Βόρεια Μακεδονία: Το 2ο κύμα κορονοϊού κρίνει τις εκλογές - Οι πιθανές ημερομηνίες

Η διαχείριση του δεύτερου κύματος κορονοϊού που δοκιμάζει τη Βόρεια Μακεδονία-με περισσότερα από 1.200 ενεργά κρούσματα και 169 θανάτους, οι οικονομικές επιπτώσεις της πανδημίας και τα μέτρα που θα ακολουθήσουν αναμένεται να καθορίσουν το αποτέλεσμα των εκλογών, σύμφωνα με έμπειρους διπλωμάτες, πολιτικούς αναλυτές και δημοσιογράφους της γειτονικής χώρας. 

Ενδεικτικό είναι εξάλλου ότι η προεκλογική ατζέντα των κομμάτων έχει αλλάξει άρδην, προτάσσοντας κυρίως υγειονομικά ζητήματα, με το ευρωπαϊκό μέλλον της χώρας, την τήρηση της Συμφωνίας των Πρεσπών και την διαχείριση της επιτυχίας ένταξης της χώρας στο ΝΑΤΟ να μπαίνουν σε δεύτερη μοίρα.

Αποφασισμένος να προχωρήσει-και μόνος του-σε εκλογές ο Ζάεφ στις 5 ή στις 12 Ιουλίου 

Τέσσερις μήνες μετά την προκήρυξη εκλογών και το κλείσιμο του Κοινοβουλίου η Βόρεια Μακεδονία αναζητά ημερομηνία για να στήσει κάλπες με τον Ζόραν Ζάεφ να δείχνει αποφασισμένος να προχωρήσει μόνος του και χωρίς την συναίνεση της αξιωματικής  αντιπολίτευσης προκηρύσσοντας εκλογές μέσα στον Ιούλιο.

Σύμφωνα με όλες τις ενδείξεις, ο πρόεδρος της χώρας, Στέβο Πεντάροφσκι δεν πρόκειται να διατάξει την παράταση της κατάστασης έκτακτης ανάγκης το προσεχές Σάββατο (13.6), ή σύμφωνα με κάποιες άλλες πληροφορίες θα την παρατείνει για μία ακόμη εβδομάδα το αργότερο. Στην πρώτη περίπτωση αυτό θα σήμαινε ότι οι βουλευτικές εκλογές θα διεξαχθούν στις 5 Ιουλίου, ενώ στη δεύτερη στις 12 Ιουλίου. Οι εκλογές όποια στιγμή του Ιουλίου και αν γίνουν θα έχουν δημοψηφισματικό χαρακτήρα.

Πολιτικοί παρατηρητές και διπλωμάτες από τα Σκόπια τόνιζαν στο ethnos.gr ότι σε περίπτωση που δεν συμφωνήσει το VMRO στην ημερομηνία των εκλογών ενδέχεται να δημιουργηθεί σοβαρό πολιτικό ζήτημα δεδομένου ότι είναι πολύ πιθανό η αντιπολίτευση  να μποϊκοτάρει τις εκλογές και να βάλει μετά το κλείσιμο της κάλπης ζήτημα νομιμοποίησή τους εξαιτίας μιας πιθανής μεγάλης αποχής.

Από κοντά παρακολουθούν τις εξελίξεις και οι Βρυξέλλες με τον ο αρμόδιο Επίτροπο για τη Διεύρυνση της ΕΕ Όλιβερ Βαρχέι να επικοινωνεί  τόσο με τον Ζάεφ όσο και με τον Μίτσκοσκι τονίζοντας και στοους δύο την ανάγκη την ανάγκη για ελεύθερες, δίκαιες και χωρίς αποκλεισμούς εκλογές στη Βόρεια Μακεδονία, λαμβάνοντας υπόψη την κατάσταση με τον Covid. 

Τα επιχειρήματα Ζάεφ-Μίτσκοσκι 

Από τη μια η επικράτηση Ζάεφ θα στείλει ένα σινιάλο στο εξωτερικό ότι η χώρα συνεχίζει την ευρωπαϊκή πορεία που χάραξε ο ηγέτης της Σοσιαλδημοκρατικής Ένωσης (SDSM), ακολουθώντας τις μεταρρυθμίσεις που έχουν συμφωνηθεί ειδικά στο τομέα της δημόσιας διοίκησης και της δικαιοσύνης. Από την άλλη μια πιθανή νίκη του δεξιού συντηρητικού κόμματος  VMRO-DPMNE θα σηματοδοτήσει την αλλαγή πλεύσης της χώρας όχι τόσο στο εσωτερικό, όσο σε θέματα εξωτερικής πολιτικής, επιβραδύνοντας την ευρωπαϊκή πορεία της χώρας και επιδιώκοντας ίσως μια πιο χαλαρή σχέση με τις Βρυξέλλες-στο πυρήνα της οποίας θα είναι οι οικονομικές παροχές που θα περιμένουν τα Σκόπια.

Ο Ζόραν Ζαέφ επιμένει σε εκλογές εδώ και τώρα υποστηρίζοντας ότι απαιτείται μια ισχυρή και σταθερή κυβέρνηση η οποία θα βγάλει το κάρο από τις λάσπες, θα αντιμετωπίσει τη υγειονομική κρίση, θα χαράξει την οικονομική πολιτική της επόμενης μέρας, αναχαιτίζοντας τους κραδασμούς της πανδημίας-κάτι το οποίο δεν μπορεί να κάνει μια υπηρεσιακή κυβέρνηση δεδομένου ότι και το κοινοβούλιο είναι κλειστό. 

Από την άλλη ο  Χρίστιαν Μίτσκοσκι προτείνει εκλογές τον Αύγουστο ή ακόμη και τον Σεπτέμβριο, υποστηρίζοντας ότι εν μέσω δεύτερου κύματος κορονοϊού είναι δύσκολο να στηθούν κάλπες και αυτό που προέχει αυτή την στιγμή είναι η υγεία των πολιτών. Πίσω όμως από την ρητορική του VMRO DPMNE, το κόμμα της αξιωματικής αντιπολίτευσης ποντάρει στο κακό οικονομικό κλίμα που ενδέχεται να δημιουργηθεί και την φθορά που θα χρεωθεί ο Ζάεφ, σενάριο το οποίο θα οδηγήσει σε περαιτέρω ψαλίδισμα της διαφοράς μεταξύ των δύο κομμάτων. Στο πλαίσιο αυτό πηγές από το VMRO-DPMNE διέρρευσαν πιθανή υποτίμηση του δηναρίου το φθινόπωρο, ένα σενάριο το οποίο διέψευσε άμεσα η υπουργός Οικονομικών της υπηρεσιακής κυβέρνησης Σπασόφσκι Ανγκέλοφσκα. 

Το Μπαϊράμι αναζωπύρωσε τον κορονοϊό

Ενδεικτικό είναι ότι ακόμη και αν οι περισσότερες δημοσκοπήσεις δίνουν ένα μικρό αλλά καθαρό προβάδισμα μέχρι στιγμής στον Ζόραν Ζάεφ, εντούτοις, η δυσαρέσκεια αντιμετώπισης της πανδημίας από τους πολίτες αυξήθηκε αισθητά σε σχέση με τον Μάρτιο, σύμφωνα με τις τελευταίες μετρήσεις, πιέζοντας ακόμη περισσότερο το κόμμα του Ζάεφ. Το δεύτερο κύμα κορονοϊού που πλήττει τις τελευταίες μέρες την χώρα και οφείλεται κυρίως στο Μπαϊράμι και στον Μουσουλμανικό πληθυσμό της Βόρειας Μακεδονίας ο οποίος δεν πειθάρχησε, έφερε νέα περιοριστικά μέτρα-τα οποία χρεώνεται ο Ζάεφ- δυσαρεστώντας εκ νέου τους πολίτες. 

Λιούπτσο Αρσόφσκι: «Τι νόημα έχει οι εκλογές να γίνουν αργότερα, αν δεν υπάρχει χώρα;»

Την εκτίμηση ότι οι πρόωρες εκλογές πρέπει να γίνουν το συντομότερο δυνατό εκφράζει μιλώντας στο ethnos.gr ο έμπειρος διπλωμάτης Λιούπτσο Αρσόφσκι, υπενθυμίζοντας ότι το συμβούλιο των πρέσβεων της χώρας τάχθηκε εξαρχής κατά των πρόωρων εκλογών προκειμένου να μην χαθεί χρόνος και να προχωρήσουν οι απαραίτητες μεταρρυθμίσεις στη χώρα ώστε να προετοιμαστεί κατάλληλα για τη επόμενη μέρα και τις διαπραγματεύσεις με την ΕΕ.

«Τι νόημα έχει αν θα γίνουν μετά αν δεν υπάρχει χώρα, δεν υπάρχει οικονομία; Αν σπάσει το βάζο τι σημασία έχει ποιος θα είναι στην εξουσία;» αναρωτήθηκε ο πρόεδρος τoυ Συμβουλίου Πρέσβεων της Βόρειας Μακεδονίας Λιούπτσο Αρσόφσκι και πρόσθεσε: «Όσο υπάρχει τεχνική κυβέρνηση τόσο η χώρα δεν θα μπορεί να κυβερνηθεί. Από τη μια ο ένας πατάει γκάζι και ο άλλος φρένο. Αυτό λειτουργεί σε βάρος της χώρας. Η νέα κυβέρνηση θα πρέπει να ζητήσει δάνεια και να προχωρήσει σε μεταρρυθμίσεις». 

Πέτρε Αρσόφσκι: Οι πολίτες θα στηρίξουν την αλλαγή κατεύθυνσης που έγινε τα τελευταία χρόνια

«Δεν νομίζω ότι ο χρόνος ‘δουλεύει’ υπέρ ή κατά ενός από τους δύο» παρατηρεί ένας από τους πιο γνωστούς πολιτικούς αναλυτές της γειτονικής χώρας και συνεργάτης της κυβέρνησης Ζάεφ Πέτρε Αρσόφσκι.  Τα οικονομικά μέτρα και οι δυσκολίες που θα ακολουθήσουν αναμένεται να παίξουν σημαντικό ρόλο και να βοηθήσουν ως ένα βαθμό εκλογικά τον Μίτσκοσκι.

«Σε κάθε περίπτωση όμως ο κόσμος αναμένεται να δώσει άλλη μία ευκαιρία στον Ζάεφ, υποστηρίζοντας την αλλαγή κατεύθυνσης που έγινε τα τελευταία χρόνια. Κανείς δεν θα θελήσει να μείνει η προσπάθεια στη μέση. Ο πολίτες θα στείλουν ένα μήνυμα συνέχισης αυτής της προσπάθειας». Όπως εξηγεί ο Πέτρε Αρσόφσκι είναι λογικό ότι ο Μίτσκοσκι να μην θέλει εκλογές, γιατί αυτή τη στιγμή χάνει τις δημοσκοπήσεις. 

Σάσα Ορντανόφσκι: Νίκη του VMRO σημαίνει επιστροφή στο 2014 

Επιστροφή στο 2014 και στην εποχή Γκρουέφσκι βλέπει ο Σάσα Ορντανόφσκι- ο οποίος μετρά 30 χρόνια δημοσιογραφικής πορείας στην πλάτη του στα μεφγαλύτερα ΜΜΕ της χώρας- σε περίπτωση που το VMRO-DPMNE κερδίσει τις εκλογές και καταφέρει να σχηματίσει κυβέρνηση. Σύμφωνα με τον ίδιο παρά το προβάδισμα που δίνουν οι τελευταίες δημοσκοπήσεις στον Ζάεφ οι πολίτες έχουν κουραστεί  μετά από τρεις μήνες καραντίνα και ο κόσμος είναι μπερδεμένος. Ο ίδιος εκτιμά ότι ακόμη και αν το VMRO μποϊκοτάρει τις εκλογές το πρόβλημα δεν είναι αυτή καθεαυτή η κίνηση αλλά η στάση του μεγαλύτερου αλβανικού κόμματος DUI την επόμενη μέρα που θα χρειαστούν συμμαχίες για τον σχηματισμό κυβέρνησης.

Σύμφωνα με τον κ. Ορντανόφσκι η αξιωματική αντιπολίτευση αυτή την στιγμή δεν έχει κάποια ρεαλιστική πρόταση και ένα ολοκληρωμένο σχέδιο για τη χώρα. Οι μεγαλύτερες αλλαγές σύμφωνα με τον ίδιο θα είναι στην εξωτερική πολιτική της χώρας παρά στο εσωτερικό της. 

«Θα βρουν ικανούς και αρκετούς τρόπους για να χαμηλώσουν τις ταχύτητες σύγκλισης της χώρας με την Ευρώπη. Είναι πιθανό να επιστρέψουμε στο 2014» πρόσθεσε μεταξύ άλλων. Ο ίδιος εκτιμά ότι οι ζημιές στην οικονομία θα είναι περιορισμένες από την πανδημία δεδομένου ότι η Βόρεια Μακεδονία δεν διαθέτει μια τόσο παγκοσμοποιημένη οικονομία και δεν εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από τον τουρισμό ο οποίος έχει πληγεί ανεπανόρθωτα. 

Μπιλιάνα Γκεοργκίεφσκα: Δεν είναι ακόμη σαφές εάν θα γίνουν γενικές εκλογές στις 5, στις 12 ή σε άλλη ημερομηνία τον Ιούλιο.

Η επόμενη μέρα στα Σκόπια «εξαρτάται «από τις πολιτικές διαπραγματεύσεις μεταξύ των κυβερνώντων Σοσιαλδημοκρατών και του δεξιού συντηρητικού VMRO DPMNE που βρίσκεται στην αντιπολίτευση, οι οποίες τις τελευταίες δύο εβδομάδες έχουν σταματήσει, όπως επιβεβαιώνεται από πηγές των κομμάτων» εξήγησε στο ethnos.gr η έμπειρη δημοσιογράφος, τηλεπαρουσιάστρια του εθνικού σταθμού Klan και για πολλά χρόνια ανταποκρίτρια του BBC στα Σκόπια Μπιλιάνα Γκερογκίεφσκα. Σε τέτοιες περιπτώσεις είναι σαφές ότι οι οικονομικές συνέπειες του lockdown καθώς και η θεσμική αντίδραση και διαχείριση της κρίσης του κορονοιού  θα παίξουν καθοριστικό ρόλο στο αποτέλεσμα των εκλογών. 

Σύμφωνα με την ίδια η αντιπολίτευση είναι έντονα επικριτική για την τεχνική κυβέρνηση και το κυβερνών κόμμα του Ζάεφ, ειδικά μετά το προφανές δεύτερο κύμα κρουσμάτων κορονοιού σε αρκετές πόλεις της Βόρειας Μακεδονίας, ζητώντας ακόμη και την παραίτηση μελών της Επιτροπής Υγείας που διαχειρίζεται την κρίση.

«Επί του παρόντος μιλούν όλοι μόνο για κορονοϊό. Πριν από τη πανδημία το VMRO ήταν πολύ επικριτικό για τη συμφωνία των Πρεσπών. Ο Μίτσκοσκι μίλησε ακόμη και για την «αναθεώρησή της» ενώ κατηγόρησε το SDSM ότι βιάστηκε να εφαρμόσει κεφάλαια της Συμφωνία  Πρέσπας πριν καν δει αν η ελληνική πλευρλα θα κάνει το ίδιο εκπληρώνοντας τις υποχρεώσεις της» είπε στο ethnos.gr η κ Γκερογκίεφσκα και συμπλήρωσε: Εν μέσω ανησυχιών για τον αυξανόμενο αριθμό περιπτώσεων κορονοϊού στη Βόρεια Μακεδονία τις τελευταίες 10 ημέρες, δεν είναι ακόμη σαφές εάν θα γίνουν γενικές εκλογές στις 5, στις 12 ή σε άλλη ημερομηνία τον Ιούλιο. Το Σάββατο, 14 Ιουλίου, ο πρόεδρος της χώρας, Στέβο Πεντάροφσκι θα πρέπει να αποφασίσει εάν πρόκειται να παρατείνει την κατάσταση έκτακτης ανάγκης, που εφαρμόστηκε πριν από 3 μήνες ως απάντηση στη διαχείριση της πανδημίας. Εάν δεν υπάρχει παράταση, το SDSM θα επιμείνει σίγουρα στις  εκλογές στις 5 Ιουλίου, σύμφωνα με τους εκλογικούς κανόνες και διαδικασίες»

Χωρίς κοινοβούλιο από το Φεβρουάριο 

Στις αρχές του τρέχοντος έτους τα κύρια πολιτικά κόμματα συμφώνησαν σε μια τεχνική κυβέρνηση να οργανώσει τις πρόωρες εκλογές. Στα μέσα Φεβρουαρίου, το Κοινοβούλιο απολύθηκε και άρχισαν οι προετοιμασίες για την εκλογική διαδικασία. Με τις πρώτες περιπτώσεις Covid19, στα τέλη Φεβρουαρίου, οι προετοιμασίες σταμάτησαν και η κατάσταση έκτακτης ανάγκης εισήχθη στις 18 Μαρτίου. Οι εκλογές αυτές είχαν αρχικά οριστεί για τις 12 Απριλίου, όμως στις 21 Μαρτίου (22 ημέρες πριν τη διεξαγωγή τους) αποφασίστηκε η αναβολή τους επ΄αόριστον λόγω της πανδημίας του κορονοϊού.