Εκλογές: Πότε θα διεξαχθούν - Ο εκλογικός νόμος και το «παράθυρο» για κυβέρνηση συνεργασίας

Με την οικονομία να παραμένει «αιχμάλωτη» των ανατιμήσεων, η κυβέρνηση καλείται να αντιμετωπίσει μία αυξανόμενη δυσαρέσκεια των πολιτών για την πορεία των τιμών. Η αγωνία των νοικοκυριών για τη μάχη με την ακρίβεια απεικονίζεται και στις δημοσκοπήσεις, επηρεάζοντας μεταξύ άλλων και τους πολιτικούς σχεδιασμούς.

Μέσα σε αυτό το ρευστό σκηνικό η κυβέρνηση κλείνει οποιαδήποτε συζήτηση για πρόωρη προσφυγή στις κάλπες, τις οποίες τοποθετεί στο τέλος της Άνοιξης του 2023. Παράλληλα κλείνει και τη σεναριολογία για αλλαγή του εκλογικού νόμου, γεγονός πάντως που ανοίγει μια ευρύτερη συζήτηση για την επόμενη ημέρα.

Σύμφωνα με μια σειρά δημοσκοπήσεων- που έχουν δει το φως της δημοσιότητας το τελευταίο διάστημα- η Νέα Δημοκρατία διατηρεί καθαρή πρωτιά αλλά απέχει από την αυτοδυναμία. Με αυτά τα δεδομένα ιδιαίτερο ενδιαφέρον είχε η χθεσινή αναφορά του πρωθυπουργού πως ο λαός θα υποδείξει αν η χώρα θα κυβερνηθεί από ένα ή περισσότερα κόμματα.

Υπενθυμίζεται πως οι επόμενες εκλογές θα γίνουν με την απλή αναλογική και αν δεν σχηματιστεί κυβέρνηση θα υπάρξει νέα προσφυγή στις κάλπες. Ωστόσο με τον εκλογικό νόμο που θα ισχύσει στη μεθεπόμενη αναμέτρηση, απαιτείται ένα ποσοστό κοντά στο 37.5% με 38% για να κερδίσει το πρώτο κόμμα πάνω από 151 έδρες (ανάλογα και με το ποσοστό των κομμάτων που μένουν εκτός Βουλής).

Σύμφωνα με τις δημοσκοπήσεις η Νέα Δημοκρατία δεν φτάνει σε αυτό το ποσοστό στην πρόθεση ψήφου, ενώ το προηγούμενο διάστημα είχαν υπάρξει σενάρια ακόμα και για τρίτες κάλπες. Ωστόσο ένα τέτοιο ενδεχόμενο θα οδηγούσε σε μια παρατεταμένη αστάθεια, κάτι που δεν είναι δυνατόν ιδιαίτερα μετά τα νέα δεδομένα που έχουν προκύψει στην οικονομία (αύξηση πληθωρισμού, κύμα ανατιμήσεων σε βασικά προϊόντα, ενεργειακό ράλι).

Η στρατηγική της κυβέρνησης - την οποία περιέγραψε καθαρά ο πρωθυπουργός - είναι εστιασμένη σε τρία σημεία:

• Οι κάλπες θα στηθούν στο τέλος της Άνοιξης του 2023. Στην κυβέρνηση αναμένουν μέχρι τότε μια σειρά θετικών μηνυμάτων από την οικονομία, όπως για παράδειγμα την απόκτηση επενδυτικής βαθμίδας στις αρχές της επόμενης χρονιάς.
• Δεν αλλάζει ο εκλογικός νόμος. «Έχουμε εκλογικό νόμο με ενισχυμένη αναλογική, με μπόνους και ξεκάθαρο πήχη αυτοδυναμίας. Αυτό τον στόχο θα διεκδικήσουμε» υπογράμμισε μεταξύ άλλων ο πρωθυπουργός. Για να συμπληρώσει πως «είμαι ένας υπεύθυνος θεσμικός πολιτικός ο οποίος έχει μάθει να πορεύεται με κανόνες», Στο κυβερνητικό στρατόπεδο αναγνωρίζουν πως μια αλλαγή στον εκλογικό νόμο -που θα ισχύσει από την μεθεπόμενη αναμέτρηση- θα έστελνε λάθος μηνύματα, με δεδομένο πως είχε ψηφιστεί επί κυβερνήσεως Νέας Δημοκρατίας. Μια τέτοια κίνηση θα έδινε έδαφος στην αντιπολίτευση να κατηγορήσει την κυβέρνηση για «ακροβασίες», ενώ θα έστελνε και μηνύματα ηττοπάθειας.
• Στόχος είναι η σταθερότητα, όχι επί τούτου η αυτοδυναμία. «Στόχος να παίρνουμε αποφάσεις γρήγορα και να αντιμετωπίζουμε κρίσεις διότι οι κρίσεις θα είναι μια πραγματικότητα που θα είναι μαζί μας» σημείωσε χαρακτηριστικά ο κ. Μητσοτάκης, ενώ τόνισε «ο λαός θα υποδείξει αν η χώρα θα κυβερνηθεί από ένα ή περισσότερα κόμματα. Η χώρα θα κυβερνηθεί είτε με τον ένα, είτε με τον άλλο τρόπο».

Οι ανατιμήσεις απειλούν το οικονομικό «αφήγημα» της κυβέρνησης

Με μεγάλη δυσκολία δηλώνει το 55% των ερωτηθέντων σε δημοσκόπηση της Alco πως καλύπτει τους λογαριασμούς ηλεκτρικού ρεύματος, πετρελαίου, φυσικού αερίου, ενώ το 29% απαντά με μικρή. Μάλιστα υπάρχει ένα 10% που απαντά ότι δεν μπορεί να τους καλύψει και μόνο το 6% απαντά ότι τους καλύπτει εύκολα.

Σύμφωνα με την δημοσκόπηση που παρουσιάστηκε στο κεντρικό δελτίο ειδήσεων του OPEN, το 46% απαντά ότι τα μέτρα της κυβέρνησης για την αντιμετώπιση της ακρίβειας δεν βοηθούν καθόλου, το 29% ότι βοηθούν λίγο, το 17% αρκετά και μόνο 2% ότι βοηθούν πολύ.

Σε ό,τι αφορά στην πρόθεση ψήφου επί των εγκύρων η διαφορά ανάμεσα σε Νέα Δημοκρατία και ΣΥΡΙΖΑ είναι στις 8,9 μονάδες καθώς το κυβερνών κόμμα καταγράφει μικρή πτώση από την τελευταία δημοσκόπηση. H Νέα Δημοκρατία συγκεντρώνει 31.1% (απο 31.8%), ο ΣΥΡΙΖΑ παραμένει σταθερός στο 22,2% ενώ στο 13% είναι το Κίνημα Αλλαγής υποχωρώντας από το 14.1%.

Μέτρα πολλών… ταχυτήτων από την κυβέρνηση

H κυβέρνηση αναγνωρίζει πως δεν μπορεί να «απορροφηθούν» πλήρως οι αυξήσεις στις τιμές και το μεγάλο ζητούμενο είναι πλέον να στηριχτούν κατά προτεραιότητα οι πλέον ευάλωτοι. Στο πλαίσιο αυτό υπάρχουν εναλλακτικά σενάρια για τα μέτρα που θα μπουν σε εφαρμογή, ενώ έρχεται συμπληρωματικός προϋπολογισμός.

«Παράθυρο» έχει ανοίξει για τη μείωση του ΦΠΑ στα τρόφιμα, όπλο που παραμένει στην κυβερνητική φαρέτρα ωστόσο εξετάζεται και το κόστος που θα έχει. Πάντως, παραμένει η απόφαση να μην υπάρξει οριζόντια μείωση στους φορολογικούς συντελεστές, με το επιχείρημα πως τα μέτρα πρέπει να είναι στοχευμένα σε όσους έχουν την μεγαλύτερη ανάγκη.

Παράλληλα έρχεται και δεύτερη αύξηση στον κατώτατο μισθό, με τον πρωθυπουργό να σημειώνει χθες στο φόρουμ του Οικονομικού Ταχυδρόμου πως «δεν θα είναι ευκαταφρόνητη, θα είναι σημαντική. Ο πληθωρισμός έχει δημιουργήσει άλλες συνθήκες σήμερα σε σχέση με αυτές πριν από δύο μήνες».

Σύμφωνα με πληροφορίες το επόμενο διάστημα θα εξεταστεί διεξοδικά το ενδεχόμενο και πρόσθετων μέτρων στήριξης, καθώς ο πληθωρισμός έχει πάρει την ανηφόρα. Κλειδί βέβαια είναι η γενικότερη πορεία της οικονομίας, με την κυβέρνηση να «βλέπει» ανάπτυξη έστω και χαμηλότερη από αυτή που αρχικά είχε προβλεφθεί λόγω του πολέμου στην Ουκρανία.