Φυσικό αέριο: Αποφασίζουν οι 27 για το σχέδιο ενεργειακής ασφάλειας – Τι περιλαμβάνει το προσχέδιο συμφωνίας – Η πρόταση της ελληνικής πλευράς

🕛 χρόνος ανάγνωσης: 8 λεπτά ┋

Σε εξέλιξη βρίσκεται η ειδική συνεδρίαση των υπουργών Ενέργειας της ΕΕ με σκοπό να συμφωνήσουν στο σχέδιο για την ενεργειακή ασφάλεια και στα επόμενα βήματα σε περίπτωση που διακοπεί η παροχή ρωσικού φυσικού αερίου.

Σκρέκας: Καταθέτουμε ελληνική πρόταση

Προσερχόμενος στο συμβούλιο, ο υπουργός Ενέργειας Κώστας Σκρέκας, υπογράμμισε πως «σήμερα το Συμβούλιο των Υπουργών Ενέργειας θα στείλει ένα ισχυρό μήνυμα ενότητας και αλληλεγγύης ενάντια στον εκβιασμό της Ρωσίας».

«Είμαστε σίγουροι ότι θα συμφωνήσουμε σε έναν κανονισμό που θα καλύπτει καλύτερα τις ανάγκες και τις ιδιαιτερότητες όλων των κρατών- μελών, θα μας βοηθήσει να μειώσουμε την κατανάλωση φυσικού αερίου και, ως εκ τούτου, να μειώσουμε την εξάρτηση μας απο το ρωσικό φυσικό αέριο» προσέθεσε.

«Θα αναλύσουμε την πρόταση του πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη για έναν μηχανισμό μείωσης της ζήτησης, ο οποίος θα δώσει τα κίνητρα στις βιομηχανίες υψηλής κατανάλωσης ενέργειας να μειώσουν την κατανάλωση τους σε φυσικό αέριο», επισήμανε ο κ. Σκρέκας και κατέληξε: «Επίσης, θα παρουσιάσουμε την ελληνική πρόταση για ένα νέο πανευρωπαϊκό μοντέλο ηλεκτρικής ενέργειας, το οποίο θα υπολογίζει καλύτερα το πραγματικό κόστος της ηλεκτρικής ενέργειας, αποσυνδέοντας την τιμή του φυσικού αερίου από την τιμή του ηλεκτρικού ρεύματος, διασφαλίζοντας έτσι προσιτές τιμές για τα ευρωπαϊκά νοικοκυριά και τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις».

Ελπίδες για πολιτική συμφωνία

Την πεποίθηση ότι θα υπάρξει πολιτική συμφωνία για την ενέργεια εξέφρασε η Επίτροπος Ενέργειας της ΕΕ Κάντρι Σίμσον προσερχόμενη στο έκτακτο Συμβούλιο των αρμόδιων Υπουργών στις Βρυξέλλες.

«Θα συζητήσουμε σήμερα την προετοιμασία της ΕΕ για τον ερχόμενο χειμώνα. Οι χθεσινές ανακοινώσεις από την Gazprom υπογράμμισαν ότι πρέπει να είμαστε έτοιμοι για πιθανή διακοπή των προμηθειών ανά πάσα στιγμή», τόνισε η κ. Σίμσον, επισημαίνοντας ότι η ΕΕ πρέπει να ενεργήσει «καλά τώρα».

«Αναμένω ότι σήμερα θα έχουμε ενδιαφέρουσα πολιτική συζήτηση, διότι τα κράτη μέλη έχουν διαφορετικές συνθήκες, ξεκινούν από διαφορετικές θέσεις. Περιμένω ότι στο τέλος θα έχουμε πολιτική συμφωνία» προσέθεσε, ενώ ανέφερε ότι η βάση του μηνύματος της Επιτροπής ήταν η «ενότητα και η αλληλεγγύη».

Τι προβλέπει το σχέδιο της ΕΕ

Τα κράτη μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης κατέληξαν σε συμφωνία για το σχέδιο έκτακτης ανάγκης όσον αφορά την κατανάλωση φυσικού αερίου, το οποίο καταρτίστηκε με σκοπό να αμβλυνθεί ο αντίκτυπος της δυνητικής πλήρους διακοπής του εφοδιασμού των 27 από τη Ρωσία, μεταδίδει το Γερμανικό Πρακτορείο.

Το σχέδιο προβλέπει οικειοθελή μείωση κατά 15% της κατανάλωσης φυσικού αερίου από τα κράτη μέλη της ΕΕ κατά την περίοδο από την 1η Αυγούστου 2022 ως την 31η Μαρτίου του 2023, εξήγησαν διπλωμάτες στο dpa νωρίς σήμερα το πρωί.

Επιπλέον, προβλέπει τη δημιουργία μηχανισμού που θα σημαίνει συναγερμό σε όλη την Ευρωπαϊκή Ένωση σε περίπτωση εκτεταμένων ελλείψεων αερίου και την εφαρμογή δεσμευτικών στόχων ως προς την εξοικονόμηση και τη δημιουργία στρατηγικών αποθεμάτων.

Για την επίτευξη συμφωνίας χρειάστηκε να μετριαστούν αρκετοί από τους αυστηρότερους όρους του αρχικού σχεδίου και να θεσπιστούν αρκετές ρήτρες εξαίρεσης, ενώ η οροφή των δεσμευτικών ορίων εξοικονόμησης ανέβηκε.

Δυνάμει των όρων της τροποποιημένης συμφωνίας, οι δεσμευτικοί στόχοι για την εξοικονόμηση αερίου θα επιβάλλονται από το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο και όχι από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή.

Η διαδικασία έγκρισης του τροποποιημένου σχεδίου έκτακτης ανάγκης αναμένεται να αρχίσει αργότερα σήμερα, σε ειδικό συμβούλιο των υπουργών Ενέργειας. Σύμφωνα με τους διπλωμάτες που επικαλείται το Γερμανικό Πρακτορείο, η έγκρισή του με ενισχυμένη πλειοψηφία αναμένεται να είναι εύκολη.

Οι εξαιρέσεις που συμφωνήθηκαν σημαίνουν ότι χώρες όπως η Κύπρος, η Μάλτα και η Ιρλανδία δεν θα χρειάζεται να αποθηκεύουν απόθεμα αερίου, αφού τα συστήματα διανομής τους δεν συνδέονται απευθείας με εκείνα άλλων κρατών μελών.

Η υποχρεωτική εξοικονόμηση αερίου θα μπορεί εξάλλου να μειώνεται υπό συγκεκριμένες προϋποθέσεις, για παράδειγμα όταν οι εγκαταστάσεις αποθήκευσης είναι γεμάτες, σε περιπτώσεις διακοπών της ηλεκτροδότησης ή για τη χρήση του αερίου από τη βιομηχανία, ως πρώτης ύλης.

Χθες Δευτέρα, ο ρωσικός κολοσσός της ενέργειας Gazprom ανακοίνωσε πως μείωσε την προμήθεια αερίου στη Γερμανία μέσω του αγωγού Nord Stream 1 από το 40% στο 20% της δυναμικότητάς του.

Ακριβώς αυτό το σενάριο ώθησε την πρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, την Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, να υποβάλει πρόταση για την εξοικονόμηση και την αποθήκευση αποθεμάτων αερίου σε όλη την ΕΕ, δήλωσε εκπρόσωπος της Κομισιόν στις Βρυξέλλες χθες το απόγευμα.

Κατά τη διάρκεια των διαπραγματεύσεων των χωρών μελών της ΕΕ, τέσσερα κράτη μέλη εξέφρασαν μείζονες επιφυλάξεις και ενστάσεις για το περιεχόμενο της συμφωνίας, πάντα σύμφωνα με τις διπλωματικές πηγές που επικαλείται το Γερμανικό Πρακτορείο.

Η Γερμανία, μια από τις χώρες που εξαρτώνται σε μεγάλο βαθμό από το ρωσικό φυσικό αέριο, υποστηρίζει σθεναρά το σχέδιο. Ο γερμανός υπουργός Οικονομίας Ρόμπερτ Χάμπεκ αναμένεται να είναι παρών στο συμβούλιο των υπουργών Ενέργειας αργότερα σήμερα.

Τα ελληνικά όπλα στην ενεργειακή φαρέτρα

H δημιουργία ενός πανευρωπαϊκού μηχανισμού για τη μείωση της κατανάλωσης φυσικού αερίου στη βιομηχανία έναντι αποζημίωσης είναι η κεντρική ιδέα της πρότασης του πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη (έχει στείλει σχετική επιστολή για το θέμα). Όπως σημειώνουν κυβερνητικές πηγές «σε συνέχεια προτάσεων που είχε καταθέσει το προηγούμενο διάστημα με στόχο την ανάληψη πρωτοβουλιών σε Ευρωπαϊκό επίπεδο για την αντιμετώπιση της ενεργειακής κρίσης και των συνεπειών της σε νοικοκυριά και επιχειρήσεις της Ευρώπης, αναμένεται μια ακόμη παρέμβαση του Πρωθυπουργού ενόψει του συμβουλίου των υπουργών Ενέργειας». Και αναφέρουν πως στόχος είναι να μπορέσει η Ευρώπη να αντιμετωπίσει τις απώλειες που θα προκύψουν σε περίπτωση διακοπής του φυσικού αερίου από τη Ρωσία.

Παράλληλα η κυβέρνηση ζητά να προχωρήσουν σε ευρωπαϊκό επίπεδο μέτρα, όπως η εφαρμογή πλαφόν στις τιμές του φυσικού αερίου και η αποσύνδεση αυτού από την ηλεκτρική ενέργεια. Ένα πανευρωπαϊκό πρόβλημα απαιτεί ευρωπαϊκή απάντηση τονίζεται από το Μέγαρο Μαξίμου αλλά παράλληλα εκπονείται και ένα σχέδιο για την διασφάλιση της ενεργειακής επάρκειας της χώρας.

Στην κυβέρνηση σε καμία περίπτωση δεν θέλουν να βρεθούν αντιμέτωποι το χειμώνα με το ενδεχόμενο κυλιόμενων διακοπών ρεύματος. Στο πλαίσιο αυτό έχουν ενεργοποιήσει ένα plan b που προβλέπει διασφάλιση LNG (με τη Ρεβυθούσα να παίζει κομβικό ρόλο), συζητήσεις για αποθήκευση φυσικού αερίου στην Ιταλία, διπλασιασμό της παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας από τον λιγνίτη κ.α.

Ενεργειακή «σκιά» στα δημοσιονομικά

Δεν είναι πάντως μόνο το θέμα της διασφάλισης ενεργειακής επάρκειας που προβληματίζει την κυβέρνηση αλλά και η πορεία των τιμών. Σε περίπτωση που κλείσει η στρόφιγγα από την ρωσική πλευρά αναμένεται νέο ράλι αυξήσεων στις τιμές, γεγονός που θα δυσκολέψει τη δημοσιονομική ισορροπία.

Μέχρι το τέλος του έτους υπολογίζεται πως θα έχουν διατεθεί σχεδόν 8.5 δισεκατομμύρια για την ενεργειακή κρίση, εκ των οποίων τα 3 δισεκατομμύρια θα είναι απευθείας από τον κρατικό προϋπολογισμό (θα αξιοποιηθούν και άλλες πηγές, όπως για παράδειγμα από το Ταμείο Ενεργειακής Μετάβασης). Να σημειωθεί εδώ πως μόνο για τον μήνα Αύγουστο τα χρήματα που θα διατεθούν ξεπερνούν το ένα δισεκατομμύριο ευρώ.

Από την κυβερνητική πλευρά αυτό που τονίζεται είναι πως με την επιδότηση ηλεκτρικού ρεύματος για τον μήνα Αύγουστο απορροφάται έως και το 90% της αύξησης για όλους του οικιακούς καταναλωτές για το σύνολο της μηνιαίας κατανάλωσης και για τις κύριες και μη κύριες κατοικίες, το 100% της αύξησης για τους δικαιούχους Κοινωνικού Οικιακού Τιμολογίου (ΚΟΤ) , το 80% της αύξησης για τους μικρομεσαίους επαγγελματίες με παροχή ισχύος μέχρι 35 KVa, και το 82-99% της αύξησης για τους αγρότες.

Πρόκειται βέβαια για μια δύσκολη εξίσωση, καθώς το επόμενο διάστημα θα πρέπει να διασφαλιστούν κονδύλια και για μέτρα που δεν θα είναι εστιασμένα αποκλειστικά στην ενέργεια (για παράδειγμα η κυβέρνηση έχει πει πως θα προχωρήσει σε αυξήσεις στις συντάξεις και σε κατάργηση της εισφοράς αλληλεγγύης το 2023). Προς το παρόν η καλή πορεία του τουρισμού και τα αυξημένα έσοδα δίνουν ανάσα στα δημόσια ταμεία, ωστόσο αυτό δεν σημαίνει πως δεν υπάρχει προβληματισμός για το πως εξελιχθούν τα δημοσιονομικά τους επόμενους μήνες.

Άλλωστε υπάρχει και μια ακόμα παράμετρος που πρέπει να ληφθεί υπόψη. Ένα νέο ράλι αυξήσεων στην ενέργεια θα συμπαρασύρει και τις τιμές σε βασικά αγαθά και ανοιχτό είναι το ενδεχόμενο να απαιτηθεί ένα νέο πλέγμα μέτρων για τους πλέον ευάλωτους (π.χ. μια νέα επιταγή ακρίβειας). Και όλα αυτά ενώ η κυβέρνηση δεν θέλει να διαταράξει τη δημοσιονομική ισορροπία, καθώς παραμένει ο στόχος για την απόκτηση επενδυτικής βαθμίδας το 2023.

ΟΛΕΣ ΟΙ ΕΙΔΗΣΕΙΣ

Διαβάστε ακόμη