Μητσοτάκης: Καλό το βήμα της Ευρώπης αλλά χρειάζονται κυρώσεις κατά της Τουρκίας

«Η Ευρώπη έκανε ένα βήμα. Συνήθως κάνει ένα βήμα τη φορά, αλλά τώρα έκανε ένα βήμα που συνιστά την πιο ισχυρή προειδοποίηση προς την Τουρκία για ν’ αλλάξει συμπεριφορά». Με αυτή τη φράση, κατά δήλωσή του, συνόψισε ο πρωθυπουργός, Κυριάκος Μητσοτάκης τα αποτελέσματα της Συνόδου Κορυφής της ΕΕ σε ό,τι αφορά την Τουρκία.

Όπως τόνισε, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο αποφάσισε κυρώσεις σε βάρος της Άγκυρας, διευρύνοντας τη λίστα των προσώπων και οντοτήτων που ελέγχονται για τις παράνομες γεωτρήσεις στην ανατολική Μεσόγειο – μια απόφαση που δεν υπήρχε πριν από δύο μήνες, αλλά ελήφθη τώρα, πρόσθεσε ο πρωθυπουργός, καθώς υπήρξε επιδείνωση των ευρωτουρκικών σχέσεων. Επισήμανε παράλληλα ότι η εντολή που έδωσε το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο στον Ύπατο Εκπρόσωπο Εξωτερικών και Άμυνας, Ζοζέπ Μπορέλ και την Κομισιόν για την υποβολή έκθεσης για το σύνολο των ευρωτουρκικών σχέσεων έως το Μάρτιο του 2021 συμπεριλαμβάνει την επέκταση του πεδίου αυτών των κυρώσεων με την αναφορά στη χρησιμοποίηση όλων των εργαλείων που διαθέτει η ΕΕ, με αποτέλεσμα η καταδίκη της τουρκικής προκλητικότητας να είναι σαφής και απόλυτη.

Μάλιστα, τόνισε ότι για πρώτη φορά δόθηκε ρητή εξουσιοδότηση στον κ. Μπορέλ να καταγράψει στο χαρτί τις επιλογές και τα εργαλεία που έχει η ΕΕ για ν’ αντιμετωπίσει την τουρκική προκλητικότητα, ενώ έως τώρα η συζήτηση αυτή είχε γίνει μόνο σε προφορικό επίπεδο. «Αυτή τη φορά, η εντολή είναι σαφής και η υπόδειξη αυτή δεν επιδέχεται καμίας ερμηνείας ως προς το εύρος της δουλειάς που πρέπει να κάνει ο κ. Μπορέλ έως το Μάρτιο», σχολίασε με νόημα ο πρωθυπουργός, για να καταλήξει: «Έχω ξαναπεί ότι η Ευρώπη είναι ένα υπερωκεάνιο που δεν στρίβει πάντα με την ταχύτητα ταχύπλοου. Αλλά αν στρίψει, τότε θα κρατήσει την πορεία της σταθερά».

Επίσης, ο πρωθυπουργός στάθηκε ιδιαίτερα στο κάλεσμα προς την Άγκυρα να επιδείξει συνέπεια και συνέχεια στην κατεύθυνση την αποκλιμάκωσης μετά την αποχώρηση του Oruc Reis, προκειμένου να ξεκινήσουν οι διερευνητικές επαφές, αλλά και ν’ απέχει από παράνομες δραστηριότητες ούτως ώστε οι επαφές αυτές να συνεχιστούν. Όρος που έχει θέσει η Ελλάδα, όπως τόνισε, επαναλαμβάνοντας ότι από την πλευρά της είναι θετική στο ενδεχόμενο η Τουρκία να καθίσει στο τραπέζι των διερευνητικών επαφών – με αντικείμενο πάντοτε τη μόνη εκκρεμότητα που υπάρχει, ήτοι αυτή των θαλασσίων ζωνών – αλλά αυτό εξαρτάται από την ίδια. «Είχαμε ακούσει και μετά το προηγούμενο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο ουκ ολίγες διαβεβαιώσεις, αλλά είδαμε τη συνεχιζόμενη δραστηριότητα και τις προκλήσεις εκ μέρους της τουρκικής πλευράς», σχολίασε, τονίζοντας πως η Αθήνα θα αξιολογήσει και θα κρίνει εν τέλει τη στάση της Άγκυρας. Και κατέληξε: «Το μήνυμα προς την Τουρκία είναι πολύ σαφές κι ελπίζω να μην παρερμηνευτεί, αλλιώς θα υπάρξουν αποφάσεις (για κυρώσεις) το Μάρτιο».

Ο κ. Μητσοτάκης επανέλαβε ότι οι κυρώσεις κατά της Άγκυρας δεν είναι αυτοσκοπός, αλλά η απειλή της επιβολής τους είναι το καλύτερο εργαλείο για ν’ ασκηθεί πίεση στην Τουρκία για να σταματήσει τις προκλήσεις. Τόνισε δε ότι δεν είναι προς όφελος ακόμη και της ίδιας να αποδεικνύεται ένας εχθρικός γείτονας, αφού οι κυρώσεις που βρίσκονται στον ορίζοντα και μπορούν να επιβληθούν μελλοντικά θα έχουν ακόμη μεγαλύτερο αντίκτυπο στην οικονομία της.

«Η φιλοσοφία της απόφασης του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου του Οκτωβρίου εξακολουθεί να ισχύει. Η Τουρκία είναι αυτή που πρέπει ν’ αλλάξει συμπεριφορά, διότι θα πρέπει ν’ αντιληφθεί ότι αυτό έχει κόστος για την ίδια», επισήμανε ο πρωθυπουργός, ξεκαθαρίζοντας ότι η Ευρώπη, έστω και με τους δικούς της ρυθμούς, είναι ενωμένη και στηρίζει απόλυτα την Ελλάδα και την Κύπρο, ενώ δηλώνει παρούσα στις εξελίξεις στην ανατολική Μεσόγειο. Ο κ. Μητσοτάκης υπογράμμισε επίσης ότι η στρατηγική Ελλάδας και Κύπρου σε όλα τα Ευρωπαϊκά Συμβούλια, όπως και σε αυτό, είναι απολύτως ευθυγραμμισμένη κι αν η Κύπρος είναι ωφελημένη από τις σημερινές αποφάσεις, τότε και η Ελλάδα είναι χαρούμενη γι’ αυτό.

Παραδέχθηκε, τέλος, ότι υπήρξαν χώρες που ήταν απολύτως αρνητικές έως και σήμερα ως προς την επιβολή οποιασδήποτε κύρωσης στην Τουρκία, αλλά σε ένα βαθμό αναθεώρησαν τις απόψεις τους μέσα από τη διπλωματία και τη ζύμωση στο πλαίσιο της Συνόδου Κορυφής. «Η διπλωματία είναι μια μάχη διαρκείας και δεν κρίνεται σε μια στιγμή. Η Ελλάδα έχει με αυτοπεποίθηση χτίσει ένα μέτωπο συμμαχιών που μας επιτρέπει να διεκδικούμε με πειθώ τα δίκαια αιτήματά μας», κατέληξε ο πρωθυπουργός.

Την ίδια στιγμή, ο κ. Μητσοτάκης υπογράμμισε ότι στο κείμενο των συμπερασμάτων του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου αποτυπώνεται η επιθυμία για συντονισμό με την ΗΠΑ σε σειρά ζητημάτων, ενώ ειδικά για την Τουρκία εκτίμησε ότι η πρόθεση εκ μέρους της αμερικανικής διοίκησης για την επιβολή κυρώσεων σε βάρος της Άγκυρας για τους S-400 καταδεικνύει ότι διαμορφώνεται σταθερά μια άποψη και στην Ευρώπη και στις ΗΠΑ ότι η Τουρκία γεννά περισσότερα προβλήματα από αυτά που μπορεί να λύσει. Ειδικά δε για τις προσδοκίες που έχει η ελληνική κυβέρνηση από το νέο Αμερικανό πρόεδρο, ο κ. Μητσοτάκης τόνισε ότι θα ήθελε μια γόνιμη συνεργασία όπως αυτή που είχε με την απερχόμενο πρόεδρο, Ντόναλντ Τραμπ και τον επικεφαλής του Στέιτ Ντιπάρτμεντ, Μάικ Πομπέο, επισημαίνοντας ότι ειδικά στα ζητήματα της πολιτικής των ΗΠΑ απέναντι στην Τουρκία υπάρχει πολύ μεγάλη διακομματική συναίνεση.

Σε ό,τι αφορά το ελληνικό αίτημα για εμπάργκο όπλων προς την Τουρκία, ο πρωθυπουργός σχολίασε πως είναι ένα ζήτημα για το οποίο δεν μπορεί να τοποθετηθεί το Συμβούλιο και αφορά περισσότερο τις διμερείς σχέσεις των κρατών-μελών. Τόνισε, ωστόσο, ότι το έθεσε μετ’ επιτάσεως και σ’ αυτή τη Σύνοδο Κορυφής κι εκτίμησε πως «αρχίζουμε και κερδίζουμε τη μάχη – την οποία θα συνεχίσουμε – για το δίκαιο των επιχειρημάτων μας, καθώς, από τη στιγμή που η Τουρκία συμπεριφέρεται κατ’ αυτόν τον τρόπο, οι εξαγωγές οπλικών συστημάτων υπονομεύουν την αρχή της αλληλεγγύης μεταξύ των ευρωπαϊκών χωρών».

Αναφορά έκανε ο πρωθυπουργός και στο προσφυγικό, τονίζοντας – όπως αποτυπώνεται στο κείμενο των συμπερασμάτων της Συνόδου – τη βούληση της Ευρώπης να στηρίξει την Τουρκία, αλλά ταυτόχρονα εκείνη από την πλευρά της να συνεργαστεί για ν’ αντιμετωπίσει τα δίκτυα των παράνομων διακινητών, ώστε να περιοριστούν οι ροές στο Αιγαίο και να μην εργαλειοποιείται η ανθρώπινη ζωή για τις γεωπολιτικές επιδιώξεις της Άγκυρας.

Αναφερόμενος στην έγκριση του Πολυετούς Δημοσιονομικού Πλαισίου της ΕΕ και του Ταμείου Ανάκαμψης, μετά την επίλυση της εκκρεμότητας με Πολωνία και Ουγγαρία, ο κ. Μητσοτάκης ανέφερε ότι ξεκλειδώνει οριστικά τα κεφάλαια ύψους 72 δις ευρώ που έχει λαμβάνειν η Ελλάδα τα επόμενα χρόνια. Υπενθυμίζοντας ότι η Ελλάδα είναι από τις πρώτες χώρες που κατέθεσαν στην Κομισιόν το σχέδιό τους για την αξιοποίηση των κονδυλίων από το Ταμείο Ανάκαμψης και τα κολακευτικά σχόλια που έχει αποσπάσει γι’ αυτό, ο κ. Μητσοτάκης επισήμανε ότι οι διαδικασίες θα τρέξουν λόγω και των έκτακτων συνθηκών που έχει διαμορφώσει η πανδημία, ούτως ώστε να εκταμιευτούν όσο το δυνατόν συντομότερα μέσα στο 2021 οι πόροι και να μπει η χώρα σε τροχιά ανάκαμψης.

Ο πρωθυπουργός έκανε, επίσης, αναφορά και στις αποφάσεις της Συνόδου Κορυφής για τους Κλιματικούς Στόχους έως το 2030 και συγκεκριμένα τη μείωση των εκπομπών αερίων κατά 55% και τη μηδενική εκπομπή έως το 2050, χαρακτήριζοντάς τους ως «τη μεγαλύτερη πρόκληση της γενιάς μας». Εξέφρασε, μάλιστα, την ικανοποίησή του για τις δηλώσεις Μπάιντεν περί επιστροφής των ΗΠΑ στη Συμφωνία των Παρισίων, ενώ ανέφερε ως χαρακτηριστικό παράδειγμα υλοποίησης των στόχων αυτών το πρόγραμμα «Εξοικονομώ-Αυτονομώ», το οποίο, όπως είπε, θα δώσει τη δυνατότητα σε περισσότερα από 150.000 νοικοκυριά ν’ αναβαθμίσουν ενεργειακά τα σπίτια τους, να δημιουργηθούν νέες θέσεις απασχόλησης και να στηριχθεί η εγχώρια βιομηχανία δομικών υλικών.