Εκλογές 2023: 33 χρόνια μετά το πρώτο debate - Η αναμέτρηση Παπανδρέου-Μητσοτάκη και οι αντιδράσεις μικρότερων κομμάτων

Το 1990 έγινε το πρώτο debate ανάμεσα σε πολιτικούς αρχηγούς στη χώρα μας, καθώς οι τρεις που διεκδικούσαν μεγάλα ποσοστά, κλήθηκαν σε μία δημόσια αντιπαράθεση για να εκθέσουν τις απόψεις τους.

Ειδικότερα, στις 12 Μαρτίου 1990 διοργανώθηκε η πρωτοποριακή εκδήλωση από το Ινστιτούτο Διεθνών Σχέσεων του Παντείου Πανεπιστημίου και τη συζήτηση συντόνισαν ο διευθυντής του Ινστιτούτου, Δημήτριος Κώνστας, και ο δημοσιογράφος Γιάννης Καψής. Η εκδήλωση μεταδόθηκε από την ΕΤ1, την ΕΤΖ, καθώς και από τα ιδιωτικά κανάλια «Mega Channel» και «Antenna».

Στις 6:30 το απόγευμα, οι Έλληνες πολίτες συντονίστηκαν στους δέκτες τους για να παρακολουθήσουν την πρώτη ζωντανή πολιτική συζήτηση στην ελληνική ιστορία. Ο πρόεδρος της Νέας Δημοκρατίας, Κωνσταντίνος Μητσοτάκης, ο πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ, Ανδρέας Παπανδρέου, και ο πρόεδρος του Συνασπισμού της Αριστεράς και της Προόδου, Χαρίλαος Φλωράκης, κάθισαν στο κέντρο της μεγάλης σκηνής που είχε στηθεί στο αμφιθέατρο του Παντείου Πανεπιστημίου. Ο Κώνστας καθόταν στην αριστερή πλευρά και ο Καψής στη μέση, όπως περιγράφει η ιστοσελίδα mixanitouxronou.gr.

Εκτός από το τηλεοπτικό κοινό, πλήθος σημαντικών πολιτικών προσώπων είχε γεμίσει τις θέσεις του αμφιθεάτρου. Ανάμεσά τους ήταν ο πρωθυπουργός Ξενοφών Ζολώτας, ο πρώην πρωθυπουργός Γιάννης Τζαννετάκης, ο Αμερικανός και ο Σοβιετικός πρέσβης, υπουργοί, διπλωμάτες και βουλευτές.

Η συζήτηση συνεχίστηκε χωρίς παρεκκλίσεις. Οι τρεις κύριοι ομιλητές εξοικειώθηκαν γρήγορα με τη διαδικασία. Οι συντονιστές έθεταν τις ερωτήσεις και εκείνοι με τη σειρά τους απαντούσαν σε αυτές εντός του προκαθορισμένου χρονικού πλαισίου. Ο διάλογος επικεντρώθηκε κυρίως στην πολιτική των Βαλκανίων. Οι πολιτικοί ηγέτες δεν εγκλωβίστηκαν σε εντάσεις και ιδεολογικές συγκρούσεις. Άλλωστε, οι όροι επέτρεπαν μόνο τον σχολιασμό των θέσεων του άλλου και όχι τον άμεσο διάλογο μεταξύ τους. Έτσι, μετά τους δύο προγραμματισμένους γύρους, αυτή η πρώτη άτυπη συζήτηση έληξε ομαλά.

Χαρακτηρίστηκε ως ανεπίσημη τηλεμαχία επειδή δεν έλαβε χώρα σε τηλεοπτικό στούντιο, όπως υπαγορεύουν τα δυτικά πρότυπα. Το πρώτο επίσημο ντιμπέιτ που πληρούσε όλες τις προϋποθέσεις για να του αποδοθεί ο όρος έγινε έξι χρόνια αργότερα.

Το ντιμπέιτ του 1996

Μετά την πρώτη πολιτική τηλεοπτική αναμέτρηση το 1990, το πρώτο επίσημο τηλεοπτικό ντιμπέιτ πραγματοποιήθηκε ενόψει των βουλευτικών εκλογών του 1996. Οι πολιτικοί που συμμετείχαν ήταν μόνο δύο, ο πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ, Κώστας Σημίτης, και ο πρόεδρος της Νέας Δημοκρατίας, Μιλτιάδης Έβερτ. Αυτό δυσαρέστησε τα άλλα κόμματα, με τους ηγέτες τους να διαμαρτύρονται έντονα στο Εθνικό Συμβούλιο Ραδιοτηλεόρασης.

Μάλιστα, ο πρόεδρος της «Πολιτικής Άνοιξης», Αντώνης Σαμαράς, έστειλε επιστολή διαμαρτυρίας, ενώ το Κομμουνιστικό Κόμμα αποφάσισε να μποϊκοτάρει τις εκλογές. Ωστόσο, αυτή η συζήτηση αποτέλεσε προηγούμενο και έγινε τακτικό φαινόμενο κατά τη διάρκεια των προεκλογικών εκστρατειών.