Μανιτάκης για Χρυσή Αυγή: Αν οι Ελληνες τους εκλέξουν ξανά, θα είναι άξιοι της μοίρας τους

Ιστορική για τα ευρωπαϊκά δεδομένα χαρακτηρίζει την απόφαση του δικαστηρίου για τη Χρυσή Αυγή ο ομότιμος καθηγητής του ΑΠΘ, Αντώνης Μανιτάκης, υποστηρίζοντας ότι το διακύβευμα τώρα δεν είναι η αλλαγή των  διατάξεων του Ποινικού Κώδικα αλλά η κατοχύρωση της ετυμηγορίας του ελληνικού λαού και η αποφασιστική στάση της κοινωνίας απέναντι σε κάθε είδους ναζιστικό μόρφωμα. «Θα ήταν κρίμα και ανάξιο για ένα δημοκρατικό πολίτευμα σαν το δικό μας, που έδειξε ότι διαθέτει εντυπωσιακές αντοχές, αν απαγορεύαμε βεβιασμένα με νομοθετική διάταξη την κάθοδο στις εκλογές των καταδικασμένων της Χρυσής Αυγής από τον φόβο μήπως εκλεγούν βουλευτές, επειδή δεν στερήθηκαν τα πολιτικά τους δικαιώματα. Η Δημοκρατία και το κράτος δικαίου τους έχει ήδη καταδικάσει πολιτικά και ποινικά. Αν παρ’ ελπίδα, τους ψηφίσει το 3% του εκλογικού σώματος, τότε ο λαός θα είναι άξιος της τραγικής μοίρας του. Δεν αντιμετωπίζονται, πάντως, φασιστικές ή ολοκληρωτικές ιδεολογίες με εκλογικές επινοήσεις, αμφιβόλου συνταγματικότητας. Η αξιόποινη πράξη διώκεται και όχι οι ιδέες σε μια Δημοκρατία, όταν αυτές δεν προκαλούν ούτε προτρέπουν σε πράξεις βίας. Αυτό είναι το μέγα, εθνοσωτήριο, πολιτικό δίδαγμα της ιστορικής αυτής απόφασης», υπογραμμίζει. 

Ο κορυφαίος συνταγματολόγος με αφορμή και την άφιξη του νέου του βιβλίου στα ράφια των βιβλιοπωλείων με τίτλο «Στο Λυκόφως της Μεταπολίτευσης» από τις εκδόσεις «Επίκεντρο» τονίζει, μιλώντας στο ethnos.gr, ότι τα περιοριστικά μέτρα που επιβλήθηκαν κατά τη διάρκεια της πανδημίας ήταν καθόλα συνταγματικά, χαρακτηρίζοντας αφελές το να υποστηρίζουμε το αντίθετο. Επιμένει ότι οι συνταγματικές αναθεωρήσεις δεν λύνουν τις πολιτικές παθογένειες και τα προβλήματα του τόπου, εκτιμώντας ότι η τελευταία απόπειρα του ΣΥΡΙΖΑ ήταν μια απονενοημένη κίνηση πολιτικής παραπλάνησης. 

Ιστορικό στέλεχος της Ανανεωτικής Αριστεράς δηλώνει ότι οι ελπίδες που καλλιεργήθηκαν όλο το προηγούμενο διάστημα από το συγκεκριμένο πολιτικό χώρο διαψεύστηκαν. Πιστεύει ότι η Αριστερά χρεοκόπησε ιστορικά ενώ χαρακτηρίζει τον ΣΥΡΙΖΑ συντηρητικό κόμμα και ένα κομμάτι του έως αντιδραστικό. Αντιδρά σε κάθε αλλαγή. Ο πρώην υπουργός Διοικητικής Μεταρρύθμισης και Ηλεκτρονικής Διακυβέρνησης στην τρικομματική κυβέρνηση (ΝΔ., ΠΑΣΟΚ, ΔΗΜ.ΑΡ.) το 2012 εκτιμά ότι ο Κυριάκος Μητσοτάκης βαδίζει σωστά, με σύνεση και αποτελεσματικότητα, θέλει τη μεταρρύθμιση, την επιδιώκει και κυρίως πασχίζει να την πραγματοποιήσει, αν και είναι πολλά τα παλαιοκομματικά βαρίδια που τον κρατούν πίσω. Καλεί, τέλος, τη νέα γενιά να προχωρήσει θαρραλέα, να τολμήσει, να πάρει πρωτοβουλίες και να δημιουργήσει αυτή ένα μετα-αριστερό, μεταρρυθμιστικό ρεύμα, που θα ενστερνίζεται και θα αξιοποιεί τις ευκαιρίες της ψηφιακής επανάστασης, αλλά και θα μάχεται κατά της κλιματικής αλλαγής και των κοινωνικών ανισοτήτων που δημιουργούνται. 

Το πρόβλημα δεν είναι ο Ποινικός Κώδικας - Αλλά ο πολιτικός φόβος μήπως επανεκλεγούν 

Λίγες μόλις μέρες μετά τις δηλώσεις του Σταύρου Κοντονή και τον σάλο που προκλήθηκε σχετικά με τις ενστάσεις που είχε εκφράσει ο πρώην υπουργός του ΣΥΡΙΖΑ ως προς τις αλλαγές στον Ποινικό Κώδικα, ο Αντώνης Μανιτάκης ξεκαθαρίζει ότι το πρόβλημα δεν βρίσκεται εκεί. Αν σε 2 με 3 χρόνια έχουμε εκλογές και δεν έχει καταστεί αμετάκλητη η απόφαση, σίγουρα τα μέλη της Χρυσής Αυγής, τυπικά θα έχουν δικαίωμα να είναι υποψήφια ιδίως με νέο μανδύα, αφού δεν στερήθηκαν τα πολιτικά τους δικαιώματα. Η τυχόν υποψηφιότητά τους θα φέρει τον Άρειο Πάγο σε δύσκολη θέση κατά την ανακήρυξη των κομμάτων που συγκεντρώνουν τις προϋποθέσεις για να κατέβουν στις εκλογές. Ίσως χρειαστεί μια νομοθετική επικαιροποίηση της σχετικής νομοθεσίας.  

Σιγά μη φοβηθεί η Δημοκρατία μας

«Άρα, το πρόβλημα δεν είναι οι διατάξεις του Ποινικού Κώδικα. Αν ο ελληνικός λαός τους εκλέξει, θα είναι πλέον άξιος της μοίρας του. Δεν σταματούν αυτά με ποινικές διατάξεις. Είναι κρίμα και θα είναι προσβολή και για τη Δημοκρατία μας, αν δεχθούμε ότι τους απαγορεύουμε να θέσουν υποψηφιότητα επειδή φοβόμαστε να μην εκλεγούν. Δεν πρέπει να φοβόμαστε. Η ελληνική Δημοκρατία έδειξε και τα 10 χρόνια της κρίσης αλλά και στην περίπτωση του νεοφασιστικού αυτού κόμματος ότι έχει αντοχές, έχει ανθεκτικότητα έχει ανοχή, αλλά ξέρει να τιμωρεί και να αποβάλλει από το σώμα της εγκληματικές οργανώσεις, που δρουν υπό τον μανδύα του πολιτικού κόμματος».  

Πρωτοφανής στα ευρωπαϊκά χρονικά η απόφαση του δικαστηρίου

Σχολιάζοντας την ετυμηγορία του δικαστηρίου εκτιμά ότι είναι μια απόφαση ιστορικής σημασίας γιατί χαρακτήρισε για πρώτη φορά στα ποινικά χρονικά μια πολιτική οργάνωση ως εγκληματική. «Αυτό είναι πρωτοφανές» και πρόσθεσε ότι «παρουσιάζει τεράστιο ενδιαφέρον, γιατί συνήθως οι πολιτικές οργανώσεις δεν είχαν τον χαρακτηρισμό αυτό, αν δεν συνέτρεχαν και κάποιες άλλες προϋποθέσεις και κυρίως αν δεν είχαν τα χαρακτηριστικά τρομοκρατικής οργάνωσης. Καταδικάστηκαν για τις πράξεις τους, όχι για την ιδεολογία τους. Έμμεσα αποδοκιμάστηκε βέβαια και δικαστικά και ποινικά η ιδεολογία τους». 

Από την άλλη, ο ομότιμος Καθηγητής Συνταγματικού Δικαίου τονίζει ότι η απόφαση έχει τεράστια σημασία και στο επίπεδο της κοινής γνώμης, διότι συνειδητοποίησε η ίδια ότι στην ουσία αυτή η πολιτική οργάνωση ήταν μια εγκληματική οργάνωση. Και αυτό είναι το μέγα δίδαγμα της απόφασης, ότι διώκονται για τις βίαιες και εγκληματικές πράξεις τους και όχι για τις ιδέες τους. «Τόσο οι ακροδεξιές όσο και οι ακροαριστερές ιδέες είναι ελεύθερες, αρκεί να μην προτρέπουν ή να μην εκκολάπτουν τη βία και  αξιόποινες πράξεις».

Υπάρχει όμως, σύμφωνα με τον κ. Μανιτάκη, και ένα άλλο στοιχείο, το οποίο δεν πρέπει να υποτιμούμε: «Η Χρυσή Αυγή είχε ήδη καταδικαστεί πολιτικά με την ετυμηγορία του ελληνικού λαού το 2019 και δεν πέρασε το κατώφλι της Βουλής. Αυτό σημαίνει ότι έχει οριστικά και τελεσίδικα - θέλω να πιστεύω - αποδοκιμαστεί πολιτικά από τον ελληνικό λαό. Δεν υπάρχει μεγαλύτερη πολιτικής σημασίας καταδίκη από αυτήν για ένα δημοκρατικό  πολίτευμα. Για μένα είναι πιο σημαντική η πολιτική καταδίκη από την δικαστική». 

Συνταγματικά τα περιοριστικά μέτρα για τη μη διασπορά του κορονοϊού

Σχολιάζοντας τα σημεία των καιρών αλλά και τις ενστάσεις που διατυπώθηκαν σχετικά με τα περιοριστικά μέτρα που ίσχυσαν την περίοδο της πανδημίας του κορονοϊού ο κ. Μανιτάκης, αν και παραδέχεται ότι οι περιορισμοί έθιγαν την ατομική μας ελευθερία, δεν τους θεωρεί  αντισυνταγματικούς.

«Το ερώτημα ήταν αν οι περιορισμοί ήταν δυσανάλογοι σε σχέση με τον σκοπό που έπρεπε να εξυπηρετήσουν. Αν ήταν υπέρμετροι, άδικοι και αδικαιολόγητοι. Στην προκειμένη περίπτωση κανείς συνταγματολόγος δεν μπορεί να ισχυριστεί ότι αυτά τα μέτρα δεν δικαιολογούνταν, όταν οι επιστήμονες μέσα από ανοιχτό, δημόσιο διάλογο κατέθεσαν τη γνώμη τους και είπαν ότι αυτά είναι αναγκαία». Από την άλλη, όπως εξηγεί, τα μέτρα είχαν προσωρινή ισχύ, δεν είχαν πολιτικά κίνητρα καθώς δεν είχαν σκοπό να εγκαθιδρύσουν ένα αστυνομικό κράτος, ίσχυσαν σε όλο τον κόσμο και δεν είχαν μόνο καταναγκαστικό χαρακτήρα αλλά κυρίως προτρεπτικό. 

Πολιτικά διάτρητη η τελευταία προσπάθεια αναθεώρησης του Συντάγματος 

Ο Αντώνης Μανιτάκης διατυπώνει εκ νέου στο βιβλίο του επιφυλάξεις για τις αναθεωρήσεις, υποστηρίζοντας ότι τα πολιτικά προβλήματα που αντιμετωπίζει το πολιτικό σύστημα (φαυλότητα, πελατειακές σχέσεις, γραφειοκρατία κ.λπ) είναι τόσο δύσκολα πολυσύνθετα και ριζωμένα, που δεν μπορούν να λυθούν με συνταγματικές αναθεωρήσεις. «Το Σύνταγμα δεν είναι ο μαγικός αυλός που η μουσική του απαλύνει και εξαφανίζει ως δια μαγείας τα χρόνια πολιτικά δεινά μιας χώρας». 

Από την άλλη, εξηγεί ότι όλες οι αναθεωρήσεις που έχουν γίνει και ιδίως η πρόσφατη απόπειρα του ΣΥΡΙΖΑ ήταν απονενοημένη, βεβιασμένη και εκλογικά διαβλητή. «Τελευταία στιγμή θυμήθηκαν στον ΣΥΡΙΖΑ την αναθεώρηση του Συντάγματος απλά για να το λένε στην προεκλογική καμπάνια χωρίς να την πιστεύουν, χωρίς να κάνουν κάποια σοβαρή προετοιμασία και χωρίς να έχουν εξασφαλίσει ένα στοιχειώδες κλίμα πολιτικής συναίνεσης. Η αναθεώρηση προϋποθέτει ευρύτερες πλειοψηφίες αλλιώς δεν γίνεται. Η Αναθεώρηση του 2001 που είχε κάνει ο Βαγγέλης Βενιζέλος είχε εξασφαλίσει μια εντυπωσιακά μεγάλη πολιτική συναίνεση, μία πλειοψηφία 280 ψήφων». Χαρακτηρίζει αναχρονιστική την διάταξη απαγόρευσης ίδρυσης ιδιωτικών πανεπιστημίων, η οποία παραμόρφωσε και διόγκωσε το πρόβλημα, συμπληρώνοντας ότι πρέπει να αναθεωρηθεί, καθώς η ελληνική κοινωνία είναι ώριμη πια. 

Η Αριστερά ιστορικά χρεοκόπησε 

Στο μικροσκόπιο του νέου βιβλίου του Αντώνη Μανιτάκη μπαίνει και η Αριστερά, επιχειρώντας να ψηλαφίσει τι πήγε λάθος. Ο ίδιος εμφανίζεται απογοητευμένος από τη συμμετοχή του στην τρικομματική κυβέρνηση, υπογραμμίζοντας ότι οι ελπίδες και οι προσδοκίες του για την ανανεωτική Αριστερά ως κυβερνώσα Αριστερά διαψεύστηκαν. Σύμφωνα με τον πρώην υπουργό, τα τρία κόμματα δεν ήταν έτοιμα για μια συμμαχική κυβέρνηση, αλλά ούτε και αποφασισμένα να ακολουθήσουν κάποια αναγκαία μέτρα για μεταρρυθμίσεις. Το κυριότερο, όμως, είναι ότι δεν υπήρχε ο αναγκαίος προγραμματισμός και συντονισμός και η πίστη σε αυτό που οι ξένοι ονόμαζαν «ownership»των μεταρρυθμίσεων, να κάνουν δηλαδή το πολιτικό σύστημα και η Διοίκηση και κυρίως οι δημόσιοι  υπάλληλοι κτήμα τους, δικιά τους την αναγκαιότητα των μεταρρυθμίσεων. 

«Η Αριστερά αποδείχθηκε κατώτερη των περιστάσεων. Η ΔΗΜ.ΑΡ δεν καταλάβαινε καν τι της γινόταν, τα είχε χαμένα, τσαλαβουτούσε εδώ και εκεί. Δεν μπόρεσε να αρθρώσει δικό της, αυτόνομο, σύγχρονο νεωτερικό πολιτικό λόγο. Δεν κατάφερε να απαλλαγεί από τον γερασμένο, παλαιοκομματικό εαυτό της ούτε από την άγονη πλέον πολιτική κληρονομιά της. Οι πολιτικές της σκέψεις, σκουριασμένες θύμιζαν περισσότερο κομματικές προγραμματικές διακηρύξεις κομμουνιστικών κομμάτων της δεκαετίας του 1960 ή 70, άντε του 80».

Δεν μπορεί να στηρίζεται ένα κόμμα που θέλει να χτίσει το αύριο σε πολιτικές ιδέες που ίσχυαν τον προηγούμενο αιώνα 

Από το κάδρο της κριτικής εξαιρεί «έντιμα στελέχη της Ανανεωτικής Αριστεράς» όπως τον Σπύρο Λυκούδη και άλλους πολλούς, πάρα πολλούς που «ήθελαν, προσπάθησαν αλλά δυστυχώς όλος ο μηχανισμός, η λογική που επικρατούσε και η πρακτική που τους ακολουθούσε δεν ανταποκρινόταν στα αιτήματα των καιρών, της ψηφιακής εποχής και της παγκοσμιοποιημένης οικονομίας της αγοράς και κυρίως μιας βαθιάς κρίσης οικονομικής, εθνικής και διεθνούς. «Η ανανεωτική Αριστερά έχει τελειώσει και η Αριστερά του εργατικού κινήματος και του σοσιαλιστικού μετασχηματισμού χρεοκόπησε ιστορικά. Δεν ανταποκρίνεται σε τίποτα και δεν συγκινεί κανέναν. Δεν προοιωνίζεται πια το μέλλον». 

Σύμφωνα με τον ίδιο, χρειάζεται την καινούρια εποχή της 4ης Βιομηχανικής Επανάστασης η νέα γενιά να πλάσει ένα δικό της ριζοσπαστικό, μεταρρυθμιστικό πρόγραμμα που θα ενστερνίζεται τις νέες ευκαιρίες, που προσφέρει η ψηφιακή επανάσταση και θα αντιμετωπίζει τις τρομακτικές συνέπειες της κλιματικής αλλαγής. Κεντρικό στοίχημα της νέας περιόδους θα είναι η μάχη για την καταπολέμηση όλων των κοινωνικών ανισοτήτων που προκαλεί η άκριτη και ανεξέλεγκτη εφαρμογή της νέας τεχνολογίας και η παγκοσμιοποιημένη οικονομία της αγοράς. «Χρειάζεται μια νέα εντελώς Αριστερά που δεν μπορούμε να την φανταστούμε ακόμη, που είναι εν τη γενέσει της, που θα είναι ενδεχομένως μια μετα-αριστερά. Που θα μπορεί να απαντά, όμως, στο οικουμενικό αίτημα στο πώς κυβερνιέται σήμερα αυτός ο κόσμος. Και όχι μόνον στο ποιος κυβερνά αυτόν τον τόπο».

O Μητσοτάκης θέλει την μεταρρύθμιση, την επιδιώκει και κυρίως πασχίζει να την κάνει

Ένα χρόνο μετά τις εκλογές ο Αντώνης Μανιτάκης δίνει ψήφο εμπιστοσύνη στις προσπάθειες της ελληνικής κυβέρνησης. «Συμμερίζομαι την εντύπωση που έχει σχηματιστεί στους περισσότερους ότι ο Κυριάκος Μητσοτάκης βαδίζει θετικά προς τα μπρος και ότι δημιουργεί πολλές προσδοκίες. Αποδείχτηκε ότι υπάρχει μια κυβερνητική πλειοψηφία που θέλει τη μεταρρύθμιση, την επιδιώκει και κυρίως που γνωρίζει πως να την κάνει. Αρκεί να συνεχίσει απτόητη και να μη συνθηκολογήσει με την παλαιοκομματική φαυλότητα και τις δεξιές πρακτικές, που την βαραίνουν».

Η κυβερνητική πλειοψηφία έχει πολλά βαρίδια. Ένα κομμάτι της Δεξιάς είναι συντηρητικό έως και αντιδραστικό, δεν έχει καμία σχέση με τον νεωτερισμό του Κυριάκου Μητσοτάκη και των συνεργατών του. Σχολιάζοντας την εικόνα της ελληνικής κοινωνίας εκτιμά ότι δεν ενστερνίζεται, δυστυχώς, η ίδια την αναγκαιότητα των μεταρρυθμίσεων, φοβάται τις αλλαγές και αντιδρά σε αυτές με πρωταγωνιστές τον κομματικοποιημένο συνδικαλισμό, που υπερασπίζεται με νύχια και με δόντια τα κεκτημένα. 

Η κρίση που περάσαμε και περνάμε θα διαρκέσει

Η οικονομική κρίση που περάσαμε και η ύφεση που γνωρίσαμε τα δέκα προηγούμενα χρόνια ήταν πρωτοφανείς για τα παγκόσμια δεδομένα και όμως αντέξαμε, με πληγές και ρωγμές που ακόμη τις υφιστάμεθα και θα τις υπομένουμε. Παρόλη, όμως, την οικονομική κρίση και την κρίση της πανδημίας και που και αυτή θα διαρκέσει με άγνωστες ακόμη, αλλά πολύ σοβαρές αρνητικές συνέπειες στο άμεσο μέλλον, τόσο  το πολιτικό σύστημα, το δημοκρατικό μας πολίτευμα και το κράτος δκαίου, όσο και η κοινωνία, άντεξαν δεν κατέρρευσαν.

Ο ελληνικός λαός έδειξε και δείχνει μια εντυπωσιακή καρτερικότητα, στα αλλεπάλληλα δεινά που τον κατατρέχουν. Αν και η ελληνική κρίση κόστισε και κοστίζει πολύ και θα διαρκέσει μια ολόκληρη γενιά ο ομότιμός καθηγητής του ΑΠΘ είναι αισιόδοξος ότι η ελληνική κοινωνία θα επιβιώσει και θα ανακάμψει. «Η ελληνική κοινωνία μπορεί και πρέπει να προσαρμοστεί στη νέα παγκόσμια, απρόβλεπτη και αβέβαιη, διαρκώς μεταλλασσόμενη κοινωνική και πολιτική κανονικότητα». Έτσι επέζησε αιώνες τώρα ο ελληνισμός και μαζί του το εθνικό  κράτος τα τελευταία 200 χρόνια από την εθνική μας επανάσταση.