Κομισιόν: Κίνδυνος παραπομπής της Ελλάδας - Ποιες οι παραβάσεις

Η Επιτροπή ζητεί από την Ελλάδα να εφαρμόσει την απόφαση του Δικαστηρίου της Ευρωπαϊκής Ενωσης σχετικά με τη διατήρηση των φυσικών οικοτόπων καθώς και της άγριας πανίδας και χλωρίδας, όπως απαιτείται βάσει της οδηγίας για τους οικοτόπους (οδηγία 92/43/ΕΟΚ).

Η οδηγία περιλαμβάνει διάφορες υποχρεώσεις για τα κράτη μέλη, όπως η λήψη μέτρων για την πρόληψη της υποβάθμισης των οικοτόπων και της διατάραξης των ειδών, την εξακρίβωση του κατά πόσον ένα έργο ενδέχεται να έχει σημαντικές επιπτώσεις σε τόπο του δικτύου Natura 2000 πριν από τη χορήγηση άδειας και η θέσπιση συστήματος αυστηρής προστασίας για ορισμένα είδη, συμπεριλαμβανομένης της θαλάσσιας χελώνας Caretta caretta.

Επίσης, τόσο η Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία όσο και η ευρωπαϊκή στρατηγική για τη βιοποικιλότητα υποδεικνύουν ότι είναι ζωτικής σημασίας για την ΕΕ να ανακόψει την απώλεια βιοποικιλότητας μέσω της προστασίας και της αποκατάστασης της βιοποικιλότητας. Στην απόφασή του της 10ης Νοεμβρίου 2016 το Δικαστήριο αποφάνθηκε κατά της Ελλάδας επειδή δεν έλαβε τα απαιτούμενα μέτρα για την αποφυγή της παρενόχλησης των προστατευόμενων ειδών και της υποβάθμισης των προστατευόμενων οικοτόπων στην περιοχή της Κυπαρισσίας. Το Δικαστήριο έκρινε ότι η Ελλάδα ανέχθηκε την υλοποίηση διαφόρων έργων ή δραστηριοτήτων κατά παράβαση της οδηγίας για τους οικοτόπους στην περιοχή.

Η Ελλάδα είχε επίσης εγκρίνει την κατασκευή κατοικιών στον Αγιαννάκη και στο Βουνάκι χωρίς προηγουμένως να έχει εξακριβώσει ότι δεν θα είχαν σημαντικές επιπτώσεις στον τόπο Natura 2000, ενώ δεν είχε θεσπίσει ολοκληρωμένο, νομοθετικό και κανονιστικό πλαίσιο για την προστασία της θαλάσσιας χελώνας Caretta caretta στην περιοχή της Κυπαρισσίας. Τέσσερα έτη μετά την έκδοση της απόφασης, η Ελλάδα εξακολουθεί να μην συμμορφώνεται πλήρως με την απόφαση του Δικαστηρίου για τη διασφάλιση ορθής περιβαλλοντικής προστασίας της περιοχής της Κυπαρισσίας, ιδίως του σπάνιου οικότοπου αμμοθινών που φιλοξενεί, και της θαλάσσιας χελώνας Caretta caretta Ως εκ τούτου, η Επιτροπή αποστέλλει σήμερα τελική προειδοποίηση στην Ελλάδα. Αν η χώρα δεν λάβει τα αναγκαία μέτρα για να συμμορφωθεί με όλες τις πτυχές της απόφασης του Δικαστηρίου, η Επιτροπή μπορεί να αναπέμψει την υπόθεση στο Δικαστήριο και να ζητήσει την επιβολή προστίμων.

Η Επιτροπή καλεί την Ελλάδα να μεταφέρει στο εθνικό της δίκαιο την οδηγία για την εκτίμηση των επιπτώσεων ορισμένων σχεδίων δημοσίων και ιδιωτικών έργων στο περιβάλλον (οδηγία για την εκτίμηση των περιβαλλοντικών επιπτώσεων) (οδηγία 2011/92/ΕΕ). Η Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία τονίζει ότι είναι σημαντικό να συνεχίσει η Ευρώπη την πορεία προς την επίτευξη των περιβαλλοντικών της στόχων. Η Ελλάδα δεν έχει μεταφέρει ορθά ορισμένα μέρη της οδηγίας, γεγονός που σημαίνει ότι στην Ελλάδα είναι δυνατόν να εγκρίνονται ορισμένα έργα για τα οποία πρέπει να διενεργείται εκτίμηση περιβαλλοντικών επιπτώσεων μολονότι δεν συμμορφώνονται πλήρως με την οδηγία. Για παράδειγμα, δεν υπάρχει συγκεκριμένη νομική διάταξη που να υποχρεώνει τις ελληνικές αρχές να ενημερώνουν το κοινό σχετικά με την απόφαση που έχει ληφθεί από άλλο κράτος μέλος, στην περίπτωση που η απόφαση αυτή αφορά την Ελληνική Δημοκρατία.

Επιπλέον, ορισμένα έργα δεν έχουν ενσωματωθεί στην ελληνική έννομη τάξη, π.χ. οι εγκαταστάσεις για την επανεπεξεργασία ακτινοβολημένων πυρηνικών καυσίμων ή για την τελική διάθεση ραδιενεργών αποβλήτων, ή οι εσωτερικές πλωτές οδοί και λιμένες που επιτρέπουν τη διέλευση σκαφών άνω των 1 350 τόνων. Κατά συνέπεια, η Επιτροπή αποστέλλει αιτιολογημένη γνώμη στην Ελλάδα, η οποία θα έχει προθεσμία δύο μηνών για να απαντήσει. Διαφορετικά, η Επιτροπή μπορεί να αποφασίσει να παραπέμψει την υπόθεση στο Δικαστήριο της ΕΕ.

Η Επιτροπή αποφάσισε σήμερα να αποστείλει προειδοποιητικές επιστολές στην Ελλάδα, την Αυστρία και το Λουξεμβούργο, επειδή δεν συμμορφώνονται με ενωσιακούς κανόνες που αποσκοπούν στη δημιουργία ενιαίου ευρωπαϊκού σιδηροδρομικού χώρου (οδηγία 2012/34/ΕΕ). Η νομοθεσία ρυθμίζει διάφορους τομείς, όπως το δικαίωμα των φορέων εκμετάλλευσης να επιβιβάζουν και να αποβιβάζουν επιβάτες, τις αρχές για τη θέσπιση, τον καθορισμό και την είσπραξη των τελών και του κόστους υποδομής, τις εξαιρέσεις από τις αρχές αυτές, την υπογραφή συμβατικής συμφωνίας μεταξύ της αρμόδιας αρχής και του διαχειριστή υποδομής, καθώς και τη συνεργασία μεταξύ ρυθμιστικών φορέων. Όλες οι διατάξεις έπρεπε να έχουν μεταφερθεί στο εθνικό δίκαιο έως τις 16 Ιουνίου 2015, κάτι το οποίο δεν συνέβη στην Ελλάδα, την Αυστρία ή το Λουξεμβούργο. Απεστάλησαν συμπληρωματικές προειδοποιητικές επιστολές στην Αυστρία και το Λουξεμβούργο για τη μη κοινοποίηση μέτρων που προβλέπονται βάσει της ίδιας οδηγίας. Τα τρία κράτη μέλη έχουν πλέον προθεσμία δύο μηνών για να απαντήσουν στις ανησυχίες της Επιτροπής. Διαφορετικά, η Επιτροπή μπορεί να αποφασίσει να αποστείλει αιτιολογημένη γνώμη.

Σήμερα, η Επιτροπή αποφάσισε να αποστείλει προειδοποιητική επιστολή στην Ελλάδα, καλώντας την να τροποποιήσει τη νομοθεσία της για τον φόρο κληρονομιάς όσον αφορά τις καταθέσεις τραπεζικών λογαριασμών και τα μερίδια αμοιβαίων κεφαλαίων που κατέχουν από κοινού οι σύζυγοι. Η Ελλάδα χορηγεί επί του παρόντος απαλλαγή από τον φόρο κληρονομιάς για τις εν λόγω κληρονομίες. Ωστόσο, περιορίζει την απαλλαγή αυτή μόνο σε εκείνους τους κοινούς τραπεζικούς λογαριασμούς και τα μερίδια αμοιβαίων κεφαλαίων που προσφέρονται από ελληνικά χρηματοπιστωτικά ιδρύματα. Η Επιτροπή θεωρεί ότι οι κανόνες αυτοί παραβιάζουν την ελεύθερη κυκλοφορία των κεφαλαίων (άρθρο 63 παράγραφος 1 της ΣΛΕΕ και άρθρο 40 της συμφωνίας ΕΟΧ). Η Ελλάδα έχει προθεσμία δύο μηνών για να απαντήσει στα επιχειρήματα της Επιτροπής. Διαφορετικά, η Επιτροπή μπορεί να αποφασίσει να αποστείλει αιτιολογημένη γνώμη.

Η Επιτροπή κινεί σήμερα διαδικασία επί παραβάσει με την αποστολή προειδοποιητικής επιστολής στην Ελλάδα για μη συμμόρφωση με το δίκαιο της ΕΕ σχετικά με την ελεύθερη κυκλοφορία των εργαζομένων και την κατάργηση των διακρίσεων λόγω ιθαγένειας μεταξύ των εργαζομένων στην ΕΕ. Στη δημόσια διοίκηση και σε ορισμένους δημόσιους φορείς, η πρόσβαση σε θέσεις υψηλού επιπέδου περιορίζεται στους Έλληνες υπηκόους. Αυτό αφορά τις θέσεις Γενικού Διευθυντή, Διευθυντή και Προϊσταμένου Τμήματος. Σύμφωνα με το άρθρο 45 της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΣΛΕΕ), δεν θα πρέπει να γίνεται διάκριση λόγω ιθαγένειας μεταξύ εργαζομένων από διαφορετικά κράτη μέλη.

Το Δικαστήριο της Ευρωπαϊκής Ένωσης επιβεβαίωσε ότι τα κράτη μέλη μπορούν να επιφυλάσσουν την πρόσβαση σε ορισμένες θέσεις της δημόσιας διοίκησης στους υπηκόους τους μόνο στις περιπτώσεις που οι θέσεις αυτές συνεπάγονται άμεση ή έμμεση συμμετοχή στην άσκηση εξουσιών δημοσίου δικαίου και καθηκόντων που έχουν ως στόχο τη διασφάλιση των γενικών συμφερόντων του κράτους ή άλλων δημόσιων αρχών. Αυτό πρέπει να αποφασίζεται κατά περίπτωση με βάση τη φύση και τις αρμοδιότητες της θέσης. Ένας γενικευμένος αποκλεισμός των εργαζομένων της ΕΕ από δημόσιες θέσεις με βάση το ιεραρχικό τους επίπεδο αντιβαίνει στο δίκαιο της ΕΕ. Η Ελλάδα έχει προθεσμία δύο μηνών για να απαντήσει στα επιχειρήματα της Επιτροπής. Διαφορετικά, η Επιτροπή μπορεί να αποφασίσει να αποστείλει αιτιολογημένη γνώμη.