Βήμα - βήμα η διαδικασία μέχρι τις εκλογές: Το χρονοδιάγραμμα, οι «μεταφορές» εδρών και η ψήφος των ομογενών

Σχεδιασμό εκλογών έχουν αρχίσει να κάνουν στην κυβέρνηση και στόχος είναι το επόμενο διάστημα να ρυθμιστούν μια σειρά ανοιχτών θεμάτων. Το βασικό σενάριο προβλέπει εκλογές στις αρχές Απριλίου - πιθανότατα στις 9 του μήνα - και εφόσον δεν σχηματιστεί κυβέρνηση η δεύτερη εκλογική αναμέτρηση θα γίνει το Μάιο. Πολλά βέβαια θα κριθούν και από την πορεία της οικονομίας τους επόμενους μήνες, καθώς σε αυτή την χρονική συγκυρία το βάρος πέφτει στην αντιμετώπιση των ανατιμήσεων.

Η … προετοιμασία πάντως για τις επόμενες κάλπες έχει ήδη ξεκινήσει, καθώς μια σειρά θεμάτων πρέπει να κλείσουν το επόμενο διάστημα. Άλλωστε για να γίνουν εκλογές πριν από το Πάσχα θα πρέπει να προκηρυχθούν τον Μάρτιο (καθώς το ελάχιστο χρονικό όριο απο τη διάλυση της Βουλής μέχρι τις κάλπες είναι 21 ημέρες) και επομένως τα χρονικά περιθώρια όλο και στενεύουν.

Με αυτά τα δεδομένα το πρώτο θέμα που ζητά λύση σχετίζεται με τον αριθμό των εδρών ανά εκλογική περιφέρεια, καθώς από το Μάρτιο ο υπολογισμός θα γίνεται με βάση την νέα απογραφή. Το σχετικό Προεδρικό Διάταγμα αναμένεται να βγει μέσα στον Ιανουάριο, ενώ να σημειωθεί πως οι αλλαγές δεν επηρεάζουν τις έδρες που βγάζουν συνολικά τα κόμματα αλλά μόνο την κατανομή τους σε επίπεδο περιφέρειας. Με βάση τις μέχρι τώρα πληροφορίες ενισχυμένες αναμένεται να βγουν περιφέρειες της Αττικής (π.χ. η Ανατολική Αττική και ο Βόρειος τομέας της Αθήνας) και της Θεσσαλονίκης, ενώ περισσότερες θα είναι όπως φαίνεται και οι μονοεδρικές.

Να σημειωθεί πως στο Μέγαρο Μαξίμου μιλούν για διπλές κάλπες, καθώς εκτιμούν πως δεν θα σχηματιστεί κυβέρνηση στις εκλογές της απλής αναλογικής. Σε αυτή την περίπτωση η δεύτερη εκλογική αναμέτρηση- που υπολογίζεται πως θα γίνει περίπου πέντε με έξι εβδομάδες μετά την πρώτη - θα γίνει με τον εκλογικό νόμο του 2020 και το ποσοστό για την αυτοδυναμία διαμορφώνεται κοντά στο 37.5%. Ωστόσο, όσο υψηλότερο είναι το ποσοστό των κομμάτων που θα μείνουν εκτός Βουλής τόσο πιο προσιτή είναι η αυτοδυναμία, ενώ όσο μειώνεται αυτό το ποσοστό τόσο πιο δύσκολος γίνεται ο στόχος για την κατάκτηση 151 εδρών από το πρώτο κόμμα.

Πάντως το μήνυμα που εκπέμπεται από το κυβερνητικό στρατόπεδο είναι πως δεν υπάρχουν περιθώρια για χαλαρή ψήφο και θολά μηνύματα στις πρώτες κάλπες της απλής αναλογικής. Ο υπουργός Εσωτερικών Μάκης Βορίδης σημείωσε πως «η άποψη μας είναι ότι οι πρώτες εκλογές είναι οι κρίσιμες, γιατί θα καθορίσουν τρία πράγματα που σε μεγάλο βαθμό θα καθορίσουν και τις δεύτερες εκλογές. Το πρώτο κόμμα, τη διαφορά του πρώτου από το δεύτερο κόμμα και εάν αυτή ανατρέπεται, αλλά και το πόσο κοντά θα βρίσκεται το πρώτο κόμμα από την αυτοδυναμία».

Τι θα γίνει με τους ομογενείς

Τα περιθώρια αλλαγής της διάταξης για την ψήφο των ομογενών- που πέρασε από την Βουλή τον Δεκέμβριο του 2019 και δεν έχει ακόμα εφαρμοστεί - «κοιτούν» στην κυβέρνηση. Βέβαια πρέπει να ληφθεί υπόψη πως για να έχει άμεση εφαρμογή μια τέτοια αλλαγή απαιτεί ευρύτερες συναινέσεις - και συγκεκριμένα 200 ψήφους στη Βουλή - κάτι που δεν είναι τόσο απλό. Να σημειωθεί εδώ πως με βάση το ισχύον πλαίσιο τα κόμματα τοποθετούν έναν υποψήφιο από την ομογένεια στις τρεις πρώτες θέσεις των ψηφοδελτίων Επικρατείας

Ωστόσο, τα στοιχεία δείχνουν πως ένας εξαιρετικά μικρός αριθμός ομογενών έχει δείξει ενδιαφέρον για να αξιοποιήσει τη διάταξη που δίνει τη δυνατότητα να ψηφίσουν από τον τόπο κατοικίας. Ειδικότερα μέχρι τώρα έχουν γίνει περίπου 3.500 αιτήσεις, εκ των οποίων έχουν εγκριθεί περίπου 2.600 με 2.700, ενώ το επόμενο διάστημα αναμένεται να υπάρξει μια ακόμα εκστρατεία ενημέρωσης των Ελλήνων που κατοικούν στο εξωτερικό (αν και δεν αναμένονται ουσιαστικές αλλαγές).

Δεν αποτελεί μυστικό πως το γεγονός πως η συμμετοχή είναι τόσο μικρή δημιουργεί προβληματισμό και έχουν υπάρξει σκέψεις να αλλάξει η διάταξη και να απαιτείται ελάχιστος αριθμός εγγεγραμμένων στους εκλογικούς καταλόγους του εξωτερικού για να βγαίνουν βουλευτές Επικρατείας από την ομογένεια. Σε μια τέτοια περίπτωση δεν θα επηρεαστούν οι έδρες- δηλαδή δεν θα «χαθεί» μια έδρα - στην Α Αθήνας, την Αχαΐα και το Νότιο τομέα

Πάντως πρόκειται για μια σύνθετη εξίσωση και μένει να φανεί πως θα πορευθεί η κυβέρνηση στο θέμα αυτό το επόμενο διάστημα αλλά και πως θα τοποθετηθούν τα κόμματα της αντιπολίτευσης. Με τις αποφάσεις να λαμβάνονται άμεσα, καθώς τα χρονικά περιθώρια έχουν στενέψει και η ώρα της κάλπης φτάνει.