Ζοζέπ Μπορέλ: Ανησυχητικό αυτό που κάνει η Τουρκία με τα ελληνικά νησιά

Ξεκάθαρο μήνυμα ότι η ΕΕ βρίσκεται στο πλευρό Ελλάδας, Κύπρου και όσων χωρών πλήττονται από την παράνομη και προκλητική συμπεριφορά της Τουρκίας έστειλε για ακόμη μία φορά ο Ύπατος Εκπρόσωπος της ΕΕ για θέματα εξωτερικής πολιτικής Ζοζέπ Μπορέλ. Υπό τον τίτλο «Ο Αρνητικός ρόλος της Τουρκίας στην Ανατολική Μεσόγειο», οι ευρωβουλευτές κάλεσαν τον επικεφαλής της εξωτερικής πολιτικής για μια εφ’ όλης της ύλης συζήτηση για την Τουρκία. Ενόψει του Συμβουλίου των Υπουργών Εξωτερικών τη Δευτέρα, η συζήτηση αποκτά ιδιαίτερη αξία.

«Είναι ανησυχητικό αυτό που κάνει η Τουρκία με τα ελληνικά νησιά και υπάρχει και το Μνημόνιο με τη Λιβύη. Προφανώς δεν αναγνωρίζουμε την ισχύ αυτού του μνημονίου σε επίπεδο ΕΕ, έχουμε στείλει σαφή μηνύματα προς Τουρκία για ζητήματα αυτά. Είμαστε αποφασισμένοι να υπηρετήσουμε τις αρχές μας, να προστατεύσουμε τα σύνορά μας και τα κυριαρχικά δικαιώματα των κρατών μελών μας που πλήττονται και φυσικά να βρούμε πολιτική λύση για τη Συρία και τη Λιβύη», τόνισε ο Ζοζέπ ΜΠορέλ.

Ο ίδιος συμπλήρωσε ότι «η Τουρκία είναι σημαντικός εταίρος, υποψήφια χώρα για ένταξη, μέλος του ΝΑΤΟ» και «έχουμε κοινά συμφέροντα σε διάφορους τομείς».

«Το είπα και στην Άγκυρα στους Τούρκους συναδέλφους μου, ότι η αρνητική τάση που υπάρχει στη σχέση μας πρέπει να αλλάξει. Πρέπει να ανατραπεί. Αυτά τα αντίποινα δε δημιουργούν ασφάλεια στη Μεσόγειο. Μέσω διαλόγου και συζητήσεων μπορούμε να βρούμε λύσεις. Φυσικά και υπάρχουν διαφωνίες. Το είπα και αυτό. Ωστόσο, υπάρχουν πολλά κοινά συμφέροντα πάνω στα οποία μπορούμε να οικοδομήσουμε σχέση. Θα εξετάσουμε πώς θα προχωρήσουμε στο Συμβούλιο ΥΠΕΞ Δευτέρα», σημείωσε ο Ζοζέπ Μπορέλ στην αρχική του τοποθέτηση.

«Χρειάζεται καλύτερη συνεργασία για τη Λιβύη. Χθες στην παρέμβασή μου στο Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ, τόνισα ότι δίνουμε μεγάλη σημασία στη διαδικασία του Βερολίνου και ότι δεσμευόμαστε να εφαρμόσουμε το εμπάργκο όπλων, με τα μέσα που έχουμε. Με την επιχείρηση «Ειρήνη» αντιμετωπίζουμε το ύποπτο εμπόριο όπλων», υπογράμμισε.

«Τον περασμένο Οκτώβριο, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο καταδίκασε την Τουρκία για την εισβολή της στη ΒΑ Συρία. Υπάρχουν όμως σημεία που τα συμφέροντά μας συμπίπτουν. Η Τουρκία έχει αναλάβει περισσότερους από 3 εκ. Σύρους πρόσφυγες και προσφέρει διασυνοριακή συνδρομή προς τους ανθρώπους αυτούς. Λυπάμαι για την απόφαση του Συμβουλίου Ασφαλείας να μη συνεχίσει να έχει ανοιχτά τα σύνορα με την  Τουρκία για ανθρωπιστική βοήθεια και το είπα χθες στην παρέμβασή μου», είπε.

Το λόγο έλαβε αμέσως μετά ο επικεφαλής της ομάδας του ΕΛΚ Μάνφρεντ Βέμπερ, ο οποίος επανέλαβε τις αυστηρές του θέσεις για την Τουρκία και ευχαρίστησε τον Έλληνα Πρωθυπουργό Κ. Μητσοτάκη και τον Κύπριο Πρόεδρο Ν. Αναστασιάδη για τη θέση τους τον περασμένο φεβρουάριο.

"Ένα μεγάλο ευχαριστώ σε Αναστασιάδη και Μητσοτάκη που τον περασμένο Φεβρουάριο κατάφεραν να αντιμετωπίσουν τις επιθέσεις προώθησης παράνομων μεταναστών. Το μήνυμα πίσω από την αντίσταση της Ελλάδας και της Κύπρου είναι: δεν αφήνουμε τον Ερντογάν να μας εκβιάσει. Και αυτό δεν είναι εθνικό θέμα, είναι ευρωπαϊκό!", είπε.

Η δευτερολογία Μπορέλ

Την πολεμική... διάθεση των ευρωβουλευτών κατά της Τουρκίας καυτηρίασε στη δευτερολογία του ο Ύπατος Εκπρόσωπος της ΕΕ για θέματα εξωτερικής πολιτικής. «Είχα εντύπωση ξαφνικά ότι εμφανίστηκε ο Πάπας Πίος ο 5ος με μια ιερά συμμαχία κατά της Τουρκίας κινητοποιώντας το στόλο του Χριστιανισμού για να βάλει φρένο στους Οθωμανούς», είπε ο Ζοζέπ Μπορέλ. «Κι εγώ δεν είμαι ούτε ο Τσάμπερλεν, ούτε ο Νταλαντιέ, ούτε ο Ιωάννης της Αυστρίας, γιατί αυτοί έζησαν σε άλλη εποχή. Θέλουμε να αποφύγουμε την αντιπαράθεση», εξήγησε ο Μπορέλ. «Να αποφύγουμε να επαναληφθούν τέτοια φαινόμενα. Δεν θέλουμε μια ιερή συμμαχία κατά της οθωμανικής εισβολής. Αυτό φάνηκε να προτείνουν κάποιοι. Θέλουμε με εποικοδομητικό τρόπο, σε μια περίπλοκη πραγματικότητα, να αναζητήσουμε μια διαδικασία στην οποία θα συμπεριλαμβάνεται διαπραγμάτευση για ζητήματα που δημιουργούν ένταση μεταξύ ΕΕ και Τουρκίας. Διότι είναι πολλά τα προβλήματα προς επίλυση και είναι αναγκαίο να επιλυθούν. Θα γίνει αυτό μόνο μέσα από διαπραγμάτευση και διάλογο. Με αποφασιστική στάση, αλλά αποφεύγοντας την κλιμάκωση της έντασης», τόνισε ο Ζοζέπ Μπορέλ.

«Πολλάκις έχω εκφραστεί, πρόσφατα στην ίδια την Τουρκία, εκφράζοντας σθεναρά την υπεράσπιση της εθνικής κυριαρχίας των κρατών μελών της ΕΕ. Ταυτόχρονα πρέπει να πω ότι η γεωγραφία δε θα αλλάξει. Εκεί θα είναι η Τουρκία, πρέπει να έχουμε εποικοδομητική σχέση. Που σημαίνει όχι κλιμάκωση έντασης. Πρόσφατα δυστυχώς, πήρε και τη μορφή επεισοδίων με πολεμικά πλοία, ευρωπαϊκά, τουρκικά που είναι και μέλη της ίδιας συμμαχίας και λαμβάνει χώρα έρευνα από το ΝΑΤΟ», συμπλήρωσε.

Σε σχέση με την κριτική που δέχθηκε η Κομισιόν για τα κονδύλια που δίνονται στην Τουρκία, ο Ζοζέπ Μπορέλ απάντησε: «Από 2017 τα προενταξιακά κονδύλια έχουν περικοπεί για την Τουρκία, κατά 1,3 δισ. Ευρώ. Και αυτή τη στιγμή τα χρήματα που διατίθενται έχουν να κάνουν με κράτος Δικαίου, την υποστήριξη κοινωνίας πολιτών, τα θεμελιώδη δικαιώματα. Τα χρήματα αυτά έχουν μειωθεί πολύ σημαντικά, λόγω της στάσης της Τουρκίας που το Συμβούλιο θεώρησε ότι είναι μη συμβατή με την στάση μιας υποψήφιας χώρας», είπε, διευκρινίζοντας ότι δίνονται και 18 εκ. Ευρώ για την ανάπτυξη της υπαίθρου. «Χρησιμοποιήσαμε τα μέσα που έχουμε στη διάθεσή μας, αλλά μην τα μπερδεύουμε όλα, δηλαδή με τα κονδύλια που δίνουμε για Σύρους εξόριστους στην Τουρκία. 3,5 εκ. Άνθρωποι είναι στην Τουρκία και ναι, είναι σημαντική επιβάρυνση για τη χώρα που τους υποδέχεται. Πώς να σταματήσουμε να το κάνουμε αυτό; Πρόσφατα εγκρίναμε 500 εκ. επιπλέον για υποστήριξη Σύρων προσφύγων. Τα χρήματα πάνε απευθείας στη βοήθεια μέσω ΜΚΟ και μέσω οργανισμών ΟΗΕ για να βοηθηθούν οι απελπισμένοι άνθρωποι. Δεν είναι ότι τα έχουμε βρει με Τουρκία και της δίνουμε χρήματα. Είναι αναγκαίο να συνεχίσουμε να την ενισχύουμε για τους πρόσφυγες, όπως άλλωστε κάνουμε για την Ιορδανία και το Λίβανο», κατέληξε ο Υπατος Εκπρόσωπος.

Οι ελληνικές θέσεις

Το λόγο πήραν και Έλληνες ευρωβουλευτές.

«Ο ρόεδρος Ερντογάν με την συμπεριφορά και την πολιτική του ανοίγει ζητήματα που είχαν κλέισει 100 χρόνια πριν με τη Συνθήκη Λωζάνης», είπε ο ευρωβουλευτής του ΠΑΣΟΚ Νίκος Ανδρουλάκης. «Ο επικίνδυνος αναθεωρητισμός του πλήττει την Ελλάδα, την Ανατολική Μεσόγειο, τη Λιβύη και τη Συρία».

«Όλοι θέλουμε καλές σχέσεις με την Τουρκία, αλλά προϋπόθεση είναι να υπάρχει σεβασμός. Αλλιώς δεν έχει νόημα διάλογος, η χαλαρή συμπεριφορά αφήνει χώρο στον Ερντογάν. Ακόμη και την Αγία Σοφία θέλει να μετατρέψει σε τζαμί. Αυτό δεν είναι στρατιωτικό χτύπημα, αλλά χτύπημα στον πολιτισμό, τον χριστιανισμό και για τους Έλληνες στην καρδιά μας», τόνισε ο επικεφαλής της ομάδας των ευρωβουλευτών της ΝΔ Βαγγέλης Μεϊμαράκης. Ο ίδιος υπενθύμισε ότι ο Πρόεδρος Ερντογάν αρνήθηκε να συναντήσει τον Ζοζέπ Μπορέλ στο πρόσφατο ταξίδι του. «Τον ακούσατε να υβρίζει τρία κράτη της ΕΕ και εσείς δεν είχατε σωστή αντίδραση. Σα να δώσατε άφεση αμαρτιών στην Τουρκία», είπε.

«Ο Ερντογάν απειλεί απροκάλυπτα την Ενωση. Εσείς χαμογελάτε, λαμβάνοντας δώρο ένα απολυμαντικό για τα χέρια. Κάντε επιτέλους εποικοδομητικό διάλογο και ως ένδειξη σεβασμού να λείπουν τα χαμόγελα», είπε σε έντονο ύφος η Αννα-Μισέλ Ασημακοπούλου της ΝΔ.

«Η Τουρκία απειλεί επισήμως την εδαφική ακεραιότητα της Ελλάδας. Η ΕΕ έχει κάθε συμφέρον όχι μόνο να επαναλαμβάνει συχνά τη θέση της για την ΑΟΖ αλλά να ωθήσει την Τουρκία σε υποχρεωτική διευθέτησή της, είτε με διαπραγμάτευση ή με αμοιβαία προσφυγή στη Χάγη», υπογράμμισε από την πλευρά της η Μαρία Σπυράκη της ΝΔ.

Αντίστοιχα, ο Νίκος Ανδρουλάκης, ευρωβουλευτής ΠΑΣΟΚ-ΚΙΝΑΛ, όπως επισήμανε χαρακτηριστικά στον Ύπατο Εκπρόσωπο της ΕΕ, σε αυτή την κλιμάκωση η απάντηση δεν μπορεί να είναι μόνο λόγια αλλά «ένα ολοκληρωμένο σχέδιο που θα περιέχει συγκεκριμένα μέτρα όπως εμπάργκο όπλων, ενίσχυση της επιχείρησης Ειρήνη ώστε να μη συνεχίζεται η μεταφορά όπλων από την Τουρκία στη Λιβύη, κυρώσεις για όσους εμπλέκονται στις παράνομες ενέργειες στην Κυπριακή ΑΟΖ, αλλά και αν συνεχιστούν οι προκλήσεις, τον ξαφνικό θάνατο της Τελωνειακής Ένωσης». Υπογράμμισε ότι κλειδί σε αυτή τη δύσκολη συγκυρία είναι  «η οικονομική εξάρτηση της Τουρκίας από την Ευρώπη». Τέλος, ο κ. Ανδρουλάκης τόνισε την ανάγκη το ερχόμενο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο να λάβει ουσιαστικές αποφάσεις καθώς «αν επιλέξει την ανοχή, αυτή θα πληρωθεί πολύ ακριβά στο μέλλον από το σύνολο των ευρωπαϊκών λαών».