Χρηματοοικονομικός αλφαβητισμός και ευημερία στη γενιά Ζ: Εμπειρικά στοιχεία από την Ελλάδα της κρίσης

Η δεκαετής κρίση που βιώνει η χώρα μας έχει επηρεάσει όχι μόνο τον ενήλικο πληθυσμό της, αλλά και τη νέα γενιά ή τη γενιά Ζ, όπως συνηθίζεται να ονομάζεται στη διεθνή βιβλιογραφία η γενιά που τα άτομα έχουν γεννηθεί μετά τα μέσα και προς το τέλος της δεκαετίας του 1990.

Πόσο καλά ενημερωμένη είναι, όμως, η γενιά Ζ στην χώρα μας και τι έμαθε - αν μαθε- βιώνοντας δέκα χρόνια κρίσης; Υπάρχει στατιστικά σημαντική σχέση μεταξύ του χρηματοοικονομικού αλφαβητισμού της νέας γενιάς και της χρηματοοικονομικής της ευημερίας;

Στα ερωτήματα αυτά απαντούν ο Πρόεδρος του Ινστιτούτου Καθηγητής Νικόλαος Δ. Φίλιππας και ο δρ Χρήστος Αβδούλας, μεταδιδακτορικός ερευνητής του Οικονομικού Πανεπιστημίου Αθηνών και επιστημονικός συνεργάτης του Ινστιτούτου, μέσω μιας σημαντικής και παγκόσμια πρωτότυπης επιστημονικής δημοσίευσης με τίτλο «Financial literacy and financial well-being among generation-Z university students: Evidence from Greece», σε ένα από τα πιο αξιόλογα επιστημονικά περιοδικά Χρηματοοικονομικής στον κόσμο στο «The European Journal of Finance».

Οι συγγραφείς στο προοίμιο της δημοσίευσής τους επισημαίνουν: «H χρηματοοικονομική γνώση έχει καταστεί βασική δεξιότητα του 21^ου αιώνα, της αστάθειας των διεθνών χρηματοπιστωτικών αγορών, της ασύμμετρης πληροφόρησης, της αυξανόμενης πολυπλοκότητας των χρηματοοικονομικών προϊόντων και της ταχέως αυξανόμενης ανάπτυξης της χρηματοοικονομικής τεχνολογίας (Fintech).

Η συγκεκριμένη μελέτη είναι η πρώτη στο είδος της που μελετά την σχέση μεταξύ του χρηματοοικονομικού αναλφαβητισμού (financial illiteracy) των νέων και της χρηματοοικονομικής τους ευημερίας και της δυνατότητας τους να ανταποκριθούν αποτελεσματικά σε έκτακτα αρνητικά χρηματοοικονομικά γεγονότα (financial shocks).

Παράλληλα εντοπίζονται εκείνοι οι παράγοντες (δημογραφικοί, χρηματοοικονομικών συμπεριφορών κ.ά.) που επηρεάζουν τις παραπάνω μεταβλητές. Για το σκοπό της συγκεκριμένης έρευνας, σχεδιάσθηκε και διανεμήθηκε ένα ερωτηματολόγιο σε 456 προπτυχιακούς φοιτητές οικονομικών σχολών στην Ελλάδα. Οι προπτυχιακοί φοιτητές αντιπροσωπεύουν τη Γενιά Ζ (Generation-Z) που βίωσε με απόλυτο τρόπο τα αποτελέσματα μιας μοναδικής σε διάρκεια και έντασης οικονομική κρίση. Χρησιμοποιώντας προηγμένες στατιστικές μεθόδους και τεχνικές, αναλύθηκαν τα δεδομένα των ερωτηματολογίων με τα εμπειρικά αποτελέσματα να είναι αποκαλυπτικά.

Πιο συγκεκριμένα, χρησιμοποιώντας τις 5 κλασικές ερωτήσεις χρηματοοικονομικού αλφαβητισμού που χρησιμοποιούνται στη διεθνή βιβλιογραφία, μετρήθηκαν τα επίπεδα στου χρηματοοικονομικού αναλφαβητισμού στους προπτυχιακούς φοιτητές κάνοντας χρήση δύο σεναρίων. Στο πρώτο σενάριο χρηματοοικονομικά εγγράμματοι θεωρούνται οι φοιτητές που απάντησαν τουλάχιστον σε 4 από τις 5 ερωτήσεις σωστά, ενώ στο δεύτερο και πιο σωστό για τους συγγραφείς σενάριο (αφού οι ερωτήσεις είναι αρκετά απλές), χρηματοοικονομικά εγγράμματοι θεωρούνται οι φοιτητές που απάντησαν και στις πέντε ερωτήσεις σωστά. Σύμφωνα με το πρώτο σενάριο, το 50% των φοιτητών απάντησε σωστά, σύμφωνα με το πιο αυστηρό δεύτερο σενάριο απάντησε σωστά ΜΟΝΟ το 19,3% των φοιτητών!

Αλλα ενδιαφέροντα ευρήματα έδειξαν ότι οι φοιτητές οι οποίοι διατηρούν αρχεία εσόδων/εξόδων, οι φοιτητές των οποίων ο πατέρας κατέχει υψηλό επίπεδο μόρφωσης και οι φοιτητές σε σχέση με τις φοιτήτριες έχουν μεγαλύτερη πιθανότητα να είναι χρηματοοικονομικά εγγράμματοι. Εξετάζοντας επίσης το κατά πόσο οι φοιτητές είναι χρηματοοικονομικά ευάλωτοι (financial fragile), τα αποτελέσματα δείχνουν ότι οι χρηματοοικονομικά εγγράμματοι φοιτητές είναι προετοιμασμένοι καλύτερα ώστε να αντιμετωπίσουν ένα απροσδόκητο χρηματοοικονομικό σοκ. Επιπλέον τα αποτελέσματα της έρευνας αναδεικνύουν τον χρηματοοικονομικό αλφαβητισμό ως τον βασικό παράγοντα ο οποίος επηρεάζει την χρηματοοικονομική τους ευημερία. Ολοκληρώνοντας τη μελέτη, οι συγγραφείς καταλήγουν με προτάσεις πολιτικής για την καταπολέμηση του χρηματοοικονομικού αναλφαβητισμού στην Ελλάδα, εστιάζοντας στις χρηματοοικονομικές συμπεριφορές των Ελλήνων πολιτών και στις ταχύτατες τεχνολογικές εξελίξεις.

Με την παρούσα δημοσίευση –έχει ήδη προηγηθεί και μία ακόμη στο επιστημονικό περιοδικό Applied Economics το 2018 με affiliation το Ινστιτούτο– Hellenic Financial Literacy Institute (HFLI)- και τη μελέτη που του είχε ανατεθεί από την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων (ΕΙΒ) για τη λεπτομερή καταγραφή των προγραμμάτων Χρηματοοικονομικής Εκπαίδευσης που διενεργούνται σε όλες τις βαθμίδες της εκπαίδευσης στη χώρα μας, το Ινστιτούτο Χρηματοοικονομικού Αλφαβητισμού αναδεικνύεται σταδιακά σε ένα διεθνές και αξιόπιστο κέντρο έρευνας σε θέματα που άπτονται του χρηματοοικονομικού αλφαβητισμού και της χρηματοοικονομικής ευημερίας των πολιτών, θέτοντας πάντα ως πρωταρχικό του στόχο τη δημιουργία μιας γενιάς χρηματοοικονομικά ενήμερων και υπευθύνων πολιτών.

Διαβάστε την έρευνα εδώ

Διαβάστε ακόμη

Μαγδεμβούργο: Ερωτήματα για τις ευθύνες των Αρχών και τους χειρισμούς για τις πληροφορίες από το παρελθόν του δράστη

Νέες απειλές Πούτιν: Υπόσχεται καταστροφικά αντίποινα στην Ουκρανία μετά την επίθεση στο Καζάν

Επίδομα θέρμανσης: Τη Δευτέρα (23/12) η πληρωμή της πρώτης δόσης

Ισχυρή καταιγίδα στην Αττική: Επιδείνωση του καιρού τις επόμενες ώρες – Πού θα «χτυπήσουν» τα φαινόμενα