Δόμνα Μιχαηλίδου στο ethnos.gr: «Κάθε δομή παιδικής προστασίας είναι κακοποιητική - Αυτονόητο ότι πρέπει να υπάρχει πλαίσιο λειτουργίας»

«Θεωρώ απαράδεκτο ότι υπήρχαν προδιαγραφές για τα περίπτερα και όχι για τις δομές παιδικής προστασίας», λέει η υφυπουργός Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων Δόμνα Μιχαηλίδου, σε συνέντευξή της στο ethnos.gr, προσθέτοντας ότι σήμερα υπάρχει συγκεκριμένο πλαίσιο κανόνων, το οποίο όλες οι δομές πρέπει να εφαρμόσουν μέχρι τον Μάιο του 2023. 

Σε ό,τι αφορά την υπόθεση της Κιβωτού του Κόσμου, η κ. Μιχαηλίδου τονίζει ότι από τη μια πλευρά υπάρχει το σκέλος της ποινικής διερεύνησης και από την άλλη, η δουλειά που κάνει το υπουργείο για τα παιδιά των δομών. Σημειώνει ότι η νέα διοίκηση της οργάνωσης έχει ήδη πιάσει δουλειά και έχουν επαναστελεχωθεί οι δομές της. Επαναλαμβάνει ότι «κάθε δομή είναι κακοποιητική» και υπογραμμίζει τη δουλειά που έχει γίνει στον τομέα της αποϊδρυματοποίησης, αναγνωρίζοντας, παράλληλα, ότι υπάρχουν πολλά που πρέπει να γίνουν ακόμα. 

Αναφορικά με την υπόθεση των παρακολουθήσεων, η κ. Δόμνα Μιχαηλίδου υποστηρίζει ότι το νέο νομοθετικό πλαίσιο έρχεται να αντιμετωπίσει προγενέστερες παθογένειες, ενώ σε ό,τι αφορά την παρακολούθηση Χατζηδάκη σημειώνει ότι είναι αδύνατον ο Πρωθυπουργός να γνωρίζει ποιος και με ποιους τρόπους παρακολουθείται. 

Με αφορμή την υπόθεση Καϊλή, σημειώνει ότι την ανησυχεί η πιθανότητας αναβίωσης αρνητικών στερεοτύπων της μνημονιακής περιόδου για τους Έλληνες, ενώ για τον θάνατο του 16χρονου Κώστα Φραγκούλη λέει ότι έχουμε δει στο παρελθόν μεγάλα και ασυγχώρητα λάθη από αστυνομικούς και σε μη Ρομά, απορρίπτοντας ότι το περιστατικό μπορεί νέα είχε ρατσιστικά κίνητρα. Ταυτόχρονα αναφέρεται στο μεγάλο ζήτημα της κοινωνικής ενσωμάτωσης των Ρομά κυρίως μέσω της εκπαίδευσης. 

Τέλος, υπογραμμίζει ότι αντιμετώπισε και αντιμετωπίζει ακόμα σεξιστικές συμπεριφορές στην πολιτική, τονίζοντας ότι καθήκον της γενιάς της είναι να σπάσει στα στερεότυπα με μια ενεργητική πολιτική 

Η συνέντευξη της Δόμνα Μιχαηλίδου στο ethnos.gr

Για την μετάβαση από την ακαδημαϊκή καριέρα στην πολιτική:

«Έγινα πρόσφατα 35 ετών και έχω αλλάξει τρεις διαφορετικές καριέρες. Ξεκίνησα ακαδημαϊκός στο Cambridge για πέντε χρόνια, οπού και δίδασκα μετά και τις σπουδές μου εκεί, μετά ως σύμβουλος διεθνών οργανισμών, του ΟΟΣΑ, των Ηνωμένων Εθνών, άλλων κυβερνήσεων και τώρα στην πολιτική σταδιοδρομία, στο κομμάτι της δημόσιας διοίκησης.  Είναι το πιο ενδιαφέρον πράγμα που έχω κάνει ποτέ. Είναι τόσες οι δυσκολίες, τόσες οι ανάγκες, τόσες οι αγωνίες. Έχει πάρα πολλές μεταβλητές, το ειδικό βάρος των οποίων κάθε μέρα αλλάζει.  […] Να σας πω και το άλλο ως προς τη μετάβαση που έκανα εγώ ως ακαδημαϊκός και ως σύμβουλος. Ήμουν ένας άνθρωπος που διάβαζε πολύ. Ήμουν ένας άνθρωπος οποίος έκανε ως επί το πλείστον δουλειά γραφείου και βιβλιοθήκης. Τώρα δεν μπορώ να σταματήσω να είμαι έξω. Γιατί για να καταλάβεις, να ακούσεις και να ξέρεις τι πρέπει να αλλάξεις, να ξέρεις τι κάνεις λάθος, να ξέρεις τι από αυτά που πρέπει να κάνεις πρέπει να προτεραιοποίησεις, πρέπει να είσαι έξω. 

Για τον σεξισμό κι αν ακόμα νιώθει ότι πρέπει να αποδεικνύει ότι αξίζει τη θέση της, αλλά και για το γεγονός ότι στήριξε την Έφη Αχτσιόγλου όταν πρόσφατα αντιμετώπισε σεξιστικές επιθέσεις. 

Βέβαια αντιμετώπισα και συνεχίζω να αντιμετωπίζω σεξιστικές συμπεριφορές. [..] Αντιμετώπισα και αντιμετωπίζω οριζόντια τη δυσπιστία. Ότι πρέπει να αποδείξω ότι είμαι εδώ επειδή είμαι δουλευταρού, ότι είμαι εδώ επειδή ξέρω τι σημαίνει δουλειά ότι ξέρω να τεκμηριώσω τις απόψεις μου ότι μπορώ να είμαι ένα αποτελεσματικό στέλεχος δημόσιας διοίκησης. Και η κ. Αχτσιόγλου έχει δεχθεί και ίσως πιο έντονες. Είναι αλήθεια ότι όταν είσαι γυναίκα αντιμετωπίζεις επιθέσεις που δεν υπάρχει περίπτωση να αντιμετωπίσει ένας άνδρας.  

Σας επηρεάζει αυτό στην προσωπική σας ζωή; Αποφεύγετε να κάνετε πράγματα που θα κάνατε προκειμένου να μην δεχτείτε αρνητική κριτική;

Μέσω των γονιών μου. Επειδή πέρασα το μεγαλύτερο μέρος της ζωή τους στη Μεγάλη Βρετανία και έχω ενηλικιωθεί σε μια κουλτούρα που διαφορετικότητα είναι κομμάτι της κανονικότητας. Για παράδειγμα εγώ ντύνομαι όπως μια κοπέλα της ηλικίας μου συνήθως, όχι ως μία κυρία 65 ετών. 

Οι δυτικές και βόρειες χώρες της Ευρώπης το έχουν αφομοιώσει αυτό, Εγώ δεν αλλάζω την καθημερινότητά μου. Θα βγω και θα χορέψω, όπως κάνει μια κοπέλα στην ηλικία μου.  

Θα κάνατε, δηλαδή, αυτό που έκανε η Φινλανδή πρωθυπουργός; 

Βγαίνω. Τώρα το προηγούμενο Σάββατο είχα πάει σε μια συναυλία. Τώρα οι Έλληνες κατά μέσο όρο διασκεδάζουν με διαφορετικό τρόπο από ότι οι Φινλανδοί. Δηλαδή αν θα έβγαινα και θα χόρευα με τον ίδιο τρόπο με τη Σάνα Μαρίν; Δεν νομίζω, αλλά επειδή οι Έλληνες δεν χορεύουν με τον ίδιο τρόπο.  Πηγαίνοντας πίσω στην ερώτηση σας αν το αλλάζω. Με ενοχλεί που οι γονείς μου μπορεί να διαβάζουν κάτι και με το δικό τους μυαλό να σκέφτονται «μήπως τα λένε αυτά στη Δόμνα γιατί προκαλεί. Μήπως πρέπει να είναι κάθε μέρα με κουστούμι, γιατί όταν πηγαίνει με φόρεμα πιο άνετο προκαλεί». Κι αν πήγαινα κάθε μέρα με κουστούμι θα με ρωτούσαν μόνο τι κάνω για τα παιδιά και τους ηλικιωμένους. Δεν είναι έτσι όμως. Όλο αυτά οδηγεί σε μια παθητική λογική ότι ακολουθώ το στερεότυπο και όχι σε μια ενεργητική πολιτική ότι το αλλάζω.  Και άμα πήγαινα από αυτό με κάθε μέρα ας πούμε θα το κάνει τώρα με όλα αυτά που θα τον ρωτούσαν όμως ότι κάνει για τα παιδιά και τους ηλικιωμένους. Το τρίτο πως δεν είναι έτσι όμως δεν είναι αυτό σε οδηγεί σε μια παθητική λογική. Το ότι ακολουθώ το στερεότυπο και όχι σε μια ενεργητική τότε το αλλάζω και είναι καθήκον της ζωής μου που είναι έβαλα τα στερεότυπα. Καθήκον της δικής μου γενιάς είναι να αλλάξει τα στερεότυπα.

Για τον θάνατο του 16χρονου Κώστα Φραγκούλη από πυρά αστυνομικού και αν θα είχε αποφευχθεί αν το θύμα δεν ήταν Ρομά

Έχουμε δει τεράστια, μεγάλα και οδυνηρά λάθη αστυνομικών και με Ρομά ενήλικους και με μη Ρομά ανήλικους. Οπότε αν πρέπει να σας πω κάτι να σας πω κάτι θα έλεγα ότι δεν έπαιξε ρόλο.  Η εμπειρία έχει δείξει ότι τέτοια λάθη, όχι πολύ συχνά ευτυχώς, από την αστυνομία γίνονται ανεξαρτήτως. Τώρα δική μας πρόνοια και καθήκον είναι η κοινωνική ενσωμάτωση των πληθυσμών Ρομά το οποίο είναι μια πάρα πολύ δύσκολη άσκηση. Δυστυχώς όχι μόνο για την Ελλάδα αλλά σε όλη η Ευρώπη έχει να αντιμετωπίσει αυτό τον άθλο της ενσωμάτωσης των πληθυσμών των Ρομά 

Η κίνηση όμως που κάναμε την οποία εγώ πιστεύω πολύ και είναι ένας πιο εύκολος, αλλά εγώ θεωρώ εξίσου αποτελεσματικός μηχανισμός ενσωμάτωσης στο σύστημα παιδείας. Η μεγαλύτερη σχολική διαρροή που έχουμε στην Ελλάδα, δηλαδή το μεγαλύτερο ποσοστό παιδιών που δεν πηγαίνουν στην υποχρεωτική εκπαίδευση είναι πληθυσμός Ρομά. […] Δηλαδή δεν επιμένουν οι γονείς Ρομά τα παιδιά να τελειώσουν το σχολείο.  Οπότε ένα από τα πρώτα νομοθετικά έργα που φέτος αρχίσαμε να το υλοποιούμε είναι η διασύνδεση των επιδομάτων με την φοίτηση όχι απλά με την εγγραφή.  Επειδή πλέον μπορούμε - και στο Γυμνάσιο και στο Δημοτικό - να βλέπουμε τις παρουσίες των παιδιών και να ξέρουμε τις δικαιολογημένες και τις αδικαιολόγητες, δεν είναι, πλέον, απλά ένα θέμα το πάω και γράφω το παιδί μου. Αν στο τέλος της χρονιάς δεν προαχθεί το παιδί - δεν μιλάω για δικαιολογημένες απουσίες ή αν δεν προαχθεί λόγω μαθησιακών δυσκολιών-. τότε η οικογένεια αυτή θα σταματήσει να λαμβάνει επιδοματική ενίσχυση από το κράτος.

Υπόθεση παρακολουθήσεων

Είμαστε τέσσερις - πέντε μήνες, με συνεχείς αποκαλύψεις περί παρακολουθήσεων.  Η τελευταία αφορούσε τον υπουργό Εργασίας, Κωστή Χατζηδάκη. Δεν θεωρείτε ότι έχει φτάσει κόμπος στο χτένι; Ότι πρέπει κάτι να γίνει πλέον. Μιλάμε για έναν εν ενεργεία υπουργό ο οποίος είναι στόχος παρακολούθησης της ΕΥΠ ,την πολιτική ευθύνη της οποίας έχει το Μέγαρο Μαξίμου. Για ποιο λόγο παρακολουθείτο ο κ. Χατζηδάκης;

Η προσπάθεια να λυθεί αυτό το ζήτημα έγινε με το νομοσχέδιο της προηγούμενης εβδομάδας. Προβλήματα υπάρχουν. Το θέμα είναι να μην κρύβεις τα προβλήματα κάτω από το χαλί, αλλά να τα αναδεικνύεις και να βρίσκεις δημιουργικά και λύσεις για αυτά. Το νομοσχέδιο είναι κάτι το οποίο διασφαλίζεται δεν θα δημιουργηθεί κανένα πρόβλημα στο μέλλον; Δεν θα σας πω με σιγουριά και άμα σας πω με σιγουριά να σας πω μάλλον όχι. Το σίγουρο όμως είναι ότι είμαστε πολύ καλύτερα και σε ένα πολύ πιο ασφαλές περιβάλλον από αυτό που υπήρχε πριν. 

Αυτή η θέση, βέβαια, είναι στην πραγματικότητα μια παραδοχή ότι υπήρχε ή υπάρχει ένα κέντρο στην ΕΥΠ  το οποίο παρακολουθούσε υπουργούς, επιχειρηματίες, δημοσιογράφους είτε με το pretador είτε χωρίς αυτό και ο πρωθυπουργός δεν ήξερε τίποτα, δεν κατάλαβε τίποτα για αυτό. Δηλαδή και για αυτό υπάρχει ευθύνη. Αν είναι έτσι. 

Το ότι το Μέγαρο Μαξίμου έχει πάρει αυτή την απόφαση, η ΕΥΠ να υπάγεται σε αυτό δεν είναι μια πρωτιά. Τώρα από αυτό το σημείο μέχρι στο ότι ο Πρωθυπουργός θα πρέπει να γνωρίζει ακριβώς ποιος και τι παρακολουθείται είναι κάτι το οποίο υπάρχει πολύ μεγάλη απόκλιση. Δηλαδή μέσα σε όλα τα πράγματα που έχει να κάνει πρωθυπουργός, το να γνωρίζει ποιος ακριβώς με ποιες συνθήκες και τι παρακολουθεί είναι κάτι που και πάλι έρχεται το τωρινό νομοσχέδιο που σου λέει τι αποφάσεις ακριβώς πρέπει να υπάρχουν για να παρακολουθείται ένα πολιτικό πρόσωπο και να υπάρχουν πολλές περισσότερες δικλείδες ασφαλείας για να διασφαλίζουν ότι δεν μπορεί να είναι μια βούληση τυχαία και να είναι συγκεκριμένη και τεκμηριωμένη. Αυτό ήρθε να λύσει ο νέος νόμος του κράτους πάνω σε αυτό. 

Υπόθεση Καϊλή

Είναι κάτι το οποίο εμένα με θλίβει ιδιαίτερα γιατί εκεί είναι τα ευρωπαϊκά κεκτημένα την οποία αξιοκρατία έχουμε όλοι συνδυάσει με ευρωπαϊκούς θεσμούς. Επίσης, με ταλαιπωρεί προσωπικά γιατί είναι μια νέα γυναίκα με ένα νεαρό άνδρα που έχουν ένα μικρό παιδί και και θέλω να είμαι πολύ επιφυλακτική στο τι λέω γιατί αυτό το παιδί είναι πλέον σε μια μικρή ηλικία που έχει αρχίσει σιγά σιγά και καταλαβαίνει. Άρα πρέπει να είμαστε προσεκτικοί γιατί αυτό σίγουρα δεν φταίει σε τίποτα. Το τρίτο και τελευταίο είναι ότι με θλίβει πολύ διότι έχει γυρίσει πάλι ο διεθνής διάλογος σε στερεότυπα μνημονιακών εποχών και έχουν γίνει πάλι οι Έλληνες οι κακοί διεφθαρμένοι. Και η συντηρητική πλευρά της Βόρειας Ευρώπης θα δείχνει πάλι με το δάκτυλο του νότιους και να λέει κοιτάξτε είναι αυτοί που νομίζαμε. Δεν είμαστε αυτοί και τρεισήμισι χρόνια τώρα με τόσο σκληρή δουλειά και τόσο επαγγελματισμό, έχουμε δείξει ότι δεν είμαστε αυτοί.

Κιβωτός του Κόσμου

Σε ποιο σημείο βρίσκεται η υπόθεση της Κιβωτού. Έχουμε και κάποιες τελευταίες εξελίξεις με καταγγελίες για συνέργεια που ως υπουργείο σε ποιο στάδιο βρίσκονται οι δικές σας ενέργειες. 

Από τη μία υπάρχει η αστυνομική και εισαγγελική έρευνα η οποία τρέχει και τρέχει με καλές ταχύτητες. Από την άλλη το ζήτημα είναι τα παιδιά τα οποία είναι εντός των δομών αυτή τη στιγμή και για μένα αυτό είναι το πιο σημαντικό. Είναι σχεδόν δύο εβδομάδες τώρα η νέα διοίκηση. Η νέα διοίκηση έχει πάει σε όλες τις δομές και έχει προβεί άμεσα σε αντικαταστάσεις των υπευθύνων σε κάθε δομή έτσι ώστε να είναι σίγουροι για το ποιος τρέχει τη δομή. Οι αντικαταστάσεις έχουν γίνει με ανθρώπους οι οποίοι είναι ειδικοί της παιδικής προστασίας. Επιπλέον, στο διοικητικό κομμάτι της Αθήνας έχουν αλλάξει οι υπεύθυνοι και έχουν πάει κοινωνικοί λειτουργοί με εμπειρία σε όλες τις δομές για να μιλήσουν με τα παιδιά. Μπαίνουμε σε ένα νέο μοντέλο διοίκησης όχι με γνωστούς και φίλους αλλά με ειδικούς της παιδικής προστασίας και ψυχολόγους.  Η Κιβωτός επειδή δεν έχει εφαρμόσει ακόμα τις προδιαγραφές που βάλαμε και είχαν διορία τον Μάη του 2023  δεν είχε μόνιμους κοινωνικούς λειτουργούς στις δομές τους

Ήμασταν ένα κράτος που δεν είχε πλαίσιο λειτουργίας κοινωνικών δομών που αφορούσαν παιδιά;

Πολεμήθηκα πολύ όταν έλεγα αυτά που εγώ θεωρώ αυτονόητο ότι δεν γίνεται να έχουμε προδιαγραφές στα περίπτερα και στα τυροπιτάδικα και να μην έχουμε προδιαγραφές εκεί που έχουμε τους πιο ευάλωτους, δηλαδή, τα παιδιά μακριά από την οικογένειά τους.  Σήμερα υπάρχουν οι έλεγχοι, υπάρχουν προδιαγραφές για το πώς στελεχώνεται μια δομή [...]Υπήρχε ένα απόλυτο μπάχαλο. Δεν γνωρίζαμε καν πόσα παιδιά είναι στα ιδρύματα το 2019.  Μετρήσαμε και βρήκαμε ότι είχαμε 2.400 παιδιά. Φτιάξαμε ένα σύστημα το οποίο πρώτο, διαφανές και δεύτερον γρήγορο. Το σημαντικό είναι ότι είναι διαφανές. Από τα 2.400 παιδιά τα 1.100 είναι σε ανάδοχες και θετές οικογένειες. Το 75% των δομών στην Ελλάδα είναι μη κρατικές και όμως έχουν δώσει για υιοθεσία και αναδοχή μόλις το 25%.