Πολιτική|09.12.2023 12:10

Ο τουρκικός απόηχος από την επίσκεψη Ερντογάν: Η «κρυφή» ατζέντα και η πρόταση - έκπληξη προς στην Ελλάδα

Μαρία Ζαχαράκη

Μια πρόταση-έκπληξη στην Ελλάδα έκανε ο πρόεδρος της Τουρκίας Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν:  Η Άγκυρα να την προμηθεύει τόσο με πυρηνική ενέργειά από ένα μελλοντικό εργοστάσιο στη Σινώπη της Μαύρης Θάλασσας, όσο και με φυσικό αερίο από τη Θράκη. Και βέβαια έβαλε πάλι στο τραπέζι τους πόρους της ανατολικής Μεσογείου στην πρώτη σύνοδο κορυφής στην Αθήνα μετά την κρίση στην ανατολική Μεσόγειο το ‘20.

Ο Τούρκος πρόεδρος επανέλαβε ότι η ενέργεια μπορεί να μας ενώσει, κάνοντας λόγο και πάλι για συνεργασία και μοιρασιά, αλλά όλα αυτά είναι έπεα πτερόεντα φυσικά... Απαιτείται πρώτα η Τουρκία να αναγνωρίσει την Κύπρο, να παραιτηθεί από το δόγμα της Γαλάζιας Πατρίδας κι έπειτα ανοίγει ο δρόμος για καθορισμό ΑΟΖ μεταξύ όλων των χωρών.

Σε αναζήτηση φόρμουλας συνεννόησης με τη Δύση

Πάντως, με την πρόταση αυτή προς την Ελλάδα ο Ερντογάν φαίνεται να αναζητεί  κάποια φόρμουλα συνεννόησης με τη Δύση μέσω της ενέργειας. Όπως επίσης και μέσω της επίσκεψης στην Αθήνα να αναζητεί κάποιο κανάλι επικοινωνίας με τις ΗΠΑ για να πάρει τα F-16. Δεν έκανε τυχαία νύξη σήμερα στο Κογκρέσο, που γνωρίζει ότι κοιτάζει πρωτίστως τη συμπεριφορά του Ερντογάν προς την Ελλάδα, λέγοντας μόλις λίγες ώρες μετά τη συνάντηση με τον Μητσοτάκη, ότι πρέπει να προχωρήσει τώρα η διαδικασία με τα μαχητικά, γιατί έγινα το «καλό παιδί» με τη σύμμαχό σας.

Το μεγάλο βήμα που έκανε ο Τούρκος πρόεδρος με την Αθήνα, ναι μεν είναι μια καλή νέα αρχή, αλλά όχι αρκετό για τη Δύση, που δεν τον εμπιστεύεται. Απέφυγε τη λαϊκίστικη ρητορική, αλλά σαν dejavu το έργο της εξομάλυνσης Ελλάδας-Τουρκίας το έχουμε ξαναδεί, ενώ πρόκειται για την 3η Διακήρυξη Φιλίας, που υπογράφεται μεταξύ των δύο χωρών εδώ και 100 χρόνια.

Ο απόηχος στην Τουρκία

Ο τουρκικός Τύπος αποτύπωσε γενικά θετικά την επίσκεψη του Προέδρου Ταγίπ Ερντογάν στην Ελλάδα και τη συνάντησή του με τον Έλληνα πρωθυπουργό Μητσοτάκη. Μία ημέρα μετά κατέλαβε ολοκληρωτικά τα πρωτοσέλιδα του τουρκικού Τύπου. Η έμφαση των τίτλων επέλεξε αναφορές στο Αιγαίο ως «θάλασσα ειρήνης».

Οι εφημερίδες τόνισαν ότι οι δύο ηγέτες αναζητούν κοινό έδαφος για τη βελτίωση των σχέσεων, αποφάσισαν να συνεργαστούν και διατήρησαν ανοιχτούς τους διαύλους διαλόγου για την εξεύρεση λύσεων στα περιφερειακά προβλήματα.
Εν ολίγοις, ότι η συνάντηση θα οδηγήσει στο άνοιγμα μιας νέας σελίδας μεταξύ Τουρκίας και Ελλάδας.

Πώς σχολίασαν οι αναλυτές στην Τουρκία την επίσκεψη Ερντογάν 

Γιαλίμ Εράλπ – πρώην πρέσβης: «Ο Ερντογάν πήγε μέρα μεσημέρι»

Ένας εντελώς διαφορετικός Ερντογάν. Στην Αθήνα, φαινόταν σαν να έτρεχε μέλι από το στόμα του. Αποκαλεί τον Έλληνα πρωθυπουργό, τον οποίο είχε πει ότι δεν υπάρχει για εκείνον, "αδελφό μου", ενώ ο Μητσοτάκης τον αποκαλεί "αγαπητέ Ταγίπ". Οι Έλληνες θα πρέπει να έπαθαν έμφραγμα! Παρά τις υπάρχουσες διαφωνίες, ξεκινά μια σημαντική περίοδος.Ωστόσο, αυτό το μεγάλο "βήμα" που έγινε στην Αθήνα στο όνομα της καλής γειτονίας δεν είναι δυστυχώς αρκετό αν δεν ακολουθηθεί από βήματα στον τομέα των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και της δημοκρατίας. Κατά τη γνώμη μου, η Ελλάδα είναι ο σημαντικότερος γείτονάς μας παρά τα προβλήματά της και κατά κάποιο τρόπο είναι ο "ομοϊδεάτης γείτονάς" μας».

Ερντί Οζτούρκ – Αναπληρωτής Καθηγητής στο Τμήμα Πολιτικής Επιστήμης και Διεθνών Σχέσεων στο London Metropolitan University

«Στο ταξίδι του στην Αθήνα, ο πρόεδρος Ερντογάν ακολούθησε μια πολιτική που απέφευγε τη λαϊκίστικη ρητορική και ήταν άνετη και, κατά τη γνώμη μου, επωφελής για την Τουρκία. Νομίζω ότι αυτή η στάση χαροποίησε ιδιαίτερα τους αρμόδιους θεσμούς, ιδιαίτερα το Υπουργείο Εξωτερικών».

Μπουρχανετίν Ντουράν – επικεφαλής Φιλοκυβερνητικής δεξαμενής σκέψης SETA

«Θα είναι θετικό για τον Μητσοτάκη να έρθει στην Άγκυρα σε λίγους μήνες για να κρατήσει ζωντανή αυτή την ατμόσφαιρα και να υλοποιήσει τις συμφωνίες που έχουν υπογραφεί σε πολλούς τομείς από τον τουρισμό μέχρι την εκπαίδευση και να οικοδομήσει εμπιστοσύνη μεταξύ των δύο χωρών».

Εσρά Οζσουέρ – Καθηγήτρια στο Πανεπιστήμιο της Κωνσταντινούπολης

«Η χθεσινή συνάντηση μπορεί να θεωρηθεί ως ιστορικό deja vu.Η σύνοδος κορυφής στην Αθήνα είναι το πρώτο φιλικό βήμα που έγινε μετά την κρίση στην Ανατολική Μεσόγειο, η οποία παραλίγο να (επανα)φέρει τις δύο χώρες στο χείλος του γκρεμού.

Ένα από τα θέματα της συνάντησης είναι οι μειονότητες των δύο χωρών. Κάθε βήμα που γίνεται για τη βελτίωση του καθεστώτος των τουρκικών και ελληνικών μειονοτήτων θα συμβάλει άμεσα στις σχέσεις μεταξύ Τουρκίας και Ελλάδας.Η «Διακήρυξη της Αθήνας», που υπογράφηκε στην Αθήνα στις 7 Δεκεμβρίου 2023, είναι η τρίτη διακήρυξη εδώ και 100 χρόνια.

Σε αυτό το σημείο, η συνάντηση Ερντογάν – Μητσοτάκη θα έχει θετικό αντίκτυπο στις σχέσεις των δύο χωρών, όπως και οι συμφωνίες φιλίας που υπογράφηκαν μετά τη συνάντηση Ατατούρκ – Βενιζέλου το 1930 και τη συνάντηση Τσαλδάρη – Ινονού το 1933.

Κατά τη γνώμη μου, αυτό το τελευταίο βήμα στις τουρκο-ελληνικές σχέσεις θα είναι ένας κινητήριος παράγοντας που δεν μπορεί να αγνοηθεί για να γίνουν σταθερά βήματα στο μέλλον».

Ρετζέπ Ταγίπ ΕρντογάνΤουρκίαελληνοτουρκικάειδήσεις τώραελληνοτουρκικές σχέσεις