«Ανοιγμα» Τσαβούσογλου: Πολύ θετικά τα μηνύματα από Μητσοτάκη

«Πολύ θετικά» χαρακτήρισε τα μηνύματα του Κυριάκου Μητσοτάκη για έναρξη διαλόγου με την Τουρκία ο Τούρκος ΥΠΕΞ, Μεβλούτ Τσαβούσογλου, σε συνέντευξή του στο τηλεοπτικό CNNTürk.

Ο Τσαβούσογλου είπε ότι και η Τουρκία είναι έτοιμη για συνομιλίες που να έχουν –ωστόσο- αποτέλεσμα και να γίνουν με βάση το δίκαιο. Επέμεινε ωστόσο ότι τα θέματα προς συζήτηση είναι πολλά. Εκτός από την υφαλοκρηπίδα και το φυσικό αέριο, έβαλε μέσα στο πακέτο και τη μειονότητα της δυτικής Θράκης, τη Χάλκη, το τζαμί στην Αθήνα, η αποστρατικοποίηση των νησιών του Αιγαίου κ.ο.κ.

Ανέφερε ότι και από την Ευρώπη τα μηνύματα τις τελευταίες ημέρες είναι αισιόδοξα, και ότι η Αθήνα δεν κατάφερε να βρει τη στήριξη που περίμενε. «Δεν κατάφερε να τη βρει από την Ευρωπαϊκή Ένωση μέχρι σήμερα. Τώρα, άρχισαν να δίνουν θετικά μηνύματα μετά την επιστροφή του Ορούτς Ρέις στο λιμάνι. Τα μηνύματα τις τελευταίες ημέρες είναι λίγο πιο αισιόδοξα. Εάν αρχίσουν να θέτουν προϋποθέσεις, έχουμε κι εμείς προϋποθέσεις και θα πρέπει να τις ικανοποιήσουν. Υποβάλαμε με πολύ ειλικρινή τρόπο καλοπροαίρετες προτάσεις για την επίλυση των προβλημάτων με την Ελλάδα μέσω της διπλωματίας. Αλλά η Ελλάδα δεν το εκτίμησε. Στο παρελθόν, δώσαμε μια ευκαιρία στη διπλωματία, αλλά η Ελλάδα την κλώτσησε», είπε, ωστόσο τώρα δηλώνει και πάλι έτοιμος για συνομιλίες.

«Εμείς είμαστε έτοιμοι για διαπραγματεύσεις. Γιατί να μην καθίσουμε να μιλήσουμε με την Ελλάδα; Όπου είσαι σωστός, πρέπει να κάθεσαι να υπερασπίζεσαι τα δικαιώματά σου με τον καλύτερο δυνατό τρόπο».

Δύο όροι για συνομιλίες με Ελλάδα

Όπως επισήμανε πάντως ο Τούρκος υπουργός Εξωτερικών, η Άγκυρα για να καθίσει σε συνομιλίες με την Ελλάδα θέτει 2 όρους:

1. Η Αθήνα να είναι ειλικρινής στις συζητήσεις
2. Να εγκαταλείψει τις μαξιμαλιστικές της θέσεις και το χάρτη της Σεβίλλης

Για το ενδεχόμενο παραπομπής της διαφοράς Ελλάδας-Τουρκίας στη Χάγη, ο Μεβλούτ Τσαβούσογλου ισχυρίστηκε ότι η Ελλάδα δεν αναγνωρίζει τη διεθνή δικαιοσύνη και αρνείται να άρει το δικαίωμα της επιφύλαξης.

«Για να πάμε στη Χάγη πρέπει να συμφωνήσουμε μεταξύ μας, αλλά ούτε αυτό δέχεται η Ελλάδα», υποστήριξε.

Τι περιμένει η Άγκυρα από τη σύνοδο της 24^ης Σεπτεμβρίου

Ο Τούρκος υπουργός Εξωτερικών φάνηκε πάντως να μην ανησυχεί ιδιαιτέρως από το αποτέλεσμα της ευρωπαϊκής συνόδου στις 24-25 Σεπτεμβρίου. Όπως είπε χαρακτηριστικά, «τι θα βγει; Το πολύ πολύ να επιβάλουν κάποιες κυρώσεις. Θα περάσει κι αυτή η ημερομηνία. Δεν είναι ούτε η πρώτη ούτε η τελευταία σύνοδος της ΕΕ που προκαλεί ένταση με την Τουρκία».

Ο Μεβλούτ Τσαβούσογλου ανέφερε ότι δεν περιμένει αυτή η σύνοδος να βγάλει κάποιο αποτέλεσμα για τις ελληνο-τουρκικές σχέσεις. Αναμένει πολύ περισσότερα, που έχουν σχέση με την ευρωπαϊκή πορεία της Τουρκίας.

«Η ΕΕ πρέπει να δείξει αν θέλει λύση, τι σκέφτεται για την ένταξή μας. Υπάρχουν αρκετά θέματα με την ΕΕ, τί θα κάνουν με τις σχέσεις τους με την Τουρκία, εκεί πρέπει να επικεντρωθούν. Δεν περιμένουμε κάποιο αποτέλεσμα τόσο για τα ελληνο-τουρκικά όσο για πολλά περισσότερα», είπε κατηγορώντας για άλλη μια φορά την Ελλάδα και την Κύπρο ότι καθιστούν όμηρο της πολιτικής τους την ΕΕ. «Πρέπει να είμαστε ρεαλιστές, πρέπει να προετοιμαστούμε για το χειρότερο σενάριο, αλλά εγώ δεν περιμένω απόφαση για κυρώσεις», ανέφερε.

Καμία επαφή με την Ελλάδα αυτή τη στιγμή;

Αναφέρθηκε στη συνάντηση στο Βερολίνο με Καλίν - μετά θα γινόταν κοινή ανακοίνωση. «Με τον Κοτζιά πού και πού βρισκόμαστε και μιλούσαμε ανεπίσημα. Πότε εγώ εκεί, εκείνος εδώ, Αττάλεια κ.λπ. Αλλά ο Δένδιας έλεγε ότι ''δεν είμαστε έτοιμοι'', μόνο χαιρετίσματα έστελνε. Ο Μπορέλ μου είπε ότι ο Δένδιας είναι έτοιμος για διάλογο κι εγώ είπα οκ, χωρίς όρους και είπα είμαι αμέσως έτοιμος, αλλά ο Δένδιας είπε ότι δεν είναι ακόμη έτοιμος. Πρέπει να συνομιλήσουμε, να έρθουμε σε επαφή, αλλιώς πώς θα βρούμε μία λύση;».

Γιατί επέστρεψε στην Αττάλεια το Ορούτς Ρέις;

Για το Ορούτς Ρέις ο Τούρκος ΥΠΕΞ επέμεινε ότι αποσύρθηκε για συντήρηση, αλλά αν η Ελλάδα θέλει να το εκλάβει ως βήμα, είναι μια ευκαιρία και περιμένει τις επόμενες ημέρες να δει τις αντιδράσεις της. Ανέφερε επίσης ότι δεν πρέπει να εκλαμβάνεται ως υποχώρηση από την Ελλάδα η απόσυρσή του για συντήρηση.

«Ο πρόεδρός μας είπε ότι κατά τη διάρκεια αυτής της διαδικασίας, μπορεί να εκληφθεί ως ευκαιρία από την Ελλάδα. Κι εγώ ο ίδιος το είπα. Εάν δεν εκμεταλλευτούν την ευκαιρία, θα συνεχίσουμε τις δραστηριότητές μας μετά τη λήξη της συντήρησης. Μετά τη συντήρηση του πλοίου, θα επιστρέψει στην περιοχή των δραστηριοτήτων του. Η διαδικασία της συντήρησης δεν μπορεί να εκλαμβάνεται ως υποχώρηση. Ο πρόεδρός μας είπε στην Μέρκελ ότι διατηρούμε τα δικαιώματά μας».

Στην ερώτηση αν ενοχλείται η Άγκυρα που η Ελλάδα και η ΕΕ κάνουν λόγο για «υποχώρηση» του Ορούτς Ρέις, ενώ επισήμως αποσύρθηκε για συντήρηση, ο Τούρκος ΥΠΕΞ απάντησε για άλλη μία φορά ότι ήταν μία προγραμματισμένη συντήρηση, που γίνεται περιοδικά, προκειμένου να αποφευχθεί κάποιο ατύχημα είτε με τα καλώδια με ο,τιδήποτε. Επομένως γι’ αυτό δεν βγήκε νέα navtex, υποστήριξε ο Μεβλούτ Τσαβούσογλου, ο οποίος ανέφερε ότι συντήρηση γίνεται σε όλα τα μέσα, από πλοία μέχρι και αεροσκάφη κι έπειτα γυρνούν στην αποστολή τους. Το ίδιο έγινε και με το Γιαβούζ και το Μπαρμπαρός, που επέστρεψαν στην περιοχή μετά τη συντήρησή τους και συνέχισαν τις έρευνές τους.

Αναφορικά με το χρόνο που θα διαρκέσει η συντήρηση του Ορούτς Ρέις, ο Τούρκος υπουργός είπε ότι αυτό το γνωρίζει καλύτερα το υπουργείο Ενέργειας, ωστόσο πιθανολογεί ότι θα κρατήσει «μερικές εβδομάδες».

Προκλητική η επίσκεψη της ΠτΔ στο Καστελόριζο

Ο Μεβλούτ Τσαβούσογλου δεν δίστασε να χαρακτηρίσει έως και «προκλητική» την επίσκεψη της προέδρου της Δημοκρατίας, Κατερίνας Σακελλαροπούλου στο Καστελόριζο. «Είναι από τις αρνητικές και προκλητικές ενέργειες που συνηθίζει να κάνει η Ελλάδα», είπε.

«Η Ελλάδα παρανομεί στο Αιγαίο»

Αναφορικά με την αντι-Navtex της Τουρκίας που κάνει λόγο για παραβίαση της συνθήκης της Λωζάνης από την Ελλάδα στη Χίο, ο Μεβλούτ Τσαβούσογλου είπε ότι «σύμφωνα με τη συνθήκη της Λωζάνης και τη συνθήκη του 1947, ένα από τα νησιά που πρέπει να είναι αποστρατικοποιημένα είναι και η Χίος. Η Ελλάδα ανακοίνωσε ότι θα πραγματοποιήσει μια άσκηση εκεί εκδίδοντας Navtex. Εκδώσαμε κι εμείς μία Navtex, αναφέροντας ότι αυτή η άσκηση παραβιάζει τη συνθήκη. Αυτή είναι λοιπόν μια προειδοποίηση από την πλευρά μας ότι είναι ενάντια στο διεθνές δίκαιο και δεν πρέπει να προχωρήσουν».

Αποστρατικοποίηση νησιών

Στο θέμα της αποστρατικοποίησης των νησιών του Αιγαίου, ο Τούρκος υπουργός Εξωτερικών κατηγόρησε την Ελλάδα ότι δεν λέει την αλήθεια και ότι συνεχώς την προειδοποιούν.

«Δεν λένε την αλήθεια, πρέπει να είναι ειλικρινείς. Πρέπει να είμαστε ειλικρινείς αν θέλουμε να επιλύσουμε αυτά τα προβλήματα. Όταν το θέτουμε στις συνομιλίες, λένε ‘δεν θέλουμε να το διαπραγματευτούμε μαζί σας, αυτό είναι εθνικό ζήτημα’. Τους προειδοποιούμε όταν εκδίδεται μία τέτοια νάβτεξ ότι είναι παράνομο αυτό που κάνετε

Από το 1960 έχουν αρχίσει και τα εξοπλίζουν. Η Τουρκία τους προειδοποιεί και η Ελλάδα το διαψεύδει. Λέει ότι δεν το κάνει. Δεν είναι ειλικρινής προσέγγιση το να λένε ότι δεν εξοπλίζουν τα νησιά. Λένε ότι εξόπλισαν τα νησιά το 1974. Από την Τουρκία δεν έγινε καμία επίθεση προς αυτά τα νησιά. Εάν υπάρξει κάποια στρατιωτική κίνηση από την Τουρκία, δεν θα έχει κάποιο νόημα ο εξοπλισμός εδώ. Αν λέει ότι ‘δεν εξοπλίζουμε’, όταν όλος ο κόσμος το ξέρει, τότε δεν κάνουμε τίποτα.

Η Ελλάδα αργότερα μας είπε ότι ήταν μια αλλαγή ρουτίνας. Υπάρχει βαρύς οπλισμός εκεί. Υπάρχουν όπλα που δεν προβλέπονται από τη συμφωνία. Ως αποτέλεσμα, μερικές φορές λαμβάνουμε τις προφυλάξεις μας όταν υπάρχει παραβίαση με πλοία και αεροπλάνα. Μετά την κρίση των Ιμίων, δεν υπήρξε καμία αλλαγή όσον αφορά το καθεστώς των νησιών, ούτε κάποια μετατροπή ή παραβίαση».

Στην ερώτηση δημοσιογράφου αν πρόκειται να κινηθεί νομικά αλλιώς η Άγκυρα κατά της Αθήνας για το θέμα της στρατικοποίησης των νησιών, ο Μεβλούτ Τσαβούσογλου απάντησε ότι προς το παρόν περιορίζονται σε προειδοποιήσεις κατά της Ελλάδας, ενώ υποστήριξε ότι το θέμα αυτό αποτελεί αντικείμενο των διερευνητικών επαφών μεταξύ Ελλάδας-Τουρκίας.

Τι σημαίνει αποστρατικοποίηση για την Άγκυρα;

Ο Μεβλούτ Τσαβούσογλου ανέφερε ότι η μεταφορά Ελλήνων στρατιωτών στο Καστελόριζο πριν από λίγες ημέρες δεν αποτελεί παραβίαση της συνθήκης της Λωζάνης και δεν θεωρείται «βαρύς οπλισμός». Μάλιστα είπε ότι αυτό έγινε για την επίσκεψη της προέδρου της Δημοκρατίας και θεωρείται κάτι σύνηθες να «εξοπλίζεται» μία περιοχή, όπως και όταν επισκέπτεται  κάποιο μέρος ο Τούρκος πρόεδρος αντίστοιχα. Ο Τούρκος υπουργός Εξωτερικών είπε ωστόσο ότι αποστρατικοποίηση για την Άγκυρα σημαίνει να αφοπλιστούν τα νησιά του Αιγαίου που εξοπλίστηκαν από το 1960 κι έπειτα με βαριά όπλα, μέχρι την κρίση των Ιμίων. Από το 1996 μέχρι και σήμερα ο Τούρκος ΥΠΕΞ δεν ήταν σε θέση να γνωρίζει αν τα ελληνικά νησιά έχουν εξοπλιστεί ακόμη περισσότερο, αλλά υποστήριξε ότι η μεγάλη παραβίαση έγινε πριν αναλάβει την εξουσία το κυβερνών κόμμα Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης.

Σκοπός της Γαλλίας να πουλήσει όπλα στην Ελλάδα

Σύμφωνα με τον Τούρκο υπουργό Εξωτερικών, η έγνοια της Γαλλίας είναι να γίνει ηγέτιδα της Ευρώπης και της Μέσης Ανατολής, ωστόσο δεν τα καταφέρνει. Στη Συρία και στη Λιβύη δεν πέτυχε η πολιτική της, ενώ στην ανατ. Μεσόγειο έγινε ρεζίλι -όπως χαρακτηριστικά είπε ο Μεβλούτ Τσαβούσογλου- στο ΝΑΤΟ με το θέμα της παρενόχλησης της γαλλικής φρεγάτας από τουρκικά πλοία, καθώς δεν μπόρεσε να το αποδείξει.

Αλλά η Γαλλία έχει κι έναν άλλο σκοπό, δήλωσε ο Τούρκος ΥΠΕΞ: «Να πουλάει όπλα, το έκανε και στη Λιβύη και τώρα στην Ελλάδα. Η Γαλλία υποστήριξε τον Χαφτάρ στη Λιβύη, του έδωσε όπλα, αλλά τελικά απέτυχε. Σκοπός της Γαλλίας είναι να αυξάνει τις εντάσεις για να πουλάει όπλα, όπως και στη Λιβύη. Οι εταιρείες που πωλούν όπλα βρίσκονται σε μια πόλη ενός υπουργού στη Γαλλία», όπως είπε.

Η Γαλλία έχει τη δική της ατζέντα, υποστήριξε ο Μεβλούτ Τσαβούσογλου. «Αλλά βλέπουμε ότι η Γερμανία δεν σιγοντάρει τη Γαλλία. Θέλω να πω επίσης ότι κι ο Μπορέλ είναι εξαιρετικά αντικειμενικός. Αλλά όσο δίκιο και να έχουμε, αν πρέπει να επιλέξουν μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας, επιλέγουν την Ελλάδα. Υπάρχουν ωστόσο και αντικειμενικές χώρες, η Γερμανία για παράδειγμα είναι πρώτη», όπως ανέφερε.

Εποικοδομητικός ο ρόλος της Γερμανίας

Ο Τούρκος ΥΠΕΞ εξήρε το ρόλο της Γερμανίδας καγκελαρίου, λέγοντας ότι «η Μέρκελ είναι σίγουρα πιο αντικειμενική και εποικοδομητική από τη Γαλλία. Έχει διαφορετική στάση στην ΕΕ από τη Γαλλία. Προσπαθεί να βγάλει αποτέλεσμα. Παραδέχονται ότι έχουμε δίκιο. Η Μέρκελ έδειχνε πάντα μία πιο αποφασιστική στάση στο μεταναστευτικό.

Θα μεταφέρει επίσης παιδιά μεταναστών από τη Λέσβο στη χώρα της. Έχει κάνει τα πιο γενναία βήματα», δήλωσε.

Όλοι πρέπει να κερδίσουν από τον μεσογειακό πλούτο

Ο Τούρκος υπουργός Εξωτερικών κατηγόρησε για άλλη μια φορά την Κύπρο που η Άγκυρα προέβη σε μονομερείς ενέργειες στην ανατ. Μεσόγειο. «Η Ε/Κ Διοίκηση Νότιας Κύπρου και η Ελλάδα έχοντας υπογράψει εδώ και χρόνια συμφωνίες με την Αίγυπτο και το Ισραήλ συνεχίζουν τις μονομερείς τους ενέργειες. Τους προειδοποιήσαμε έντονα. Έπειτα προσπάθησαν να αποκλείσουν εντελώς την Τουρκία και να αγνοήσουν εντελώς τα δικαιώματα του τ/κ λαού. Όταν ξεκινήσαμε τις δικές μας δραστηριότητες στην περιοχή, τότε άρχισαν να φωνάζουν. Πρέπει να δημιουργηθεί ένα περιβάλλον όπου όλοι να μπορούν να επωφεληθούν από τον πλούτο της ανατολικής Μεσογείου. Προβήκαμε σε αυτά τα βήματα, επειδή αγνόησαν τα δικαιώματά μας. Όταν κάναμε συγκεκριμένα βήματα, οι εντάσεις άρχισαν να αυξάνονται και τότε ζήτησαν τη στήριξη της ΕΕ», είπε.

Αν η Τουρκία βρει φυσικό αέριο, θα υπάρξει ένταση στη Μεσόγειο

Σύμφωνα με την άποψη του Μεβλούτ Τσαβούσογλου, «το 90% του προβλήματος στην ανατολική Μεσόγειο θα επιλυθεί εάν δημιουργηθεί ένας μηχανισμός για την κατανομή των εσόδων του φυσικού αερίου, καθώς το πρόβλημα με τις γεωτρήσεις μπορεί να επιλυθεί πολύ απλά». Ο Τούρκος ΥΠΕΞ αναρωτήθηκε γιατί η Κυπριακή Δημοκρατία δεν δέχεται αυτόν τον μηχανισμό και έκανε λόγο για «ανειλικρινή» συμπεριφορά και για «αστείες» καταστάσεις. «Η ΤΔΒΚ υπέβαλε μια πρόταση και ο Ε/κ τομέας παρόλο που αποδέχεται ότι έχει δικαιώματα η ΤΔΒΚ δεν θέλει να αποφασίσει. Παρόλες τις προσπάθειες η Ελλάδα και ο ‘Ε/κ τομέας’ δεν ανταποκρίθηκαν για λύση. Δεν καταφέραμε να βρούμε μια μόνιμη λύση στην Κύπρο», υποστήριξε. Ερωτηθείς για το τί θα συμβεί αν η Τουρκία ανακαλύψει φυσικό αέριο στην ανατ. Μεσόγειο, ο Τούρκος υπουργός Εξωτερικών προέβλεψε ότι «θα υπάρξει ένταση ασφαλώς». Είπε ότι αν «αν βρούμε φυσικό αέριο, θα είναι μέσα στην περιοχή κυριαρχίας μας φυσικά και έπειτα θα αξιολογήσουμε αν και πώς θα κατανεμηθεί».

Ο Μεβλούτ Τσαβούσογλου επανέλαβε ότι θέλουν να προστατεύσουν τα δικαιώματα της Τουρκίας και των Τ/Κ στην ανατολική Μεσόγειο.

«Εάν αυτό δεν γίνει σε συνεργασία με τις παράκτιες χώρες, εμείς είμαστε αποφασισμένοι να το κάνουμε μονομερώς. Είμαστε έτοιμοι να καθίσουμε στο τραπέζι με όλους, εάν είναι έτοιμοι για δίκαιο διαμοιρασμό στην ανατολική Μεσόγειο και ειδικά η Ελλάδα. Αλλά ταυτόχρονα είμαστε και αποφασισμένοι. Δεν είναι δύσκολο, η απέναντι πλευρά θα πρέπει να το κατανοήσει. Αντλούμε τα δικαιώματά μας από τους νόμους. Εάν συνεχίσουν να μας αποκλείουν, θα διεκδικήσουμε τα δικαιώματά μας, όπως έχουμε δείξει ειδικά από το 2018 μέχρι σήμερα. Πρέπει να δούμε συγκεκριμένα βήματα, που να διασφαλίζουν τα δικαιώματά μας», ανέφερε.

Πολυμερής για Κυπριακό

Όσον αφορά το Κυπριακό, ο Μεβλούτ Τσαβούσογλου επανέλαβε την πρόταση για πολυμερή σύνοδο με τη συμμετοχή των τριών εγγυητριών χωρών, των δύο πλευρών στο νησί και των ΗΕ, αφού πρώτα συναντηθούν ανεπίσημα για να καθορίσουν τί θα συζητήσουν και να καθορίσουν χρονοδιάγραμμα. «Εμείς ως Τουρκία είμαστε υπέρ της επίλυσης του Κυπριακού με δίκαιο τρόπο», υποστήριξε ο Τούρκος υπουργός. Για τα κλειστά Βαρώσια είπε «ότι είναι αδρανή. Είπαμε ας τα ανοίξουμε και ας μην χάσει κανείς τα δικαιώματά του. Διεξάγεται μια μελέτη απογραφής για το ποιος είναι ο ιδιοκτήτης, αν πέθανε ή το πούλησε. Επιθυμούμε να τα ανοίξουμε προστατεύοντας τα δικαιώματα όλων».

Δυσαρέσκεια για Πομπέο

Ο Μεβλούτ Τσαβούσογλου εξέφρασε για άλλη μια φορά τη δυσαρέσκειά του για την μη επίσκεψη Πομπέο στα Κατεχόμενα, λέγοντας ότι «δεν ήταν μία σωστή προσέγγιση», παρόλο που πολλοί άλλοι πολιτικοί και ηγέτες χωρών το έχουν κάνει στο παρελθόν να επισκέπτονται το ψευδοκράτος, παρότι δεν αναγνωρίζεται. «Υπενθυμίσαμε ότι πρέπει να υπάρχει αντικειμενικότητα και ισορροπία. Να μην χαλάσει η ισορροπία. Είπαμε ότι η άρση του εμπάργκο όπλων θα χαλάσει επίσης την ισορροπία». Ο Τούρκος ΥΠΕΞ αναφέρθηκε και στην τηλεφωνική συνομιλία που είχε έπειτα με τον υπουργό Εξωτερικών των ΗΠΑ. Τέλος, ο Μεβλούτ Τσαβούσογλου δήλωσε επίσης ότι οι S-400 δεν έχουν ενεργοποιηθεί ακόμη.