Restart στις ελληνοτουρκικές σχέσεις: Τι περιλαμβάνει ο οδικός χάρτης που συμφώνησαν Μητσοτάκης -Ερντογάν

Σε ένα οδικό χάρτη - που είναι εστιασμένος σε τρεις βασικούς άξονες - συμφώνησαν χθες ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης και ο πρόεδρος της Τουρκίας Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν. Στη συνάντηση που κράτησε μία ώρα - περισσότερο δηλαδή από το αναμενόμενο - δόθηκε ουσιαστικά ένα σήμα επανεκκίνησης των ελληνοτουρκικών σχέσεων και στόχος είναι να ενεργοποιηθούν το επόμενο διάστημα πολλαπλοί δίαυλοι επικοινωνίας.

Ήδη συμφωνήθηκε η επόμενη συνεδρίαση του Ανωτάτου Συμβουλίου Συνεργασίας Ελλάδας-Τουρκίας να πραγματοποιηθεί το φθινόπωρο στη Θεσσαλονίκη. Παράλληλα όπως σημείωσε ο πρωθυπουργός η διάθεση για μια καλύτερη συνεργασία, έχει ουσιαστικά τρεις άξονες:

- Ο πρώτος είναι ο πολιτικός διάλογος, όπου θα τεθούν τα βαριά γεωπολιτικά ζητήματα. Με την Αθήνα να υπογραμμίζει πως η διαφορά μας με την Τουρκία είναι η οριοθέτηση των θαλασσίων ζωνών, ΑΟΖ και υφαλοκρηπίδας, στο Αιγαίο και στην Ανατολική Μεσόγειο. Ιδιαίτερα σημαντικό είναι πως αυτός ο διάλογος θα γίνει υπό την καθοδήγηση των δύο υπουργών Εξωτερικών, δηλαδή του Γιώργου Γεραπετρίτη και του Χακάν Φιντάν (οι οποίοι είναι εκ των στενότερων συνεργατών του Κυριάκου Μητσοτάκη και του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν αντίστοιχα).

- Ο δεύτερος δίαυλος είναι τα Μέτρα Οικοδόμησης Εμπιστοσύνης, τα οποία μπορούν να αποδώσουν περισσότερους καρπούς χτίζοντας πάνω στο θετικό momentum των τελευταίων μηνών. Χθες μετά την συνάντηση των υπουργών Άμυνας των δύο χωρών ο Νίκος Δένδιας σε ανάρτηση του ανέφερε πως συμφωνήθηκε η επικοινωνία των δύο πλευρών για την διευθέτηση συνάντησης για δραστηριότητες Μέτρων Οικοδόμησης Εμπιστοσύνης. Μάλιστα πηγές του υπουργείου Εθνικής Άμυνας σημείωναν πως οι δυο υπουργοί συμφώνησαν να υπάρχει η δυνατότητας άμεσης μεταξύ τους τηλεφωνικής επικοινωνίας, εφόσον χρειαστεί, ενώ εξετάσθηκε και η δυνατότητα πραγματοποίησης εκατέρωθεν επισκέψεων.

- Ο τρίτος άξονας προσέγγισης αφορά τη λεγόμενη θετική ατζέντα. Αφορά ζητήματα οικονομικής συνεργασίας, ενεργειακής συνεργασίας, συνεργασίας ενδεχομένως σε τομείς όπως η πολιτική προστασία. «Είναι ένας τομέας στον οποίο πιστεύω ότι μπορούμε -και σχετικά γρήγορα- να έχουμε κάποια απτά αποτελέσματα, ώστε αυτά να μπορούν να επισημοποιηθούν, καλώς εχόντων των πραγμάτων, στο Ανώτατο Συμβούλιο Συνεργασίας στη Θεσσαλονίκη» σημείωσε ο Κυριάκος Μητσοτάκης.

O Τούρκος πρόεδρος φαίνεται πως επιχειρεί να επιστρέψει στην οδό του ρεαλισμού, αφήνοντας στην άκρη το αναθεωρητικό του αφήγημα και τις απειλές «θα έρθουμε νύχτα». Και στο Βίλνιους - μετά από το ανατολίτικο παζάρι - φόρεσε το φιλοδυτικό κουστούμι με στόχο να αποκτήσει τα F 16 απο τις ΗΠΑ αλλά και να πετύχει μια επαναπροσέγγιση με τη Ε.Ε.

Το πώς θα κινηθεί βέβαια ο κ. Ερντογάν μετά την Λιθουανία και αν θα μείνει πιστός σε όσα υποσχέθηκε μένει να φανεί. Αυτό που δείχνει να καταλαβαίνει πάντως η τουρκική πλευρά είναι πως η εξομάλυνση των σχέσεων με την Δύση περνά μέσα και από ένα κλίμα ηρεμίας στις ελληνοτουρκικές σχέσεις.

Πώς βλέπουν την επόμενη μέρα στην κυβέρνηση

Μια συγκρατημένη νέα αρχή «βλέπουν» στην κυβέρνηση όσον αφορά στις ελληνοτουρκικές σχέσεις, ενώ αναμένονται βέβαια και οι επόμενες κινήσεις της Άγκυρας. «Δεν σημαίνει ότι λύθηκαν ως δια μαγείας τα σημαντικά προβλήματα που έχουμε με την Τουρκία» υπογράμμισε ο πρωθυπουργός, για να προσθέσει πάντως πως υπάρχει διάθεση και των δύο ηγεσιών «να ξαναπροσεγγίσουμε το πλαίσιο των σχέσεών μας μέσα από μία πιο θετική σκοπιά».

Σύμφωνα με πληροφορίες θεωρείται πιθανόν το επόμενο διάστημα να ακολουθήσουν και άλλες συναντήσεις των δύο ηγετών. Για παράδειγμα, τόσο ο Έλληνας πρωθυπουργός όσο και ο Τούρκος πρόεδρος αναμένεται θα μεταβούν στη Νέα Υόρκη το φθινόπωρο για τη Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ και δεν αποκλείεται να έχουν μια νέα συνάντηση.

Στην Αθήνα βλέπουν θετικά την επαναπροσέγγιση της Τουρκίας με τη Δύση και αναμένουν να δουν αν θα επιμείνει σε ανάλογη στρατηγική ο κ. Ερντογάν. «Εμείς δεν έχουμε στρατηγικό όφελος με μία Τουρκία η οποία να βρίσκεται κάθετα απέναντι στη Δύση, στην Ευρωπαϊκή Ένωση, στις Ηνωμένες Πολιτείες» σημείωσε χαρακτηριστικά ο Κυριάκος Μητσοτάκης. Όπως είπε « το όφελος της Ελλάδος είναι η Τουρκία να παίξει με τους δικούς μας κανόνες. Με τους κανόνες του Διεθνούς Δικαίου, με τους κανόνες των πολυμερών σχημάτων στα οποία συμμετέχει, όπως το ΝΑΤΟ, ή των πολυμερών σχημάτων με τα οποία θέλει να έχει μία πιο στενή σχέση, όπως είναι η Ευρωπαϊκή Ένωση».

Από εκεί και πέρα όσον αφορά στη διαφαινόμενη συμφωνία ΗΠΑ - Τουρκίας για τον εκσυγχρονισμό και την προμήθεια αμερικανικών μαχητικών F - 16, ο πρωθυπουργός τόνισε ότι αυτό αφορά την Ελλάδα μόνο έμμεσα και είπε ότι μένει να φανεί πως αυτό θα αποτυπωθεί ως αίτημα της αμερικανικής κυβέρνησης προς το Κογκρέσο . Για να προσθέσει πως «έχει γίνει κατανοητό πάντως ότι οι εξοπλισμοί στο πλαίσιο του ΝΑΤΟ δεν πρέπει να χρησιμοποιούνται σε βάρος άλλου κράτους - μέλους».