Οι τουρκικές εμμονές, το βαλκανικό «ραντεβού» στην Θεσσαλονίκη και το διπλωματικό σπριντ της Αθήνας

Με εμμονή συνεχίζει η Άγκυρα την αβάσιμη ρητορική της περί αποστρατικοποίησης των ελληνικών νησιών και Τούρκοι αξιωματούχοι επιδίδονται σε έναν «συναγωνισμό» εμπρηστικών δηλώσεων. Την ίδια στιγμή στην Αθήνα επικρατεί αυξημένη ετοιμότητα, καθώς είναι δύσκολο να γίνουν προβλέψεις για το που το πάει ο Τούρκος πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν.

Είναι εμφανές πως υπάρχει μια κλιμάκωση της τουρκικής ρητορικής και πλέον είναι καθημερινές οι αναφορές στα ελληνικά νησιά, με αξιωματούχους της γειτονικής χώρας να επιχειρούν να κάνουν το άσπρο - μαύρο. Ο Τούρκος υπουργός Εξωτερικών Μεβλούτ Τσαβούσογλου επέλεξε να ανεβάσει ακόμα περισσότερο τους τόνους λέγοντας ότι «αν η Ελλάδα δεν σταματήσει τις παραβιάσεις»τότε θα συζητηθεί το καθεστώς κυριαρχίας των νησιών «το οποίο είναι αμφισβητούμενο». Την σκυτάλη των προκλητικών δηλώσεων πήρε στη συνέχεια το τουρκικό υπουργείο Άμυνας, που όχι μόνο κατηγόρησε την Ελλάδα για παραβιάσεις αλλά έφτασε στο σημείο να μέτρα τις επισκέψεις αξιωματούχων (όπως ο υφυπουργός Ν. Χαρδαλιάς) στα νησιά.

Την ίδια στιγμή η Αθήνα απαντά με έναν διπλωματικό μαραθώνιο, κάνοντας αναφορά στον αποσταθεροποιητικό ρόλο της Τουρκίας στην περιοχή και μάλιστα σε μια κρίσιμη συγκυρία όπου δεν υπάρχει έδαφος για αναθεωρητικές πρακτικές. «Οι αναθεωρητικές προσπάθειες δημιουργούν τραγωδίες, το βλέπουμε καθαρά στην Ουκρανία. Δεν χρειαζόμαστε τέτοιες αντιλήψεις στην περιοχή μας, δεν χρειαζόμαστε τέτοιες αντιλήψεις στην Ανατολική Μεσόγειο» ανέφερε χθες ο υπουργός Εξωτερικών Νίκος Δένδιας.

Διπλωματικές πηγές έκαναν εκ νέου αναφορά στις δύο επιστολές της Μόνιμης Αντιπροσώπου της Ελλάδας προς τον Γενικό Γραμματέα του ΟΗΕ. Αυτό που επισημαίνεται είναι πως οι μονομερείς αιτιάσεις της τουρκικής πλευράς δεν στέκουν νομικά, έχουν καθαρά αναθεωρητικά κίνητρα και τροφοδοτούν έτι περαιτέρω την αστάθεια που προκαλεί η Τουρκία με τις ενέργειές της.

Από την πλευρά της η Τουρκία παρά το ό,τι δεν σταμάτα να ρίχνει λάδι στη φωτιά της έντασης επιδιώκει να εμφανιστεί στην διεθνή σκηνή ως… αδικημένη. Και το γεγονός πως αυτή η ανορθόδοξη στρατηγική δεν αποδίδει καρπούς προκαλεί εκνευρισμό στη γειτονική χώρα.

Χθες πέρασε από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο με συντριπτική πλειοψηφία η έκθεση για την ενταξιακή πορεία της Τουρκίας κατά το 2021. Μια έκθεση που συνιστά κόλαφο για την γείτονα χώρα αναφορικά με τις επιδόσεις της στο πεδίο των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και του κράτους δικαίου αλλά και σε ό,τι αφορά στην προκλητικότητα της έναντι της Ελλάδας και της Κύπρου.

Το γεγονός αυτό προκάλεσε μια νέα εμπρηστική αντίδραση από την Άγκυρα που έκανε λόγο για «ρηχή και χωρίς διορατικότητα προσέγγιση». Και ισχυρίστηκε πως πρόκειται για μια έκθεση που αντικατοπτρίζει κοντόφθαλμες απόψεις της Ελλάδας και της Κύπρου και βλάπτει την αξιοπιστία του Ευρωκοινοβουλίου.

Οι κρίσιμες συναντήσεις της Θεσσαλονίκης

Τα «φώτα» αυτή την εβδομάδα στρέφονται στην Θεσσαλονίκη, όπου θα πραγματοποιηθεί η Σύνοδος για την Διαδικασία Συνεργασίας στην Νοτιοανατολική Ευρώπη. Μάλιστα ο Γερμανός Καγκελάριος Όλαφ Σολτς - που πραγματοποιεί περιοδεία στα Βαλκάνια -θα έρθει την Παρασκευή για τη Σύνοδο και θα παρακαθίσει σε δείπνο.

Στην Σύνοδο θα συμμετάσχουν η Αλβανία, η Βόρεια Μακεδονία, η Βοσνία-Ερζεγοβίνη, η Βουλγαρία, το Κόσοβο, η Κροατία, το Μαυροβούνιο, η Μολδαβία, η Ρουμανία , η Σλοβενία αλλά και η Τουρκία. Παρά το ό,τι ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν έχει πει πως κόβει τους διαύλους επικοινωνίας με την Ελλάδα τελικά στην Σύνοδο θα στείλει αντιπροσωπεία υπό τον Φαρούκ Καϊμακτσί, υφυπουργό Εξωτερικών αρμόδιο για τις Ευρωπαϊκές Υποθέσεις.

Βέβαια αυτό δεν αναμένεται να αλλάξει το γενικότερο κλίμα, ωστόσο δείχνει όπως η Άγκυρα δεν θέλει να εμφανιστεί στη διεθνή κοινότητα πως έχει την αποκλειστική ευθύνη για την ένταση στις ελληνοτουρκικές σχέσεις. Η εκτίμηση δηλαδή είναι πως πρόκειται για μια κίνηση εντυπώσεων και όχι ουσίας.

Τα ανοιχτά μέτωπα της Άγκυρας

Μια ριψοκίνδυνη στρατηγική στη γεωπολιτική σκακιέρα ακολουθεί η Άγκυρα, που διατηρεί ανοιχτά όλα τα μέτωπα. Δεν είναι μόνο το «όχι» του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν στην ένταξη της Φιλανδίας και της Σουηδίας στο ΝΑΤΟ είναι και ο σχεδιασμός του για την Βόρεια Συρία που προκαλούν αντιδράσεις στην Δύση.

Πάντως, ο Τούρκος πρόεδρος συνεχίζει να διεκδικεί ρόλο στην διεθνή σκηνή, με δεδομένο άλλωστε πως θέλει να ενισχύσει την εικόνα του στο εσωτερικό ακροατήριο στο δρόμο προς τις εκλογές (που θα γίνουν το 2023). Στο πλαίσιο αυτό επιχειρεί να κρατήσει διαύλους επικοινωνίας με όλες τις πλευρές, ακολουθώντας μια αμφιλεγόμενη τακτική που δεν είναι εύκολο να φανεί που θα καταλήξει.

Έτσι ενώ η Άγκυρα διατείνεται πως θέλει να βελτιώσει τις σχέσεις της με την Δύση συνεχίζει να συνομιλεί και με τη Μόσχα.Είναι χαρακτηριστικό πως ο Ρώσος υπουργός Σεργκέι Λαβρόφ θα έχει συζητήσεις στην Τουρκία για τη δημιουργία θαλάσσιων διαδρομών για την διευκόλυνση των εξαγωγών σιδηρών στη Μαύρη Θάλασσα.

Την ίδια στιγμή διήμερη επίσκεψη στην Τουρκία πραγματοποιεί ο πρόεδρος της Βενεζουέλας Νικολά Μαδούρο. Πρόκειται για μια επίσκεψη που έρχεται σε μια ενδιαφέρουσα συγκυρία καθώς φαίνεται πως ανοίγει ο δρόμος για την μεταφορά πετρελαίου από τη Βενεζουέλα στην Ευρώπη (για να καλυφθούν οι ποσότητες που θα εκλείψουν από την ευρωπαϊκή αγορά λόγω του εμπάργκο στο ρωσικό πετρέλαιο).