Αγία Σοφία: Η ώρα της πρώτης προσευχής - Πένθιμες καμπάνες και ο Ακάθιστος Ύμνος στις εκκλησίες

Η αντίστροφη μέτρηση για την πρώτη μουσουλμανική προσευχή στην Αγία Σοφία έχει ήδη ξεκινήσει. Την Παρασκευή, 24 Ιουλίου, μετά τις  εργασίες μετατροπής του μνημείου σε τζαμί, ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν θα κάνει πραγματικότητα - όπως προκλητικά δήλωσε - το παιδικό του όνειρο. Οι προετοιμασίες έχουν ολοκληρωθεί, ενώ αρκετές θα είναι οι απουσίες στο σόου που θα δώσει ο Τούρκος πρόεδρος. 

Άλλωστε, ο Ερντογάν τις προηγούμενες ημέρες είχε επιδοθεί σε πληθώρα προκλητικών ενεργειών. Δεν είναι τυχαίο ότι την Πέμπτη 23 Ιουλίου, μόλις μία ημέρα πριν από την πρώτη λειτουργία της Αγίας Σοφίας ως τζαμί, εμφανίστηκε συνοδεία του επικεφαλής των «Γκρίζων Λύκων», Ντεβλέτ Μπαχτσελί, στην Αγία Σοφία, προκειμένου να επιθεωρήσει και τις τελευταίες λεπτομέρειες για την πρώτη λειτουργία. Προχώρησε, μάλιστα, και στα αποκαλυπτήρια της Αγίας Σοφίας ως τζαμιού, αφού έβγαλε το λευκό χαρτί και έδειξε τη νέα ονομασία. 

Live εικόνα από την Αγία Σοφία

Οι προετοιμασίες

Την Πέμπτη, 23 Ιουλίου, έγινε και δοκιμή για την ακουστική της Αγίας Σοφίας με συστήματα ήχου, ενώ έξω από την Αγία Σοφία, όπου επίσης θα παραβρεθούν άνθρωποι για να προσευχηθούν, οι δημοτικές Αρχές κόλλησαν ειδικά αυτοκόλλητα στις πλάκες της πλατείας, ώστε να τηρηθεί η κοινωνική απόσταση.

Το χαλί έχει στρωθεί, οι κουρτίνες έχουν καλύψει τις αγιογραφίες και τα ψηφιδωτά της Αγίας Σοφίας, σύμφωνα με την ανακοίνωση της Διεύθυνσης Θρησκευτικών Υποθέσεων της Τουρκίας. 

Ο πρόεδρος της Υπηρεσίας Θρησκευτικών Υποθέσεων της Τουρκίας, Αλί Ερμπάς, σημείωνε την Πέμπτη ότι «ένα μέρος της επικάλυψης έχει ολοκληρωθεί. Τα υπόλοιπα μωσαϊκά και οι αγιογραφίες αυτή τη στιγμή καλύπτονται με κουρτίνες. Με τις δυνατότητες της τεχνολογίας θα τοποθετηθεί ένα σύστημα, χωρίς καν να μπει ούτε ένα καρφί».

Οι απουσίες

Η κρατική Διεύθυνση Θρησκευτικών Υποθέσεων δεν έστειλε ούτε καν πρόσκληση στον δήμαρχο της Κωνσταντινούπολης για συμμετοχή στην πρώτη λειτουργία στην Αγία Σοφία, όπως κατήγγειλε την Πέμπτη, ο ίδιος ο δήμαρχος Κωνσταντινούπολης, Εκρέμ Ιμάμογλου. «Σε εμένα δεν ήρθε πρόσκληση. Ούτε από την Άγκυρα, ούτε από κανένα υπουργείο ούτε από άλλον κρατικό θεσμό δέχτηκα οποιαδήποτε πρόσκληση για εγκαίνια ή για άλλη εκδήλωση που είναι να λάβει χώρα στην Κωνσταντινούπολη», δήλωσε δηκτικά ο δήμαρχος της Κωνσταντινούπολης, ο οποίος διαβεβαίωσε ωστόσο ότι οι υπάλληλοι του δήμου έχουν λάβει όλα τα απαραίτητα μέτρα για την προσευχή της Παρασκευής στην Αγία Σοφία.

«Δεν έχω λάβει πρόσκληση», επανέλαβε, ωστόσο, όπως κάθε πολίτης, έτσι και οποιοσδήποτε συνεργάτης του μπορεί να πάει. «Θα είμαι στην Άγκυρα, στο τζαμί Χατζί Μπαϊράμ Βελί», ενημέρωσε ο Εκρέμ Ιμάμογλου.

Απούσα από την πρώτη μουσουλμανική προσευχή στην Αγία Σοφία θα είναι και η ηγέτης του ακροδεξιού Καλού Κόμματος, Μεράλ Ακσενέρ, παρότι πριν από λίγες ημέρες είχε γραφτεί ότι θα παρευρίσκεται. Ο λόγος της απουσίας της είναι ότι η ίδια βρίσκεται σε καραντίνα 14 ημερών, καθώς βρέθηκε θετικός στον κορονοϊό άνδρας της ασφάλειάς της και η καραντίνα, στην οποία έχει μπει, λήγει τη Δευτέρα, 27 Ιουλίου.

Σύμφωνα με τη «Χουριέτ» πάντως, την Παρασκευή έχουν προσκληθεί πολλοί αρχηγοί (μουσουλμανικών) κρατών για τα εγκαίνια του «τζαμιού» της Αγίας Σοφίας, όπως ο πρόεδρος του Αζερμπαϊτζάν και ο σεΐχης του Κατάρ. 

Το πρόγραμμα

• Η είσοδος για τους προσκεκλημένους πιστούς μέσα στην Αγία Σοφία θα ξεκινήσει από τις 10.00 το πρωί. Θα γίνεται από 11 διαφορετικά σημεία ελέγχου.
• Από τις 20:00 της Πέμπτης η κυκλοφορία γύρω από την Αγία Σοφία έχει διακοπεί.
• Στον προαύλιο χώρο έχουν ετοιμαστεί χώροι προσευχής ξεχωριστά για άνδρες και γυναίκες.
• Η Αγία Σοφία θα παραμείνει ανοιχτή μέχρι το πρωί του Σαββάτου για προσευχή.

Επίσης, ο Αλί Γερλίκαγια ανακοίνωσε ότι 101 ασθενοφόρα θα βρίσκονται επί ποδός μαζί με ένα ελικόπτερο-ασθενοφόρο. Ακόμη, ο πρόεδρος της υπηρεσίας θρησκευτικών υποθέσεων της Τουρκίας Αλί Ερμπάς ανακοίνωσε πως θα διορίσει τρεις ιμάμηδες και πέντε μουεζίνηδες. Ο ένας εκ των τριών ιμάμηδων είναι γνωστός καθηγητής Θεολογίας.

Πένθιμες καμπάνες και «Ακάθιστος Ύμνος» στις εκκλησίες

Σύμφωνα με ανακοίνωση που εξέδωσε η Αρχιεπισκοπή Αθηνών, ο Αρχιεπίσκοπος Ιερώνυμος την Παρασκευή θα προστεί, στις 20:00 το βράδυ, της Ιεράς Ακολουθίας του Ακαθίστου Ύμνου στον Καθεδρικό Ι. Ναό Αθηνών, ενώ ο ο προκαθήμενος της ελλαδικής Εκκλησίας κάλεσε τον κόσμο να είναι παρών, λέγοντας τα εξής: «Την 24^η Ιουλίου, ημέρα πένθους και οδύνης για όλη την Ορθοδοξία,  τον Χριστιανισμό και ολόκληρο τον Ελληνισμό, θα προστώ της Ιεράς Ακολουθίας του Ακάθιστου Ύμνου, στον Καθεδρικό Ι.Ν. των Αθηνών και σας καλώ όλους και όλες να ψάλλουμε μαζί το ‘’τη Υπερμάχω’’ υπέρ βοηθείας και ενισχύσεως του γένους μας». 

Παράλληλα, σε πολλά μέρη της Ελλάδας οι μητροπολίτες έχουν πάρει την απόφαση οι καμπάνες των ενοριών τους να χτυπούν πένθιμα σε όλη τη διάρκεια της ημέρας, ώστε να δείξουν με αυτό τον τρόπο τη δυσαρέσκεια των πιστών για τη μετατροπή της Αγίας Σοφίας σε τζαμί. Ήδη, το βράδυ της Πέμπτης 23 Ιουλίου, στην εκκλησίας της Τήνου, με την αφορμή της άφιξης της εικόνας της Οσίας Πελαγίας στο νησί, ο Μητροπολίτης Σύρου - Τήνου κ. Δωρόθεος Β, στο κήρυγμα του αναφέρθηκε στην μετατροπή της Αγίας Σοφίας σε τζαμί και κάλεσε τον κόσμο να ψάλλουν όλοι μαζί τον Ακάθιστο ύμνο. Όπως είπε ο Μητροπολίτης «καμία εκκλησία δεν μπορεί να γίνει τζαμί. Και αν η Αγία Σοφία άντεξε την Άλωση και άντεξε τον πόνο, θα αντέξει και αυτό τον πόνο αυτή τη δύσκολη στιγμή. Η Αγία Σοφία θα είναι πάντοτε μέσα στην καρδιά μας που κανείς δεν θα μπορέσει να απαξιώσει».

Πένθιμα θα χτυπούν οι καμπάνες και στην Πάτρα,  ως αντίδραση στην προπαγανδιστική φιέστα Ερντογάν για την Αγία Σοφία, όπως ενημερώνει με εγκύκλιό του ο μητροπολίτης Πατρών Χρυσόστομος. «Την Παρασκευή 24 Ιουλίου 2020, κατά την ώρα που θα βεβηλώνεται ο Ναός της του Θεού Σοφίας της Κωνσταντινουπόλεως, την ώρα που θα υβρίζονται για μια ακόμα φορά τα ιερά και τα όσια του Γένους μας, από τους απογόνους των βαρβάρων κατακτητών της Βασιλίδος των πόλεων, εκείνη την ώρα θα τελεσθεί η Ιερά Παράκληση προς την Παναγία μας την Ελευθερώτρια του Γένους μας, στον  Ιερό Ναό του Αγίου Αποστόλου Ανδρέου Πατρών με την συμμετοχή συνόλου του Ιερού Κλήρου της Ιεράς Μητροπόλεως», επισημαίνει στην  εγκύκλιο.

Παράλληλα, θα ηχούν πένθιμα οι καμπάνες όλων των Εκκλησιών της πόλεως των Πατρών και όλων των Ιερών Ναών της Ιεράς Μητροπόλεως. Όλα αυτά σημειώνει ο ιεράρχης, «σε ένδειξη βαθυτάτης οδύνης και άλγους ψυχής και διαμαρτυρίας για το ανοσιούργημα το οποίο επιτελείται εις βάρος της ορθοδόξου πίστεως, του Ελληνισμού και της παγκόσμιας πολιτιστικής κληρονομιάς».

Χτυπούν και στην Κύπρο πένθιμα οι καμπάνες

Σύμφωνα με οδηγίες του Αρχιεπίσκοπου Κύπρου Χρυσοστόμου, θα γίνει την Παρασκευή 24 Ιουλίου 2020, πένθιμη κωδωνοκρουσία σε όλους τους ναούς της Αρχιεπισκοπικής Περιφέρειας, στις 12 το μεσημέρι και επί διάστημα 5 λεπτών, ενόψει της αυθαίρετης, απαράδεκτης και εγκληματικής μετατροπής της Αγίας Σοφίας σε τζαμί από τους Τούρκους. 

NYT για Αγία Σοφία: Μνημείο παγκόσμιας ιστορίας «πολιτικό εργαλείο» του Ερντογάν

Επειτα από 86 χρόνια λειτουργίας της ως μουσείο, την Παρασκευή θα ακουστούν από την Αγία Σοφία μουσουλμανικές προσευχές. Για τους Τούρκους ισλαμιστές, αυτή η μετατροπή σημαίνει εκπλήρωση ενός μακροχρόνιου ονείρου αποκατάστασης ενός συμβόλου του «Οθωμανικού μεγαλείου».

Για πολλούς άλλους ανά τον κόσμο, η αλλαγή είναι μία απογοητευτική οπισθοδρόμηση για ένα από τα μεγαλύτερα αρχιτεκτονικά και πολιτιστικά μνημεία του πλανήτη, αναφέρουν στο άρθρο γνώμης οι New York Times. Στο εν λόγω δημοσίευμα, τίθεται το ερώτημα γιατί ο Τούρκος πρόεδρος, Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, επέλεξε να ανατρέψει την απόφαση του Ατατούρκ.

Σύμφωνα με τους NYT, πρόκειται για προϊόν ισλαμιστικής πολιτικής παράδοσης. Μόλις ένα χρόνο πριν, ο Τούρκος πρόεδρος είχε πάρει θέση κατά της μετατροπής. Αυτό που φαίνεται ξεκάθαρα, είναι ότι παρά τις μεγάλες εξουσίες που έχει καταλάβει ο Ερντογάν κατά τα 17 έτη που παρέμεινε στην εξουσία, η τρέχουσα πολιτική του θέση είναι επισφαλής και χρειάζεται να «τροφοδοτήσει» την εθνικιστική του βάση.

Η ανατροπή της απόφασης του Ατατούρκ, τον κάνει δημοφιλή στους Τούρκους εθνικιστές, για τους οποίους το μουσείο εντός της Αγίας Σοφίας αντιπροσώπευε μια ταπεινωτική ξένη επιβολή καθώς και ένα μελανό σημείο στο οθωμανικό παρελθόν, το οποίο θεωρούν ένδοξο.

Η αντίδραση από την πλευρά των Χριστιανών ηγετών παρέμεινε σε σχετικά χαμηλούς τόνους, επειδή ενδεχομένως υπήρχε ο φόβος πρόκλησης θρησκευτικών προστριβών, αναφέρουν οι NYT.

Η UNESCO, ωστόσο, υπήρξε πιο άμεση στην αντίδρασή της. Σε δήλωσή της, ανέφερε ότι «λυπάται βαθύτατα» που η απόφαση ελήφθη χωρίς να προηγηθεί διάλογος, ενώ προειδοποίησε ότι οι μετατροπές στη δομή του ναού ή οι αλλαγές στη δυνατότητα πρόσβασης σε αυτόν ενδέχεται να παραβιάσουν τη Σύμβαση για την Παγκόσμια Κληρονομιά, την οποία είχε υπογράψει και η Τουρκία.

Από την πλευρά του ο Ερντογάν, διαβεβαίωσε τη διεθνή κοινότητα ότι όταν δεν χρησιμοποιείται για προσευχές, η Αγία Σοφία θα παραμένει ανοιχτή στο κοινό. Όπως επισημαίνουν οι NYT, είναι θλιβερή εικόνα για την κατάσταση της τουρκικής δημοκρατίας, ένα μνημείο τόσο μεγάλης διεθνούς σημασίας και αξίας να γίνει το πολιτικό εργαλείο ενός απολυταρχικού ηγέτη. Αλλά, όπως αναφέρεται, «ό,τι έγινε, έγινε» και δεν υπάρχει περίπτωση ο Ερντογάν να ανατρέψει την απόφασή του, δίχως να προκαλέσει την οργή βασικών ψηφοφόρων του.

Με τη μετατροπή της Αγίας Σοφίας σε τζαμί, ο Ερντογάν επωμίστηκε τη βαριά ευθύνη του «κηδεμόνα» για ένα από τα πιο σημαντικά μνημεία σε διεθνές επίπεδο και αυτό είναι κάτι που δεν τού επιτρέπεται να το ξεχνάει, καταλήγει ο συντάκτης του άρθρου.

Κλείνει το σπίτι του Κεμάλ Ατατούρκ

Δεν θα είναι επισκέψιμο για διάστημα λίγων ημερών το σπίτι στο οποίο γεννήθηκε ο Κεμάλ Ατατούρκ στη Θεσσαλονίκη. Σύμφωνα με ανάρτηση του τουρκικού προξενείου στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, από την προσεχή Παρασκευή, 24 Ιουλίου μέχρι και τη Δευτέρα 27 του μηνός, θα πραγματοποιηθούν εργασίες συντήρησης.