Διπλή μάχη για ενεργειακά αποθέματα και επισιτιστική ασφάλεια - Ο σχεδιασμός της κυβέρνησης

Ο πόλεμος στην Ουκρανία έχει δημιουργήσει νέα δεδομένα στο ενεργειακό πεδίο, ενώ έχει ανοίξει και μια ευρύτερη συζήτηση για την επάρκεια και τις τιμές σε βασικά αγαθά. Το ενεργειακό θα κυριαρχήσει σήμερα στην Σύνοδο Κορυφής, ωστόσο είναι ένα θέμα που θα απασχολήσει τους ευρωπαίους ηγέτες και το επόμενο διάστημα καθώς στόχος είναι η απεξάρτηση από το ρωσικό φυσικό αέριο.

Την ίδια στιγμή καμπανάκι έχει χτυπήσει για την πορεία των τιμών σε βασικά αγαθά αλλά και για το ενδεχόμενο να υπάρξουν σε δεύτερο χρόνο προβλήματα στην τροφοδοσία. Το θέμα έχει πάρει μεγάλες διαστάσεις, καθώς η Ουκρανία  και η  Ρωσία είναι δύο από τους κορυφαίους παραγωγούς σιτηρών στον κόσμο.

Από την κυβέρνηση ανακοινώθηκε πως τη Δευτέρα θα πραγματοποιηθεί σύσκεψη υπό τον πρωθυπουργό με τον υπουργό Αγροτικής Ανάπτυξης, όπου μεταξύ άλλων θα συζητηθούν τα αποθέματα και οι πιθανοί κίνδυνοι που μπορεί να προκύψουν. Ο πόλεμος στην  Ουκρανία έχει δημιουργήσει νέα δεδομένα και αναζητείται ένα «μείγμα» δράσεων για να αντιμετωπιστεί η κατάσταση.

Το πακέτο μέτρων που ανακοινώθηκε από την κυβέρνηση - με έμφαση στη στήριξη των πλέον  ευάλωτων - αποτελεί ένα πρώτο βήμα, ωστόσο είναι δεδομένο πως δεν αρκεί. Στο πλαίσιο αυτό  ξεδιπλώνονται πρωτοβουλίες σε τέσσερις άξονες:

• Προβλέπεται στενή παρακολούθηση σε 7 κατηγορίες προϊόντων, όπου οι εταιρείες σε όλα τα στάδια της εφοδιαστικής αλυσίδας θα πρέπει να υποβάλλουν τα αποθέματα σε πρώτες ύλες για την παραγωγή, μεταξύ των οποίων λιπάσματα ζωοτροφές, σιτάρι, κριθάρι, καλαμπόκι άλευρα και φυτικά έλαια εκτός ελαιολάδου. Η μη συμμόρφωση επισύρει κατάσχεση και πρόστιμο έως 100.000 ευρώ.
• Εντατικοποιούνται οι έλεγχοι στην αγορά για να αντιμετωπιστούν φαινόμενα αισχροκέρδειας. Συγκεκριμένα τον τελευταίο μήνα έγιναν 3500 έλεγχοι στην αγορά, διαπιστώθηκαν 841 παραβάσεις και επιβλήθηκαν πρόστιμα ύψους 500 .000 ευρώ. Να σημειωθεί πως επιβλήθηκε πρόστιμο 647.000 ευρώ, σε μεγάλη αλυσίδα σούπερ μάρκετ διότι πωλούσε με μεγαλύτερο μικτό περιθώριο κέρδους.
• Ανακοινώθηκε πως στο 90% των υπερκερδών των παρόχων ενέργειας θα μπει έκτακτη φορολόγηση και θα επιστραφεί στον κρατικό προϋπολογισμό, ώστε να χρησιμοποιηθεί για την στοχευμένη ανακούφιση των βαριά πληττόμενων από τις επιπτώσεις των κρίσεων. Στο πλαίσιο αυτό έχει δοθεί εντολή στη Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας να αρχίσει να αναλύει τα στοιχεία όλων των εταιρειών ενέργειας από τον περασμένο Οκτώβριο έως σήμερα
• Θεσπίστηκε  «κόφτης» στο περιθώριο μικτού κέρδους για σειρά αγαθών και υπηρεσιών. Απαγορεύεται, συγκεκριμένα, η αποκόμιση μικτού κέρδους από την πώληση οποιουδήποτε προϊόντος ή την παροχή οποιασδήποτε υπηρεσίας που είναι απαραίτητη για την υγεία, τη διατροφή, τη διαβίωση, τη μετακίνηση και την ασφάλεια του καταναλωτή, που υπερβαίνει το αντίστοιχο περιθώριο μικτού κέρδους προ της 1ης Σεπτεμβρίου 2021.

Σύνοδος Κορυφής: Σχέδιο δράσης για την ενέργεια

Η εξασφάλιση ενεργειακών αποθεμάτων αλλά και η αντιμετώπιση του ράλι των ανατιμήσεων θα βρεθούν σήμερα στο επίκεντρο της Συνόδου Κορυφής και θα υπάρξουν και ανακοινώσεις. Σύμφωνα με διεθνή μέσα ενημέρωσης ο πρόεδρος των ΗΠΑ Τζο Μπάιντεν και οι Ευρωπαίοι ηγέτες αναμένεται να ανακοινώσουν μια σημαντική πρωτοβουλία για την άμεση μεταφορά αμερικανικής παραγωγής υγροποιημένου φυσικού αερίου (LNG) στην Ευρώπη.  Η συμφωνία  έχει σκοπό να βοηθήσει την Ευρώπη να περιορίσει την ενεργειακή της εξάρτηση από τη Ρωσία, ενώ πληροφορίες αναφέρουν  πως πρόκειται για επιπλέον ποσότητα της τάξης των 15 δισ. κυβικών μέτρων μόνο μέχρι το τέλος του 2022.

Παράλληλα σύμφωνα με το Reuters οι ηγέτες θα συμφωνήσουν «να συνεργαστούν για την κοινή αγορά φυσικού αερίου, υγροποιημένου φυσικού αερίου (LNG) και υδρογόνου» εν όψει του επόμενου χειμώνα και να συντονίσουν μέτρα για την πλήρωση των αποθηκών φυσικού αερίου. Πρόκειται για κινήσεις που αποσκοπούν στη δημιουργία ενός αποθέματος με μη ρωσικό φυσικό αέριο. Η Κομισιόν έχει δηλώσει ότι είναι έτοιμη να ηγηθεί των διαπραγματεύσεων για τη συγκέντρωση της ζήτησης και την αναζήτηση φυσικού αερίου, ακολουθώντας ένα παρόμοιο μοντέλο με αυτό που εφαρμόστηκε για τα εμβόλια κατά του covid.

Προσερχόμενος χθες στη Σύνοδο Κορυφής ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης σημείωσε πως: η κυβέρνηση έχει καταθέσει μια πρόταση σχετικά με την επιβολή μιας οροφής, ενός πλαφόν, στις τιμές του φυσικού αερίου στη χονδρεμπορική αγορά, έτσι ώστε με αυτόν τον τρόπο να συμπιεστούν και οι τιμές ηλεκτρικής ενέργειας. Και η αγορά χονδρεμπορικής φυσικού αερίου, να μην είναι έρμαιο κερδοσκόπων, αλλά να ανταποκρίνεται στις πραγματικές δυνάμεις της προσφοράς και της ζήτησης.

Παράλληλα αναφέρθηκε στην ανάγκη η  Ευρωπαϊκή Ένωση να προμηθεύεται φυσικό αέριο ως υπερεθνική οντότητα και να διαπραγματεύεται συνολικά με τους προμηθευτές φυσικού αερίου, έτσι ώστε να συμπιέσει τις τιμές. «Να κάνουμε, δηλαδή, το ίδιο που κάναμε και στον COVID-19 όταν αγοράσαμε εμβόλια ως Ευρωπαϊκή Ένωση συνολικά και δεν αφήσαμε τα κράτη-μέλη να διαπραγματευτούν μόνα τους. Για να γίνει, προφανώς, αυτό θα πρέπει όλα τα κράτη-μέλη να συμφωνήσουν και να εκχωρήσουν στην Ευρωπαϊκή Ένωση αυτή την αρμοδιότητα. Εμείς θα υποστηρίξουμε αυτή τη θέση...» σημείωσε μεταξύ άλλων.