Ελληνοτουρκικά: Το κρίσιμο momentum, οι ελιγμοί Ερντογάν και τα διαδοχικά τετ α τετ Μητσοτάκη

Τα… φώτα στρέφονται σήμερα στο Βίλνιους της Λιθουανίας, όπου ξεκινά η Σύνοδος Κορυφής του ΝΑΤΟ με την Τουρκία να προχωρά τις τελευταίες ημέρες σε ένα ανατολίτικο παζάρι για να αποκομίσει ανταλλάγματα. Τελικά χθες το βράδυ ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν άναψε το πράσινο φως στην ένταξη της Σουηδίας στη βορειοατλαντική συμμαχία, αφού πρώτα είχε φροντίσει να ανοίξει μια σειρά θεμάτων.

Ανατολίτικο παζάρι

Πρόκειται για μία γνωστή τακτική του Τούρκου προέδρου που ανοίγει την βεντάλια των συζητήσεων,, προκειμένου να έχει οφέλη στη διπλωματική σκηνή. Αναλυτές εκτιμούν πως ουσιαστικά ο Τούρκος πρόεδρος με το χθεσινό «ναι» έχει διπλό στόχο να βελτιώσει τις σχέσεις με την Ε.Ε. και να κάνει ένα ουσιαστικό άνοιγμα  στις ΗΠΑ.

Άλλωστε επιθυμεί διακαώς να προχωρήσει η συζήτηση για  τα F16  και μένει να φανεί πως θα πάει η προγραμματισμένη  συνάντηση με τον αμερικανό πρόεδρο Τζο Μπάιντεν.

Να σημειωθεί εδώ πως το κρίσιμο ραντεβού του  πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη και του Τούρκου πρόεδρου Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν θα γίνει αύριο και θα μπορούσε να ανοίξει ένα «παράθυρο» για την επανεκκίνηση των σχέσεων των δύο χωρών. Μετά τους καταστροφικούς σεισμούς η Άγκυρα έχει χαμηλώσει τους τόνους ,  ωστόσο μένει να φανεί αν πράγματι επιθυμεί την αλλαγή σελίδας στις σχέσεις των δύο χωρών.

«Εμείς πιστεύουμε στον διάλογο, πιστεύουμε ότι είναι πάρα πολύ σημαντικό να συνομιλούμε με τη γείτονα χώρα» σημείωσε χθες ο κυβερνητικός εκπρόσωπος Παύλος Μαρινάκης. «Από κει και πέρα είμαστε ξεκάθαροι στις θέσεις μας. Δεν υπάρχει καμία δυνατότητα ή πιθανότητα υποχώρησης» τόνισε και προσέθεσε «πιστεύουμε στην επίλυση της μοναδικής διαφοράς μας, στη βάση του Διεθνούς Δικαίου, που είναι ο καθορισμός ΑΟΖ και υφαλοκρηπίδας».

Οι συναντήσεις Μητσοτάκη

Μπορεί στην επικαιρότητα τις τελευταίες ημέρες να κυριαρχεί η αυριανή συνάντηση του Κυριάκου Μητσοτάκη με τον Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, ωστόσο παράλληλα στη Λιθουανία θα γίνουν μια σειρά από σημαντικές συναντήσεις του Έλληνα πρωθυπουργού με ευρωπαίους ηγέτες.

Ειδικότερα αύριο πριν από την συνάντηση με τον Τούρκο πρόεδρο ο Κυριάκος Μητσοτάκης θα έχει τετ α τετ με τον Πρόεδρο της Γαλλίας Εμανουέλ Μακρόν (ο οποίος συναντάται σήμερα με τον Τούρκο πρόεδρο). Θα ακολουθήσει συνάντηση του πρωθυπουργού με τον καγκελάριο της Γερμανίας Όλαφ Σολτς.

Κυβερνητικές πηγές υπογραμμίζουν πως είναι οι πρώτες συναντήσεις του Κυριάκου Μητσοτάκη με τον Πρόεδρο της Γαλλίας και τον καγκελάριο της Γερμανίας μετά τη μεγάλη νίκη της ΝΔ στις πρόσφατες εκλογές (προηγήθηκαν σύντομοι χαιρετισμοί τους στο τελευταίο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο). Οι ίδιες πηγές προσθέτουν πως οι συναντήσεις αυτές  αποτελούν ευκαιρία για μια συνολική ανταλλαγή απόψεων για θέματα της ευρωπαϊκής και διμερούς ατζέντας.

Ιδιαίτερο ενδιαφέρον έχει και η σημερινή κατ΄ιδίαν συνάντηση του πρωθυπουργού  με τον Πρωθυπουργό της Αλβανίας Έντι Ράμα, καθώς θα είναι η πρώτη συνάντηση τους μετά την σοβαρή κρίση που έχει προκαλέσει στις ελληνοαλβανικές σχέσεις η σύλληψη του Φρέντη Μπελέρη.  Συνάντηση θα έχει ο Κυριάκος Μητσοτάκης και με τον Πρωθυπουργό της Βόρειας Μακεδονίας Ντιμίταρ Κοβάτσεφσκι.

Το «μενού» της Συνόδου

Σήμερα - στην πρώτη συνεδρία των ηγετών με τη συμμετοχή της Σουηδίας - θα συζητηθούν η μακροπρόθεσμη προσαρμογή της αμυντικής και αποτρεπτικής διάταξης, η αναθεώρηση Δέσμευσης Αμυντικών Επενδύσεων, η ενταξιακή προοπτική της Ουκρανίας και το είδος της στήριξης που θα της παρασχεθεί, καθώς και η ενδυνάμωση της αμυντικής βιομηχανίας και η ενίσχυση της ανθεκτικότητας του ΝΑΤΟ.

Αύριο στη δεύτερη συνεδρίαση, θα συμμετάσχει για την πρώτη σύνοδο του Συμβουλίου ΝΑΤΟ-Ουκρανίας ο Πρόεδρος της Ουκρανίας Βολοντιμίρ Ζελένσκι. Θα συμμετάσχουν, ακόμη, οι Πρόεδροι του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου και της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, οι εταίροι Ασίας-Ειρηνικού (Αυστραλία, Ιαπωνία, Νέα Ζηλανδία, Ν. Κορέα) και η Σουηδία (ως προσκεκλημένη).

Στόχοι της Συνόδου είναι μεταξύ άλλων: 

• Η εφαρμογή των αποφάσεων της Μαδρίτης για την προσαρμογή της αποτρεπτικής και αμυντικής διάταξης της Συμμαχίας στο νέο περιβάλλον ασφαλείας που διαμορφώνεται μετά τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία.
• Η αύξηση των πόρων που διατίθενται από τους Συμμάχους για την ενίσχυση των αμυντικών δυνατοτήτων τους.
• Η μορφή που θα λάβει η συνέχιση της βοήθειας και ενίσχυσης της Ουκρανίας.