Σωτήρης Ρούσσος για Ουκρανία: Δεν φαίνεται συμβιβαστική λύση στον ορίζοντα - Τι αλλάζει σε Συρία, ΝΑ Μεσόγειο και Κύπρο

Όσο καθυστερεί η απάντηση του Κιέβου τόσο θα αργεί και η κατάπαυση του πυρός στην Ουκρανία, υποστηρίζει ο αναπληρωτής καθηγητής στο Τμήμα Πολιτικής Επιστήμης και Διεθνών Σχέσεων του Πανεπιστημίου Πελοποννήσο Σωτήρης Ρούσσος, προσθέτοντας ότι και μετά την όποια συμφωνία των δύο πλευρών η κατάσταση στην περιοχή θα παραμείνει προβληματική.

Σύμφωνα με τον ίδιο βρισκόμαστε σε μια κρίσιμη στιγμή της σύγκρουσης. Έχουν τεθεί οι όροι των Ρώσων και αυτήν τη στιγμή περιμένουν την απάντηση των Ουκρανών. «Δεν βλέπω κάποια απάντηση άμεσα και για αυτό πιστεύω ότι η σύγκρουση θα συνεχιστεί για κάποιες ακόμη βδομάδες. Το θέμα της αποναζιστικοποίησης που έφυγε από το τραπέζι δεν είχε πρακτική σημασία. Ήταν μια πολιτική κάλυψη και για αυτό η Ρωσία μπορεί να το αποσύρει χωρίς να υπάρχει μεγάλο κόστος και να κρατήσει τα 4 ζητήματα που είναι για αυτήν τα πιο σημαντικά (ανεξαρτησία του Ντονμπάς, των συνταγματικών προνοιών για ουδετερότητα, της αποστρατικοποίησης και της Κριμαίας)».

Πιέσεις της Δύσης να μην δεχτεί το Κίεβο τους όρους της Μόσχας

Από την άλλη πλευρά, όπως παρατηρεί ο κ. Ρούσσος, η Ουκρανία δεν είναι μόνη της σε αυτές τις διαπραγματεύσεις. Η σύγκρουση στην Ανατολική Ευρώπη έχει ξεφύγει από τα όρια της ουκρανορωσικής κρίσης και έχει μετατραπεί σε ένα παγκόσμιο ζήτημα και κει η Δύση έχει επενδύσει πάρα πολλά. Έχει πάρει πάρα πολλά ρίσκα. «Και αν χάσει, αν δηλαδή αποδεχθεί, ότι η ισχύς δημιουργεί δίκαιο και η Ρωσία με την εισβολή αυτή πετυχαίνει αυτά που θέλει, τότε θα έχει ηττηθεί. Άρα δεν θα ήθελαν να φτάσουν σε μια τέτοια λύση. Δεν ξέρουμε, όμως, κατά πόσο η Δύση, η Αμερική δηλαδή, θα μπορούσε να πιέσει την ουκρανική ηγεσία να μην δεχτεί ένα τέτοιο συμβιβασμό. Αυτό δεν μπορεί να το ξέρει κανείς. Έτσι, ακόμη και αν η Ουκρανία δεχτεί αυτούς τους όρους, είναι πιθανό οι ΗΠΑ αλλά και οι υπόλοιποι Δυτικοί σύμμαχοι του Κιέβου να πιέσουν την ουκρανική ηγεσία να μην δεχτεί τους όρους της Μόσχας». 

Δεν υπάρχει συμβιβαστική λύση στον ορίζοντα 

Σε κάθε περίπτωση μια λύση που να βολεύει και τις δύο πλευρές δεν φαίνεται να υπάρχει προς το παρόν ενώ, όπως λέει ο καθηγητής του Πανεπιστημίου Πελοποννήσου στο ethnos.gr, αν πραγματικά η Δύση ήθελε να αποτρέψει έναν συμβιβασμό του Κιέβου με τους όρους της Μόσχας ίσως θα έπρεπε να πάρει νωρίτερα κάποια άλλα μέτρα πριν την ρωσική επίθεση και όχι τώρα.   

Η νομιμοποίηση της προσάρτησης της Κριμαίας δημιουργεί διεθνές προηγούμενο που ακουμπά και την Κύπρο 

Ένας πιθανός συμβιβασμός θα μπορούσε να επιτευχθεί, αν η Ρωσία δεχόταν μια αποστρατικοποιημένη και ουδέτερη Ουκρανία. «Αλλά από κει και πέρα δεν είμαι καθόλου σίγουρος ότι η Ρωσία θα αποδεχθεί να μην είναι ανεξάρτητες οι πρώην αυτόνομες περιοχές της Ουκρανίας στα ανατολικά και, προφανώς βέβαια, αυτό σημαίνει να μην δώσουν πίσω την Κριμαία. Άρα δεν βλέπω καμία άλλη λύση πέρα των όρων των Ρώσων το οποίο είναι απαράδεκτο από γενικής θέσης διακαίου. Και αυτό γιατί τότε κάθε χώρα που έχει τη δύναμη, θα μπορεί να εισβάλει σε μια άλλη, να τις επιβάλλει τους όρους της και να παίρνει ένα μέρος των εδαφών της. Αυτό είναι απαράδεκτο».

Ένα τέτοιο ενδεχόμενο, όπως λέει, όπου η νομιμοποίηση της προσάρτησης της Κριμαίας επιτευχθεί με τη δύναμη των όπλων προφανώς θα δημιουργήσει διεθνές προηγούμενο. «Αυτό δεν είναι καθόλου καλό για την Κύπρο και βεβαίως δεν μπορούμε να το δεχτούμε σαν Ελλάδα αλλά δεν είμαστε εμείς που θα καθορίσουμε την πορεία δυστυχώς». 

Χαμένοι οι Ευρωπαίοι πολίτες - Σε βάθος χρόνου θα νιώσουν τις κυρώσεις οι Ρώσοι

Αναφερόμενος στις συνέπειες της ουκρανορωσικής σύγκρουσης εκτιμά ότι τα αποτελέσματά της δεν τα νιώθει προς το παρόν ο Ρώσος πολίτης, με εξαίρεση τους θανάτους και τους τραυματισμούς Ρώσων στρατιωτών στις μάχες. Αντίθετα, οι πρώτοι που δέχονται τις συνέπειες είναι οι φτωχοί και τα μεσαία στρώματα της Ευρώπης (αύξηση τιμών σε ενέργεια). «Οι Ρώσοι θα έχουν συνέπειες από τις κυρώσεις της Δύσης αλλά αυτό θα γίνει σε βάθος χρόνου».   

Δεν αλλάζουν προς το παρόν οι ισορροπίες στην Ανατολική Μεσόγειο-Πιθανή μια συνεργασία Τουρκίας, Ισραήλ και Αιγύπτου

Η ουκρανορωσική κρίση εκτιμά ότι δεν θα φέρει αλλαγές σε γεωπολιτικό επίπεδο στην Ανατολική Μεσόγειο γιατί δεν υπάρχουν οι υποδομές για να αυξηθεί η παροχή φυσικού αερίου από την Μεσόγειο. Εκείνο που μπορεί να συμβεί, όπως λέει, είναι η αύξηση παροχής φυσικού αερίου από την Αίγυπτο η οποία έχει και μεγάλα αποθέματα υγροποιημένου αερίου LNG τα οποία μεταφέρονται με πλοία και είναι αρκετά ακριβότερο από τους αγωγούς. Ωστόσο, η μεγάλη κινητικότητα της Άγκυρας που καταγράφεται το τελευταίο διάστημα στην περιοχή μπορεί να οδηγήσει και σε μια συνεργασία μεταξύ Τουρκίας, Ισραήλ και Αιγύπτου. «Όλα αυτά όμως δεν μπορούν να βοηθήσουν στην σημερινή ενεργειακή κρίση».

Θα ζητήσει ανταλλάγματα η Τουρκία για το διαμεσολαβητικό της ρόλο στην ουκρανορωσική κρίση

Χαρακτηρίζει πάρα πολύ σημαντικές τις τελευταίες διπλωματικές κινήσεις της Τουρκίας, προσθέτοντας ότι πρέπει να τις πάρουμε υπόψιν. «Η Τουρκία πέτυχε μια μεγάλη διπλωματική επιτυχία με την συνάντηση του υπουργού Εξωτερικών της Ρωσίας Σεργκέι Λαβρόφ και του Ουκρανού ομολόγου του Ντμίτρο Κουλέμπα. Και αυτό αυξάνει το κύρος της Τουρκίας σε παγκόσμιο επίπεδο. Παρουσιάζεται ως μια δύναμη, φαίνεται ότι παίζει ρόλο διαμεσολαβητικό, υπενθυμίζοντας ότι όλοι πρέπει να την υπολογίζουν. Μεσομακροπρόθεσμα θα ζητήσει ανταλλάγματα για αυτήν την επιτυχία». 

Δεν υπάρχει ζήτημα ανάφλεξης στα Βαλκάνια

Ο κ. Ρούσσος απορρίπτει κάθε ενδεχόμενο ανάφλεξης στα Βαλκάνια εξαιτίας των νέων ισορροπιών που δημιουργεί σε διεθνές επίπεδο η σύγκρουση Μόσχας-Κιέβου και Δύσης. «Απλά όπου αυτοί οι παίκτες (ΗΠΑ Ρωσία και ΕΕ) θα έπρεπε να συνεννοηθούν για να πάνε τα πράγματα καλύτερα δηλ. στο ζήτημα της Βοσνίας, του Κοσόβου κτλ., δυστυχώς δεν θα δούμε τέτοιες συνεννοήσεις. Δεν θα πάμε χειρότερα, αλλά δεν θα πάμε και καλύτερα. Και μην ξεχνάτε ότι η Ρωσία δεν είναι τόσο μεγάλη δύναμη ώστε να διεξάγει συγκρούσεις σε όλη την περιφέρειά της. Νομίζω ότι θέλει να επικεντρώσει τις δυνάμεις της και τις δυνατότητές της στο ουκρανικό μέτωπο».

Αμετάβλητες οι ισορροπίες στην Συρία μεταξύ Ρωσίας-Τουρκίας και ΗΠΑ

Ούτε όμως και οι ισορροπίες που έχουν δημιουργηθεί στη Συρία μεταξύ Ρωσίας, ΗΠΑ και Τουρκίας φαίνεται να επηρεάζονται από την ρωσοουκρανική σύρραξη. Όπως εξηγεί ο κ. Ρούσσος, στη Συρία αφενός το διακύβευμα είναι διαφορετικό, ενώ δεν έχει επενδύσει τόσα πολλά και η Δύση. «Υπάρχει ένας τρόπος συμβίωσης των δυνάμεων στη Συρία ο οποίος έχει σιωπηρά συμφωνηθεί μεταξύ Ρωσίας, ΗΠΑ, και Τουρκίας. Δεν νομίζω ότι θα ήθελε κάποιος από τις δυνάμεις αυτές να ταράξουν τις ισορροπίες. Είναι εντελώς διαφορετικού χαρακτήρα η κατάσταση στην Ουκρανία από αυτήν στη Συρία. Αυτή τη στιγμή δεν έχουμε σύγκρουση στη Συρία».

Πως θα μπορούν να αποκλιμακωθούν οι τιμές στην ενέργεια

«Κλειδί» για την αποκλιμάκωση της ενεργειακής κρίσης που προκαλεί το ράλι τιμών σε πετρέλαιο και φυσικό αέριο είναι η Σαουδική Αραβία στο πετρέλαιο και το Κατάρ στο φυσικό αέριο οι οποίες με μια μικρή αύξησή της παραγωγής τους -ειδικά η Σαουδική Αραβία- θα μπορούσαν να βάλουν «φρένο» στις τιμές του πετρελαίου. «Η Σαουδική Αραβία δεν θέλει αυτή την στιγμή να διευκολύνει τις ΗΠΑ, ούτε να πάρει μέρος σε αυτή τη σύγκρουση έμμεσα, πηγαίνοντας με το ένα ή το άλλο μέρος σε πρακτικά ζητήματα. Βλέπουμε μια στάση επαμφοτερίζουσα, αναμονής θα έλεγε κανείς. Προφανώς, με τις υψηλές τιμές κερδίζουν περισσότερο, αλλά ποτέ η Σαουδική Αραβία δεν ήταν υπέρ των υψηλών τιμών του πετρελαίου».