Το παρασκήνιο των κρίσιμων αποφάσεων στις Βρυξέλλες: Τι ζητά η Αθήνα και σε ποια θέματα βγήκε λευκός καπνός

Ώρα αποφάσεων στις Βρυξέλλες για μια σειρά ζητημάτων αιχμής ενώ έντονες είναι οι διεργασίες για να επιτευχθούν οι αναγκαίοι συμβιβασμοί και να βγει λευκός καπνός σε όσο το δυνατόν περισσότερα θέματα. Χθες η είδηση ήταν πως «ξεκλείδωσε» η ενταξιακή διαδικασία για την Ουκρανία και την Μολδαβία μετά από ένα μαραθώνιο διαβουλεύσεων και την .. απουσία του Ούγγρου πρωθυπουργού (που τελικά δεν άσκησε βέτο) από την αίθουσα την κρίσιμη ώρα.

Την ίδια στιγμή θέματα πρώτης γραμμής που σχετίζονται με την αναθεώρηση του Πολυετούς Δημοσιονομικού Πλαισίου περιλαμβάνονται στο σημερινό «μενού» των Ευρωπαίων ηγετών. Πρόκειται για μια δύσκολη συζήτηση καθώς υπάρχουν διαφορετικές απόψεις στο εσωτερικό της Ε.Ε. και αναζητείται μια συμβιβαστική λύση.

Τι ζητά η Αθήνα

Η Αθήνα εστιάζει ιδιαίτερα στην ανάγκη να υπάρξουν περισσότερα κονδύλια για το μεταναστευτικό αλλά και για την αντιμετώπιση των επιπτώσεων της κλιματικής κρίσης κάτι που υπογράμμισε ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης, προσερχόμενος χθες στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο. Να σημειωθεί εδώ πως η ελληνική πλευρά επιδιώκει να υπάρξει μια συμφωνία «πακέτο» και η αναθεώρηση του Πολυετούς Δημοσιονομικού Πλαισίου να εγκριθεί παράλληλα με την χρηματοδοτική βοήθεια προς την Ουκρανία.

Αυτό που υπογραμμίζει από τις Βρυξέλλες ο πρωθυπουργός είναι πως για την Ελλάδα, ως χώρα πρώτης γραμμής και εξωτερικό σύνορο της ΕΕ, οι πόροι για τη μετανάστευση αποτελούν προτεραιότητα και τα ποσά που έχουν προστεθεί είναι το ελάχιστο που μπορεί να αποδεχθεί. Παράλληλα προσερχόμενος χθες στη Σύνοδο ο Κυριάκος Μητσοτάκης σημείωσε πως «είναι επίσης πολύ σημαντικό να προσθέσουμε περαιτέρω πόρους για την αντιμετώπιση των επιπτώσεων της κλιματικής κρίσης».

Η Αθήνα εκτιμά πως είναι ισορροπημένη η νέα πρόταση που είναι στο τραπέζι, παρότι έχει μειωθεί το γενικότερο επίπεδο φιλοδοξίας. Αυτό που συζητείται είναι να δοθούν επιπλέον 2 δισεκατομμύρια «φρέσκο» χρήμα για το μεταναστευτικό και 1,5 δισεκατομμύριο για τις φυσικές καταστροφές.

Να σημειωθεί εδώ πως στο εσωτερικό της Ε.Ε. υπάρχουν διαφορετικές απόψεις για την αναθεώρηση του Πολυετούς Δημοσιονομικού Πλαισίου (2021-2027) και αναζητείται η χρυσή τομή. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή στην πρόταση που είχε καταθέσει το καλοκαίρι ζητούσε αύξηση των συνολικών κονδυλίων κατά 66 δισεκατομμύρια, τα οποία όμως στην τελευταία συμβιβαστική πρόταση που κατέθεσε ο Σαρλ Μισέλ μειώνονται στα 22,5 δισεκατομμύρια.

Το ποσό αυτό θεωρείται μικρό για τις χώρες του Νότου αλλά υψηλό για κάποιες από τις χώρες του Βορρά και συνεχίζονται οι συζητήσεις για το τελικό πακέτο. Δεδομένο είναι πάντως πως στην οικονομική συζήτηση που έχει ανοίξει τα κράτη μέλη της Ε.Ε. έχουν και διαφορετικές προτεραιότητες και για παράδειγμα για την Ελλάδα είναι κρίσιμο να μην λαμβάνονται υπόψη οι αμυντικές δαπάνες στη διαδικασία του υπερβολικού ελλείμματος.

Πώς επετεύχθη χθες συμφωνία

Να ξεκινήσει ενταξιακές διαπραγματεύσεις με την Ουκρανία και τη Μολδαβία αποφάσισε χθες το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο. Επίσης αποφάσισε να χορηγήσει καθεστώς υποψήφιας χώρας στη Γεωργία, καθώς και η ΕΕ να ξεκινήσει διαπραγματεύσεις με τη Βοσνία-Ερζεγοβίνη μόλις επιτευχθεί ο απαραίτητος βαθμός συμμόρφωσης με τα κριτήρια ένταξης.

Σημειώνεται πως όλο το προηγούμενο διάστημα οι 26 ηγέτες της Ε.Ε. είχαν δηλώσει ότι επιθυμούν να προχωρήσει η υποψηφιότητα της Ουκρανίας. Ωστόσο, ο Ούγγρος πρωθυπουργός Βίκτορ Όρμπαν μέχρι και την τελευταία στιγμή απειλούσε να μπλοκάρει την απόφαση καθώς και ένα κρίσιμο πακέτο βοήθειας ύψους 50 δισεκατομμυρίων.

Τελικά ο Β. Ορμπαν δεν άσκησε βέτο αλλά επέλεξε να …απουσιάζει από την αίθουσα την κρίσιμη ώρα που ήταν σε εξέλιξη η ψηφοφορία για τις ενταξιακές διαπραγματεύσεις. Αργότερα σε βίντεο που ανάρτησε στη σελίδα του στο Facebook ανέφερε πως «η Ουγγαρία δεν θέλει να φέρει μέρος της ευθύνης» για αυτήν την «παράλογη» απόφαση των υπόλοιπων 26 χωρών και για αυτόν τον λόγο όπως είπε απείχε .

Να σημειωθεί πάντως εδώ πως μια ημέρα πριν από την χθεσινή Σύνοδο η Ευρωπαϊκή Επιτροπή είχε δώσει το πράσινο φως για την αποδέσμευση 10,2 δισεκατομμυρίων ευρώ από το Ταμείο Συνοχής που προορίζονται για την Ουγγαρία. Πριν από ένα χρόνο είχαν «παγώσει» ευρωπαϊκά κονδύλια σχεδόν 21 δισεκατομμύρια προς την Ουγγαρία λόγω παραβιάσεων του κράτους δικαίου.

Τώρα όμως η Επιτροπή αναφέρει ότι οι μεταρρυθμίσεις που έγιναν για την βελτίωση της ανεξαρτησίας του δικαστικού συστήματος είναι επαρκείς και ως εκ τούτου η Ουγγαρία μπορεί να αρχίσει να διεκδικεί επιστροφές έως και 10,2 δισεκατομμυρίων ευρώ.