Πόλεμος Ουκρανία: Ανησυχία στην αγορά για τυχόν ελλείψεις σε προϊόντα – Σύσκεψη υπό τον Μητσοτάκη τη Δευτέρα για την επισιτιστική ασφάλεια

Από τη Δευτέρα και εντός 48 ωρών η δήλωση των αποθεμάτων

Πιθανότατα από τη Δευτέρα θα ξεκινήσει η δήλωση των αποθεμάτων σε γεωργικά προϊόντα και πρώτες ύλες, όπως δήλωσε στον ΣΚΑΪ ο υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης, Γιώργος Γεωργαντάς υπογραμμίζοντας ότι η Ελλάδα έχει πλήρη επάρκεια σε σιτάρι. «Περάσαμε στη Βουλή μια διάταξη με τον υπουργό Ανάπτυξης, Άδωνι Γεωργιάδη, με την οποία ζητάμε για συγκεκριμένα προϊόντα, κατά βάση για τις πρώτες ύλες, τις ζωοτροφές, τα λιπάσματα, το σιτάρι κλπ., από τις επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται στον κλάδο, να μας δηλώσουν τα αποθέματά τους. Η σχετική ΚΥΑ θα εκδοθεί τη Δευτέρα κι εντός 48 ωρών πρέπει να δηλωθούν τα αποθέματα και το σημείο, στο οποίο βρίσκονται», δήλωσε χαρακτηριστικά. 

Πρόσθεσε δε ότι η δήλωση αυτή θα πρέπει να επικαιροποιείται ανά τακτά διαστήματα, καθώς και η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έχει ζητήσει να δηλωθούν τα αποθέματα σε συγκεκριμένα προϊόντα σε όλη την Ευρώπη.

«Όλο αυτό γίνεται, γιατί ενώ ξέρουμε ότι υπάρχει επάρκεια, πρέπει να υπάρχει και διαθεσιμότητα. Δεν πρέπει κανείς να διανοηθεί ότι μπορεί να κερδοσκοπήσει αυτή την πολύ δύσκολη στιγμή», τόνισε ο κ. Γεωργαντάς 

Ερωτηθείς αν η χώρα μας είναι αντιμέτωπη με τον κίνδυνο ελλείψεων σε βασικά προϊόντα, επισήμανε ότι «η Ελλάδα έχει πλήρη επάρκεια σε σκληρό σιτάρι, το οποίο χρησιμοποιείται κατά βάση για μακαρόνια και τα υπόλοιπα σχετικά ήδη». 

Όπως εξήγησε, στο μαλακό σιτάρι εισάγουμε περίπου 250.000-300.000 τόνους τον χρόνο από Ουκρανία και Ρωσία και παρά τον πόλεμο η Ουκρανία συνεχίζει και εξάγει έστω και μικρές ποσότητες προς όλες τις χώρες. 

Διευκρίνισε δε ότι υπάρχουν πολλές εναλλακτικές αγορές, όπως η Γερμανία, η Ουγγαρία, η Ρουμανία, η Βουλγαρία, όπου καθημερινά έρχονται φορτία στη χώρα. «Και βεβαίως υπάρχει και η εναλλακτική αγορά του Καναδά και της Αμερικής, οι οποίες έχουν ενεργοποιηθεί σε ένα βαθμό. Άρα δεν υπάρχει κανένας κίνδυνος για την επάρκεια στο μαλακό σιτάρι», σημείωσε ο υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης. 

Παράλληλα, ανέφερε ότι το υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης έχει ζητήσει  το μαλακό σιτάρι και ο αραβόσιτος να μπουν στις συνδεδεμένες ενισχύσεις έτσι ώστε να υπάρχει ένα επιπλέον κίνητρο στους αγρότες για την επόμενη περίοδο 2023-2027 για να μπορέσει να καλλιεργήσει. 

Σχετικά με το ηλιέλαιο, ο κ. Γεωργαντάς επισήμανε ότι η Ελλάδα έχει μεγάλη παραγωγή σε ηλιοτρόπιο. Ωστόσο, στη χώρα μας το 90% της παραγωγής πηγαίνει για το λεγόμενο βιοκαύσιμο και το 10% για μαγειρική χρήση, γιατί μέχρι τώρα ερχόταν από την Ουκρανία. «Ο ηλίανθος είναι σε μεγάλη ανάπτυξη και υπάρχουν συνεχώς νέες εκτάσεις που καλλιεργούνται. Το επόμενο διάστημα θα υπάρχει μια πλήρης επάρκεια από τις παραγωγές τις δικές μας. Το πλαφόν μπήκε επειδή υπήρχαν πολύ μεγάλες παραγγελίες», πρόσθεσε. 

Διαβεβαιώσεις από φορείς του λιανεμπορίου και της βιομηχανίας τροφίμων

Ανησυχία συνεχίζει να προκαλεί ο πόλεμος της Ουκρανία και τα προβλήματα που δημιουργεί σε παγκόσμιο επίπεδο. Την ίδια στιγμή φορείς της ελληνικής αγοράς διαβεβαιώνουν για επάρκεια τροφίμων και ομαλή λειτουργία της εφοδιαστικής αλυσίδας ενώ τα αρμόδια υπουργεία λαμβάνουν σειρά μέτρων για την επισιτιστική ασφάλεια.

Τη βεβαιότητά του ότι οι επιχειρήσεις του κλάδου «καταβάλουν κάθε προσπάθεια ώστε να διασφαλίσουν την αδιάκοπη και ομαλή λειτουργία τής εφοδιαστικής αλυσίδας» εκφράζει μιλώντας στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ο αντιπρόεδρος του Συνδέσμου Ελληνικών Βιομηχανιών Τροφίμων, Γρηγόρης Αντωνιάδης. «Στην Ελληνική Βιομηχανία Τροφίμων παρακολουθούμε τις εξελίξεις στην παγκόσμια αγορά (επάρκεια, κόστος πρώτων υλών/ενέργειας), που προκύπτουν για διάφορους λόγους (κλιματική, υγειονομική κρίση, κλπ.), αλλά και λόγω της πρόσφατης γεωπολιτικής κρίσης» αναφέρει ο κ. Αντωνιάδης και προσθέτει: «Η βιομηχανία μας, όντας ένας καθοριστικός κλάδος της μεταποίησης σε ευρωπαϊκό και εθνικό επίπεδο, έχει πάντοτε ως στόχο και μέλημά της την προσφορά στους καταναλωτές ασφαλών και ποιοτικών προϊόντων διατροφής».

Στο ίδιο μήκος κύματος ο retail analyst Κωνσταντίνος Μαχαίρας, μιλώντας στο ΑΠΕ-ΜΠΕ, σημειώνει ότι τόσο η ελληνική βιομηχανία όσο και το οργανωμένο λιανεμπόριο αυτή τη κρίσιμη στιγμή «βάζει πλάτη» και ενεργεί προς όφελος του καταναλωτή. «Η στήριξη λιανεμπόρων και προμηθευτών είναι άξια συγχαρητηρίων και πολύ καλύτερη σε σχέση με άλλες χώρες. Παράλληλα οι τιμές των προϊόντων είναι σε πολύ καλύτερο επίπεδο από άλλες χώρες, παρά τα μεγάλα προβλήματα που δημιουργεί στις επιχειρήσεις τόσο η αύξηση του ενεργειακού κόστους και των πρώτων υλών, όσο και οι γεωπολιτικές εξελίξεις» τονίζει ο κ. Μαχαίρας. Στο πλαίσιο αυτό, όπως αναφέρει, υπάρχει προς το παρόν μεγάλη επάρκεια προϊόντων στην αγορά για τους καταναλωτές. «Οι εγχώριες βιομηχανίες κάνουν τεράστιες προσπάθειες να βρουν πρώτες ύλες, ώστε να μην έχουν προβλήματα, κάνοντας εισαγωγές από άλλες χώρες εκτός Ευρώπης» επισημαίνει ο κ. Μαχαίρας και συμπληρώνει: «Λύσεις βρίσκονται πάντα». Ωστόσο επισημαίνει ότι «εάν η κρίση στην Ουκρανία έχει μεγάλη διάρκεια είναι αμφίβολη η εξέλιξη των πραγμάτων και ευνόητο ότι θα υπάρξουν ελλείψεις στην αγορά». Παράλληλα, εστιάζει στο πρόβλημα που υπάρχει με τις ζωοτροφές καθώς καλπάζουν οι τιμές των πρώτων υλών και εντείνονται τα προβλήματα που διαπιστώνονται στις εισαγωγές. «Το πρόβλημα με τις ζωοτροφές είναι μεγάλο. Μην εκπλαγείτε αν δείτε η τιμή του κοτόπουλου ανά κιλό να διπλασιαστεί ή να πάει και παραπάνω. Δυστυχώς δεν υπάρχουν πρώτες ύλες για ζωοτροφές και εκεί είναι το μεγάλο πρόβλημα και για τη χώρα μας» τονίζει ο κ. Μαχαίρας.

Προβληματισμός και λήψη έκτακτων μέτρων

Οι τρέχουσες εξελίξεις προκαλούν προβληματισμό στο υπουργείο Ανάπτυξης & Επενδύσεων, το οποίο προχώρησε στη λήψη έκτακτων μέτρων για την εξασφάλιση της επάρκειας γεωργικών προϊόντων και τροφίμων για την επισιτιστική ασφάλεια και την αποφυγή αθέμιτων εμπορικών πρακτικών. Μάλιστα ήδη επιβλήθηκε διοικητικό πρόστιμο ύψους 647.000 ευρώ, με απόφαση του υπουργού Ανάπτυξης & Επενδύσεων, Άδωνι Γεωργιάδη, σε μεγάλη αλυσίδα σούπερ μάρκετ διότι σε έλεγχο που διενήργησαν ελεγκτές της Διϋπηρεσιακής Μονάδας Ελέγχου της Αγοράς (ΔΙΜΕΑ) διαπιστώθηκε ότι πωλούσε με μεγαλύτερο μεικτό περιθώριο κέρδους κατά παράβαση της νομοθεσίας. Σημειώνεται ότι πρόκειται για το μεγαλύτερο πρόστιμο στην ιστορία της Γενικής Γραμματείας Εμπορίου και Προστασίας του Καταναλωτή.

Εξάλλου, όπως ανακοίνωσε μιλώντας πρόσφατα στη Βουλή ο κ.Γεωργιάδης, προβλέπεται με ρύθμιση η υποχρέωση υποβολής δήλωσης αποθεμάτων για ορισμένα γεωργικά προϊόντα και τρόφιμα, οι αγορές των οποίων διαταράσσονται κατά την τρέχουσα κρίση. Δηλαδή, επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται στην αλυσίδα παραγωγής, εισαγωγής, εμπορίας, πώλησης, μεσιτείας, διακίνησης, διανομής και αποθήκευσης γεωργικών προϊόντων και τροφίμων στην ελληνική Επικράτεια, πρέπει να υποβάλλουν τα στοιχεία αποθεμάτων σε: α) πρώτες ύλες για την παραγωγή λιπασμάτων, β) λιπάσματα, γ) ζωοτροφές, δ) ωμά δημητριακά παντός είδους και ιδίως σιτάρι ή σμιγάδι, σίκαλη, κριθάρι, βρώμη, καλαμπόκι, εδώδιμο φαγόπυρο, ε) άλευρα και ιδίως αλεύρια σιταριού ή σμιγαδιού και αλεύρια δημητριακών, στ) ηλίανθο, και ζ) φυτικά έλαια, εκτός από το ελαιόλαδο, και ιδίως ηλιέλαιο (έλαιο ηλιοτροπίου), φοινικέλαιο και αραβοσιτέλαιο. Ο υπουργός Ανάπτυξης & Επενδύσεων, μιλώντας στην Βουλή, διαβεβαίωσε ότι υπάρχει επάρκεια προϊόντων στα ράφια των σούπερ μάρκετ και δεν χρειάζεται να δημιουργείται πανικός χωρίς λόγο. Σύμφωνα με τον υπουργό, η υποχρέωση υποβολής δήλωσης αποθεμάτων από τις επιχειρήσεις γίνεται «ώστε να έχει το κράτος μας την πλήρη εικόνα της επάρκειας αυτών των προϊόντων και κυρίως να μην επιτρέψουμε, κάποιοι να προκαλέσουν τεχνητή έλλειψη στην αγορά και με την τεχνητή έλλειψη αυτή να θησαυρίσουν είτε με τη μαύρη αγορά, είτε αυξάνοντας τεχνητά πάρα πολύ την τιμή τους, περισσότερο από ό,τι προκαλείται από τη διεθνή κρίση».

Από την πλευρά του, σε πρόσφατες δηλώσεις του, ο πρόεδρος ΕΒΕΠ & ΠΕΣΑ, Βασίλης Κορκίδης, επισήμανε ότι «η σημερινή πραγματικότητα της ελληνικής αγοράς είναι οι μεγάλες αυξήσεις, αλλά χωρίς ελλείψεις» Σύμφωνα με τον κ. Κορκίδη, «η σωστή, μάλιστα, διαχείριση με την παρακολούθηση αποθεμάτων συγκεκριμένων προϊόντων στην αγορά, όπως το αλεύρι και το ηλιέλαιο, μπορεί να καλύψει την απότομη αύξηση της ζήτησης, δεν θα δημιουργήσει κενά εφοδιασμού από τις αποθήκες στα ράφια και θα προστατεύσει τον καταναλωτή από αυξήσεις πανικού, υπό τον φόβο ελλείψεων τροφίμων, που δεν υπάρχουν».

Την ίδια στιγμή μεγάλες αλυσίδες σούπερ μάρκετ βάζουν περιορισμό στις αγορές ηλιέλαιου/σπορέλαιου, αλεύρων και ζάχαρης στο πλαίσιο των διεθνών εξελίξεων και για την καλύτερη εξυπηρέτηση των πελατών τους. Οι αλυσίδες ξεκινώντας από τα ηλεκτρονικά τους καταστήματα, προχωρούν σε περιορισμούς προκειμένου να εξασφαλίσουν ομαλή τροφοδοσία της αγοράς ενώ πλέον επεκτείνουν το μέτρο του πλαφόν αγοράς και στα φυσικά καταστήματα. Στο πλαίσιο αυτό, οι καταναλωτές μπορούν να προμηθευτούν για παράδειγμα από μεγάλη αλυσίδα μέχρι τρεις συσκευασίες προϊόντων αραβοσιτέλαιου και ηλιέλαιου 1 λίτρου ή 2 λίτρων ανεξαρτήτως μάρκας, μέχρι δύο τεμάχια σπορέλαιου 5 λίτρων ανεξαρτήτως μάρκας ή μέχρι 3 τεμάχια στα άλευρα για όλους τους τύπους. Τα όρια αυτά ισχύουν για παραγγελίες από το ηλεκτρονικό αλλά και το φυσικό κατάστημα. Σε άλλο μεγάλο σούπερ μάρκετ υπάρχει πλαφόν αγορών μέσω του e-market ορισμένων κωδικών αλεύρων, στο ηλιέλαιο στο αραβοσιτέλαιο και στη λευκή κρυσταλλική ζάχαρη. Αντίστοιχα, φυσικά καταστήματα άλλης μεγάλης αλυσίδας έχουν θέσει πλαφόν στο ηλιέλαιο, έως 4 τεμάχια για τις συσκευασίες του 1 λίτρου και 2 λίτρων και έως ένα τεμάχιο για τις συσκευασίες των 5 λίτρων. Η αλυσίδα επιβάλλει ανάλογο όριο αγοράς στο ηλιέλαιο και για παραγγελίες από το ηλεκτρονικό κατάστημα.