Ενεργειακό: Πώς αποτιμά η κυβέρνηση το ευρωπαϊκό πακέτο μέτρων και πώς επηρεάζονται νοικοκυριά και επιχειρήσεις

Ένα πρώτο βήμα σε ένα μακρύ δρόμο έκανε η Κομισιόν παρουσιάζοντας μια δέσμη προτάσεων για το ενεργειακό, με το πακέτο μέτρων να συζητείται αύριο και μεθαύριο στη Σύνοδο Κορυφής των 27 ηγετών της Ε.Ε. Μετά από ένα μαραθώνιο διεργασιών και ένα μπρα ντε φερ μεταξύ των κρατών χθες ανακοινώθηκε ένα σχέδιο δράσης, που έχει δύο φιλόδοξους στόχους: να συγκρατήσει τις τιμές αλλά και να διασφαλίσει την επάρκεια.

Βέβαια στην πράξη θα κριθεί αν πρόκειται για ένα σχέδιο που θα προστατεύσει νοικοκυριά και επιχειρήσεις από έναν ενεργειακά δύσκολο χειμώνα ή θα επιβεβαιωθούν όσοι ζητούσαν ριζοσπαστικότατες λύσεις. Αυτό που έγινε είναι μια προσπάθεια συμβιβασμού ανάμεσα στα διαφορετικά συμφέροντα των κρατών μελών, προκειμένου να ανοίξει ομπρέλα στην ενεργειακή καταιγίδα.

Ουσιαστικά η ευρωπαϊκή πρόταση ξεδιπλώνεται σε άξονες και βασίζεται στη λογική…η ισχύς εν τη ενώσει. Το σχέδιο προτείνει κοινές αγορές φυσικού αερίου για τη διαπραγμάτευση καλύτερων τιμών και την αποφυγή ανταγωνισμού στο εσωτερικό της Ε.Ε. Αλλά και έναν μηχανισμό αλληλεγγύης μεταξύ των κρατών μελών στη. περίπτωση ελλείψεων. Παράλληλα στόχος είναι να υπάρξουν αλλαγές στο ευρωπαϊκό χρηματιστήριο αερίου (TTF) αλλά και αξιοποίηση στην ενεργειακή μάχη αδιάθετων «πολεμοφοδίων».

Αυτό που τονίζεται από την κυβερνητική πλευρά είναι πως πρόκειται για ένα ικανοποιητικό πακέτο προτάσεων που αποτελεί μια ευκαιρία για να αποκαταστήσει η Ευρώπη τον έλεγχο στις αγορές ενέργειας στο ερχόμενο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο. Το σχέδιο χαιρέτισε ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης με ανάρτηση του στο διαδίκτυο, επισημαίνοντας πως «το πακέτο των προτάσεων της Επιτροπής περιλαμβάνει δύο προτάσεις που η Ελλάδα είχε κάνει εδώ και καιρό: μηχανισμό διόρθωσης τιμών στο TTF και περιορισμό των διακυμάνσεων στις αγορές παραγώγων ενέργειας». Εξέλιξη που μπορεί να είναι ένα αποφασιστικό βήμα στην προσπάθεια να μειωθούν οι τιμές ενέργειας για τους πολίτες και τις επιχειρήσεις.

Η εκτίμηση στην Αθήνα είναι πως πρόκειται για ένα θετικό βήμα, ωστόσο δεν παραγνωρίζεται πως ο δρόμος είναι μακρύς. Στο κυβερνητικό στρατόπεδο τηρούν στάση αναμονής για να δουν πως θα προχωρήσει η Ε.Ε το επόμενο διάστημα, καθώς αυτό που επισημαίνεται είναι πως απαιτείται ευρωπαϊκή απάντηση σε αυτό το μείζον θέμα που αφορά όλα τα κράτη - μέλη. Άλλωστε δεν είναι μόνο οι οικονομικές προεκτάσεις του ζητήματος αλλά και ο πολιτικός αντίκτυπος, καθώς το κύμα ακρίβειας που πλήττει την γηραιά ήπειρο μπορεί να οδηγήσει σε ενίσχυση των δυνάμεων των άκρων ή του λαϊκισμού.

Παράλληλα βέβαια με τις ευρωπαϊκές αποφάσεις η κυβέρνηση έχει επεξεργαστεί και ένα εθνικό σχέδιο, το οποίο στηρίζεται σε μέτρα στήριξης στο ενεργειακό πεδίο αλλά και σε κινήσεις για να συγκρατηθούν οι τιμές σε βασικά αγαθά (π.χ. καλάθι του νοικοκυριού, εντατικοποίηση ελέγχων για την καταπολέμηση φαινομένων αισχροκέρδειας). Πάντως, ευρείας κλίμακας παρεμβάσεις σε φόρους δεν προκρίνονται, καθώς στόχος είναι να μην υπάρξει υποχώρηση εσόδων σε μια εποχή που τα μέτρα στήριξης απορροφούν τον όποιο δημοσιονομικό αέρα.

Τα σημεία «sos» του ευρωπαϊκού σχεδίου.

Ένα σχέδιο πολλών ταχυτήτων ανακοίνωσε η Κομισιόν σε μια προσπάθεια να αντιμετωπίσει τον δύσκολο ενεργειακό χειμώνα. Οι προτάσεις που θα εξεταστούν διεξοδικά στη σύνοδο κορυφής των 27 ηγετών προβλέπουν μεταξύ άλλων:

• Κοινή αγορά φυσικού αερίου από την Ε.Ε. Ουσιαστικά η Κομισιόν θα αναθέσει σε έναν πάροχο υπηρεσιών να καταγράψει τις ανάγκες εισαγωγής αερίου και να αναζητήσει προσφορές. Επίσης οι εταιρείες θα έχουν τη δυνατότητα να σχηματίσουν μια ευρωπαϊκή κοινοπραξία αγορών φυσικού αερίου. Εκτιμάται πως μια κίνηση για την από κοινού αγορά θα βοηθήσει τα μικρότερα κράτη μέλη και ειδικότερα τις εταιρείες, που βρίσκονται σε λιγότερο ευνοϊκή κατάσταση ως αγοραστές, να αποκτήσουν υπό καλύτερες προϋποθέσεις φυσικό αέριο.
• Αλλαγές στο… χρηματιστήριο ενέργειας. Το σχέδιο θα υλοποιηθεί σε δόσεις. Αρχικά η Επιτροπή προτείνει τη θέσπιση ενός προσωρινού μηχανισμού περιορισμού των τιμών, μέσω του ευρωπαϊκού χρηματιστηρίου αερίου ( TTF). Ο εν λόγω μηχανισμός θα ενεργοποιείται όταν χρειάζεται και θα βάζει ένα δυναμικό όριο τιμής για τις συναλλαγές στο TTF. Οι συναλλαγές σε τιμή υψηλότερη από το δυναμικό όριο δεν θα επιτρέπεται να πραγματοποιούνται στο TTF, σε μια προσπάθεια να μπει φρένο στις υπέρμετρες αυξήσεις. Σε δεύτερο χρόνο - και συγκεκριμένα έως τον Μάρτιο του 2023 - θα δημιουργηθεί ένας νέος δείκτης τιμολόγησης για το υγροποιημένο φυσικό αέριο.
• Δύναμη πυρός 40 δισεκατομμυρίων ευρώ. Η Επιτροπή προτείνει να χρησιμοποιηθεί το 10% του Ταμείου Συνοχής για την περίοδο 2014-2020 -αξίας περίπου 40 δις ευρώ- για την αντιμετώπιση της ενεργειακής κρίσης.
• Διμηνιαίες εκθέσεις για την «πρόοδο» των κρατών μελών. Το δίμηνο Αυγούστου - Σεπτεμβρίου η κατανάλωση φυσικού αερίου στο εσωτερικό της Ε.Ε. υποχώρησε κατά 15% σε σχέση με το μέσο όρο της τελευταίας πενταετίας. Η προσπάθεια αυτή θα πρέπει να συνεχιστεί μέχρι την άνοιξη, ενώ στόχος είναι να μην επηρεαστούν τα νοικοκυριά από τις όποιες κινήσεις γίνουν.
• Χείρα βοηθείας σε περίπτωση έκτακτης ανάγκης. Η Επιτροπή προτείνει κανόνες που θα διασφαλίζουν ότι κάθε κράτος μέλος που αντιμετωπίζει έκτακτη ανάγκη θα λάβει αέριο από άλλα, με αντάλλαγμα μια «δίκαιη αποζημίωση».

ΟΛΕΣ ΟΙ ΕΙΔΗΣΕΙΣ

• SOS από τα ΑΕΙ: Δεν μπορούν να τα πληρώσουν υπέρογκους ληξιπρόθεσμους λογαριασμούς για την κατανάλωση ενέργειας
• Στον ανακριτή οι τρεις συλληφθέντες για βιασμό της 12χρονης - Τα προφίλ και οι ισχυρισμοί τους
• «Πράσινο φως» για ιδιωτικά ιατρεία και χειρουργεία σε ιδιωτικές κλινικές για γιατρούς του δημοσίου
• Η κραυγή «φωτιά» στέλνει στο θάνατο 25 παιδιά που παρακολουθούσαν ταινία σε κινηματογράφο της Αθήνας