Μητσοτάκης – Ερντογάν: Ραντεβού στο Βόσπορο με πλούσιο «μενού» και ρεαλιστικές προσδοκίες

Διερευνητικό χαρακτήρα θα έχει η σημερινή συνάντηση του πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη με τον Τούρκο πρόεδρο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν στην Κωνσταντινούπολη, που πραγματοποιείται  στη σκιά του πολέμου στην Ουκρανία.

Το τετ α τετ γίνεται  σε μια εποχή όπου η αναθεωρητική ρητορική δεν βρίσκει πρόσφορο έδαφος στην διεθνή κοινότητα και επομένως θα έχει ενδιαφέρον αν ο κ.Ερντογάν θα επιμείνει στην ίδια γραμμή ή θα επιχειρήσει να κατεβάσει τους τόνους.

Η ελληνική πλευρά προσέρχεται σε αυτό το ραντεβού με διάθεση για διάλογο αλλά με ρεαλιστικές προσδοκίες, καθώς το προηγούμενο διάστημα Τούρκοι αξιωματούχοι είχαν προχωρήσει σε ένα μπαράζ εμπρηστικών δηλώσεων. Η Άγκυρα έχει επιχειρήσει να ανοίξει όλη την ατζέντα των θεμάτων, με προκλητικές  αναφορές στην αποστρατικοποίηση των νησιών και με αναβίωση της ρητορικής περί «γαλάζιας πατρίδας».

Από την πλευρά της κυβέρνησης αυτό που τονίζεται είναι πως πρόκειται για μια συνάντηση επιβεβλημένη διότι αυτή τη στιγμή υπάρχει μια πολύ μεγάλη γεωπολιτική πρόκληση λόγω του πολέμου στην Ουκρανία. Οι ίδιες πηγές σημειώνουν πως  Ελλάδα και Τουρκία είναι  δυο χώρες- μέλη του ΝΑΤΟ και είναι λογικό να συνομιλούν και να βλέπουν πως δεν θα προστεθούν και άλλες εστίες αναταραχής και γεωπολιτικής αβεβαιότητας σε ένα ήδη πολύ φορτισμένο ευρωπαϊκό τοπίο. Το μήνυμα που εκπέμπεται είναι πως ευθύνη των δύο χωρών είναι η σταθερότητα, με την Αθήνα να εστιάζει και στην λεγόμενη θετική ατζέντα.

Ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης έχει σημειώσει πως «η Ελλάδα προσέρχεται σε αυτές τις συζητήσεις με τη βεβαιότητα ότι έχει το Διεθνές Δίκαιο με το μέρος της και απάντηση τεκμηριωμένη σε οποιοδήποτε επιχείρημα μπορεί να προταθεί από την άλλη μεριά». Προσέθεσε πως «Ελλάδα και Τουρκία πρέπει να συνομιλούμε. Το παράθυρό μας είναι πάντα ανοιχτό στον διάλογο. Η πόρτα μας είναι κλειστή σε οποιαδήποτε πρόκληση και οποιαδήποτε αμφισβήτηση κυριαρχίας και κυριαρχικών δικαιωμάτων».

Να σημειωθεί εδώ πως η πρόσκληση για το γεύμα έγινε από τον Τούρκο πρόεδρο, όταν έγινε γνωστό πως ο πρωθυπουργός θα βρίσκεται σήμερα στην Κωνσταντινούπολη για να συμμετάσχει στην Πατριαρχική Θεία Λειτουργία στον Ιερό Ναό Αγίου Γεωργίου, στο Φανάρι. Το τετ α τετ  θα γίνει το μεσημέρι στην προεδρική κατοικία, ενώ αργότερα ο Έλληνας πρωθυπουργός θα συναντηθεί με τον Οικουμενικό Πατριάρχη κ.κ. Βαρθολομαίο στο Σισμανόγλειο Μέγαρο.

Πρόκειται για την τέταρτη κατά σειρά συνάντηση των δύο ηγετών μέσα στα τελευταία δυόμισι χρόνια και μένει να φανεί αν αυτή την φορά θα γίνουν βήματα προόδου. Δεδομένο είναι πως δεν μπορεί εν μια νυχτί να ξεπεραστούν οι διαφωνίες με την Άγκυρα, καθώς είναι γνωστές οι τουρκικές αιτιάσεις για μια σειρά θεμάτων, τις οποίες η Ελλάδα απορρίπτει και αντικρούει σε όλα τα επίπεδα και με κάθε ευκαιρία. Όπως γνωστές είναι και οι ελληνικές θέσεις. Όμως οι δίαυλοι επικοινωνίας πρέπει να παραμείνουν ανοικτοί σε όλα τα επίπεδα και να αποκλιμακωθεί η ένταση.

Το ενεργειακό θα μπορούσε να «ζεστάνει» τις σχέσεις Αθήνας και Άγκυρας

Ο στόχος της Ευρωπαϊκής Ένωσης για ενεργειακή απεξάρτηση μέχρι το 2027 από την Ρωσία έχει ανοίξει μια ευρύτερη συζήτηση για την επόμενη ημέρα. Το ενεργειακό μπορεί επομένως να αποτελέσει μια αφορμή για να έρθουν πιο κοντά οι δύο χώρες, ωστόσο μένει να φανεί πως θα προχωρήσει η τουρκική πλευρά.

Το αζέρικο αέριο- μέσω του TAP που περνά και από  την Τουρκία-  αλλά και η αύξηση των φορτίων LNG είναι μεταξύ των θεμάτων που βρίσκονται στην πρώτη γραμμή του ενδιαφέροντος. Επίσης μένει να φανεί αν μπορεί να υπάρξει αναβίωση των σεναρίων για τον Eastmed, έστω και με τροποποιήσεις.  Η Τουρκία επιδιώκει από την πλευρά της συμμετοχή στις ενεργειακές συζητήσεις στην Ανατολική Μεσόγειο, ωστόσο αυτό προϋποθέτει την αποχή της γειτονικής χώρας από προκλήσεις και την εγκατάλειψη του αναθεωρητισμού.

«Ρόλο» στη διεθνή σκηνή αναζητά η Τουρκία

Να παίξει ρόλο μεσολαβητή ανάμεσα σε Ρωσία και Ουκρανία επιχειρεί η τουρκική πλευρά, φροντίζοντας παράλληλα να κλείνει μέτωπα που είχε ανοίξει τα προηγούμενα χρόνια. Ουσιαστικά η γειτονική χώρα επιχειρεί να αξιοποιήσει το διεθνές ρευστό σκηνικό για να ενισχύσει τη θέση της στη γεωπολιτική «σκακιέρα», θέλοντας να παρουσιαστεί  ως περιφερειακή δύναμη

Υπενθυμίζεται πως την Πέμπτη είχαν συνομιλίες οι υπουργοί Εξωτερικών της Ρωσίας και της Ουκρανίας Σ. Λαβρόφ και Ντ.Κουλέμπα στην Αττάλεια, οι οποίες διεξήχθησαν παρουσία του Τούρκου ομολόγου τους Μ. Τσαβούσογλου. Και μπορεί αυτές οι συζητήσεις να απέβησαν άκαρπες αλλά η Άγκυρα δεν το βάζει κάτω.

Με ιδιαίτερο ενδιαφέρον αναμένεται η αυριανή επίσκεψη στην Τουρκία του Καγκελάριου της Γερμανίας Όλαφ Σολτς και η συνάντηση με τον Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν. Επισήμως  η καγκελαρία δεν έχει δώσει καμία πληροφορία σχετικά με το περιεχόμενο της ατζέντας, ωστόσο θεωρείται δεδομένο πως στο επίκεντρο θα βρεθούν οι εξελίξεις στην Ουκρανία.

Να σημειωθεί πως τις τελευταίες ημέρες ο κ. Ερντογάν έχει μιλήσει τόσο με τον πρόεδρο των ΗΠΑ Τζο Μπάιντεν όσο και με τον Ρώσο πρόεδρο Βλ. Πούτιν, δείχνοντας πως η  Άγκυρα ψάχνει ρόλο στην περιοχή.  Παράλληλα συναντήσεις με τον Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν και τον Μεβλούτ Τσαβούσογλου  είχε την Παρασκευή  ο γενικός γραμματέας του ΝΑΤΟ Γενς Στόλτενμπεργκ.