Πολιτική|16.11.2020 15:12

Επιχείρηση εμπλοκής Οικoυμενικού Πατριαρχείου στο πραξικόπημα 2016 ενόψει Πομπέο

Μαρία Ζαχαράκη

Σε μία νέα επιχείρηση εμπλοκής του Οικουμενικού Πατριαρχείου στο πραξικόπημα το 2016 επιδίδεται σήμερα ο εθνικιστικός Τύπος στην Τουρκία, σε μία νέα έκφανση της ενόχλησής του για την επίσκεψη Πομπέο στο Φανάρι. Πρωτοσέλιδο στην αντιπολιτευόμενη/εθνικιστική εφημερίδα «Αϊντινλίκ» με τίτλο «Ιδού οι δεσμός του Πατριαρχείου με τη FETÖ» και υπότιτλο «Έστειλαν ενημερωτικό σημείωμα λίγες ώρες μετά την απόπειρα πραξικοπήματος της 15ης Ιουνίου», αναφέρει πως σε αλληλογραφία μεταξύ του επισκόπου Αμερικής, Αλέξανδρου Καρλούτσου, που υπάγεται στο Πατριαρχείο Φαναρίου και του διευθύνοντα του προγράμματος Rumi Forum, Ρασίτ Τελμπίσογλου, καταβάλλεται προσπάθεια απενοχοποίησης του FETÖ και στοχοποίησης του προέδρου Ερντογάν.

Σύμφωνα με το δημοσίευμα, το Rumi Forum αποτελεί από τις πιο σημαντικές δομές του FETÖ στις ΗΠΑ –με κέντρο την Ουάσιγκτον- και ο διευθύνων του προγράμματος του είναι ο Ρασίτ Τελμπίσογλου. Από την άλλη, ο Αλέξανδρος Καρλούτσος, από τα πιο σημαντικά ονόματα της Αρχιεπισκοπής των ΗΠΑ, είναι και έμπιστος του Βαρθολομαίου.

Στη μεταξύ τους αλληλογραφία, που ισχυρίζεται ότι ανακάλυψε η εφημερίδα, ο Τελμπίσογλου στις 16 Ιουλίου, μετά την απόπειρα πραξικοπήματος, ενημερώνει σχετικά τον Καρλούτσο και επιχειρεί να απενοχοποιήσει την FETÖ και με «όχημα» τον Καρλούτσο να απευθυνθεί και σε άλλους θρησκευτικούς λειτουργούς.

Το σημείωμα αναφέρει πως «πίσω από την απόπειρα πραξικοπήματος εικάζεται πως δεν βρίσκεται το κίνημα Γκιουλέν» και πως «ο Ερντογάν χρησιμοποιεί τον Γκιουλέν ως αποδιοπομπαίο τράγο και ξεκινά κυνήγι μαγισσών».

Στο δημοσίευμα παρατίθεται και η σχετική επιστολή με τους παραλήπτες

«Πατριαρχείο των ΗΠΑ – Κατάσκοπος ο Βαρθολομαίος»

Σε άλλο δημοσίευμα της εφημερίδας –επίσης στην πρώτη σελίδα-  με τίτλο «Λες και είναι πατριαρχείο των ΗΠΑ», αναφέρεται πως το Φανάρι σήμερα στέκεται πολύ περισσότερο στο πλευρό των ΗΠΑ παρά της Τουρκίας. Συνεχίζει τις ενέργειες κατά της Τουρκίας, όχι μόνο σε θρησκευτικά, αλλά και σε γεωπολιτικά ζητήματα.

Με τίτλο «Ιδού το (ποινικό) μητρώο του πατριαρχείου Φαναρίου με το οποίο θα συναντηθεί ο Πομπέο», η Αϊντινλίκ αναφέρει πως «με την παράνομη έλευση του Πατριάρχη Αθηναγόρα, ο οποίος δεν ήταν Τούρκος υπήκοος, το ίδρυμα μετατράπηκε σε πατριαρχείο των ΗΠΑ. Ο Πατριάρχης Φαναρίου πλέον τελεί ως κατάσκοπος των ΗΠΑ και της ελληνικής διασποράς της Αμερικής. Δεν αισθάνεται την ανάγκη να καλύψει τις κατά της Τουρκίας ενέργειες, όχι μόνο σε θρησκευτικά, αλλά και σε γεωπολιτικά ζητήματα, όπως η ανατολική Μεσόγειος».

Επίσης, με τίτλο «Μόνο η Αϊντινλίκ το έφερε στην επιφάνεια», η εφημερίδα στην πρώτη της σελίδα επισημαίνει μόνο αυτή αποκαλύπτει τις «καταστροφικές ενέργειες του Πατριαρχείου». Στις 23 Ιουλίου, ο Ελπιδοφόρος συναντήθηκε με τον Αμερικανό πρόεδρο Τραμπ,  εκφράζοντας τη δυσαρέσκειά του για τη στάση της τουρκικής κυβέρνησης έναντι της Αγίας Σοφίας, σημειώνοντας παράλληλα πως αποδυναμώνει την εξουσία του Βαρθολομαίου στον ορθόδοξο κόσμο.

Αντιδράσεις Τουρκίας για την επίσκεψη Πομπέο στο Φανάρι

Την ενόχληση της Άγκυρας από το γεγονός ότι δεν θα συναντηθεί με την τουρκική ηγεσία ο ΥΠΕΞ των ΗΠΑ Πομπέο, συνεχίζουν να εκφράζουν και σήμερα, παραμονή της επίσκεψης, τα περισσότερα τουρκικά ΜΜΕ, τα οποία παρότι κάνουν λόγο για απερχόμενη αμερικανική κυβέρνηση, επισημαίνουν πως η στάση αυτή αντίκειται στη διπλωματική πρακτική.

Ορισμένα δημοσιεύματα σημειώνουν πως θα έπρεπε να έχει υπάρξει σκληρότερη αντίδραση από την πλευρά της Τουρκίας, ενώ γίνεται αναφορά και στα θρησκευτικά ζητήματα που θα συζητηθούν στη συνάντηση Πομπέο-Οικουμενικού Πατριάρχη.

Ειδικότερα:

  • Η ιστοσελίδα της ΧαμπέρΤουρκ με τίτλο «Ο πρόεδρος αρνήθηκε το αίτημα συνάντησης Πομπέο», σημειώνει πως σύμφωνα με πληροφορίες, ο Αμερικανός ΥΠΕΞ ανέφερε πως εάν ο Ερντογάν βρίσκονταν στην Κωνσταντινούπολη, θα ήταν δυνατή η συνάντηση. Ο Ερντογάν λόγω της «υπεροπτικής» στάσης Πομπέο όμως αρνήθηκε. Ο Τούρκος πρόεδρος –σημειώνεται- έχει συναντηθεί με ξένους ηγέτες και στην Κωνσταντινούπολη. «Το ζήτημα δεν είναι θέμα πόλης, αλλά στάσης του Mike Πομπέο».

Eξάλλου –επισημαίνει το δημοσίευμα- η προσωρινή ομάδα του Μπάιντεν επικοινώνησε με την Άγκυρα και ζήτησε συνάντηση με τον πρόεδρο Ερντογάν. Η συγκυρία αυτή, δείχνει πως η Άγκυρα δεν έχει ανάγκη τον Πομπέο.

  • Η ίδια ιστοσελίδα με τίτλο «Ο λόγος που έρχεται ο Πομπέο στην Κωνσταντινούπολη και όχι στην Άγκυρα είναι για να μαζέψει ψήφους;», αναφέρει πως είναι σχεδόν σίγουρο πως ο Πομπέο θα κατέβει ως υποψήφιος γερουσιαστής στο Κάνσας και «στοχεύει να μαζέψει τις ψήφους των Ελλήνων και των ευαγγελιστών». Συνεπώς, αξιολογείται πως μια σημαντική παράμετρος της συνάντησης του με τον «Ρωμιό Πατριάρχη Φαναρίου είναι και η υποψηφιότητα αυτή». 

Στο παρασκήνιο της επίσκεψης αναφέρονται και άλλα δημοσιεύματα με ανάλογο περιεχόμενο.

  • Εφημερίδα Σοζτζού: «Η κρίση μεγεθύνεται. Κάλεσε λέει τον Τσαβούσογλου στην Κωνσταντινούπολη»

Η εφημερίδα Σοζτζού με τίτλο «Τα θέματα του Πομπέο στην Τουρκία έχουν κλειδώσει σε Αγία Σοφία και Μονή της Χώρας», θέτει το ερώτημα «υπάρχει πιθανότητα ο Πομπέο να έρχεται στην Τουρκία για να ζητήσει την εκ νέου μετατροπή της Αγίας Σοφίας σε μουσείο;»

Υπάρχουν εικασίες πως στη βαλίτσα του ο Αμερικανός ΥΠΕΞ -που θα συναντηθεί με τον Βαρθολομαίο, θρησκευτικό ηγέτη των χριστιανών ορθοδόξων- φέρνει και το θέμα της μετατροπής της Μονής της Χώρας σε τζαμί, τη μη λειτουργία της της Θεολογικής Σχολής της Χάλκης και τις εν γένει αντιρρήσεις της αμερικανικής κυβέρνησης.

Το δημοσίευμα κάνει αναφορά και στην έκκληση Μπάιντεν (06.10.20) προς Ερντογάν να ακυρωθεί η μετατροπή της Αγίας Σοφίας και να επανέλθει το μνημείο σε καθεστώς μουσείου, προκειμένου να υπάρχει ισότητα στην πρόσβαση. Και επισημαίνει πως με βάση και την έκκληση αυτή, η συνάντηση Πομπέο έχει κλειδώσει στο θέμα των θρησκευτικών ελευθεριών.

  • H εφημερίδα Τζουμχουριέτ με τίτλο «Οι σχέσεις με τις ΗΠΑ» αναφέρει πως το επίπεδο των σχέσεων Τουρκίας-ΗΠΑ αντανακλάται στην επίσκεψη Πομπέο και χαρακτηρίζει την κυβέρνηση Τραμπ ως ανίσχυρη πλέον (lame duck, χαρακτηρισμός που υπάρχει σε πολλά δημοσιεύματα).

Εκείνο το οποίο τώρα ενδιαφέρει είναι η στάση της κυβέρνησης Μπάιντεν.

  • Η εφημερίδα Μιλιέτ με τίτλο «Το χαμηλότερο πρωτόκολλο και η χαμηλότερη προστασία», αναφέρει πως ούτε το πατριαρχείο αποτελεί -όπως το Βατικανό- ξεχωριστό κράτος, ούτε η Τουρκία είναι σαν τη Σαουδική Αραβία, που όταν εξυβρίζεται, υποκύπτει.

Σύμφωνα με την εφημερίδα, σε αυτόν τον «αναιδή», που σε ένα τρίμηνο δεν θα βρίσκεται πια στην καρέκλα του, από την υποδοχή μέχρι και τον αποχαιρετισμό του, από την ασφάλεια μέχρι και τα μέτρα τροχαίας, θα πρέπει να εφαρμοσθούν τα χαμηλότερα μέτρα ασφάλειας και πρωτοκόλλου.

  • Η ιστοσελίδα Odatv αναφέρει πως έπρεπε να υπάρξει μεγαλύτερη αντίδραση και να καταστεί σαφής η μη έγκριση της έλευσης Πομπέο και της συνάντησής του με το Βαρθολομαίο.

Σημειώνει πως η ατζέντα της συζήτησης –περί θρησκευτικών ζητημάτων της περιοχής- με τον Βαρθολομαίο είναι εξαιρετικά σημαντική και υπενθυμίζει την έκθεση των ΗΠΑ του 2020 για τις θρησκευτικές ελευθερίες, όπου χρησιμοποιήθηκαν σκληρές εκφράσεις για την Τουρκία και είχε προταθεί να μπει σε λίστα ειδικής παρακολούθησης, ενώ ακολούθησε η έντονη αντίδραση της Άγκυρας.

Στην αναφορά επισημαίνονταν η πίεση προς την Τουρκία του πρέσβη για θέματα θρησκευτικών ελευθεριών, Σάμουελ Μπράουνμπακ, προκειμένου να επαναλειτουργήσει η Θεολογική Σχολή της Χάλκης, ενώ ο ίδιος είχε επισκεφθεί και τον Βαρθολομαίο και είχε συζητήσει τα σχετικά ζητήματα.

Η συντάκτης υπογραμμίζει πως πίσω και από την έκθεση αυτή βρίσκονταν ο Βαρθολομαίος, ενώ στη συνέχεια θέτει θέμα οικουμενικότητας του Πατριάρχη.

  • Για την αναγκαιότητα μεγαλύτερης αντίδρασης κάνει λόγο και η ιστοσελίδα Halk Tv, με τον πρώην διπλωμάτη Φαρούκ Λόλογλου, να δηλώνει πως δεν έχει υπάρξει ανάλογο γεγονός στο παρελθόν, το οποίο και χαρακτηρίζει απαράδεκτο.

Ο ίδιος κάνει λόγο και για την ανακοίνωση του υπουργείου Εξωτερικών των ΗΠΑ, «όπου η Ιστανμπούλ αναφέρεται ως Κωνσταντινούπολη», ενώ χρησιμοποιείται και για τον Βαρθολομαίο ο όρος οικουμενικός, τίτλος που «η Τουρκία δεν αποδέχεται με κανένα τρόπο».

  • Τέλος η εφημερίδα Αϊντινλίκ με τίτλο «Η συνάντηση Πομπέο-Πατριάρχη έπρεπε να εμποδισθεί», αναφέρει πως η πράξη του υπουργού Εξωτερικών των ΗΠΑ είχε στόχο να διχάσει.
ΤουρκίαΟικουμενικό ΠατριαρχείοπραξικόπημαΜάικ ΠομπέοΦανάριΟικουμενικός Πατριάρχης Βαρθολομαίος