Συμφωνία ΑΟΖ Ελλάδας - Αιγύπτου: Πώς ακυρώνεται το τουρκολιβυκό μνημόνιο

Πλούσιο είναι το παρασκήνιο της συμφωνίας που υπέγραψαν την Πέμπτη (6/8) η Ελλάδα με την Αίγυπτο για για οριοθέτηση των θαλάσσιων ζωνών. Ιστορική χαρακτήρισε τη σημερινή ημέρα ο υπουργός Εξωτερικών Νίκος Δένδιας κατά την κοινή συνέντευξη Τύπου στο Κάιρο με τον Αιγύπτιο ομόλογό του, Σάμεχ Σούκρι γιατί πριν από λίγο υπογράψαμε τη συμφωνία οριοθέτησης θαλασσίων ζωνών μεταξύ των χωρών μας».

Σύμφωνα με το ρεπορτάζ του Open TV, η σημερινή συμφωνία Ελλάδας-Αιγύπτου ήταν αποτέλεσμα διαβουλεύσεων 15 χρόνων. Διαβουλεύσεων και στο παρασκήνιο και στο προσκήνιο με επαφές και ανταλλαγές επισκέψεων εμπειρογνωμόνων Ελλήνων και Αιγυπτίων, ακόμη και μέσα στο καλοκαίρι. Σύμφωνα με το ρεπορτάζ της Αλεξίας Τασούλη, το σημερινό ταξίδι του Νίκου Δένδια για να υπογράψει έγινε υπό άκρα μυστικότητα. «Η διπλωματική συμφωνία είναι ένας συμβιβασμός και σε κάθε συμβιβασμό δεν μπορείς να πάρεις το 100% του στόχου σου» αναφέρει η δημοσιογράφος του OPEN TV, ενώ τονίζει ότι γνωρίζαμε πως η Αίγυπτος δεν ήθελε να μπει ανάμεσα στην ελληνοτουρκική διένεξη.

Για αυτό και συμφωνήθηκε να γίνει μερική οριοθέτηση από την Ρόδο και νοτιοανατολικά. Η ελληνική πλευρά ήθελε στην πράξη να ακυρώσει τη συμφωνία Τουρκίας - Λιβύης και το πέτυχε, αφού η συμφωνία που είναι στη βάση του Διεθνούς Δικαίου «κόβει» το τουρκολυβικό μνημόνιο. Επίσης κατοχυρώνει την επήρεια των νησιών, άρα και την Κρήτη, την επήρεια της οποίας αμφισβητούσε η Τουρκία.  Εν ολίγοις, η Ελλάδα θεωρεί ότι είναι μια δίκαιη και ισορροπημένη συμφωνία, που αφήνει όμως εκκρεμότητες για το μέλλον, για μεταγενέστερη, πλήρη οριοθέτηση.

Ο διεθνολόγος Κωνσταντίνος Φίλης για τη συμφωνία Ελλάδας - Αιγύπτου

Ο διεθνολόγος Κωνσταντίνος Φίλης μίλησε στο κεντρικό δελτίο ειδήσεων του OPEN TV και εξήγησε τι σημαίνει η συμφωνία Ελλάδας - Αιγύπτου για οριοθέτηση των θαλάσσιων ζωνών. Σύμφωνα με τον κ. Φίλη η σημερινή συμφωνία «σβήνει» το τουρκολιβυκό μνημόνιο και δημιουργεί μια νομική διαφορά μεταξύ των δύο συμφωνιών, δηλαδή η ελληνική πλευρά έχει τη δυνατότητα μαζί με την αιγυπτιακή να επιχειρήσουν να ζητήσουν από τα άλλα δύο μέρη να αποδεχθούν ενδεχομένως την ετυμηγορία ενός διεθνούς δικαστηρίου, ειδικότερα της Χάγης, για να μας πει αυτό τι τελικά ανήκει και σε ποιον, πιστεύοντας ότι εμείς έχουμε το Διεθνές Δίκαιο και ειδικότερα το Δίκαιο της Θάλασσας με το μέρος μας.

«Είναι μια συμφωνία η οποία έρχεται περίπου εννέα μήνες μετά το τουρκολιβυκό σύμφωνο και για εμένα το σημαντικό είναι να επικυρωθεί το ταχύτερο δυνατό από τα δύο κοινοβούλια, διότι έχουμε την αρνητική εμπειρία της συμφωνίας με την Αλβανία το 2009, η οποία δεν επικυρώθηκε και τελικά κατέληξε στον κάλαθο των αχρήστων. Πρέπει οπωσδήποτε η συμφωνία αυτή με την Αίγυπτο να επικυρωθεί το ταχύτερο δυνατό από τα δύο κοινοβούλια και να πρωτοκολληθεί στον ΟΗΕ, καταφέρνοντας κάτι το όποιο θα είναι ίσως πρωτοφανές, αν έχουμε καταφέρει πρώτοι να πρωτοκολλήσουμε τη δική μας συμφωνία, ενώ ακόμη η συμφωνία Τουρκίας - κυβέρνησης της Τρίπολης δεν έχει πρωτοκολληθεί εννέα μήνες μετά» αναφέρει ο κ. Φίλης.

Το πόσο καιρό μπορεί να διαρκέσει αυτή η διαδικασία εξαρτάται από την αποφασιστικότητα των δύο μερών, τονίζει ο διεθνολόγος. «Θα μπορούσε να είναι ζήτημα λίγων ημερών ή λίγων εβδομάδων. Φαντάζομαι ότι η ελληνική πλευρά μπορεί να επικυρώσει τη συμφωνία ανά πάσα στιγμή, είναι ζήτημα του αιγυπτιακού κοινοβουλίου να συγκληθεί γρήγορα και να προβεί στην αναγκαία αυτή διαδικασία», σημειώνει ο κ. Φίλης.

Σύμφωνα με τον ίδιο, πρόκειται για μια συμφωνία η οποία είναι «κανονική συμφωνία» όπως λέει χαρακτηριστικά, αντιθέτως με το τουρκολιβυκό σύμφωνο που είναι μια αντικανονική συμφωνία και προϊόν εξαναγκασμού, η συμφωνία Ελλάδας - Αιγύπτου είναι μια συμφωνία προϊόν συμβιβασμού και διαβουλεύσεων μεταξύ των δύο πλευρών. «Ασφαλώς θα θέλαμε να εκτείνεται πέραν του 28ου μεσημβρινού και να περιλαμβάνει το Καστελόριζο. Αυτό δε συνέβη, γιατί η Αίγυπτος στην παρούσα φάση δεν ήταν ώριμη για να το κάνει, αλλά για εμάς η μεγάλη προτεραιότητα είναι να ακυρώσουμε το τουρκολιβυκό σύμφωνο. Θέλω να πιστεύω ότι θα υπάρχει σχετική πρόνοια στη συμφωνία που θα αναφέρει ότι η συμφωνία αυτή είναι τμηματική και δεν είναι οριστική και θα αφήνει στο μέλλον τη δυνατότητα διευθέτησης των όποιων εκκρεμών γεωγραφικών περιοχών που έχουν μείνει για την ώρα εκτός της συμφωνίας» εξηγεί.

Ερωτηθείς αν αυτές οι εξελίξεις μπορεί να ανατρέψουν τα δεδομένα του επικείμενου διαλόγου της Ελλάδας με την Τουρκία μετά και την αντίδραση του τουρκικού ΥΠΕΞ στη συμφωνία Ελλάδας-Αιγύπτου, αναφέρει ότι η Τουρκία προσπαθεί σφετεριζόμενη η ίδια κυριαρχικά δικαιώματα άλλων κρατών - εν προκειμένω της Ελλάδας και της Κυπριακής Δημοκρατίας - προσέφερε τα προηγούμενα χρόνια σχεδόν 25% παραπάνω ΑΟΖ στην Αίγυπτο. Το γεγονός και μόνο ότι το Κάιρο επέλεξε να κάνει συμφωνία με την Ελλάδα και όχι με την Τουρκία είναι ενδεικτικό του πόσο παράλογο είναι αυτό το οποίο ισχυρίζεται η Τουρκία. «Κατάφερε να το επιβάλλει σε μια τότε πολύ αδύναμη κυβέρνηση όπως ήταν η κυβέρνηση Σάρατζ, η Αίγυπτος όμως είναι μια άλλη περίπτωση και να θυμίσω ότι μιλάμε για τη μεγαλύτερη Αραβική χώρα του κόσμου, για μια χώρα η οποία πιστοποιεί μέσω της συμφωνίας με την Ελλάδα τα κυριαρχικά μας δικαιώματα και έρχεται ουσιαστικά να τα επιστεγάσει και να τα επικυρώσει, αυτό από μόνο του είναι πολύ σημαντικό» αναφέρει. Ο διεθνολόγος σημειώνει ότι αυτή η συμφωνία θα μπορούσε παρόλα αυτά να αποτελέσει πρόβλημα για μια συμφωνία μεταξύ Ελλάδας και Κυπριακής Δημοκρατίας.

Επικοινωνία Πομπέο - Σούκρι

Σύμφωνα με τον ανταποκριτή του Οpen στις ΗΠΑ, Μιχάλη Ιγνατίου, ο υπουργών Εξωτερικών των ΗΠΑ Μάικ Πομπέο με τον Αιγύπτιο ομόλογό του κ. Σούκρι. Οι δύο υπουργοί μίλησαν για περιφερειακά θέματα και σύμφωνα με πληροφορίες ο κ. Σούκρι ενημέρωσε τον κ. Πομπέο για τις εξελίξεις αναφορικά με την υπογραφή της συμφωνίας Ελλάδας - Αιγύπτου. Ο Μιχάλης Ιγνατίου τονίζει ότι όλα έγιναν με απόλυτη μυστικότητα αφού αυτή τη φορά έγινε πρώτα η πράξη και ακολούθησαν οι ανακοινώσεις από την ελληνική και την αιγυπτιακή πλευρά.

«Μίλησα με σημαντικούς καθηγητές, οι οποίοι συμφωνούν ότι από εδώ και πέρα ο Έλληνας πρωθυπουργός πρέπει να βρει το θάρρος και να προχωρήσει σε οριοθέτηση της ΑΟΖ της Ελλάδας με την Κυπριακή Δημοκρατία και να αποβληθεί το φοβικό σύνδρομο που έχει η Αθήνα προς την Άγκυρα» αναφέρει.

Έκτακτη σύνοδος κορυφής με θέμα την Τουρκία το φθινόπωρο

Να συγκαλέσει έκτακτη Σύνοδο Κορυφής των 27, στις 25 και 26 Σεπτεμβρίου, σκοπεύει να συγκαλέσει ο Πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Σαρλ Μισέλ, σύμφωνα με κοινοτικό αξιωματούχο του Συμβουλίου που επικαλούνται γερμανικά ΜΜΕ. Η Σύνοδος θα έχει αντικείμενο «τα θέματα, που η κρίση της πανδημίας έβγαλε από την ημερήσια διάταξη το πρώτο εξάμηνο του 2020». 

Σύμφωνα με τον αξιωματούχο στην ατζέντα της έκτακτης Συνόδου θα βρεθούν «η ψηφιακή μετάβαση, θέματα που σχετίζονται με την εμβάθυνση της ενιαίας αγορά, τις εξωτερικές υποθέσεις και τις σχέσεις με την Τουρκία και την Κίνα ειδικότερα». Το θέμα της Τουρκίας απασχολεί πολύ την γερμανική προεδρία σύμφωνα με τον ανταποκριτή του Οpen στο Βερολίνο, Παντελή Βαλασόπουλο, όπως φάνηκε και με την παρέμβαση της καγκελαρίου Μέρκελ. «Μας είχε προϊδεάσει και ο Έλληνας πρωθυπουργος, αν και δεν έχει επισημοποιηθεί αλλά όλα δείχνουν ότι πάμε σε μια έκτακτη σύνοδο που θα μας απασχολήσει το θέμα της Τουρκίας» αναφέρει.