Αναθεώρηση του Συντάγματος: Πού συμφωνούν και πού διαφωνούν

Με μακροσκελείς εισηγήσεις, αναλύσεις και διαφωνίες, αλλά και την προοπτική ενός πινγκ πονγκ «τεχνασμάτων» να επηρεάζει την ουσία της, απομακρύνοντας τα μέλη της Βουλής από τις αναγκαίες συγκλίσεις, εξελίσσεται η διαδικασία της αναθεώρησης του Συντάγματος. Η πρώτη φάση της θα κλείσει με ονομαστική ψηφοφορία, που θα επαναληφθεί έναν μήνα μετά, προκειμένου να κριθεί ποιες διατάξεις του Συντάγματος θα τεθούν προς αναθεώρηση από την επόμενη Βουλή. Βασική διαφωνία των δύο μεγαλύτερων κομμάτων, του ΣΥΡΙΖΑ και της ΝΔ, αφορά στο άρθρο 110 του Συντάγματος, για το κατά πόσον η επόμενη Βουλή θα δεσμεύεται από τις αποφάσεις της παρούσας, όχι μόνο σχετικά με το ποια άρθρα θα κριθούν αναθεωρητέα, αλλά και όσον αφορά το περιεχόμενό τους.

Πεδίο συναίνεσης διαμορφώνεται σε περιορισμένα ζητήματα, με τον ΣΥΡΙΖΑ να υπερψηφίζει δύο προτάσεις της αξιωματικής αντιπολίτευσης και τη ΝΔ, από την πλευρά της, να δίνει τη θετική της ψήφο σε πέντε της κυβερνητικής παράταξης.

Ο ΣΥΡΙΖΑ υπερψήφισε τις προτάσεις της ΝΔ που αφορούν:

1) Στο άρθρο 68, για τις εξεταστικές επιτροπές και δίνει το δικαίωμα και στην κοινοβουλευτική μειοψηφία να μπορεί να τις συγκροτεί (υπερψηφίστηκε και από ΔΗΣΥ).

2) Στο άρθρο 96, που εξομοιώνει τα στρατιωτικά δικαστήρια με τα τακτικά (δεν υπερψήφισε μόνο από Ενωση Κεντρώων).

Η ΝΔ έδωσε τη θετική της ψήφο στις προτάσεις του ΣΥΡΙΖΑ:

1) Στο άρθρο 32, για την αποσύνδεση της εκλογής του Προέδρου της Δημοκρατίας από την πρόωρη διάλυση της Βουλής, το οποίο υπερψήφισε μόνο η ΝΔ. Για το συγκεκριμένο άρθρο ΣΥΡΙΖΑ και ΝΔ συμφωνούν ότι πρέπει να αποσυνδεθεί από τη διάλυση της Βουλής και τις πρόωρες εκλογές, ωστόσο διαφωνούν ως προς τη διαδικασία που πρέπει να ακολουθηθεί. Ο ΣΥΡΙΖΑ προτείνει διαδοχικές κοινοβουλευτικές ψηφοφορίες σε διάστημα 6 μηνών, και αν δεν καρποφορήσουν, να γίνεται άμεση εκλογή του Προέδρου της Δημοκρατίας από τον λαό. Η ΝΔ προτείνει τρεις διαδοχικές κοινοβουλευτικές ψηφοφορίες, με την τελευταία, αν δεν καρποφορήσει ούτε η πρώτη με 200 ψήφους ούτε η δεύτερη με 180, να εκλέγεται από 151 βουλευτές.

2) Στο άρθρο 54, που προβλέπει εκλογή μέχρι πέντε βουλευτών από τους απόδημους Ελληνες.

3) Στο άρθρο 86, που καταργεί την αποσβεστική προθεσμία για την άσκηση δίωξης κατά υπουργών (δεν υπερψηφίστηκε από την Ενωση Κεντρώων).

4) Στο άρθρο 62 για τη βουλευτική ασυλία, που περιορίζεται στα αδικήματα που σχετίζονται με την άσκηση των βουλευτικών καθηκόντων του (την υπερψήφισαν τα υπόλοιπα κόμματα της αντιπολίτευσης, πλην της Ενωσης Κεντρώων και του ανεξάρτητου βουλευτή Κώστα Κατσίκη).

5) Στο άρθρο 101Α για τις ανεξάρτητες Αρχές και τον τρόπο εκλογής των διοικήσεών τους (δεν υπερψηφίστηκε από ΔΗΣΥ, ενώ ο ανεξάρτητος βουλευτής Γιώργος Μαυρωτάς δήλωσε «παρών»).

Το ΚΚΕ επιφυλάχθηκε να τοποθετηθεί επί των συνταγματικών προτάσεων στην Ολομέλεια, ενώ η Χρυσή Αυγή τις καταψηφίζει όλες. Οι διαφωνίες του ΣΥΡΙΖΑ απέναντι στις αλλαγές που προτείνει η ΝΔ αφορούν:

1) Στο άρθρο 16, ώστε να δοθεί η δυνατότητα ίδρυσης και λειτουργίας ιδιωτικών πανεπιστήμιων (με την πρόταση αυτή συντάχθηκαν στην Επιτροπή Αναθεώρησης ΔΗΣΥ, Ενωση Κεντρώων και ο ανεξάρτητος βουλευτής Γιώργος Μαυρωτάς).

2) Στο άρθρο 79, στο οποίο προτείνεται η συνταγματική καθιέρωση ισοσκελισμένων προϋπολογισμών.

3) Στο άρθρο 103, για την οργάνωση της δημόσιας διοίκησης και την αξιολόγηση.

4) Στα άρθρα 88-100, που αφορούν τα θέματα της δικαστικής λειτουργίας και προβλέπουν την κατάργηση του δικαιώματος της εκτελεστικής εξουσίας να ορίζει την ηγεσία της Δικαιοσύνης, η οποία θα αποφασίζεται πλέον από Ειδική Επιτροπή της Βουλής.

Από την πλευρά της, η ΝΔ διαφωνεί στις προτάσεις του ΣΥΡΙΖΑ:

1) Στο άρθρο 3, για ουδετερόθρησκο κράτος (υπερψηφίστηκε μόνο από τον ανεξάρτητο βουλευτή Γιώργο Μαυρωτά). Να σημειωθεί ότι η ΔΗΣΥ υπερψήφισε την ερμηνευτική δήλωση ότι ο όρος «επικρατούσα θρησκεία» δεν αποτελεί αναγνώριση επίσημης κρατικής θρησκείας και δεν επιφέρει καμία συνέπεια σε βάρος άλλων θρησκευμάτων και, γενικότερα, στην απόλαυση του δικαιώματος της θρησκευτικής ελευθερίας.

2) Στο άρθρο 44, που δίνει τη δυνατότητα δημοψηφισμάτων με λαϊκή πρωτοβουλία (την υπερψήφισε μόνο ο ανεξάρτητος βουλευτής Κώστας Κατσίκης).

3) Στο άρθρο 54, για τη συνταγματική καθιέρωση της απλής αναλογικής ως πάγιου εκλογικού συστήματος (την πρόταση υπερψήφισε μόνο ο ανεξάρτητος βουλευτής Κώστας Κατσίκης.)

4) Στο άρθρο 102, για την κατοχύρωση της απλής αναλογικής στην Τοπική Αυτοδιοίκηση και πρόβλεψη για τοπικά δημοψηφίσματα. (δεν υπερψηφίστηκε από κανένα κόμμα).

5) Για ερμηνευτική δήλωση στο άρθρο 86, σύμφωνα με την οποία στα αδικήματα των υπουργών που διώκονται με ειδική διαδικασία δεν περιλαμβάνονται όσα τελέστηκαν απλώς επ’ ευκαιρία της άσκησης υπουργικών καθηκόντων (υπερψηφίστηκε από ανεξάρτητο βουλευτή Κώστα Κατσίκη, ενώ ο ανεξάρτητος βουλευτής Γιώργος Μαυρωτάς δήλωσε «παρών»).

Διαγκωνισμός... τεχνασμάτων

Φωτιές άναψαν, σε ένα πινγκ πονγκ αντιδράσεων (τεχνασμάτων), μετά την κίνηση της ΝΔ να υπερψηφίσει στην Επιτροπή Αναθεώρησης την πρόταση του ΣΥΡΙΖΑ για το άρθρο 32 που αφορά στην εκλογή Προέδρου της Δημοκρατίας και την εκφρασμένη πρόθεσή της να τη στηρίξει και στην Ολομέλεια.

Ο εισηγητής του ΣΥΡΙΖΑ, αναπληρωτής υπουργός Εξωτερικών Γιώργος Κατρούγκαλος, σχολίαζε σε κοινοβουλευτικούς συντάκτες ότι η ΝΔ καταφεύγει «σε πονηριές», συμπληρώνοντας: «Μας εξαναγκάζουν να κάνουμε πράγματα που υπό άλλες συνθήκες θα αξιολογούνταν ως μη συμβατά».

Η έμμεση αυτή αιχμή ερμηνεύτηκε από ΜΜΕ ως σχέδιο αποχής από την ψηφοφορία τόσων βουλευτών του ΣΥΡΙΖΑ ώστε να μην ξεπεραστεί το όριο της πλειοψηφίας των 180, που επιδιώκει η ΝΔ.

Λίγο αργότερα, ο Γιώργος Κατρούγκαλος πήρε τον λόγο για να δώσει εξηγήσεις επί της παρερμηνείας σχολίων του. Ο κ. Κατρούγκαλος μίλησε για ατόπημα «από τη στιγμή που η ΝΔ τοποθετήθηκε επί δήλωσης που δεν έγινε ποτέ, αφού πρώτα έχει αποφασίσει να κινηθεί με πονηριά». Και απευθυνόμενος στους συναδέλφους του, τους κάλεσε να δείξουν τον απαραίτητο κοινοβουλευτικό σεβασμό. «Πρέπει όλοι να δείξουμε την υπευθυνότητα που ταιριάζει στη στιγμή» είπε καταλήγοντας.