Φυσικό αέριο: Πολιτική συμφωνία των 27 της ΕΕ για το σχέδιο ενεργειακής ασφάλειας

🕛 χρόνος ανάγνωσης: 7 λεπτά ┋

Οι υπουργοί Ενέργειας της Ευρωπαϊκής Ένωσης κατέληξαν σε συμφωνία για τη μείωση της ζήτησης φυσικού αερίου ενόψει του ερχόμενου χειμώνα όπως ανακοίνωσε η τσεχική προεδρία.

Τι αναφέρει το tweet της τσεχικής προεδρίας

«Αυτό δεν ήταν μια αδύνατη αποστολή! Οι υπουργοί κατέληξαν σε πολιτική συμφωνία για τη μείωση της ζήτησης φυσικού αερίου ενόψει του ερχόμενου χειμώνα», ανέφερε η τσεχική προεδρία της ΕΕ σε ανάρτησή της στο Twitter

🔋 #TTE Energy | 👏 This was not a Mission Impossible! Ministers have reached a political agreement on gas demand reduction ahead of the upcoming winter.#EU2022CZ pic.twitter.com/XBnKuTs75W
— EU2022_CZ (@EU2022_CZ) July 26, 2022

Τι προβλέπει το σχέδιο ενεργειακής ασφάλειας

Το σχέδιο προβλέπει οικειοθελή μείωση κατά 15% της κατανάλωσης φυσικού αερίου από τα κράτη μέλη της ΕΕ κατά την περίοδο από την 1η Αυγούστου 2022 ως την 31η Μαρτίου του 2023, εξήγησαν διπλωμάτες στο dpa νωρίς σήμερα το πρωί.

Επιπλέον, προβλέπει τη δημιουργία μηχανισμού που θα σημαίνει συναγερμό σε όλη την Ευρωπαϊκή Ένωση σε περίπτωση εκτεταμένων ελλείψεων αερίου και την εφαρμογή δεσμευτικών στόχων ως προς την εξοικονόμηση και τη δημιουργία στρατηγικών αποθεμάτων.

Για την επίτευξη συμφωνίας χρειάστηκε να μετριαστούν αρκετοί από τους αυστηρότερους όρους του αρχικού σχεδίου και να θεσπιστούν αρκετές ρήτρες εξαίρεσης, ενώ η οροφή των δεσμευτικών ορίων εξοικονόμησης ανέβηκε.

Δυνάμει των όρων της τροποποιημένης συμφωνίας, οι δεσμευτικοί στόχοι για την εξοικονόμηση αερίου θα επιβάλλονται από το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο και όχι από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή.

Η διαδικασία έγκρισης του τροποποιημένου σχεδίου έκτακτης ανάγκης αναμένεται να αρχίσει αργότερα σήμερα, σε ειδικό συμβούλιο των υπουργών Ενέργειας. Σύμφωνα με τους διπλωμάτες που επικαλείται το Γερμανικό Πρακτορείο, η έγκρισή του με ενισχυμένη πλειοψηφία αναμένεται να είναι εύκολη.

Οι εξαιρέσεις που συμφωνήθηκαν σημαίνουν ότι χώρες όπως η Κύπρος, η Μάλτα και η Ιρλανδία δεν θα χρειάζεται να αποθηκεύουν απόθεμα αερίου, αφού τα συστήματα διανομής τους δεν συνδέονται απευθείας με εκείνα άλλων κρατών μελών.

Η υποχρεωτική εξοικονόμηση αερίου θα μπορεί εξάλλου να μειώνεται υπό συγκεκριμένες προϋποθέσεις, για παράδειγμα όταν οι εγκαταστάσεις αποθήκευσης είναι γεμάτες, σε περιπτώσεις διακοπών της ηλεκτροδότησης ή για τη χρήση του αερίου από τη βιομηχανία, ως πρώτης ύλης.

Χθες Δευτέρα, ο ρωσικός κολοσσός της ενέργειας Gazprom ανακοίνωσε πως μείωσε την προμήθεια αερίου στη Γερμανία μέσω του αγωγού Nord Stream 1 από το 40% στο 20% της δυναμικότητάς του.

Ακριβώς αυτό το σενάριο ώθησε την πρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, την Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, να υποβάλει πρόταση για την εξοικονόμηση και την αποθήκευση αποθεμάτων αερίου σε όλη την ΕΕ, δήλωσε εκπρόσωπος της Κομισιόν στις Βρυξέλλες χθες το απόγευμα.

Κατά τη διάρκεια των διαπραγματεύσεων των χωρών μελών της ΕΕ, τέσσερα κράτη μέλη εξέφρασαν μείζονες επιφυλάξεις και ενστάσεις για το περιεχόμενο της συμφωνίας, πάντα σύμφωνα με τις διπλωματικές πηγές που επικαλείται το Γερμανικό Πρακτορείο.

Η Γερμανία, μια από τις χώρες που εξαρτώνται σε μεγάλο βαθμό από το ρωσικό φυσικό αέριο, υποστηρίζει σθεναρά το σχέδιο. Ο γερμανός υπουργός Οικονομίας Ρόμπερτ Χάμπεκ αναμένεται να είναι παρών στο συμβούλιο των υπουργών Ενέργειας αργότερα σήμερα.

Η ελληνική πρόταση για πανευρωπαϊκό μηχανισμό στήριξης βιομηχανίας

Στο συμβούλιο των υπουργών Ενέργειας επρόκειτο να συζητηθεί και η ελληνική πρόταση για την αντιμετώπιση της ενεργειακής κρίσης και των συνεπειών της σε νοικοκυριά και επιχειρήσεις της Ευρώπης. Σε αυτό το πλαίσιο, το Μέγαρο Μαξίμου έδωσε στη δημοσιότητα την επιστολή που έστειλε προς την πρόεδρο της Κομισιόν.

Κεντρική ιδέα της πρότασης του πρωθυπουργού είναι η δημιουργία ενός πανευρωπαϊκού μηχανισμού για τη μείωση της κατανάλωσης φυσικού αερίου στη βιομηχανία έναντι αποζημίωσης. Στόχος είναι να μπορέσει η Ευρώπη να αντιμετωπίσει τις μεγάλες απώλειες που θα προκύψουν σε περίπτωση οριστικής διακοπής του φυσικού αερίου από τη Ρωσία.

Αγαπητή Πρόεδρε von der Leyen,

Με την επιστολή αυτή σας καταθέτω μία πρόταση προκειμένου να ενισχύσουμε την ενεργειακή μας ασφάλεια για τον ερχόμενο χειμώνα και, ταυτόχρονα, να μειώσουμε τις τιμές του φυσικού αερίου και της ηλεκτρικής ενέργειας. Πιστεύω ότι είναι καιρός να συνδυάσουμε το σημαντικότερο πλεονέκτημά μας, την ευρωπαϊκή αλληλεγγύη, με έναν από τους σημαντικότερους μοχλούς που διαθέτουμε για την ενίσχυση της ενεργειακής ασφάλειας: τη δική μας κατανάλωση. Θέλω να σας προτείνω έναν πανευρωπαϊκό μηχανισμό μέσω του οποίου θα αποζημιώνονται οι βιομηχανικοί καταναλωτές για τη μείωση στη χρήση φυσικού αερίου και ηλεκτρικής ενέργειας για τον ερχόμενο χειμώνα.

Η ιδέα χρησιμοποιεί ως βάση το καίριας σημασίας έργο που έχει αναλάβει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή με το σχέδιο «Save Gas for a Safe Winter». Αποτελεί κάτι ενδιάμεσο ανάμεσα στην εθελοντική μείωση της ζήτησης, που πρέπει όλοι μας να διασφαλίσουμε, και την υποχρεωτική μείωση που ενδέχεται να προκύψει σε περίπτωση έκτακτης ανάγκης. Η πρόταση αυτή έχει μεγαλύτερη πιθανότητα να οδηγήσει σε μία σημαντική ανταπόκριση από την πλευρά της βιομηχανίας, καθώς προσφέρει οικονομικά κίνητρα, αντί να βασίζεται σε διακοπές στην παροχή στη διάρκεια μιας έκτακτης ανάγκης.

Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, η Ευρωπαϊκή Ένωση θα παρουσίαζε έλλειψη κατά 45 δισεκατομμύρια κυβικά μέτρα (bcm) εάν οι ροές φυσικού αερίου από τη Ρωσία σταματούσαν πλήρως. Εάν μπορούσαμε να εξασφαλίσουμε, μέχρι τον Σεπτέμβριο, ότι μεγάλο ποσοστό αυτής της ποσότητας θα καλυπτόταν από ισχυρές δεσμεύσεις για μείωση της κατανάλωσης, το επιπρόσθετο κόστος που προκύπτει από τα ρίσκα που διαβλέπουν οι αγορές θα συρρικνωνόταν και το «όπλο» της Ρωσίας θα είχε εξουδετερωθεί σε μεγάλο βαθμό. Ο φόβος των ελλείψεων θα μειωνόταν και μία μικρή αίσθηση κανονικότητας θα μπορούσε να επιστρέψει στην αγορά.

Οι αγορές ενέργειας έχουν θεσπίσει εργαλεία που τους επιτρέπουν να πληρώνουν τους χρήστες προκειμένου να μην καταναλώνουν ενέργεια, όταν αυτό ωφελεί το σύστημα στο σύνολό του. Ο μηχανισμός που προτείνω θα ήταν πιο ευρύς, καλύπτοντας τη μείωση της ζήτησης για αρκετούς μήνες και όχι για ώρες ή ημέρες. Για να λειτουργήσει, αυτό το εργαλείο θα συνδύαζε στοιχεία από τον σχεδιασμό της αγοράς ενέργειας -το πότε, πόσο, για πόσο καιρό- και έναν τρόπο να αποζημιωθεί δίκαια η βιομηχανία. Το ιδανικό θα ήταν να χρησιμοποιήσουμε έναν συνδυασμό εθνικών και ευρωπαϊκών πόρων, επιδεικνύοντας αλληλεγγύη και επιτρέποντας τη ροή κεφαλαίων σε εκείνους που έχουν μεγαλύτερη δυνατότητα να μειώσουν την κατανάλωσή τους. Πρόκειται για μια ιδέα που συνδυάζει την οικονομική και την ενεργειακή αποδοτικότητα με την ευρωπαϊκή αλληλεγγύη.

Τα οφέλη από την επιτυχή υλοποίηση αυτής της ιδέας θα ήταν πιθανότατα σημαντικά. Τα οικονομικά οφέλη για τις οικονομίες και τα εμπορικά ισοζύγιά μας, λόγω των χαμηλότερων τιμών φυσικού αερίου και ηλεκτρικής ενέργειας, κατά πάσα πιθανότητα θα αντιστάθμιζαν τις όποιες δαπάνες θα απαιτούσε αυτό το πρόγραμμα. Πρόκειται για μια ιδέα που πιθανότατα θα καλύψει τις δαπάνες που θα προκαλέσει, μειώνοντας την ανάγκη για δημοσιονομική στήριξη που παρέχεται ήδη από αρκετά κράτη-μέλη. Πρόκειται όμως για μία ιδέα που πρέπει να εφαρμοστεί γρήγορα -θα λειτουργήσει μόνο αν μπορέσουμε να εξασφαλίσουμε αυτές τις ποσότητες μέχρι τον Σεπτέμβριο, δείχνοντας στη Ρωσία την αποφασιστικότητά μας και επαναπροσδιορίζοντας τον τρόπο με τον οποίο η αγορά φυσικού αερίου αντιμετωπίζει την Ευρώπη. Είναι μια σημαντική ευκαιρία ώστε να κάνουμε μια τολμηρή κίνηση για να προστατεύσουμε τις οικονομίες μας και τους πολίτες μας, πριν από τον προσεχή χειμώνα.

Ελπίζω ότι θα βρείτε την ιδέα μου επίκαιρη και παραμένω στη διάθεσή σας για μια πιο λεπτομερή ανταλλαγή απόψεων πάνω στο ζήτημα.

Με εκτίμηση,

Κυριάκος Μητσοτάκης

ΟΛΕΣ ΟΙ ΕΙΔΗΣΕΙΣ

Διαβάστε ακόμη