Κομισιόν: Θετική η έκθεση για την Ελλάδα - Ανοίγει ο δρόμος για 767 εκατ. ευρώ

Θετική, αν και με αστερίσκους, είναι η 8η έκθεση για την ενισχυμένη εποπτεία της Ελλάδας που παρουσιάζει σήμερα η Κομισιόν. Η σημαντικότερη άμεση επίπτωση της έκθεσης είναι ότι ανοίγει τον δρόμο για την εκταμίευση της δόσης ύψους 767 εκατομμυρίων ευρώ από τα κέρδη των ελληνικών ομολόγων που παρακρατούν οι ευρωπαϊκές τράπεζες. Η απόφαση θα ληφθεί από το Eurogroup. H έκθεση καταγράφει πρόοδο σε μια σειρά από δεσμεύσεις της χώρας ακόμα και στη σκιά της πανδημίας του κορονοϊού.

Όπως σημειώνεται στην όγδοη έκθεση ενισχυμένης εποπτείας για την Ελλάδα , παρά τις δυσμενείς συνθήκες που προκάλεσε η πανδημία COVID-19, οι ελληνικές αρχές έχουν λάβει τα αναγκαία μέτρα για την επίτευξη των συμφωνημένων δεσμεύσεων, υλοποιώντας ορισμένες θεμελιώδεις μεταρρυθμίσεις. 

«Η έκθεση είναι θετική παρά τις συνθήκες. Παρά τις δύσκολες συνθήκες, η Ελλάδα έχει διαχειριστεί τις δεσμεύσεις της και για αυτό είναι θετική η έκθεση και αναμένεται να “ξεκλειδώσει” τα μέτρα ύψους 767 εκ. Ευρώ από το Eurogroup», τόνισε ο εκτελεστικός Αντιπρόεδρος της Κομισιόν Βάλντις Ντομπρόφσκις και πρόσθεσε ότι «σχετικά με τα σχέδια της Ελλάδας για το Ταμείο Ανάκαμψης, αυτά θα εξεταστούν υπό το πρίσμα του αν έχουν εξυπηρετηθεί οι στόχοι της ψηφιακής και πράσινης μετάβασης, αν έχουν απαντήσει στις προκλήσεις που έχουν επισημανθεί από το Ευρωπαϊκό Εξάμηνο και τις ειδικές συστάσεις για τη χώρα. Και σε γενικότερο πλαίσιο αν ακολουθούν τις προτεραιότητες της ΕΕ. Αυτό είναι βασικά το γενικό πλαίσιο για το πώς θα το εξετάσουμε. Ίσως είναι πρώιμο να ξεκινήσουμε να συζητάμε πιο ειδικά πριν δούμε το περιεχόμενο και τις πληρφοροίες για εξειδικευμένα projects».

Στον ίδιο τόνο και ο αρμόδιος Επίτροπος Οικονομικών Πάολο Τζεντιλόνι, που δήλωσε ότι «παρά τις συνθήκες, η εκτίμησή μας είναι θετική. Έχουμε λάβει αρκετές αποφάσεις που έχουν ληφθεί από τις ελληνικές Αρχές, όπως το νέο πλαίσιο αφερεγγυότητας, την ολοκλήρωση του συστήματος για τον ενιαίο λογαριασμό του Ταμείου, ορισμένες κινήσεις για την εκκαθάριση των χρεών του Δημοσίου, η μεταρρύθμιση της ανεξάρτητης αρχής των δημόσιων εσόδων. (new insolvency framework, the completion of the treasury single account, system, some developments or arrears clearance, the reform of the independent authority of public revenues). Συνεπώς, όλα αυτά είναι μέρος των δεσμεύσεων των ελληνικών αρχών παρά τις τόσο απαιτητικές συνθήκες».

Ωστόσο, σε δεύτερη συμπληρωματική έκθεση του Μηχανισμού Ειδοποίησης 2021 προς το Συμβούλιο, αναφέρεται ότι η Ελλάδα αντιμετώπιζε υπερβολικές μακροοικονομικές ανισορροπίες, ιδίως όσον αφορά το υψηλό δημόσιο χρέος, το υψηλό μερίδιο των μη εξυπηρετούμενων δανείων και την ελλιπή εξωτερική εξισορρόπηση, σε ένα πλαίσιο υψηλής - αν και φθίνουσας - ανεργίας και χαμηλού δυναμικού ανάπτυξης.

Στον ενημερωμένο πίνακα αποτελεσμάτων, συμπεριλαμβανομένων των αριθμών μέχρι το 2019, η καθαρή διεθνής επενδυτική θέση (NIIP), η αύξηση των τιμών των κατοικιών, το δημόσιο χρέος καθώς και οι δείκτες ποσοστών ανεργίας είναι πέρα ​​από το ενδεικτικό όριο. Οι σχετικές ανά χώρα συστάσεις που εκδόθηκαν το 2019 και το 2020 σχετίζονται ευρέως με τις δημοσιονομικές - διαρθρωτικές πολιτικές, την αγορά εργασίας, το επιχειρηματικό περιβάλλον, τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια και τον χρηματοπιστωτικό τομέα.

Πέραν των απαιτούμενων πολιτικών για την αντιμετώπιση της πανδημίας του κορονοϊού, τα μέτρα που ελήφθησαν το 2020 για την αντιμετώπιση των ανισορροπιών σχετίζονται με την αφερεγγυότητα, τις αγορές ενέργειας, τη νομοθεσία για την αγορά εργασίας, τα NPL, τις δημόσιες επενδύσεις, τις ιδιωτικοποιήσεις, την ψηφιακή διακυβέρνηση, την εκπαίδευση και την κατάρτιση και το επιχειρηματικό περιβάλλον, αναφέρει η Κομισιόν.

Η αύξηση του πραγματικού ΑΕΠ προβλέπεται να μειωθεί σημαντικά ως αποτέλεσμα της κρίσης COVID-19, από 1,9% το 2019 σε -9% το 2020. Η πραγματική ανάπτυξη προβλέπεται να είναι 5% το 2021, αφήνοντας το ονομαστικό επίπεδο του ΑΕΠ χαμηλότερο κατά 5,3% από ό,τι στο 2019

Οι βασικές σχετικές εξελίξεις μπορούν, σύμφωνα με την Κομισιόν να συνοψιστούν ως εξής:

• Η εξωτερική βιωσιμότητα παραμένει ζητούμενο και ενδέχεται να επιδεινωθεί περαιτέρω ως αποτέλεσμα της κρίσης COVID-19. Ένα μεγάλο μερίδιο της καθαρής επενδυτικής θέσης αντιπροσωπεύεται από το δημόσιο χρέος με ευνοϊκούς όρους και μακροπρόθεσμες λήξεις.
• Το έλλειμμα τρεχουσών συναλλαγών μειώθηκε το 2019, αλλά προβλέπεται να διευρυνθεί σημαντικά το 2020 και το 2021, αντανακλώντας επίσης τον αντίκτυπο του ασθενέστερου τουρισμού.
• Οι δείκτες χρέους του ιδιωτικού τομέα συνέχισαν την πτωτική τους τάση το 2019 και παρέμειναν κάτω από το όριο.
• Οι πραγματικές τιμές των κατοικιών αυξήθηκαν το 2019 μετά από μια δεκαετία πτώσης των τιμών. Οι μελλοντικές τιμές ενδέχεται να προσαρμοστούν προς τα κάτω υπό το φως της κρίσης COVID-19.
• Το δημόσιο χρέος μειώθηκε στο 180% του ΑΕΠ το 2019, αλλά αναμένεται να αυξηθεί σε πάνω από 200% του ΑΕΠ το 2020 με την πτώση του ΑΕΠ και τα πανδημικά μέτρα.
• Ο τραπεζικός τομέας εξακολουθεί να επιβαρύνεται από ένα μεγάλο απόθεμα μη εξυπηρετούμενων δανείων. 
• Η ανεργία παραμένει πολύ υψηλή και η αργά φθίνουσα τάση διακόπτεται από την κρίση.

Σύμφωνα με την Κομισιόν, η Ελλάδα εισήλθε στην κρίση COVID-19 με ευπάθειες που συνδέονται με το δημόσιο χρέος, τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια παλαιού τύπου, το εξωτερικό ισοζύγιο, την ανεργία και τη χαμηλή δυνητική ανάπτυξη.

Με την κρίση, οι δείκτες χρέους, η ανεργία καθώς και τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια είναι πιθανό να αυξηθούν, προβλέπει η Κομισιόν.

Συνολικά, η Κομισιόν θεωρεί σκόπιμο, λαμβάνοντας επίσης υπόψη τον εντοπισμό υπερβολικών ανισορροπιών το Φεβρουάριο, να εξετάσει περαιτέρω την επιμονή των μακροοικονομικών κινδύνων και να παρακολουθήσει την πρόοδο μέχρι την άρση των υπερβολικών ανισορροπιών.

Επιπλέον υπενθυμίζεται ότι η όγδοη έκθεση ενισχυμένης παρακολούθησης για την Ελλάδα διαπιστώνει ότι, παρά τις αντίξοες συνθήκες που προκαλούνται από την πανδημία COVID-19, οι ελληνικές αρχές έχουν λάβει τα απαραίτητα μέτρα για την επίτευξη των συμφωνημένων δεσμεύσεων, επιφέροντας μια σειρά θεμελιωδών μεταρρυθμίσεων.

Η έκθεση θα μπορούσε να χρησιμεύσει ως βάση για το Eurogroup να αποφασίσει σχετικά με την απελευθέρωση του επόμενου συνόλου μέτρων πολιτικής για το χρέος, αναφέρει η Κομισιόν.

Οι εκθέσεις παρακολούθησης μετά το πρόγραμμα για την Κύπρο, την Ιρλανδία, την Πορτογαλία και την Ισπανία διαπιστώνουν ότι οι δυνατότητες αποπληρωμής καθενός "παραμένουν υγιείς".

Όσον αφορά την Ελλάδα, η Κομισιόν είναι της γνώμης ότι το σχέδιο προϋπολογισμού της Ελλάδας είναι γενικά σύμφωνο με τη σύσταση που ενέκρινε το Συμβούλιο στις 20 Ιουλίου 2020. Τα περισσότερα από τα μέτρα που εκτίθενται στο σχέδιο προϋπολογισμού της Ελλάδας στηρίζουν την οικονομική δραστηριότητα σε υπόβαθρο της σημαντικής αβεβαιότητας.

Δεδομένου του επιπέδου του δημόσιου χρέους της Ελλάδας πριν από το ξέσπασμα της πανδημίας COVID-19, είναι σημαντικό για την Ελλάδα να διασφαλίσει ότι, όταν λαμβάνει υποστηρικτικά δημοσιονομικά μέτρα, "διατηρείται η μεσοπρόθεσμη δημοσιονομική βιωσιμότητα”. Η Ελλάδα καλείται να επανεξετάζει τακτικά τη χρήση, την αποτελεσματικότητα και την επάρκεια των μέτρων στήριξης και να είναι έτοιμη να τα προσαρμόσει ανάλογα με τις ανάγκες σε μεταβαλλόμενες συνθήκες.