Χρονολόγιο: Το ντόμινο που πυροδότησε η Συμφωνία των Πρεσπών

Με τις Συμπληγάδες στη Βουλή των Ελλήνων να ανοιγοκλείνουν ασταμάτητα στην προοπτική της κύρωσης της Συμφωνίας των Πρεσπών, μετά την ολοκλήρωση της προβλεπόμενης διαδικασίας με την υπερψήφισή της στα Σκόπια, δίνουν και παίρνουν τα σενάρια για τη δρομολόγηση πολιτικών εξελίξεων στην Ελλάδα, στη βάση των διαφωνιών εντός του κυβερνητικού συνασπισμού. Η επικαιρότητα πάντως ξεπερνά συχνά τις όποιες εκτιμήσεις και προβλέψεις, καθώς ανατρέπεται από ώρα σε ώρα.

Ο Ζόραν Ζάεφ κατάφερε να υπερκεράσει τις αντιδράσεις του αλβανόφωνου κόμματος BESA και να εξασφαλίσει 81 ψήφους, πριν την εκπνοή του χρονικού ορίου της 15^ης Ιανουαρίου, ολοκληρώνοντας έτσι τη διαδικασία έγκρισης της Συμφωνίας των Πρεσπών στη γείτονα κι εξασφαλίζοντας θετικές αντιδράσεις από τον διεθνή παράγοντα.

Πώς ξεκίνησαν όλα

Το ημερολόγιο έγραφε 12 Ιουνίου όταν καταγράφηκε η επίτευξη αυτής της Συμφωνίας. Ήταν η ημέρα κατά την οποία ο Αλέξης Τσίπρας και ο Ζόραν Ζάεφ ανακοίνωσαν ότι συμφώνησαν για το ονοματολογικό ζήτημα της γειτονικής μας χώρας.

Ως μια ιστορική λύση που κινείται στην εθνική γραμμή, εξασφαλίζει την απαλοιφή αλυτρωτικών προβλέψεων αλλά και προστατεύει τον διαχωρισμό της αρχαίας μακεδονικής ιστορίας από κάθε απόπειρα οικειοποίησής της, αποτίμησε -κατά το διάγγελμά του- ο Αλέξης Τσίπρας την προτεινόμενη Συμφωνία με τα Σκόπια. Οι ενταξιακές πορείες στο ΝΑΤΟ και την ΕΕ θα ανακληθούν εάν δεν υπάρξουν οι κατάλληλες συνταγματικές τροποποιήσεις, πρόσθεσε ο πρωθυπουργός.

Λίγο αργότερα, έγινε γνωστό ότι η Συμφωνία προβλέπει τα εξής:

Η γειτονική χώρα θα ονομάζεται έναντι όλων (erga omnes) ως «Δημοκρατία της Βόρειας Μακεδονίας» («Severna Makedonja»).

Το όνομα θα εγγραφεί στο σύνταγμα της πΓΔΜ με την απαραίτητη αναθεώρησή του, όπου απαιτείται. Παράλληλα, όλες οι χώρες που αναγνωρίζουν σήμερα την πΓΔΜ ως «Μακεδονία», θα την αναγνωρίζουν εφεξής ως «Βόρεια Μακεδονία».

Θα απαλειφθεί κάθε αλυτρωτική αναφορά από το σύνταγμα της γείτονος χώρας.

Η ιθαγένεια/υπηκοότητα στην Βόρεια Μακεδονία θα είναι Macedonian/citizen of the Republic of North Macedonia.

Αναγνωρίζεται de facto η Μακεδονική εθνότητα για το γειτονικό κράτος

Αναγνωρίζεται η Μακεδονική γλώσσα, η οποία διευκρινίζεται ότι ανήκει στην ομάδα των Νότιων Σλαβικών γλωσσών

Στις 16 Ιουνίου, Τσίπρας και Ζάεφ συναντώνται στις Πρέσπες, όπου υπογράφουν τη Συμφωνία, η οποία έκτοτε λαμβάνει το όνομα «Συμφωνία των Πρεσπών». Η Συμφωνία υπεγράφη στο χωριό Ψαράδες της Μεγάλης Πρέσπας, μεταξύ των υπουργών Εξωτερικών των δυο χωρών, Κοτζιά και Ντιμιτρόφ και συνυπογράφτηκε από τον ειδικό διαμεσολαβητή των Ηνωμένων Εθνών, Μάθιου Νίμιτς. Ακολούθησε γεύμα στην άλλη πλευρά της Μεγάλης Πρέσπας, στην περιοχή της πΓΔΜ. Οι δηλώσεις του πρωθυπουργού έκαναν λόγο για μια «ιστορική συμφωνία».

«Η εφαρμογή της συμφωνίας για το ζήτημα της ονομασίας της ΠΓΔΜ και οι προοπτικές συνεργασίας ανάμεσα στις δύο χώρες είναι οι δύο προτεραιότητες για το επόμενο διάστημα», ανέφερε ο υπουργός Εξωτερικών Νίκος Κοτζιάς, σε δηλώσεις του σε δημοσιογράφους μετά το γεύμα. Και πρόσθεσε: «Τώρα που ξεπεράστηκε το πρόβλημα του ονόματος και του αλυτρωτισμού, η Ελλάδα και η ΠΓΔΜ θα είναι ίσως οι πιο κοντινές χώρες της περιοχής».

Αντιδράσεις κομμάτων για τη Συμφωνία

Η ΝΔ κάνει λόγο για θλιβερή ημέρα για την Ελλάδα και ημέρα ντροπής για τους Τσίπρα και Καμμένο, τους οποίους κατηγορεί ότι «εκχώρησαν στους πολίτες της ΠΓΔΜ τη δυνατότητα να αυτοαποκαλούνται “Μακεδόνες” και να υποστηρίζουν ότι μιλούν την τάχα μακεδονική γλώσσα».

«’’Ζάεφ στις Πρέσπες: «Οι Έλληνες, οι Μακεδόνες’’… Εδώ δεν υπάρχουν αυταπάτες. Ο κ. Τσίπρας τους βάπτισε». Αυτός ήταν ο τρόπος με τον οποίο επέλεξε η πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ και επικεφαλής του Κινήματος Αλλαγής Φώφη Γεννηματά να σχολιάσει την υπογραφή της συμφωνίας για το ονοματολογικό στις Πρέσπες.

«Ο κ. Τσίπρας και η κυβέρνησή του αυτό που κατάφεραν είναι να δώσουν στη γειτονική χώρα συστατική επιστολή για την ένταξή της στο ΝΑΤΟ και την ΕΕ. Η συμφωνία, η οποία είναι προϊόν της απροκάλυπτης παρέμβασης αυτών των δυνάμεων, στόχο έχει να προχωρήσει η ευρωατλαντική ολοκλήρωση στα Δυτικά Βαλκάνια» ανέφερε σε συνέντευξή του στην εφημερίδα «Έθνος της Κυριακής», ο γ.γ. της ΚΕ του ΚΚΕ, Δημήτρης Κουτσούμπας.

Συγκεντρώσεις κατά της Συμφωνίας

Παράλληλα με τη συζήτηση για την πρόταση δυσπιστίας εναντίον της κυβέρνησης που κατέθεσε η Νέα Δημοκρατία, έξω από τη Βουλή στην πλατεία Συντάγματος οργανώνονται καθημερινά μικρές, σχετικά, διαδηλώσεις που στρέφονταν εναντίον της Συμφωνίας. Οι κεντρικοί δρόμοι της ελληνικής πρωτεύουσας παρέμεναν κλειστοί έως αργά το βράδυ, ενώ στη συγκέντρωση που οργανώθηκε την 1η Ιουλίου υπήρξαν τρεις προσαγωγές. Τις διαδηλώσεις οργάνωσαν το «κίνημα Εθνικής Άμυνας» για τη Μακεδονία «Μέγας Αλέξανδρος» και η Επιστημονική Επιτροπή Εθνικών Ζητημάτων. Μια ομάδα περίπου 30 ατόμων πέταξε πέτρες και φωτοβολίδες εναντίον των αστυνομικών δυνάμεων με αποτέλεσμα να δημιουργηθεί ένταση που διήρκεσε περίπου μισή ώρα.

Πρόταση δυσπιστίας ΝΔ στον απόηχο της Συμφωνίας (14 -16 Ιουνίου)

Η κυβέρνηση έχει απολέσει από καιρό την εμπιστοσύνη του ελληνικού λαού και δεν είναι σε θέση να προασπίσει αποτελεσματικά τα εθνικά συμφέροντα, αναφέρει στην πρόταση δυσπιστίας η ΝΔ, η οποία τονίζει ότι η ανακοίνωση της συμφωνίας με την κυβέρνηση της ΠΓΔΜ είναι η σταγόνα που ξεχειλίζει το ποτήρι της αγανάκτησης του ελληνικού λαού.

Όπως αναφέρει στην πρότασή της «οφείλει να ασκήσει κάθε δικαίωμα που της δίνει το Σύνταγμα και οι δημοκρατικοί θεσμοί» για να αποτραπεί «η δημιουργία επιζήμιων τετελεσμένων».

Σε σύνολο 280 παρόντων βουλευτών, υπέρ της πρότασης τάχθηκαν 127 βουλευτές της αντιπολίτευσης, ο Δημήτρης Καμμένος και ο ανεξάρτητος βουλευτής Γιώργος Κατσιαντώνης, ενώ την καταψήφισαν οι 153 βουλευτές από τους ΣΥΡΙΖΑ και τους ΑΝΕΛ.

Από την ψηφοφορία απουσίαζαν οι ανεξάρτητοι βουλευτές Κατερίνα Παπακώστα, Νίκος Νικολόπουλος και Χάρης Θεοχάρης, όπως και σύσσωμη η Κοινοβουλευτική Ομάδα του ΚΚΕ που είχε αποχωρήσει από τη συζήτηση, καθώς και ο βουλευτής της ΧΑ Γιάννης Σαχινίδης.

Διαγραφή Δημήτρη Καμμένου

Με επιστολή του προς τον πρόεδρο της Βουλής, ο Πάνος Καμμένος ανακοινώνει τη διαγραφή του Δημήτρη Καμμένου από το κόμμα των Ανεξάρτητων Ελλήνων, μετά την υπερψήφιση από πλευράς του της πρότασης δυσπιστίας της Νέας Δημοκρατίας κατά της κυβέρνησης.

Προ της επιστολής, ο πρόεδρος των ΑΝΕΛ σχολίασε την ψήφο του Δ. Καμμένου, μέσω twitter αναφέροντας χαρακτηριστικά: «Ακριβοπληρωμένη η μεταγραφή ... κουτσός ο παίχτης...».

Πολλοί είναι αυτοί που κάνουν λόγο για το χρονικό ενός «προαναγγελθέντος διαζυγίου» καθώς ο Δημήτρης Καμμένος εξέφραζε για ένα διάστημα όλο και πιο συχνά τη διαφοροποίησή του από την κυβερνητική πολιτική, προκαλώντας τη δυσφορία του Μεγάρου Μαξίμου και του προέδρου των ΑΝΕΛ και υπουργού Άμυνας.

Πάνος Καμμένος τον Ιούνιο: Η συμφωνία των Πρεσπών δεν υπάρχει – Πάνος Καμμένος τον Δεκέμβριο: Θα παραιτηθώ από υπουργός

«Εμείς δε δεχόμαστε κανένα παράγωγο του όρου Μακεδονία», δήλωνε κατηγορηματικά τον Ιούνιο, ο υπουργός Άμυνας και πρόεδρος των ΑΝΕΛ, Πάνος Καμμένος. Έκανε μάλιστα λόγο για απόφαση που αποτελεί καταστατική δέσμευση προσθέτοντας ότι: «Συμφωνία των Πρεσπών δεν υπάρχει».

Πριν από λίγες μέρες, ο κ. Καμμένος επανήλθε διαφορετικά, μιλώντας σε στελέχη της 1ης Στρατιάς στη Λάρισα.

«Δήλωσα στα φυλάκια και στο προσωπικό που συνάντησα ότι αν συνεχίσει και ψηφιστεί η συνθήκη των Πρεσπών από την μεριά της πΓΔΜ εγώ θα παραιτηθώ από το υπ. ΕΘνικής Άμυνας αναλαμβάνοντας και το βάρος αυτής της ευθύνης, θα αποσυρθώ από την κυβέρνηση» είπε χαρακτηριστικά ο κ. Καμμένος.

Γενικότερα, ασάφεια χαρακτηρίζει αντικρουόμενες δηλώσεις του κ. Καμμένου που προαναγγέλλει ότι θα παραιτηθεί όταν τα Σκόπια ψηφίσουν τη συμφωνία των Πρεσπών, περί τα μέσα Ιανουαρίου και σε άλλη περίσταση ότι θα παραιτηθεί από υπουργός και θα αποσύρει τα μέλη των ΑΝΕΛ από το υπουργικό συμβούλιο όταν η συμφωνία των Πρεσπών φτάσει στη Βουλή των Ελλήνων προς έγκριση, δηλαδή αρκετές εβδομάδες αργότερα.

Μητσοτάκης: Ανταλλάξατε το Σκοπιανό με τις συντάξεις - Μαξίμου: να δώσει ονόματα ο κ. Μητσοτάκης (11 Δεκεμβρίου)

Μεγάλη ένταση δημιουργεί η από του βήματος της Βουλής πολιτική αντιπαράθεση μεταξύ του πρωθυπουργού και του αρχηγού της αξιωματικής αντιπολίτευσης, σχετικά με τη Συμφωνία των Πρεσπών. Ο Κυριάκος Μητσοτάκης κατηγορεί ευθέως τον Αλέξη Τσίπρα, λέγοντας ότι «ανταλλάξατε το Σκοπιανό με την μη περικοπή των συντάξεων. Ανταλλάξατε ένα μέτρο που δεν θα έπρεπε να ψηφίσετε με μια μείζονα εθνική υποχώρηση. Αυτό είναι το εισιτήριο που ταξιδέψατε από τις Πρέσπες στην Ιθάκη. Στις Πρέσπες που υπογράψατε την εθνική υποχώρηση και στην Ιθάκη την δήθεν έξοδο από τα μνημόνια». Ο πρωθυπουργός απαντά σε επίσης οξείς τόνους, με φράσεις όπως «δεν σας επιτρέπω να μας αποκαλείτε προδότες, ντροπή σας» και ζητώντας παό τον πολιτικό του αντίπαλο αποδείξεις για αυτή του την μομφή προς την κυβέρνηση.

Παρέμβαση Νίμιτς για δηλώσεις Ζάεφ

Παρέμβαση στην κυβέρνηση της πΓΔΜ, προκειμένου να τηρηθούν όσα προβλέπει η Συμφωνία των Πρεσπών έκανε ο ειδικός διαμεσολαβητής των Ηνωμένων Εθνών Μάθιου Νίμιτς. Υπενθυμίζεται ότι η εξέλιξη αυτή, έρχεται τη στιγμή που η Ολομέλεια της Βουλής της πΓΔΜ ενέκρινε τις τέσσερις τροποποιήσεις του Συντάγματος, στο πλαίσιο της αναθεώρησης που απαιτεί η συμφωνία για το ονοματολογικό.

Ο Ζόραν Ζάεφ είχε κάνει λόγο για διδασκαλία της «μακεδονικής γλώσσας» στην Ελλάδα καθώς και ότι από εδώ και στο εξής η χώρα τους θα αποτελεί το βόρειο τμήμα της «Μακεδονίας».

Επανερχόμενος κάποιες μέρες αργότερα είχε αλλάξει ύφος. Ερωτηθείς σχετικά με δήλωση του Έλληνα υπουργού Εθνικής Άμυνας, Πάνου Καμμένου, ότι θα παραιτηθεί μόλις το Κοινοβούλιο της πΓΔΜ ψηφίσει τις συνταγματικές τροπολογίες και αν αυτό θα επηρεάσει τη διαδικασία κύρωσης της Συμφωνίας των Πρεσπών, ο Ζάεφ ανέφερε ότι έχει εμπιστοσύνη στον Έλληνα πρωθυπουργό Αλέξη Τσίπρα, στην ελληνική κυβέρνηση, στην ελληνική αντιπολίτευση και στον ελληνικό λαό.

Οι ΑΝΕΛ σε περιδίνηση

Το θρίλερ με το πολιτικό τανγκό (δύο βήματα μπροστά ένα πίσω, δύο μπροστά ένα πίσω… ) ή ίσως βαλς (ένα συνεχές και ζαλιστικό στροβίλισμα γύρω- γύρω) στην κοινοβουλευτική ομάδα των ΑΝΕΛ εγκυμονεί εξελίξεις, που όμως σε έναν μεγάλο βαθμό κρίνονται απρόβλεπτες.

«Η μόνη διαφορά μας στην κυβέρνηση συνεργασίας είναι το όνομα της Μακεδονίας. Τα υπόλοιπα λύνονται κοινοβουλευτικά. Θέμα εμπιστοσύνης δεν υπάρχει, εκτός αν αυτή συνδεθεί με τη Συμφωνία των Πρεσπών όπου θα ληφθούν οι αποφάσεις των οργάνων των ΑΝΕΛ και θα ενημερώσω τον πρωθυπουργό», ήταν το μήνυμα του Πάνου Καμμένου αφού προηγουμένως τον είχε «αδειάσει» η κοινοβουλευτική του ομάδα στην προσπάθειά του να βολιδοσκοπήσει τους συσχετισμούς.

Κάποιοι εκτιμούν ότι η ρήξη στις σχέσεις ΣΥΡΙΖΑ – ΑΝΕΛ είναι οριστική, σε ένα σαφώς συγκεχυμένο κλίμα ενώ ανοιχτή είναι ακόμη και η διάλυση της κοινοβουλευτικής ομάδας των Ανεξάρτητων Ελλήνων. Ωστόσο, είναι τόσο απρόβλεπτες οι εξελίξεις, που τίποτα δεν αποκλείεται…