρητά να προβούν σε καταγγελία των συμβάσεων εργασίας για το σύνολο του προσωπικού τους και, σε περίπτωση πραγματοποίησής της, αυτή είναι άκυρη. Από τη ρήτρα εξαιρείται η λύση σύμβασης εργασίας με οικειοθελή αποχώρηση και η λύση σύμβασης ένεκα συνταξιοδότησης.

Στην ίδια υπουργική απόφαση προβλέπεται η συνδυαστική χρήση της αναστολής συμβάσεων εργασίας και εκ περιτροπής εργασίας στην ίδια επιχείρηση αλλά για διαφορετικούς εργαζόμενους. Όπως αναφέρεται και στην σχετική ΚΥΑ, οι επιχειρήσεις που αναστέλλουν τις συμβάσεις εργασίας μέρους των εργαζομένων τους, μπορούν για τους υπόλοιπους εργαζόμενους να κάνουν χρήση του μέτρου της νέας εκ περιτροπής. Ο συνδυασμός των μέτρων εφαρμόζεται με την ίδια συνταγή : «για επιχειρήσεις που ανήκουν στις πληττόμενες και για όσο χρόνο πλήττονται, υπαγόμενοι στους σχετικούς ΚΑΔ». Και εδώ προβλέπεται ρήτρα απαγόρευσης των απολύσεων και διατήρησης των θέσεων εργασίας.

Αναστολή και τηλεργασία

Επιχειρήσεις-εργοδότες που ανήκουν στις πληττόμενες βάσει ΚΑΔ μπορούν να συμφωνήσουν με εργαζόμενούς τους οποίους έχουν θέσει σε καθεστώς αναστολής σύμβασης την παροχή εργασίας με τηλεργασία για την κάλυψη πρόσκαιρων αναγκών της επιχείρησης τους. «Για την κάλυψη των πρόσκαιρων αυτών αναγκών, μπορεί να χρησιμοποιηθεί κατ’ ανώτατο όριο μέχρι 10% των εργαζομένων που τελούν σε αναστολή», αναφέρει χαρακτηριστικά η υπουργική απόφαση.

Οι εργοδότες, υποχρεούνται να δηλώσουν την πρόσκαιρη αυτή τηλεργασία, πριν την έναρξη πραγματοποίησης της με το νέο ειδικό έντυπο πρόσκαιρης τηλεργασίας στο σύστημα «Εργάνη» .

Υπενθυμίζεται πως σύμφωνα με την σχετική ΚΥΑ, η πρόσκαιρη τηλεργασία είναι αμειβόμενη από τον εργοδότη αναλογικά, με βάση τις καταβαλλόμενες μικτές αποδοχές του εργαζομένου του. Το ποσό της αμοιβής μπορεί να φθάνει έως το ύψος των αποδοχών για την νομίμως παρεχόμενη εργασία του, αφαιρουμένου του ποσού της δικαιούμενης αποζημίωσης ειδικού σκοπού. Δηλαδή ο εργοδότης μπορεί να καλύπτει το 100% του μισθού συμπληρώνοντας το ποσό που απομένει μετά τα 800 ευρώ της ειδικής αποζημίωσης. Για τις αποδοχές της πρόσκαιρης τηλεργασίας υποβάλλεται ΑΠΔ και υπολογίζονται ασφαλιστικές εισφορές οι οποίες αφαιρούνται από την υποχρέωση κάλυψής τους από τον κρατικό προϋπολογισμό.

Οι εργοδότες που κάνουν χρήση της ανωτέρω ρύθμισης, υποχρεούνται, για όσο χρόνο κάνουν χρήση του μέτρου να διατηρήσουν, τον ίδιο αριθμό θέσεων εργασίας, δηλαδή τους ίδιους εργαζόμενους και με τους ίδιους όρους εργασίας, που σημαίνει ότι απαγορεύεται ρητά να απολύσουν και κάθε απόλυση θα είναι άκυρη. Εξαιρείται η παραίτηση και η λύση σύμβασης λόγω συνταξιοδότησης.

Μετακίνηση προσωπικού

Η ΥΑ αναφέρεται και στο σχήμα της ενδο – ομιλικής μετακίνησης, καθώς γίνεται σαφές πως στο εν λόγω μέτρο εντάσσονται εργοδότες που:

• πλήττονται σημαντικά βάσει ΚΑΔ ή
• τελούν υπό απαγόρευση της επιχειρηματικής δραστηριότητάς τους (προφανώς ένας κλάδος ή κάποιες επιχειρήσεις του ομίλου και όχι εν συνόλω)  

Οι εν λόγω εργοδότες μπορούν να μεταφέρουν προσωπικό από επιχείρηση του ομίλου σε επιχείρηση του ιδίου ομίλου, κατόπιν σχετικής μεταξύ τους συμφωνίας, και για όσο χρόνο υπάγονται στους σχετικούς ΚΑΔ.

Ο εργοδότης υποχρεούται μέχρι και το πρώτο 10ήμερο του επόμενου μήνα από την εφαρμογή του μέτρου της μεταφοράς να το δηλώσει στην «Εργάνη» με το νέο ειδικό έντυπο. Ισχύει επίσης ρήτρα απαγόρευσης απολύσεων και διατήρησης των θέσεων εργασίας. Δηλαδή, οι εργοδότες που κάνουν χρήση της ρύθμισης, υποχρεούνται, για όσο χρόνο κάνουν χρήση του μέτρου να διατηρήσουν, τον ίδιο αριθμό θέσεων εργασίας, δηλαδή τους ίδιους εργαζόμενους και με τους ίδιους όρους εργασίας που σημαίνει ότι απαγορεύονται οι απολύσεις εκτός από την παραίτηση και την αποχώρηση λόγω συνταξιοδότησης.

Το μέτρο της μεταφοράς προσωπικού μεταξύ επιχειρήσεων του ίδιου ομίλου μπορεί να συνδυαστεί με τις αναστολής συμβάσεων. Δηλαδή όπως και η νέα εκ περιτροπής, οι επιχειρήσεις που αναστέλλουν τις συμβάσεις εργασίας μέρους των εργαζομένων τους, μπορούν για τους υπόλοιπους εργαζόμενους να κάνουν χρήση του μέτρου της μεταφοράς προσωπικού. Ο συνδυασμός των μέτρων εφαρμόζεται με την ίδια συνταγή : «για επιχειρήσεις που ανήκουν στις πληττόμενες και για όσο χρόνο πλήττονται, υπαγόμενοι στους σχετικούς ΚΑΔ». Και εδώ προβλέπεται ρήτρα απαγόρευσης των απολύσεων και διατήρησης των θέσεων εργασίας.

Εξ αποστάσεως εργασία

Οι εργοδότες είτε πλήττονται είτε όχι – εντός και εκτός ΚΑΔ – μπορούν έως τις 10 Απριλίου (με δυνατότητα παράτασης σε περίπτωση παράτασης των έκτακτων και προσωρινών μέτρων), να καθορίσουν, με απόφασή τους (μονομερώς δηλαδή) ότι η εργασία που παρέχεται από τον εργαζόμενο στον προβλεπόμενο από την ατομική σύμβαση τόπο εργασίας, θα πραγματοποιείται με το σύστημα της εξ αποστάσεως εργασίας. Σε αυτή την περίπτωση βέβαια ο μισθός καταβάλλεται ακέραιος και η σύμβαση εργασίας παραμένει ίδια. Οι εργοδότες υποχρεούνται να υποβάλλουν, μέχρι και το πρώτο 10ήμερο του επόμενου μήνα από την εφαρμογή του μέτρου αυτού, το νέο ειδικό έντυπο στην «Εργάνη».