Αθήνα - Σκόπια: Φέρνει αντιδράσεις ο ανασχηματισμός της Επιτροπής για τα σχολικά βιβλία

Σε αλλαγές των μελών της άμισθης επιτροπής για τα σχολικά εγχειρίδια της Βόρειας Μακεδονίας προσανατολίζεται το ελληνικό υπουργείο Εξωτερικών δυόμιση χρόνια μετά τη σύστασή της. Σύμφωνα με ασφαλείς πληροφορίες του ethnos.gr καθ’ όλη τη διάρκεια της εβδομάδας ο πρέσβης Αλέξανδρος Κουγιού (υπηρετεί στην Ε’ Γενικής Διεύθυνση Πολιτιστικών, Θρησκευτικών και Προξενικών Υποθέσεων), ο οποίος διαδέχτηκε τον πρώην υφυπ. Εξωτερικών Μάρκο Μπόλαρη στην προεδρία της Επιτροπής, ήταν σε επικοινωνία με μέλη της, βολιδοσκοπώντας τις προθέσεις τους για το αν θέλουν να συνεχίσουν το έργο τους ενόψει αλλαγών που ετοιμάζει το Υπ.Εξ. στην σύνθεσή της.

Σύμφωνα με πηγές του υπουργείου δεδομένο θεωρείται ότι θα αναζητηθεί ένα νέο πολιτικό πρόσωπο στην θέση του Μάρκου Μπόλαρη, το οποίο θα ηγηθεί της Επιτροπής το επόμενο διάστημα. Αλλαγές-χωρίς να είναι ακόμη γνωστό το εύρος τους-αναμένονται και στα υπόλοιπα πρόσωπα.   Σύμφωνα με πληροφορίες, σε όσα μέλη της Επιτροπής έγινε πρόταση παραμονής ζητήθηκε να απαντήσουν μέχρι και την Παρασκευή (8.5).  

Πρόσωπο κλειδί στην συγκρότηση της νέας επιτροπής αποτελεί η στάση του Σπυρίδωνα Σφέτα ο οποίος παρακολουθεί το θέμα του Μακεδονικού ζητήματος επί 30 χρόνια. Ο κ. Σφέτας είναι  Καθηγητής του Τμήματος Ιστορίας και Αρχαιολογίας του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης και μέλος της επιτροπής, που ανέπτυξε το ιστορικό υπόβαθρο της «σλαβομακεδονικής ταυτότητας» και τη «σλαβομακεδονικής γλώσσας» από τον 19ο αιώνα μέχρι  σήμερα. 

Σύμφωνα με πληροφορίες του ethnos.gr το ελληνικό Υπ.Εξ. δεν επικοινώνησε μέχρι την Παρασκευή με τον καθηγητή του ΑΠΘ, γεγονός που προεξοφλεί την απομάκρυνσή του.  Πιθανή καρατόμησή του αναμένεται να προκαλέσει αλυσιδωτές αντιδράσεις, δεδομένου ότι σήκωσε το προηγούμενο διάστημα το μεγαλύτερο βάρος της ελληνικής προσπάθειας για να προχωρήσουν οι αλλαγές στα σχολικά βιβλία της γειτονικής χώρας. 

Εκτός από τον Σπρίδωνα Σφέτα η σημερινή επιτροπή- η οποία συγκροτήθηκε στις 10 Σεπτεμβρίου 2018 για να εξετάσει  ιστορικά, αρχαιολογικά και εκπαιδευτικά θέματα, σύμφωνα με το Άρθρο 8 (παράγραφος 5) της Συμφωνίας των Πρεσπών αποτελείται από τον Νικόλαο Ζάικο, Αναπληρωτή Καθηγητή του Τμήματος Βαλκανικών, Σλαβικών και Ανατολικών Σπουδών του Πανεπιστημίου Μακεδονίας, τον Ιάκωβο Μιχαηλίδη, Αναπληρωτή Καθηγητή του Τμήματος Ιστορίας και Αρχαιολογίας του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, και τον Αθανάσιο Λούπα, Υποψήφιο Διδάκτορα του Τμήματος Ιστορίας και Αρχαιολογίας του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης.

Σ΄ αυτήν συμμετείχε και η Αθηνά Σκουλαρίκη, Επίκουρη Καθηγήτρια Τμήματος Κοινωνιολογίας του Πανεπιστημίου Κρήτης η οποία παραιτήθηκε και η θέση της χηρεύει. Με τη σημερινή της σύνθεση συνεδρίασε τέσσερις φορές με την αντίστοιχη επιτροπή της Βόρειας Μακεδονίας. Μία φορά στη Θεσσαλονίκη (2 Νοεμβρίου 2018), μία φορά στα Σκόπια (22-23 3 Μαρτίου 2019), μια φορά στην Αθήνα (12-13.2019 4Αθήνα) ενώ η τελευταία φορά ήταν στην Οχρίδα (17-18 Μαΐου 2019).

Στις 27 Μαρτίου 2019 υπεγράφη, τελικώς, η συμφωνία για τα νέα σχολικά βιβλία της Βόρειας Μακεδονίας, με πλήρη απάλειψη κάθε αλυτρωτικού όρου και των όποιων διαστρεβλώσεων της ιστορίας.  Ωστόσο, οι συντακτικές επιτροπές για τη συγγραφή των νέων σχολικών βιβλίων δεν συγκροτήθηκαν τον Νοέμβριο του 2019, όπως ήταν προγραμματισμένο, λόγω ελληνικής ολιγωρίας. 

Τι πέτυχε η Ελληνική Επιτροπή 

Σύμφωνα με τα όσα συμφωνήθηκαν μεταξύ των δύο πλευρών οι γείτονες αποδέχονται επισήμως, στο εκπαιδευτικό τους σύστημα πως η αρχαία Μακεδονία είναι μόνο ελληνική. Ένα από τα πιο σοβαρά ζητήματα μαζί με το ονοματολογικό ήταν η διαστρέβλωση στην ιστορική καταγραφή της αρχαίας Μακεδονίας ένα ζήτημα στο οποίο έδωσε τέλος η Μεικτή Διεπιστημονική Επιτροπή Εμπειρογνωμόνων. Ωστόσο, παρά την πρόοδο που σημειώθηκε τα βιβλία στη Βόρεια Μακεδονία δεν άλλαξαν ακόμη, διότι οι συντακτικές επιτροπές δεν συγκροτήθηκαν τον περασμένο Νοέμβριο.

Την ίδια ώρα η Διεπιστημονική Επιτροπή Εμπειρογνωμόνων (ΜΔΕΕ) Ελλάδος – Βόρειας Μακεδονίας έχει να συνεδριάσει πάνω από ένα χρόνο εξαιτίας τόσο της εκλογικής αναμέτρησης στην Ελλάδα και της αλλαγής κυβερνητικών συσχετισμών όσο και της παρατεταμένης εκλογικής περιόδου στη Βόρεια Μακεδονία αλλά και εξαιτίας της πανδημίας του κορονοϊού.   Η Διεπιστημονική Επιτροπή Εμπειρογνωμόνων Ελλάδας – Βόρειας Μακεδονίας για ιστορικά, αρχαιολογικά και εκπαιδευτικά θέματα, είχε συναντηθεί για πρώτη φορά στη Θεσσαλονίκη, στις 2 Νοεμβρίου 2018.