Πόλεμος στην Ουκρανία - Σε αχαρτογράφητα νερά η οικονομία: Ποια μέτρα προκρίνει και ποια απορρίπτει η κυβέρνηση

Καμία ασφαλής πρόβλεψη δεν μπορεί να γίνει για την πορεία της οικονομίας το επόμενο διάστημα, καθώς είναι άγνωστο το πόσο θα διαρκέσει ο πόλεμος στην Ουκρανία. Στην κυβέρνηση εστιάζουν σε ένα πρώτο πακέτο στήριξης των πλέον ευάλωτων και στη διασφάλιση της επισιτιστικής ασφάλειας, ενώ απορρίπτουν οριζόντια μέτρα στο φορολογικό πεδίο με το επιχείρημα της δημοσιονομικής ισορροπίας.

Το μήνυμα που εκπέμπεται από το κυβερνητικό στρατόπεδο  είναι πως θα συνεχιστούν τα μέτρα στήριξης αλλά η βοήθεια είναι πεπερασμένη, καθώς ο πόλεμος επηρεάζει την οικονομία. Τα πρώτα σύννεφα  έχουν ήδη εμφανιστεί, καθώς η ανάπτυξη είναι δεδομένο πως θα είναι χαμηλότερη αλλά με τα μέχρι τώρα δεδομένα το οικονομικό επιτελείο τουλάχιστον δεν βλέπει στροφή σε ύφεση.

Σε αυτή τη χρονική στιγμή το ενδιαφέρον είναι εστιασμένο στην επισιτιστική επάρκεια και στη διασφάλιση πως τα ράφια θα είναι γεμάτα. Να σημειωθεί πως για το θέμα της ομαλής ροής της αγοράς πραγματοποιήθηκε χθες διυπουργική σύσκεψη  στο Μέγαρο Μαξίμου υπό τον πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη, ενώ οι συσκέψεις αναμένεται να συνεχιστούν και το επόμενο διάστημα.

Παράλληλα στην κυβέρνηση έχουν σχεδιάσει τριών ταχυτήτων μέτρα στήριξης σε μια προσπάθεια να μειωθεί - καθώς δεν είναι δυνατόν να εξαλειφθεί πλήρως - ο αντίκτυπος των ανατιμήσεων στους οικογενειακούς προϋπολογισμούς. Ειδικότερα :

• Σε πρώτη φάση βαρύτητα δίνεται στην υλοποίηση όσων έχουν ήδη ανακοινωθεί, όπως για παράδειγμα η επιταγή ακρίβειας για 1.7 εκατομμύρια δικαιούχους (που θα δοθεί τη Μεγάλη Τρίτη)
• Σε δεύτερη φάση στόχος είναι να μπουν σε εφαρμογή πρόσθετα μέτρα, όπως η δεύτερη αύξηση του κατώτατου μισθού (που θα καταβληθεί το Μάιο) αλλά και η σχεδιαζόμενη μείωση κατα 0.5 ποσοστιαίες μονάδες των ασφαλιστικών εισφορών τον Ιούνιο.
• Σε τρίτη φάση θα εξεταστεί διεύρυνση του πλέγματος στήριξης όπως για παράδειγμα η παράταση της κάλυψης στο ενεργειακό πεδίο.

Ωστόσο παραμένει το «όχι» σε οριζόντια μέτρα στο φορολογικό πεδίο - π.χ. απορρίπτεται η μείωση του ειδικού φόρου κατανάλωσης  στα καύσιμα- καθώς αυτό θα οδηγούσε  σε μείωση των εσόδων. Με αυτό το σκεπτικό «παγώνουν» και οι προτάσεις για μειώσεις σε ΦΠΑ σε βασικά αγαθά.

Μιλώντας χθες στη Βουλή ο αναπληρωτής υπουργός Οικονομικών Θεόδωρος Σκυλακάκης χτύπησε «καμπανάκι», σημειώνοντας πως σε  σχέση με τις αυξήσεις σε προϊόντα που δεν παράγουμε (φυσικό αέριο) ή έχουμε μικρή παραγωγή (σιτάρι) η χώρα γίνεται φτωχότερη καθώς πληρώνουμε περισσότερα για να καταναλώσουμε όσα καταναλώναμε στο παρελθόν. «Παθαίνουμε ζημιά, η οποία θα έχει επίπτωση και στο ΑΕΠ. Θα παραμείνουμε σε  ανάπτυξη αλλά θα έχουμε επίπτωση στο ΑΕΠ. Πόσο; Αυτό θα εξαρτηθεί από τη διάρκεια του πολέμου» υπογράμμισε. Μάλιστα σημείωσε  ότι το πρόβλημα αυτό θα έχει επίπτωση και στα φορολογικά έσοδα και είναι χαρακτηριστικό πως στο πρώτο δίμηνο, παρά την αύξηση στα καύσιμα είχαμε λιγότερα έσοδα από φόρους

To plan b στον αγροτικό τομέα

Εναλλακτικό σχέδιο για προϊόντα που εισάγονται από την Ουκρανία και τη Ρωσία- ώστε να αντιμετωπιστούν τυχόν προβλήματα στην εφοδιαστική αλυσίδα- μπαίνουν σε εφαρμογή.  Σύμφωνα με κυβερνητικά στελέχη καθημερινή είναι η επαφή των αρμοδίων υπουργών με όλους τους συντελεστές της αγοράς μέσω της οποίας επιβεβαιώνεται η απόλυτη επάρκεια αγαθών. Ωστόσο αυτό δεν σημαίνει πως δεν υπάρχει αυξημένη ετοιμότητα, καθώς δεν μπορεί να υπολογιστεί η διάρκεια του πολέμου στην Ουκρανία.

Όσον αφορά στο ηλιέλαιο αυτό που τονίζεται είναι πως ο εφοδιασμός είναι επαρκής, ενώ σε ό,τι αφορά την κίνηση ορισμένων  εφοδιαστικών αλυσίδων να προχωρήσουν σε προληπτικό πλαφόν, αυτή έγινε προκειμένου να αποφευχθεί η άσκοπη αποθεματοποίηση του συγκεκριμένου προϊόντος.

Παράλληλα υπάρχει η δυνατότητα  αύξησης της εγχώριας παραγωγής, ενώ η βελτίωση της κατανομής μεταξύ χρήσης βιοκαυσίμου και οικιακής χρήσης μπορεί να βοηθήσει περαιτέρω στην αύξηση των διαθεσίμων ποσοτήτων για κατανάλωση.  Όσον αφορά στην εισαγωγή δημητριακών η Ουκρανία δεν συγκαταλέγεται στους βασικούς προμηθευτές και αυτό που τονίζεται είναι πως  ο εφοδιασμός της αγοράς από τους βασικούς προμηθευτές συνεχίζεται απρόσκοπτα.

Μέτρα για την αποφυγή της κερδοσκοπίας στην αγορά

Το επόμενο διάστημα αναμένεται να εντατικοποιηθούν οι έλεγχοι για μα αντιμετωπιστούν φαινόμενα κερδοσκοπίας. Παράλληλα σήμερα θα εκδοθεί η υπουργική απόφαση για την  υποχρέωση καταγραφής των αποθεμάτων σε  επτά σημαντικές κατηγορίες προϊόντων.

Πρόκειται για τα ακόλουθα αγαθά: πρώτες ύλες για την παραγωγή λιπασμάτων, λιπάσματα, ζωοτροφές, ωμά δημητριακά, άλευρα, ηλίανθο, και  έλαια εκτός από το ελαιόλαδο. Η μη υποβολή ή η υποβολή ανακριβούς δήλωσης επισύρουν αθροιστική επιβολή κυρώσεων, ως εξής:

• Κατάσχεση των αναφερόμενων ειδών στο μέτρο που δεν έχουν δηλωθεί ή έχουν δηλωθεί ανακριβώς και
• Διοικητικό πρόστιμο ύψους από 1000 έως 100.000 ευρώ, ανάλογα με τη βαρύτητα της παράβασης.

Όπως τονίζουν κυβερνητικές πηγές το μέτρο αυτό αποτελεί και μία πρόσθετη δικλείδα  για την αποτροπή  φαινομένων κερδοσκοπίας παράλληλα με τους ελέγχους και τον «κόφτη» στα κέρδη σε μια σειρά από προϊόντα, σε σχέση με τα περιθώρια κέρδους που υπήρχαν στα ίδια προϊόντα τον περασμένο Σεπτέμβριο.