Ενεργειακή κρίση: Η απειλή του λαϊκισμού, η δυσκίνητη Ευρώπη και τα κυβερνητικά διλήμματα

Το ερώτημα ευρωπαϊκές ή «made in Greece» παρεμβάσεις για το ενεργειακό βάζει η κυβέρνηση, καθώς το κύμα των ανατιμήσεων απειλεί τους προϋπολογισμούς νοικοκυριών και επιχειρήσεων. Μάλιστα η πορεία της οικονομίας έχει και πολιτικές προεκτάσεις, με την κυβέρνηση να ανησυχεί για την ενίσχυση δυνάμεων του λαϊκισμού εξαιτίας της κόπωσης των πολιτών από τη μάχη με τις τιμές.

Τα «φώτα» στρέφονται σήμερα στη Γαλλία όπου διεξάγεται ο πρώτος γύρος των προεδρικών εκλογών, με τον Εμανουέλ Μακρόν να προηγείται στις δημοσκοπήσεις και να ακολουθεί η Μαρίν Λεπέν. Η μεταξύ τους διαφορά ωστόσο έχει ψαλιδιστεί το τελευταίο διάστημα, ενώ μένει να φανεί και σε ποιο ποσοστό θα κυμανθεί η αποχή.

Μιλώντας στο Οικονομικό Φόρουμ των Δελφών ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης αναφέρθηκε στο ενεργειακό και στην ανάγκη ευρωπαϊκών αποφάσεων, κρούοντας τον κώδωνα του κινδύνου για το ενδεχόμενο επανεμφάνισης των «δυνάμεων του λαϊκισμού» στην Ευρώπη. Για να προσθέσει πως «καθώς προσπαθούμε να ενισχύσουμε την υποστήριξη μας προς την Ουκρανία και κατά της Ρωσίας θα είναι ένα τρομερό λάθος αν, για οικονομικούς λόγους, χάσουμε την υποστήριξη των λαών μας, γιατί θα υποστούν τα δεινά από αυτή την εισβολή τόσο έντονα όσο και οι Ρώσοι πολίτες».

Στο κυβερνητικό στρατόπεδο εκτιμούν πως όσο θα εντείνονται οι οικονομικές δυσκολίες τόσο θα αυξάνονται οι ακραίες φωνές σε ευρωπαϊκό επίπεδο, που θα επιχειρούν να εκμεταλλευτούν την δύσκολη αυτή συγκυρία. Δεν αποτελεί άλλωστε μυστικό πως η οικονομία επηρεάζει σε σημαντικό βαθμό τις αποφάσεις των πολιτών στο δρόμο προς τις κάλπες.

Αυτό φαίνεται και σε μια σειρά δημοσκοπήσεων που έχουν δει το φως της δημοσιότητας το τελευταίο διάστημα. Η κυβέρνηση διατηρεί μεν την πρωτιά αλλά με «ροκανισμένα» ποσοστά, καθώς ένα μεγάλο κομμάτι των ερωτηθέντων δηλώνει πως αναμένει περισσότερα στο μέτωπο της ακρίβειας.

Στην χθεσινή του παρέμβαση ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης σημείωσε πως πρέπει να κινητοποιηθούν ευρωπαϊκοί πόροι για να μπορέσουν τα κράτη - μέλη να αντιμετωπίσουν τις τιμές της ενέργειας. Στέλνοντας παράλληλα το μήνυμα πως αν αυτό δεν συμβεί σε ευρωπαϊκό επίπεδο τότε η κυβέρνηση θα προχωρήσει σε μέτρα στήριξης νοικοκυριών και επιχειρήσεων, κάτι που θα έχει βέβαια και δημοσιονομικές επιπτώσεις.

Στο Μέγαρο Μαξίμου αναμένουν την Σύνοδο Κορυφής του Μαΐου, όπου θα φανεί αν θα υπάρξουν ουσιαστικές αποφάσεις για την αντιμετώπιση των ανατιμήσεων στην ενέργεια ή απλά θα δοθεί μια ακόμα παράταση. Σε περίπτωση που επιχειρηθεί ένα παιχνίδι καθυστερήσεων είναι ειλημμένη απόφαση να μπουν σε εφαρμογή πρόσθετα μέτρα στήριξης (π.χ. παράταση της επιδότησης, έξτρα ενίσχυση για τους πλέον ευάλωτους).

Πρόκειται για μονόδρομο καθώς ο πληθωρισμός πλέον έφτασε το 8.9% - καταγράφοντας ρεκόρ 27 ετών - με τις ανατιμήσεις να έχουν περάσει από την ενέργεια σε μια σειρά βασικών αγαθών. Τα νοικοκυριά πιέζονται όλο και περισσότερο ενώ η έξοδος από το τούνελ αργεί, καθώς οι υψηλές τιμές στην ενέργεια- σύμφωνα με τις εκτιμήσεις - θα διατηρηθούν όλο τον χρόνο.

Το κρίσιμο ευρωπαϊκό σταυροδρόμι.

Εναλλακτικά σενάρια εξετάζουν στην Ε.Ε. για την απεξάρτηση από το ρωσικό φυσικό αέριο, ενώ σταυρόλεξο για δυνατούς λύτες αποδεικνύεται το θέμα των τιμών. Μια σειρά θεμάτων - όπως η αποσύνδεση των τιμών της ενέργειας από το φυσικό αέριο, η επιβολή πλαφόν στην χονδρική- είναι στο τραπέζι αλλά μένει να φανεί αν θα «κλειδώσουν» συγκεκριμένα μέτρα στην επόμενη Σύνοδο Κορυφής.

Χθες ο Κυριάκος Μητσοτάκης σημείωσε πως υπάρχουν αχρησιμοποίητα δάνεια ύψους 230 δισεκατομμυρίων ευρώ στο Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας. Και αυτά θα μπορούσαν να αξιοποιηθούν για άλλο σκοπό, όπως για παράδειγμα η αντιμετώπιση των υψηλών τιμών ενέργειας.

Την ίδια στιγμή συνεχίζεται σε ευρωπαϊκό επίπεδο η συζήτηση για την διασφάλιση της ενεργειακής επάρκειας. «Έχουμε ξεκινήσει να δουλεύουμε τα σχέδια εκτάκτου ανάγκης αν κοπεί το ρωσικό φυσικό αέριο. Έχουμε λάβει υπόψη μας και τις χώρες οι οποίες δεν έχουν τερματικούς σταθμούς LNG ή διασυνδέσεις. Θα υπάρξει αλληλοβοήθεια» σημείωσε η Επίτροπος Ενέργειας της Ε.Ε. Κ. Σίμσον, απαντώντας σε σχετικές ερωτήσεις.

Παράλληλα υπογράμμισε πως οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας πρέπει να μπουν στο παιχνίδι. Σε εξέλιξη είναι και συζητήσεις με χώρες όπως η Νορβηγία, η Αλγερία, το Κατάρ, το Αζερμπαϊτζάν για να διασφαλιστούν ποσότητες αερίου ενώ υπενθυμίζεται πως η Ευρωπαϊκή Επιτροπή συμφώνησε με τις ΗΠΑ για την προμήθεια LNG.