Διπλωματικό σπριντ για εθνικά και ενέργεια: Το timing των συναντήσεων Μητσοτάκη και τα μηνύματα στην Άγκυρα

Σε μια πολυδιάστατη διπλωματική πολιτική εστιάζει η Αθήνα, με κύκλο επαφών στη διεθνή σκηνή αλλά και με ξεκάθαρα μηνύματα προς την Άγκυρα. Ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης συμμετείχε χθες στην τριμερή Σύνοδο Κορυφής Ελλάδας- Κύπρου- Ισραήλ και σήμερα θα συναντηθεί με τον Ρώσο Πρόεδρο Βλαντιμιρ Πούτιν σε μια κρίσιμη χρονικά συγκυρία. H συνάντηση αυτή έρχεται λίγες μόνο ώρες μετά τις χθεσινές συνομιλίες των Τζο Μπάιντεν και Βλαντίμιρ Πούτιν, που διεξήχθησαν για πρώτη φορά μέσω βιντεοδιάσκεψης.

Να σημειωθεί ότι τη Δευτέρα ο Έλληνας πρωθυπουργός είχε διαδοχικές τηλεφωνικές επικοινωνίες με τον υπουργό  Εξωτερικών των ΗΠΑ Αν. Μπλίνκεν και τον Πρόεδρο της Επιτροπής Εξωτερικών Σχέσεων της Γερουσίας Ρ. Μενέντεζ. Κυβερνητικές πηγές σημείωναν πως κοινή ήταν η διαπίστωση ότι η Ελλάδα είναι πολύτιμος και αξιόπιστος σύμμαχος και παράγοντας σταθερότητας στην ευρύτερη περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου και των Βαλκανίων. Μάλιστα χθες ο Κυριάκος Μητσοτάκης από το Ισραήλ αναφέρθηκε στις τηλεφωνικές αυτές επικοινωνίες, όπου τόνισε για ακόμη μια φορά πόσο σημαντικό είναι οι Ηνωμένες Πολιτείες να παραμείνουν ενεργές στην Ανατολική Μεσόγειο.

Ουσιαστικά η Αθήνα απαντά στην εμπρηστική ρητορική της Τουρκίας με συγκεκριμένες κινήσεις στη γεωπολιτική σκακιέρα , έχοντας το βλέμμα στραμμένο τόσο τους ισχυρούς «παίκτες» όσο και στην ευρύτερη γειτονιά. Είναι χαρακτηριστικό πως στη χθεσινή Σύνοδο Κορυφής Ελλάδος- Κύπρου- Ισραήλ για μια ακόμα φορά επιβεβαιώθηκε πως οι τρεις χώρες έχουν κοινή οπτική στα θέματα της Ανατολικής Μεσογείου.

Την ίδια στιγμή στρυμωγμένη πολιτικά και οικονομικά η Άγκυρα αναζητά συμμαχίες, κοιτώντας και προς το Κατάρ. Ωστόσο μένει να φανεί αν οι κλυδωνισμοί  στην τουρκική οικονομία θα οδηγήσουν σε μια πιο ρεαλιστική  πολιτική στην Ανατολική Μεσόγειο ή για μια ακόμα φορά θα επιχειρηθεί η «εξαγωγή» της έντασης.

Το «μενού» της συνάντησης Μητσοτάκη - Πούτιν

Τα φώτα στρέφονται   σήμερα στο Σότσι και στη συνάντηση του Κυριάκου Μητσοτάκη με τον πρόεδρο της Ρωσίας Βλαντίμιρ Πούτιν.  Οι δύο ηγέτες θα έχουν την ευκαιρία να συζητήσουν για όλο το φάσμα των διμερών σχέσεων  και να ανταλλάξουν απόψεις για τις διεθνείς και περιφερειακές εξελίξεις.

Να σημειωθεί πως η σημερινή  συνάντηση του Πρωθυπουργού με τον Βλαντίμιρ Πούτιν στο Σότσι, είναι η πρώτη των δύο ηγετών μετά την εκλογή της κυβέρνησης το 2019 (υπενθυμίζεται ότι ο Κυριάκος Μητσοτάκης είχε συναντήσει τον κ. Πούτιν στην Αθήνα το 2016 ως αρχηγός της αξιωματικής αντιπολίτευσης). Σύμφωνα με κυβερνητικές πηγές :

• Η Ρωσία, εκτός από μια χώρα που συνδέεται με την Ελλάδα με ιστορικούς δεσμούς φιλίας, είναι μόνιμο μέλος του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ με βαρύνοντα ρόλο, ενώ η Μόσχα έχει επανειλημμένα διαμηνύσει την προσήλωσή της στο Διεθνές Δίκαιο της Θάλασσας. Το έκανε και ο Ρώσος υπουργός Εξωτερικών Σεργκέρι Λαβρόφ στη συνάντηση που είχε με τον Κυριάκο Μητσοτάκη στην Αθήνα τον Οκτώβριο του 2020, εν μέσω κλιμάκωσης της τουρκικής επιθετικότητας.
• Σταθερή είναι η θέση της Μόσχας και για το Κυπριακό, όπου στηρίζει μια λύση βασισμένη σε διζωνική, δικοινοτική ομοσπονδία χωρίς ξένα στρατεύματα και εγγυήσεις. Μάλιστα τον περασμένο Ιούνιο είχε ταχθεί εναντίον οποιασδήποτε αλλαγής καθεστώτος των Βαρωσίων, χαρακτηρίζοντας «απαράδεκτες τυχόν μονομερείς ενέργειες που έρχονται σε αντίθεση με τις προηγούμενες εγκριθείσες αποφάσεις του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ και δημιουργούν δυσκολίες για την επανάληψη της διαπραγματευτικής διαδικασίας».

Το σημερινό τετ α τετ ακολουθεί την συνάντηση που είχε ο Κυριάκος Μητσοτάκης με τον Ρώσο πρωθυπουργό Μιχαήλ Μισούστιν στο Μέγαρο Μαξίμου τον Ιανουάριο. Υπενθυμίζεται πως στη  συνάντηση είχαν συζητηθεί θέματα ενίσχυσης της διμερούς συνεργασίας, καθώς και επανενεργοποίησης της Μικτής Διυπουργικής Επιτροπής Ελλάδας-Ρωσίας.

Μάλιστα την προηγούμενη εβδομάδα συνεδρίασε  στη Μόσχα η Επιτροπή– συμπροεδρεύουν ο αναπληρωτής υπουργός Εξωτερικών Μιλτιάδης Βαρβιτσιώτης και ο υπουργός Μεταφορών της Ρωσικής Ομοσπονδίας Βιτάλι Σαβέλιεφ – και υπογράφτηκε πρωτόκολλο συνεργασίας που περιλαμβάνει σειρά συμφωνιών στους τομείς του τουρισμού, της ενέργειας, των μεταφορών, του πολιτισμού, της φορολογικής συνεργασίας κ. ά.

Η γεωπολιτική διάσταση του ενεργειακού

Μηνύματα στην Άγκυρα στέλνουν  μέσω της κοινής διακήρυξη τους οι τρεις ηγέτες, που συμμετείχαν στην Σύνοδο Κορυφής Ελλάδας- Κύπρου - Ισραήλ. Είναι χαρακτηριστικό πως στη διακήρυξη υπογραμμίζεται  η σημασία σεβασμού της κυριαρχίας και των κυριαρχικών δικαιωμάτων στην Ανατολική Μεσόγειο και το Αιγαίο.

Μάλιστα υπήρχαν αναφορές στον ενεργειακό τομέα, και ειδικά στο φυσικό αέριο και τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, οι οποίες θεωρούνται «στέρεα βάση για συνεργασία στην περιοχή, επί τη βάσει του διεθνούς δικαίου, συμπεριλαμβανομένου του Δικαίου της Θάλασσας και του σεβασμού του δικαιώματος όλων των κρατών να ασκούν τα κυριαρχικά δικαιώματά τους στην ΑΟΖ/υφαλοκρηπίδα τους». Στις δηλώσεις του από το Ισραήλ  ο Κ. Μητσοτάκης αναφέρθηκε στα ενεργειακά, εστιάζοντας στη συνεργασία στο πλαίσιο των τριμερών σχημάτων.  

Ειδικότερα ο πρωθυπουργός  τόνισε ότι «είναι σημαντικό να εστιάσουμε σε όλα τα project υποδομών, είτε αφορούν διασυνδέσεις ηλεκτρικής ενέργειας είτε φυσικού αερίου και θα δημιουργήσουν μια πιο ενοποιημένη αγορά ηλεκτρικής ενέργειας και φυσικού αερίου μεταξύ των χωρών μας». Προσέθεσε ότι μέχρι να φτάσουμε σε ένα μέλλον όπου σχεδόν όλη η ενέργεια θα προέρχεται από ανανεώσιμες πηγές, το φυσικό αέριο θα είναι ιδιαίτερα σημαντικό και τόνισε τη σημασία του East Med Gas Forum ως μηχανισμού συνεργασίας για τον καλύτερο συντονισμό μεταξύ των χωρών της Ανατολικής Μεσογείου.