Απέχουν Παπανδρέου - Καστανίδης - Εισηγήσεις στο ΚΙΝΑΛ για διαγραφή τους

Οπως είχε προϊδεάσει το ethnos.gr, ο Γιώργος Παπανδρέου και ο Χάρης Καστανίδης επιλέγουν τον δρόμο της αποχής από την αποψινή ψηφοφορία στη Βουλή για το νομοσχέδιο που αφορά στις διαδηλώσεις. Και οι δύο εξέφρασαν ανοικτά τις αντιρρήσεις τους με τη γραμμή του ΚΙΝΑΛ, γεγονός που έχει δημιουργήσει αναστάτωση στο κίνημα. Μάλιστα, σύμφωνα με πληροφορίες υπάρχουν εισηγήσεις προς τη Φώφη Γεννηματά για διαγραφή των δύο ιστορικών στελεχών!

Νωρίτερα, ο Γιώργου Παπανδρέου εξέφρασε εντελώς διαφορετική άποψη από αυτή της Φώφης Γεννηματά, υποστηρίζοντας πως δεν υπήρξε σοβαρή διαβούλευση επί του θέματος,  προσθέτοντας πως «παρά την υπεύθυνη στάση του ΚΙΝΑΛ να βελτιωθεί το νομοσχέδιο στην ουσία του αυτό παραμένει αντιδημοκρατικό. Ο πρώην πρωθυπουργός μίλησε για την ανάγκη κανόνων αλλά όχι περιορισμών σημειώνοντας πως «αν έπρεπε να υπάρχει ένας νόμος για τις διαδηλώσεις θα έπρεπε να υπάρχει νόμος που να προστατεύει το διαδηλωτή που διαδηλώνει ειρηνικά».

Πρόσθεσε μάλιστα πως «το νομοσχέδιο περιορίζει ακόμα και ποινικοποιεί τις ειρηνικές διαδηλώσεις» καθώς «δίνονται υπερεξουσίες στην εκάστοτε εξουσία να απαγορεύει διαδηλώσεις». Μάλιστα για την αστική ευθύνη του οργανωτή έκανε λόγο για «απαράδεκτη διάταξη που ενοχοποιεί την έννοια της ειρηνικής διαδήλωσης».

Αναλυτικά η τοποθέτηση του Γιώργου Παπανδρέου:

Βρισκόμαστε για μια ακόμη φορά, αντιμέτωποι με ζητήματα που καθορίζουν την ποιότητα της Δημοκρατίας μας και μαζί, το σεβασμό στις δημοκρατικές διαδικασίες. Ο τρόπος που νομοθετούμε, όπως και ο τρόπος άσκησης της εξουσίας, αποτελούν ένα καθοριστικό μέτρο για την ποιότητα της Δημοκρατίας. Ή θα εμβαθύνουν τη δημοκρατία, και θα έλεγα την κουλτούρα της δημοκρατίας, ή θα δυναμιτίσουν την κοινωνική συνοχή, προκαλώντας νέες και αχρείαστες πολώσεις.

Αυτό το δεύτερο, ήδη συνέβη, και από μόνο του, αποτελεί ουσιώδη λόγο επιφυλάξεων προς το νομοσχέδιο. Το νομοσχέδιο όπως εισήχθη, περιόριζε και περιορίζει το δικαίωμα του συνέρχεσθαι. Ανεξάρτητα από το πώς θα καταλήξει, με τις όποιες βελτιώσεις ή τροπολογίες, τελικά δυναμίτισε το κλίμα, οδήγησε για ακόμη μια φορά σε διχαστικές αντιπαραθέσεις.

Οι αντιδράσεις από την κοινωνία των πολιτών, τους οργανωμένους φορείς, εργαζόμενων, επιστημόνων, εισαγγελέων, δικηγορικών συλλόγων, αποδεικνύουν ότι σοβαρή διαβούλευση δεν έγινε. Και παρά τη γενναία διάθεση του Κινήματος Αλλαγής να επιδιώξει δημιουργική προσέγγιση, αποδεικνύοντας ότι επιδιώκει υπεύθυνο διάλογο, το νομοσχέδιο παραμένει στην βάση του αντιδημοκρατικό.

Πέραν δηλαδή, της διαδικασίας διαβούλευσης, υπάρχει και η ουσία. Πρώτα απ’ όλα, το δικαίωμα της συνάθροισης αποτελεί βασικό δικαίωμα κάθε δημοκρατικού πολιτεύματος. Το Συμβούλιο της Ευρώπης, του οποίου προεδρεύει αυτούς τους μήνες η χώρα μας, είναι ένας οργανισμός υπεράσπισης των δημοκρατικών αρχών. Η Επιτροπή Βενετίας, συμβουλευτικό όργανο του Συμβουλίου της Ευρώπης, ρητά δηλώνει ότι: Η ελευθερία της ειρηνικής συνάθροισης αποτελεί βασικό ανθρώπινο δικαίωμα. Για όλους και για κάθε ομάδα πολιτών.

Στο συγκεκριμένο κείμενο - το οποίο θα καταθέσω στα πρακτικά - προσθέτει ότι: ως βασικό δικαίωμα, η ελευθερία της ειρηνικής συνάθροισης θα πρέπει να μπορεί να ασκείται με καμία ή κατά το δυνατόν ελάχιστες ρυθμίσεις ή περιορισμούς. Ο κοινός νόμος θα πρέπει να αρκεί. Δεν θα πρέπει να χρειάζεται να ζητηθεί η άδεια για τις συναθροίσεις.  Θα ρωτήσετε και δικαίως, πρέπει να εισαχθούν κάποιοι κανόνες προκειμένου και το δικαίωμα των συναθροίσεων να διατηρείται ακέραιο και να μην υπάρχει μια μόνιμη αναστάτωση και μάλιστα στο κέντρο της πρωτεύουσας;

Ουδείς θα μπορούσε να το αντικρούσει.

Υπάρχει όμως μια ουσιαστική διαφορά αντίληψης μεταξύ μας. Μια δημοκρατική πολιτεία δεν καλείται να περιορίσει το δικαίωμα, αλλά να το διαφυλάξει. Να το προστατεύσει. Και μαζί, η δημοκρατική πολιτεία να προστατεύσει την ακεραιότητα όσων συμμετέχουν στην ειρηνική διαδήλωση. Αυτή είναι μια διαφορά αρχής.

Το βαθύτερο νόημά της είναι ότι σε μια χώρα με δημοκρατική κουλτούρα, η διαφορετική άποψη όχι μόνο είναι σεβαστή αλλά είναι και αναγκαία. Το τονίζω -

αναγκαία - για να προχωρήσει μπροστά η κοινωνία,

αναγκαία - για να αντιμετωπισθούν αδικίες, ανισότητες,

αναγκαία - για να αναδειχθούν νέες καινοτόμες, πολλές φορές και προκλητικές ιδέες.

Ιδέες που μπορεί να ενοχλούν, να σοκάρουν, που μπορεί να πονάνε, και όμως, που πρέπει να σεβόμαστε στον πολιτικό διάλογο.

Μαζί και το δικαίωμα της συνάθροισης, που ναι, μπορεί να ενοχλεί κατά καιρούς κάποιους. Μήπως όμως, αυτή η λεγόμενη ενόχληση, δεν είναι τίποτα άλλο από το απαραίτητο δικαίωμα έκφρασης διαφορετικής γνώμης; Δικαίωμα του πολίτη να ξέρει ότι η φωνή του μετράει; Το δικαίωμα να εκφράσει κανείς τον πόνο, το αίσθημα αδικίας ή ελπίδας; Που, εντέλει, σε μια δημοκρατική κουλτούρα αντί να ποινικοποιείται θα πρέπει να αποτελεί γόνιμο έδαφος για προβληματισμό και κοινωνικές αλλαγές;

Χρήσιμη, απαραίτητη λοιπόν η ενόχληση, όχι βεβαίως η βία, αλλά η διαφορετική φωνή που μπορεί να προκαλεί τον καθέναν μας. Ας μας προκαλέσει να την ακούσουμε και να σκεφτούμε, όχι να την πνίξουμε. Κατανοώ βεβαίως απολύτως, την άλλη διάσταση των πραγμάτων, τα προβλήματα που προκαλούνται στη λειτουργία της πόλης και στην οικονομική ζωή, στις μικρομεσαίες επιχειρήσεις που ταλανίζονται συχνά.

Αυτή η διάσταση είναι και σεβαστή και δείχνει την ανάγκη κάποιων κανόνων, όχι όμως περιορισμού ενός δικαιώματος, αλλά ρυθμίσεων που να καθιστούν σεβαστή και τη μια και την άλλη πλευρά. Αν λοιπόν, έπρεπε να υπάρχει ένας νόμος για τις συναθροίσεις, αυτός θα έπρεπε πρωτίστως να προστατεύει τον διαδηλωτή που ειρηνικά διαδηλώνει, από την αυθαιρεσία και των κρατούντων και τρίτων.

Και δεν μιλώ για την αστυνομία, που απλώς εκτελεί, αλλά για τους κρατούντες την εξουσία. Για το πώς την ασκούν. Αυτό θα έδειχνε και μια άλλη διάθεση της εξουσίας, και θα αποτελούσε και εγγύηση για τους όποιους κανόνες σχετικά με τις συναθροίσεις. Το νομοσχέδιο αυτό, αντί να προστατεύει την ειρηνική διαδήλωση, την περιορίζει και την ποινικοποιεί.

Πώς;

Πρώτα απ’ όλα, μπορούν οι κρατούντες να απαγορεύσουν μια ειρηνική διαδήλωση. Αυτό λέει ο νόμος. Και θα μου πείτε - μα δεν είναι η πρόθεση μας αυτή! Ας δεχτώ ότι, δεν είναι στις προθέσεις του σημερινού υπουργού, ας δεχτώ ακόμα ότι δεν είναι στις προθέσεις της σημερινής κυβέρνησης. Σε κάθε περίπτωση αυτό θα φανεί. Όμως, οι νόμοι μένουν. Οι νόμοι αποτελούν το πλαίσιο μέσα στο οποίο κινείται η εξουσία. Και ο νόμος αυτός, δίνει το δικαίωμα στην εκάστοτε εξουσία να σταματήσει - με διάφορα σκεπτικά - ακόμα και μια ειρηνική διαδήλωση, ακόμα και μια συγκέντρωση ενός κόμματος.

Δίνονται υπερεξουσίες που υπονομεύουν βασικά δημοκρατικά δικαιώματα, στους εκάστοτε κρατούντες. Δεύτερο, η συζήτηση και μαζί το νομοσχέδιο, μπλέκει, μπερδεύει, τη βιαιοπραγία, βίαιες πράξεις, με την ειρηνική διαδήλωση. Το κάνει, κάνοντας αυτούς που ειρηνικά διαδηλώνουν, υπεύθυνους για πράξεις βίας που πιθανόν θα γίνουν.

Θεωρώ απαράδεκτη αυτήν τη διάταξη.

Πρώτα, γιατί ενοχοποιεί εμμέσως πλην σαφώς την έννοια της ειρηνικής διαδήλωσης. Δεύτερον, μου φέρνει στο νου μια έντονη παιδική μνήμη. Στις μεγαλειώδεις συγκεντρώσεις της ΕΚ, επί Ανένδοτου Αγώνα, και Γεωργίου Παπανδρέου, ο ίδιος τέλειωνε την ομιλία του μια μικρή αλλά σημαντικότητη φράση: «Διαλυθείτε ησύχως».

Γιατί; Γιατί αυτή η φράση;

Γιατί η μεγάλη Δημοκρατική Παράταξη, και θα έλεγα η τεράστια πλειοψηφία του Ελληνικού λαού, όταν διαδηλώνει, θέλει να διαδηλώνει ειρηνικά.

Αυτή είναι η δημοκρατική μας παράδοση.

Αυτό δεν νομοθετήθηκε, υιοθετήθηκε ως βασική μας δημοκρατική πρακτική.

Είναι βαθιά χαραγμένο στον δημοκρατικό μας πολιτισμό.

Είναι στο DNA της δημοκρατικής παράταξης.

Δεν χρειάστηκε κανένας νόμος για να μας πείσει.

Ξέραμε όμως πολύ καλά ότι, το τότε παρακράτος και άλλα ακροδεξιά στοιχεία, είχαν ως στόχο να σπιλώσουν την εικόνα μιας μεγαλειώδους ειρηνικής διαδήλωσης.

Δηλαδή, ήθελαν πάντα να προβοκάρουν.

Σήμερα με τον νόμο αυτό, με το περί αστικής ευθύνης του διοργανωτή, ξέρετε τι πετυχαίνετε; Τιμωρείτε όσους ειρηνικά διαδηλώνουν. Κάνετε εν τοις πράγμασι εκείνους που ασκούν ειρηνικά το δικαίωμα της συνάθροισης, όμηρους του κάθε προβοκάτορα. Ξέρετε τι άλλο θα πετύχετε; Όσοι πράγματι θα θελήσουν να προβοκάρουν, ακραίοι, παρακράτος, μπαχαλάκηδες, τους δίνετε ένα ακόμα κίνητρο.

Δίνετε ουσιαστικά στον κάθε προβοκάτορα τη δύναμη να δημιουργήσει πρόβλημα στο δικαίωμα της συνάθροισης των πολιτών. Με το φόβο ότι, θα υπάρξει ένας προβοκάτορας, ποινικοποιείτε και αποτρέπετε το διοργανωτή από μια ειρηνική διαδήλωση.

Κύριοι συνάδελφοι,

Όσα λέω δεν τα λέω απλά ως θεωρία, αλλά ως πρακτική, που ακολούθησα πάντα. Πάντα, θέλησα να προστατέψω το δικαίωμα στην ελευθερία. Και με τίμημα πολλές φορές.

Η προσωπική μου πορεία και η πολιτική διαδρομή μου, αποδεικνύουν ότι, υπαρασπίστηκα με σθένος τα δικαιώματα και θέλησα πάντα, να συμβάλω στην εμπέδωση των δικαιωμάτων, ακόμη και αν αυτό έγινε σε δύσκολο περιβάλλον ή σε καιρούς που ακόμη η κοινή αντίληψη δεν ήταν έτοιμη να τα δεχτεί, ούτε και τα κόμματα, ακόμη το δικό μου κόμμα, όταν μιλούσα για αποποινικοποίηση του χρήστη της κάνναβης, ή για την ελεύθερη έκφραση, πολύ πριν από τον ερχομό του μη κρατικού ραδιοφώνου και της τηλεόρασης ή ακόμη για την ανάγκη να κατοχυρώσουμε τη διαφάνεια και τη λογοδοσία στο δημόσιο βίο.

Όταν δε βρέθηκα στο τιμόνι της χώρας, στην πιο δύσκολη εποχή της, έχοντας τις μεγαλύτερες διαδηλώσεις της μεταπολίτευσης, δεν προσπάθησα ποτέ να περιορίσω το δικαίωμα στην συνάθροιση. Η έγνοια μου ήταν να υπερασπιστώ την δημοκρατία, προστατεύοντας τη λειτουργία της Βουλής - που πολλοί καθύβριζαν, αλλά και να μην θρηνήσουμε κανένα θύμα λόγω της έντασης των αγανακτισμένων πολιτών.

Και δυστυχώς, πολλοί που κόπτονται για τη δημοκρατία σήμερα, όπως και από την πλευρά του ΣΥΡΙΖΑ, συνέβαλαν τότε στην καλλιέργεια ενός κλίματος που αν όχι οτιδήποτε άλλο, έκλεινε το μάτι στη βία. Αυτό το κλίμα το ζήσαμε στο πετσί μας με πράξεις δήθεν επαναστατικές αλλά κατ’ ουσίαν υπονομευτικές της δημοκρατίας μας. Γιατί δεν μπορεί να υπάρξει βία και δημοκρατία, μαζί. Είναι δύο έννοιες ασύμβατες.

Κάποιοι που θεωρούν τη βία επαναστατικό δικαίωμα, δεν μπορούν να λογίζονται ως δημοκράτες. Πάντως, επισημαίνω ότι, αν ίσχυε ο νόμος σας τότε, για την υπόθεση και τα θύματα της Μαρφίν, θα έπρεπε να είναι υπόλογοι οι συνδιοργανωτές των διαδηλώσεων: Δηλαδή η ΝΔ, ο ΣΥΡΙΖΑ, το ΚΚΕ, η Χρυσή Αυγή και ο ΛΑΟΣ.

Κλείνω με μια δυσοίωνη πρόβλεψη. Αυτό το νομοσχέδιο αντί να ρυθμίσει και να προστατέψει και τους διαδηλωτές και τη ζωή του κέντρου της Αθήνας, θα καταφέρει το αντίθετο. Οι πολύπλοκες γραφειοκρατικές απαγορεύσεις και κανόνες, θα αμφισβητηθούν στην πράξη. Θα δημιουργήσετε μια αχρείαστη πόλωση, τη στιγμή που χρειαζόμαστε εμβάθυνση της κοινωνικής συνοχής.

Τώρα, που τα μεγάλα προβλήματα της χώρας, προβλήματα λειτουργίας της Δημοκρατίας και των θεσμών, καθώς και οι μεγάλες προκλήσεις του παρόντος και του μέλλοντος, από την πανδημία, την ανεργία, μέχρι την κλιματική κρίση, απαιτούν διάλογο μεταξύ πολιτικών δυνάμεων και κοινωνικών εταίρων, συνεννόηση, ακόμη και συνεργασία, και το κυριότερο, μια νέα κοινωνική συμφωνία, που να μας οδηγήσει σε ένα καλύτερο και το σημαντικότερο, διαφορετικό μέλλον, απαλλαγμένο από σκοπιμότητες και πελατειακές αντιλήψεις και πρακτικές.

Με αυτές τις σκέψεις, επειδή ποτέ δεν είναι αργά, σας καλώ να σκεφτείτε ξανά και με γνώμονα το γενικότερο συμφέρον της χώρας, το όλο θέμα.

Να αποσύρετε το νομοσχέδιο.

Να υπάρξει διάλογος σε βάθος, συνεννόηση και συναίνεση με τα κόμματα και τους κοινωνικούς εταίρους.

Στείλτε το ακόμα και στην Επιτροπή της Βενετίας του Συμβουλίου της Ευρώπης, που έχει ως βασικό σκοπό την αξιολόγηση παρόμοιων νομοθετημάτων. Έτσι ώστε, μια σεβαστή από όλους ρύθμιση, να αποτελέσει και το μεγάλο βήμα για μια διαφορετική επόμενη ημέρα.