«Αγάπη μου, συρρίκνωσα τα προϊόντα»: Το shrinkflation δεν είναι μία τάση, είναι ένα μόνιμο χτύπημα στο πορτοφόλι μας

Σίγουρα το έχετε παρατηρήσει κι εσείς. Ενώ τα προϊόντα που βάζετε στο καλάθι του σούπερ μάρκετ, είναι ολοένα και λιγότερα, ο λογαριασμός στο ταμείο παραμένει ο ίδιος – αν δεν αυξάνεται. Δε φταίτε εσείς, ούτε ο καταναλωτισμός, φταίει το  shrinkflation.

Τι είναι το shrinkflation

Η λέξη, που χρησιμοποιείται ολοένα και συχνότερα από τα ξένα μέσα, προέρχεται από τον συνδυασμό των «shrink» (συρρικνώνω) και «inflation» (πληθωρισμός). Είναι η συρρίκνωση λόγω του πληθωρισμού. Στην καθημερινότητά μας, τη βλέπουμε στη μείωση των μεγεθών ή ποσοτήτων των προϊόντων στα ράφια του σούπερ μάρκετ, ενώ οι τιμές τους παραμένουν σταθερές. Καθώς η παγκόσμια οικονομία παλεύει με ζητήματα όπως η αύξηση του κόστους των πρώτων υλών, οι καθυστερήσεις στην αλυσίδα εφοδιασμού και οι αυξήσεις των μισθών των εργαζομένων μετά την πανδημία, το βάρος των αυξημένων εξόδων παραγωγής επωμίζονται οι καταναλωτές.

Είτε πρόκειται για χαρτί υγείας, είτε για μία σακούλα πατατάκια, η πρακτική, που δεν είναι καινούρια αλλά εμφανίζεται κατά βάση σε περιόδους υψηλού πληθωρισμού, εφαρμόζεται σε όλο τον κόσμο. Η γαλλική αλυσίδα σούπερ μάρκετ Carrefour, τους τελευταίους μήνες, άρχισε να τοποθετεί αυτοκόλλητα πάνω στα προϊόντα, ώστε να προειδοποιεί τους καταναλωτές, όταν μια συσκευασία έχει μικρύνει ή το περιεχόμενό της έχει μειωθεί, χωρίς να έχει, αντίστοιχα, μειωθεί η τιμή του προϊόντος.

Με αυτό τον τρόπο, και καθώς η αγοραστική δύναμη των πολιτών ολοένα και συρρικνώνεται (στην Ελλάδα αισθητά περισσότερο από τις άλλες χώρες της ΕΕ), οι καταναλωτές στρέφονται και από μόνοι τους σε πιο συμφέρουσες επιλογές. Ωστόσο, όσο κι αν το «σοκ» του αυτοκόλλητου φαντάζει δυσάρεστο, υπάρχει ένας μακροπρόθεσμος κίνδυνος που ελλοχεύει. Και αυτό είναι το γεγονός ότι, οι προηγούμενες εκδηλώσεις πληθωριστικών κρίσεων δείχνουν ότι, η ιστορία του shrinkflation δεν τελειώνει με την υποχώρηση του πληθωρισμού.

Όσον αφορά τους καταναλωτές και το πώς προσλαμβάνουν το φαινόμενο, ο επικεφαλής εκπαιδευτής τιμολόγησης στην Impact Pricing, που εκπαιδεύει εταιρείες σε θέματα τιμολόγησης, Mark Stiving, σημειώνει στο BBC ότι, για την ώρα, «παρατηρούν περισσότερο τις αυξήσεις στις τιμές παρά τη συρρίκνωση των συσκευασιών». Ο ίδιος σημειώνει ότι αυτό, έχει σαν αποτέλεσμα, οι εταιρείες να χρησιμοποιούν το shrinkflation προκειμένου να αυξήσουν τις τιμές, «λιγότερο επώδυνα».

Ο αναπληρωτής καθηγητής στο Said Business School του Πανεπιστημίου της Οξφόρδης, Cammy Crolic, που ασχολείται με τη συμπεριφορά των καταναλωτών, συμφωνεί. Όπως λέει, επειδή οι πολίτες είναι τόσο επικεντρωμένοι στο πώς οι αγορές επηρεάζουν το πορτοφόλι τους που είναι, εξηγεί, «πολύ πιο πιθανό να παρατηρήσουν την αύξηση της τιμής, παρά την ποσότητα του προϊόντος που “χάνεται” με τη συρρίκνωση των συσκευασιών».

Άλλωστε, και οι αλλαγές αυτές δε γίνονται αντιληπτές αμέσως – συχνά, είναι σταδιακές. Και οι ειδικοί σημειώνουν ότι, από τη στιγμή που τα προϊόντα στα νέα μεγέθη βρίσκονται στο ράφι, το πιθανότερο είναι να παραμείνουν εκεί, και μετά την έλευση της πληθωριστικής κρίσης. Ο Phil Lempert, αναλυτής της βιομηχανίας τροφίμων, προσθέτει πως, εφόσον οι καταναλωτές δεν έχουν επιλογές, θα πρέπει να προσαρμοστούν στις αλλαγές.

Σε ορισμένες περιπτώσεις, μπορούν να στραφούν σε προϊόντα καλύτερης αξίας – όπως λέει ο Lempert, η αφοσίωση των καταναλωτών στα επώνυμα προϊόντα πέφτει κατακόρυφα εν μέσω inflation, ενώ ολοένα και περισσότεροι στρέφονται στα προϊόντα ιδιωτικής ετικέτας. Ωστόσο, με τα είδη πρώτης ανάγκης, μπορεί να μην υπάρχουν τόσες πολλές επιλογές. Αν, για παράδειγμα, μία οικογένεια έχει μωρό και, το κατάστημα που επισκέπτεται διαθέτει μόνο μία ή δύο επιλογές βρεφικού γάλακτος.

Παραμένουν συρρικνωμένες οι ποσότητες και μετά την υποχώρηση του πληθωρισμού

Ωστόσο, ακόμη και αν, η συρρίκνωση σε μεγάλο βαθμό αποδίδεται στον πληθωρισμό, ο Crolic εξηγεί ότι, συνήθως, τα μεγέθη των προϊόντων στα ράφια παραμένουν τα ίδια και μετά την υποχώρηση της κρίσης. Υπάρχουν σπάνιες εξαιρέσεις, μεν, αλλά οι εταιρείες γενικώς εκμεταλλεύονται την ευκαιρία να διαθέτουν, στην ίδια τιμή μικρότερες ποσότητες των προϊόντων τους – διατηρώντας τη συνολική τους παραγωγή ακριβώς στα ίδια – και σε μεγαλύτερα- επίπεδα.

Αντ’ αυτού, συχνά παρατηρείται ένα νέο φαινόμενο. «Αφού τα μεγέθη των συσκευασιών των προϊόντων συρρικνωθούν επανειλημμένα, ο κατασκευαστής θα κυκλοφορήσει μία νέα, μεγαλύτερη εκδοχή τους – σε πολλές περιπτώσεις με μία ευφάνταστη, νέα ονομασία», εξηγεί ο Edgar Dworsky, πρώην δικηγόρος για τα δικαιώματα των καταναλωτών στις ΗΠΑ και ιδρυτής του οδηγού πόρων Consumer World.

Πάντως, είτε οι αλυσίδες σούπερ μάρκετ και τα καταστήματα χρησιμοποιούν αυτοκόλλητα για να προειδοποιήσουν τους καταναλωτές, είτε όχι, πρόκειται για ένα βαρύ πλήγμα για την οικονομία – ειδικά με δεδομένο ότι, οι τιμές των προϊόντων δεν πέφτουν αντίστοιχα με τον αποπληθωρισμό. Οι καταναλωτές ίσως χρειαστεί να συνεχίσουν να είναι ιδιαίτερα προσεκτικοί, κατά τη διάρκεια των επισκέψεών τους στα σούπερ μάρκετ, ιδιαίτερα ώστε να μην πέφτουν στις παγίδες εταιρειών και προμηθευτών.

Διαβάστε ακόμη

ΣΥΡΙΖΑ: Ο Σωκράτης Φάμελλος πρόεδρος, τα προβλήματα της Κουμουνδούρου άλυτα – Η συμμετοχή, ο ισχυρός παράγοντας Πολάκης και τα σενάρια επιστροφής της Νέας Αριστεράς

Στο «χαρτί» της οικονομίας επενδύει η κυβέρνηση - Ποια σήματα θα εκπέμψει ο Μητσοτάκης στο υπουργικό συμβούλιο

ΜΜΜ: Ερχονται ανέπαφες πληρωμές και «έξυπνες» στάσεις, αλλά τα ανεκτέλεστα δρομολόγια αποθαρρύνουν τους επιβάτες

Διεθνολόγος για πόλεμο στην Ουκρανία: «Τρομακτική η επιτάχυνση των εξελίξεων - Μεγάλοι κίνδυνοι»