Σύνοδος Κορυφής: Νύχτα μαραθώνιων διαπραγματεύσεων - Τα 5 σημεία της αντιπρότασης της Αθήνας

Συνεχίζεται ο μαραθώνιος συζητήσεων στη Σύνοδο Κορυφής στις Βρυξέλλες καθώς η Αθήνα μπλόκαρε το προσχέδιο για την Τουρκία, αφού, σύμφωνα με κυβερνητική πηγή, στο πρώτο κείμενο που υπάρχει στο τραπέζι θα πρέπει να υπάρξουν πολλές αλλαγές και προσθήκες. 

Στο κείμενο επαναλαμβάνεται η αλληλεγγύη σε Ελλάδα και Κύπρο, καλεί την Τουρκία να σταματήσει τις γεωτρήσεις και συμπληρώνει ότι σε περίπτωση που υπάρξουν εποικοδομητικές προσπάθειες, η Σύνοδος θα προτείνει θετική ατζέντα ΕΕ-Τουρκίας και θα ανανεώσει τη σχέση της με την Τουρκία. Μάλιστα, ο κυβερνητικός εκπρόσωπος, Στέλιος Πέτσας, με δηλώσεις του ανέφερε ότι το βασικό κείμενο που προτάθηκε δεν είναι αποδεκτό από την Ελλάδα. 

Κατά τις 10 το βράδυ (ώρα Ελλάδος) ξεκίνησε το δείπνο των 27 ηγετών των κρατών-μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης σύμφωνα με ανάρτηση που έκανε στο τουίτερ ο εκπρόσωπος του προέδρου του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου. Η συζήτηση ξεκίνησε με τα ζητήματα του Ναγκόρνο-Καραμπάχ και την υπόθεση του Αλεξέι Ναβάλνι ανέφερε ο Μπάρεντ Λέιτς.

Το νέο προσχέδιο

Μετά το «μπλόκο» της Αθήνας, οι ηγέτες της Συνόδου Κορυφής θα λάβουν ένα δεύτερο προσχέδιο, μετά το δείπνο, στο οποίο συζητούν για το Ναγκόρνο Καραμπάχ και τη δηλητηρίαση Ναβάλνι. Οπως αναφέρει το Politico, επικαλούμενο ανώτερο Ελληνα αξιωματούχο: «Θα επιστρέψουν σε ένα δεύτερο προσχέδιο, το οποίο θα είναι καλύτερο από το πρώτο, μετά το δείπνο». 

Σύμφωνα με πληροφορίες, στο νέο προσχέδιο προστίθεται στο κείμενο «έντονη καταδίκη» των γεωτρήσεων της Τουρκίας , επίσης αναφέρει ότι η ΕΕ δεσμεύεται πλήρως για την επίλυση του κυπριακού, διατηρεί όλα τα εργαλεία για μονομερείς και προκλητικές ενέργειες της Τουρκίας στο τραπέζι και δεσμεύεται να αποφασίσει η ΕΕ ως το Δεκέμβριο το αργότερο για το θέμα.

Το προσχέδιο της Συνόδου που μπλόκαρε η Αθήνα

Σύμφωνα με ρεπορτάζ του POLITICO, στο σχέδιο αναφέρεται ότι η ΕΕ είναι έτοιμη να «χρησιμοποιήσει όλα τα μέσα που έχει στη διάθεσή της» για να διασφαλίσει τον σεβασμό της κυριαρχίας της Ελλάδας και της Κύπρου - λέξεις που θα μπορούσαν να ερμηνευθούν ως απειλητικές κυρώσεις.

Αλλά το κείμενο έχει επίσης μερικά «καρότα» που προσφέρονται για την Άγκυρα.  «Υπό την προϋπόθεση ότι διατηρούνται εποικοδομητικές προσπάθειες για την αντιμετώπιση θεμάτων στην Ανατολική Μεσόγειο», οι ηγέτες της ΕΕ συμφωνούν να «δρομολογήσουν μια θετική πολιτική ατζέντα ΕΕ-Τουρκίας με ιδιαίτερη έμφαση στον εκσυγχρονισμό της Τελωνειακής Ένωσης και στη διευκόλυνση του εμπορίου» καθώς και « διαλόγους »και «συνεχής συνεργασία σε θέματα μετανάστευσης σύμφωνα με τη δήλωση ΕΕ-Τουρκίας για το 2016».

Πολλά από αυτά τα σημεία ήταν μεταξύ των βασικών αιτημάτων της Άγκυρας. Το σχέδιο ζητά επίσης μια «πολυμερή διάσκεψη για την Ανατολική Μεσόγειο» και αναθέτει στον ανώτατο διπλωμάτη της ΕΕ Josep Borrell να επεξεργαστεί τις λεπτομέρειες. Το κείμενο «χαιρετίζει επίσης τα πρόσφατα βήματα οικοδόμησης εμπιστοσύνης από την Ελλάδα και την Τουρκία».

Στην Κύπρο, το κείμενο τονίζει ότι οι τουρκικές δραστηριότητες στα ύδατά της «πρέπει να σταματήσουν» και καλεί την Άγκυρα να ξεκινήσει διάλογο με τη Λευκωσία για την επίλυση της θαλάσσιας διαφοράς. Το σχέδιο συμπερασμάτων υποστηρίζει επίσης την «ταχεία επανέναρξη των διαπραγματεύσεων» υπό την αιγίδα των Ηνωμένων Εθνών για τη δημιουργία μιας «δικοινοτικής ομοσπονδίας» στο διχασμένο νησί.

Πέτσας: Αυτοί πρέπει να είναι οι 4 πυλώνες του σχεδίου 

«Ειδικά για το θέμα αυτό της ημερήσιας διάταξης που είναι ξανά η συζήτηση για το ποιον δρόμο ακολουθεί η Τουρκία που φαίνεται να ολισθαίνει μακριά από τη Δύση, το βασικό κείμενο που προτάθηκε ως πρώτη βάση συζήτησης δεν είναι αποδεκτό από την Ελλάδα. Και δεν είναι αποδεκτό γιατί δεν ήταν ισορροπημένο. Χρειάζεται να οικοδομηθεί ένα σχέδιο συμπερασμάτων το οποίο θα έχει τουλάχιστον τέσσερις πυλώνες:

• ο πρώτος είναι φυσικά η έμπρακτη αλληλεγγύη απέναντι στην Ελλάδα και στην Κύπρο έναντι της τουρκικής προκλητικότητας.
• Ο δεύτερος πυλώνας έχει να κάνει με την ΕΕ να καλεί την Τουρκία να σταματήσει αμέσως κάθε παράνομη εξορυκτική δραστηριότητα στην κυπριακή ΑΟΖ και φυσικά να τερματίσει τις υπόλοιπες προκλητικές τις ενέργειες στην Ανατολική Μεσόγειο. 
• Οι άλλοι δύο πυλώνες είναι αλληλένδετοι κι έχουν να κάνουν με το καρότο, όταν η Τουρκία επιδείξει με συνέπεια και συνέχεια ότι εννοεί την αποκλιμάκωση δηλαδή οποιαδήποτε βοήθεια μπορεί να παρασχεθεί στην Τουρκία στο πλαίσιο αυτό. Και το τελευταίο, είναι το μαστίγιο αν δεν δείξει η Τουρκία τη διάθεση έμπρακτης αποκλιμάκωσης επαναλαμβάνω, με συνέπεια και συνέχεια», τόνισε ο κ. Πέτσας.

Ο κυβερνητικός εκπρόσωπος τόνισε πως πάνω σε αυτούς τους τέσσερις πυλώνες μπορεί να οικοδομηθεί ένα σχέδιο συμπερασμάτων αποδεκτό απ' όλους.

Τα 5 σημεία της ελληνικής πρότασης στη Σύνοδο Κορυφής

Κύπριος αξιωματούχος τόνισε ότι οι συζητήσεις για την Ανατολική Μεσόγειο και την Τουρκία μπορεί να συνεχιστούν μέχρι την Παρασκευή. Η ελληνική συμβιβαστική πρόταση που δημοσιεύει το ΚΥΠΕ περιέχει τα εξής διαφορετικά στοιχεία:

• Αναφέρει ότι “η ΕΕ παραμένει δεσμευμένη στην δημιουργία περιβάλλοντος εμπιστοσύνης και ενός περιβάλλοντος συνεργασίας και κοινά επωφελούς συνεργασίας με την Τουρκία
• τονίζει ότι “οι μονομερείς έρευνες για υδρογονάνθρακες πρέπει να τερματιστούν αμέσως”
• Ζητά “όπως η Τουρκία δεσμευθεί στον διάλογο με καλή πίστη και απέχει από μονομερείς ενέργειες που θα έρθουν σε αντίθεση με τα συμφέροντα της ΕΕ και παραβιάζουν το διεθνές δίκαιο και τα κυριαρχικά δικαιώματα των Κρατών Μελών - κάτι το οποίο αποτελεί απόλυτη προϋπόθεση”
• Προσθέτει τη φράση: “η ΕΕ καλωσορίζει τα βήματα οικοδόμηση εμπιστοσύνης μεταξύ Ελλάδας και Τουρκία και την ανακοίνωση της επανέναρξης άμεσων διερευνητικών επαφών για την οριοθέτηση της υφαλοκρηπίδας και της ΑΟΖ των δύο κρατών, μέσω διαπραγματεύσεων και προσφυγής στο διεθνές δικαστήριο.
• Αναφέρει ακόμη ότι: “η ΕΕ επαναλαμβάνει πως μονομερείς ανακοινώσεις θαλάσσιων δικαιοδοσιών όπως στο χάρτη ‘mavi vatan’ δεν συνάδουν με το δίκαιο της θάλασσας και δεν παράγουν έννομα αποτελέσματα για τρίτες χώρες”.

Ο ρόλος της Μέρκελ στην ήπια αναφορά στην Τουρκία

Το draft που περιλαμβάνει ήπια αναφορά στην Τουρκία ήταν απόρροια της επιρροής της Γερμανίας, η οποία δεν επιθυμεί κυρώσεις κατά της Αγκυρας. Κάτι που άλλωστε έγινε ξεκάθαρο και από τις δηλώσεις της καγκελαρίου Μέρκελ, η οποία, προσερχόμενη στη Σύνοδο Κορυφής, δήλωσε ότι θέλουμε εποικοδομητική σχέση με την Τουρκία και τάχθηκε κατά των κυρώσεων. Στη σύνοδο μίλησε πρώτη η Άνγκελα Μέρκελ, ως προεδρεύουσα χώρα, ενώ αμέσως μετά τον λόγο πήραν ο Πρόεδρος της Κύπρου Νίκος Αναστασιάδης και ο Έλληνας πρωθυπουργός, Κυριάκος Μητσοτάκης

Πάντως, σύμφωνα και με τον ανταποκριτή του Open στη Oυάσιγκτον, Μιχάλη Ιγνατίου, η αμερικανική πλευρά έχει υπογραμμίσει και στην Άγκυρα και στην Αθήνα ότι πρέπει να αποφευχθούν ενέργειες που θα μπορούσαν να εκτροχιάσουν τις προσπάθειες για την έναρξη αυτού του διαλόγου και όπως αντιλαμβανόμαστε, στο πλαίσιο αυτό εισηγούνται -χωρίς να απαιτούν- να βρεθεί τρόπος να αποφευχθούν οι κυρώσεις εναντίον της Τουρκίας. «Για αυτό φροντίζει η Καγκελάριος Μέρκελ, η οποία τις τελευταίες ημέρες δείχνει μια άνευ προηγουμένου εχθρότητα εναντίον της Ελλάδας και της Κύπρου και αυτή η εχθρότητα πρέπει να προβληματίσει σοβαρά την Αθήνα και τη Λευκωσία διότι η Ευρωπαίοι πάνε να επιβραβεύσουν την Τουρκία και να τιμωρήσουν την Κύπρο, η οποία είναι και το θύμα» ανέφερε ο Μιχάλης Ιγνατίου