Σύνοδος Κορυφής: Οι κυρώσεις για την Τουρκία στο τραπέζι, αλλά...

«Το δείπνο θα είναι εξ ολοκλήρου αφιερωμένο στην κατάσταση στην Ανατολική Μεσόγειο και στις σχέσεις μας με την Τουρκία. Στόχος μας είναι να δημιουργήσουμε χώρο για εποικοδομητικό διάλογο με την Τουρκία για την επίτευξη σταθερότητας και ασφάλειας σε ολόκληρη την περιοχή και να διασφαλίσουμε τον πλήρη σεβασμό της κυριαρχίας και των κυριαρχικών δικαιωμάτων όλων των κρατών μελών της ΕΕ. Αυτό θα είναι δυνατό μόνο εάν η Τουρκία δεσμευτεί εποικοδομητικά. Όλες οι επιλογές παραμένουν στο τραπέζι για να υπερασπιστούμε τα νόμιμα συμφέροντα της ΕΕ και των κρατών μελών της». 

Είναι το απόσπασμα της επιστολής του Προέδρου Μισέλ προς τους 27 ηγέτες που θα συμμετέχουν αύριο, Πέμπτη, 1η Οκτωβρίου, στη Σύνοδο Κορυφής. Οι ηγέτες στο δείπνο τους την Πέμπτη το βράδυ θα αναλύσουν το θέμα της Τουρκίας και θα συζητήσουν προς ποια κατεύθυνση θέλει η ΕΕ να πάει. Θεωρητικά όλες οι κυρώσεις -και οι "ελληνικές" που σκοπό έχουν να πλήξουν την οικονομία της Τουρκίας και οι "κυπριακές" που αφορούν στην εταιρία γεωτρήσεων στην κυπριακή ΑΟΖ- είναι στο τραπέζι. Ωστόσο μικρή όρεξη υπάρχει για την επιβολή τους -ακόμη και των πιο light ονομαστικών κυρώσεων που θέλει η Κύπρος να προστεθούν στις ήδη υπάρχουσες.

Στις Βρυξέλλες, οι διπλωματικές αντιπροσωπείες των κρατών μελών προβληματίζονται. «Το ζήτημα της Τουρκίας έχει πολλές διαστάσεις, από τη μετανάστευση, τις έρευνες στην Ανατολική Μεσόγειο, την εξωτερική πολιτική, τη Λιβύη και τη Συρία, αλλά και τις εγχώριες εξελίξεις στην Τουρκία, όπως η ύφεση και τα θεμελιώδη δικαιώματα και τις ελευθερίες. Πρέπει να βρούμε μια κοινή προσέγγιση με στόχο τη δημιουργία αποδεκτών σχέσεων με αυτήν τη χώρα», έλεγε χθες το Open TV, Ευρωπαίος διπλωμάτης. 

Σύμφωνα με την ίδια πηγή, η Κύπρος θέλει μια συζήτηση για τους δεσμούς της ΕΕ με την Τουρκία, συμπεριλαμβανομένων όλων των στοιχείων –και των πρόσθετων κυρώσεων στη λίστα κατά των γεωτρήσεων στην κυπριακή ΑΟΖ.  

«Αυτή η απαίτηση βρίσκεται ακόμη στο τραπέζι, και το συμβούλιο θα συζητήσει και γι αυτό το θέμα», επιβεβαίωσε ο διπλωμάτης. «Όμως ταυτόχρονα, η σοβαρότητα της κατάστασης στη Λευκορωσία δεν έχει υποχωρήσει. Η Κύπρος δεν το υποτιμά αυτό, αλλά θέλει μια συζήτηση για την Τουρκία χωρίς να αφαιρεθεί κανένα στοιχείο από το τραπέζι. Εάν οι αρχηγοί μπορούν να έχουν μια άμεση και σαφή συζήτηση για την Τουρκία σε όλα τα θέματα, με όλους τους ηγέτες να δηλώνουν την αλληλεγγύη τους προς την Κύπρο, τότε θα μπορούσε να ικανοποιηθεί και η Κύπρος», συμπλήρωσε. 

Η διπλωματική πηγή εννοεί ότι στο κείμενο των συμπερασμάτων του Προέδρου Μισέλ –δεν θα υπάρξουν επίσημα συμπεράσματα/κοινό ανακοινωθέν αφού η Σύνοδος είναι έκτακτη- θα πρέπει να υπάρξει μια «ισχυρή δήλωση υποστήριξης» που θα δηλώνει στην Τουρκία ότι «τα πράγματα δεν είναι ρόδινα» και ότι «οι κυρώσεις μπορούν να εφαρμοστούν αν χρειαστεί».  

Οι Βρυξέλλες επιμένουν ότι μια πολιτική «καρότου και μαστιγίου» προς την Τουρκία είναι η μόνη λύση. Υπάρχει προβληματισμός για το «τι μπορεί να αποδώσει ώστε να σταματήσουν οι προκλήσεις».  

«Η συζήτηση των ηγετών δε θα πρέπει να είναι ακαδημαϊκή. Πρέπει να είναι πιο επιχειρησιακοί από αυτό, πιο πειστικοί. Και η συζήτηση είναι η εξής: βλέπουμε ότι η Τουρκία πολλαπλασιάζει τις προκλήσεις.  Αλλά πώς αντιδρούμε; Εάν κάνουμε ένα «άνοιγμα» με την τελωνειακή ένωση, πρόκειται να σταματήσουν τις πρωτοβουλίες της Τουρκίας στη Λιβύη; Πραγματικά δεν ξέρουμε», εκφράζει τον προβληματισμό του έτερος Ευρωπαίος διπλωμάτης.  

«Θα πρέπει να καθορίσουμε μια προσέγγιση με διάφορα σενάρια. Χρειαζόμαστε επιλογές που είναι ανθεκτικές και επαληθεύσιμες. Δεν μπορούμε να υποχωρήσουμε στον εκβιασμό. Δεν μπορούμε να τους αφήσουμε να κάνουν αυτά τα πράγματα χωρίς απάντηση. Μεταξύ των επιλογών θα μπορούσαμε να φανταστούμε την επανέναρξη της διαδικασίας επίλυσης του Κυπριακού με τον ΟΗΕ. Μια νέα ματιά στην ενεργειακή έρευνα και τη δυνατότητα κάποιου διαμοιρασμού. Οι λεπτομέρειες θα πρέπει να συμπληρωθούν αργότερα», κατέληξε.