Νάσος Ηλιόπουλος: Θεσμικός ρατσισμός η άρνηση επιβίβασης των ΑμεΑ σε ΜΜΜ

Με μία ανάρτησή του στα social media ο Νάσος Ηλιόπουλος αντέδρασε στην απόφαση του Υπουργείου Μεταφορών να επιτρέπεται η άρνηση επιβίβασης ΑμεΑ στα μέσα μαζικής μεταφοράς.

Ο βουλευτής της Νέας Αριστεράς κάνει λόγο για «θεσμικό ρατσισμό», χαρακτηρίζει την απόφαση «απαράδεκτη» και σημειώνει ότι, «οφείλει άμεσα να αλλάξει».

Η ανάρτηση Ηλιόπουλου

Άρνηση επιβίβασης σημαίνει θεσμικός ρατσισμός. Το 2023 αντί να συζητάμε για την καθολική πρόσβαση στα ΜΜΜ, μιλάμε ανοιχτά για πολιτικές αποκλεισμού συμπολιτών μας με αναπηρία. Απαράδεκτη απόφαση που οφείλει άμεσα να αλλάξει.

Τι ορίζει ο νέος κανονισμός

Σημαντικά αυξημένα είναι τα πρόστιμα και οι αποζημιώσεις που ορίζει ο νέος Κανονισμός για τα Δικαιώματα Επιβατών στα οδικά μέσα δημόσιας μεταφοράς (λεωφορεία, τρόλεϊ) και στα μέσα σταθερής τροχιάς (Μετρό, Τραμ), σύμφωνα με την απόφαση που υπέγραψε η υφυπουργός Μεταφορών, Χριστίνα Αλεξοπούλου και δημοσιεύτηκε την Τρίτη στην Εφημερίδα της Κυβέρνησης.

Ωστόσο, ο δρόμος που έχει να διανύσει η χώρα μας προκειμένου να φτάσει σε υποδομές (οχήματα, στάσεις, κλπ) τα επίπεδα άλλων χωρών ως προς την ανεμπόδιστη κίνηση του συνόλου των πολιτών είναι ακόμα μακρύς, όπως άλλωστε καταδεικνύει και μια απλή μετακίνηση με τα Μέσα Μαζικής Μεταφοράς.

Αυστηρά πρόστιμα για την ανεμπόδιστη μετακίνηση των ΑμεΑ

Έτσι, μπορεί ο νέος κανονισμός που τροποποιεί τον παλαιότερο του 2015 να πολλαπλασιάζει τα πρόστιμα, ωστόσο 8 χρόνια μετά το πρώτο κείμενο, το οποίο αλλάζει, διατηρείται και στον νέο κανονισμό ακέραια η αναφορά για τις περιπτώσεις που οι μεταφορείς μπορούν να αρνηθούν την έκδοση εισιτήριου ή την επιβίβαση ΑμεΑ εξαιτίας ελλιπών ή προβληματικών υποδομών.

Συγκεκριμένα, ενώ αναφέρεται ρητά ότι κάθε πολίτης, και ιδιαίτερα τα άτομα με αναπηρία ή άτομα με μειωμένη κινητικότητα, δικαιούνται να επιβιβαστούν και να κάνουν χρήση, χωρίς καμία άμεση ή έμμεση διάκριση, των δημόσιων οδικών μέσων μεταφοράς (Λεωφορεία, Τρόλεϊ) και μέσων σταθερής τροχιάς (Μετρό και Τραμ), συμπληρώνονται τα εξής: «Κατ’ εξαίρεση- και προκειμένου οι μεταφορείς να συμμορφωθούν προς τις ισχύουσες απαιτήσεις ασφαλείας που ορίζει το διεθνές, ενωσιακό ή εθνικό δίκαιο και τις απαιτήσεις υγείας και ασφαλείας που ορίζουν οι αρμόδιες αρχές ή στις περιπτώσεις όπου ο σχεδιασμός του οχήματος ή η υποδομή, συμπεριλαμβανομένων των στάσεων λεωφορείων και των τερματικών σταθμών ή χώρων αφετηρίας, καθιστά αδύνατη την επιβίβαση, αποβίβαση ή μεταφορά του ατόμου με αναπηρία ή με μειωμένη κινητικότητα κατά τρόπο ασφαλή και λειτουργικά εφικτό- επιτρέπεται να αρνούνται να δεχθούν κράτηση, να εκδώσουν ή να παράσχουν κατ’ άλλο τρόπο εισιτήριο σε, ή να επιβιβάσουν άτομα λόγω αναπηρίας ή μειωμένης κινητικότητας».

Το νέο πλαίσιο, πάντως, είναι αυστηρότερο αναφορικά με τα πρόστιμα, καθώς ορίζει μεταξύ άλλων ότι:

• Για την άρνηση επιβίβασης, κράτησης, έκδοσης, παροχής εισιτηρίου σε ΑμεΑ η αποζημίωση αυξάνεται από τα 30€ στα 200€.
• Για τη μη έγκαιρη και εκτός προθεσμιών απάντηση σε αναφορά – καταγγελία πολίτη για παραβίαση δικαιωμάτων η αποζημίωση αυξάνεται από 30€ σε 100€.
• Το διοικητικό πρόστιμο σε περίπτωση μη καταβολής αποζημίωσης για απώλεια – φθορές σε αναπηρικό αμαξίδιο ή άλλα βοηθήματα αυξάνεται από 2.000€ σε 2.500€.

Γενικότερα στους μεταφορείς που παραβαίνουν τις διατάξεις του Κανονισμού Δικαιωμάτων επιβάλλονται διοικητικά πρόστιμα το ύψος των οποίων κυμαίνεται από 150 έως 3.000 ευρώ και εισπράττονται υπέρ Δημοσίου, σύμφωνα με τις διατάξεις περί εισπράξεως δημοσίων εσόδων.

Στον νέο κανονισμό αναφέρεται επίσης ρητά η θέσπιση υποχρέωσης των επιβατών για μη άσκοπη, μη κακή χρήση και μη πρόκληση φθορών στον εξοπλισμό του αυτόματου συστήματος συλλογής κομίστρου και σεβασμού των κανόνων ορθής διέλευσης από της πύλες εισόδου – εξόδου των σταθμών των μέσων σταθερής τροχιάς.

Παράλληλα προβλέπεται για πρώτη φορά η δυνατότητα μεταφοράς ηλεκτρικού πατινιού (e-scooter) και θεσπίζεται μέγιστος αριθμός βρεφικών, παιδικών καροτσιών, ποδηλάτων, ηλεκτροκίνητων πατινιών (e-scooters) και καροτσιών λαϊκής στα λεωφορεία.

Επιπλέον ορίζεται η διαδικασία αντικατάστασης της ATH.ENA Card σε περίπτωση απώλειας, κλοπής ή δυσλειτουργίας της προσωποποιημένης κάρτας. Συγκεκριμένα προβλέπεται η δυνατότητα αντικατάστασης και μεταφοράς του υπολοίπου της κάρτας, σε οποιοδήποτε εκδοτήριο του συστήματος ΟΑΣΑ, με τη χρήση του προσωπικού κωδικού ασφαλείας (pin) που απαιτείται για την αρχική έκδοση της κάρτας.

Τα υπόλοιπα προϊόντα κομίστρου, όπως υπόλοιπος χρόνος, χρηματική αξία, που υπάρχουν αποθηκευμένα στην παλιά κάρτα, μεταφέρονται στην νέα σύμφωνα με συγκεκριμένους κανόνες.

Στην ανώνυμη ηλεκτρονική κάρτα του ΟΑΣΑ και στο ηλεκτρονικό εισιτήριο, δεν αποθηκεύονται τα προσωπικά στοιχεία του κατόχου και σε περίπτωση απώλειας ή κλοπής, δεν αντικαθίσταται.

Τι προβλέπεται για τις μετακινήσεις με βρεφικά καρότσια

Για την ασφαλή μετακίνηση των παιδιών με τη χρήση βρεφικού/παιδικού καροτσιού στην περίπτωση των αστικών τακτικών γραμμών με οδικά μέσα (Λεωφορεία), συνίσταται ο συνοδός να χρησιμοποιεί τις μεσαίες θύρες για την επιβίβαση και την αποβίβαση. Εάν το καρότσι δεν μπορεί να μεταφερθεί διπλωμένο, ορίζεται μέγιστος αριθμός ενός ανοικτού παιδικού καροτσιού ανά όχημα ή δύο για αρθρωτά λεωφορεία και τρόλεϊ και μόνον εφόσον ο οδηγός κρίνει ότι η πληρότητα του οχήματος το επιτρέπει.

Μετακίνηση με ζώα

Η μεταφορά μικρών ζώων συντροφιάς με οδικά μέσα και μέσα σταθερής τροχιάς (Μετρό, Τραμ) επιτρέπεται, με ευθύνη του επιβάτη και κατά την κρίση του οδηγού ανάλογα με τις συνθήκες πληρότητας του οχήματος/ συρμού και την ασφάλεια των επιβατών (με εξαίρεση τους σκύλους βοηθείας), εφόσον:

• Είναι τοποθετημένα σε ασφαλές κλουβί μεταφοράς, κλειστού τύπου διαστάσεων έως 70εκ. x 40εκ. x 50εκ. για την περίπτωση των τακτικών αστικών γραμμών ή σε ασφαλές κλουβί μεταφοράς, κλειστού τύπου διαστάσεων έως 50εκ. x 40εκ. x 35εκ. για την περίπτωση των υπεραστικών τακτικών καθώς και των έκτακτων γραμμών και συνοδεύονται από τον ιδιοκτήτη ή κάτοχό τους.
• Ο ιδιοκτήτης ή κάτοχος του ζώου φέρει το ατομικό βιβλιάριο υγείας- διαβατήριο του ζώου και βρίσκεται κοντά του μεριμνώντας για τη μη πρόκληση τραυματισμού ή όχλησης άλλων επιβατών.
• Τα τοποθετούν στους ελεύθερους χώρους των οχημάτων/συρμών, εκτός των διαδρόμων, των σημείων εισόδου- εξόδου των επιβατών και επικύρωσης των εισιτηρίων.
• Στην περίπτωση τακτικών υπεραστικών ή διεθνών, γραμμών καθώς και έκτακτων γραμμών, μεταφέρονται υποχρεωτικά εντός του χώρου των επιβατών και πάντως σε καμία απολύτως περίπτωση στο χώρο αποσκευών.

Ειδικά για τους σκύλους βοηθείας ή όσους βρίσκονται στη διαδικασία εκπαίδευσης γι΄αυτό το σκοπό, ορίζεται ότι μεταφέρονται χωρίς κλουβί μεταφοράς και χωρίς φίμωτρο, εφόσον φέρουν λουρί χειρισμού, ανεξάρτητα από το μέγεθός τους. Ο χρήστης ή εκπαιδευτής, κατά περίπτωση, του σκύλου βοηθείας μεριμνά για τη διατήρηση της καθαριότητας του οχήματος/συρμού και για την ανεμπόδιστη διέλευση και κίνηση των υπόλοιπων επιβατών εντός του οχήματος/συρμού.

Μεταφορά ποδηλάτου

Στις τακτικές αστικές γραμμές με οδικά μέσα και μέσα σταθερής τροχιάς (Μετρό, Τραμ) επιτρέπεται, με ευθύνη του επιβάτη και κατά την κρίση του οδηγού ανάλογα με τις συνθήκες πληρότητας του οχήματος/συρμού και την ασφάλεια των επιβατών, η μεταφορά ποδηλάτων, ως εξής:

• Στα λεωφορεία επιτρέπεται, αποκλειστικά, η μεταφορά αναδιπλούμενων (σπαστών) ποδηλάτων μεγέθους έως 20’’ εντός ειδικής αποθηκευτικής τσάντας μεταφοράς/χειραποσκευής (μέγιστων διαστάσεων 33 x 66 x 80εκατ., με ιμάντες ασφάλισης) από όπου δεν εξέχουν μηχανικά μέρη τους.
• Στο Μετρό και το Τραμ επιτρέπεται η μεταφορά και συμβατικών ποδηλάτων, έως δύο ανά συρμό. Οι ποδηλατιστές, κατά τη μετακίνησή τους στις αποβάθρες και γενικότερα σε όλους τους χώρους των σταθμών, κυκλοφορούν πεζοί, δεν χρησιμοποιούν τις κυλιόμενες σκάλες, αλλά μπορούν να κάνουν χρήση των ανελκυστήρων. Η είσοδος στο συρμό γίνεται από την τελευταία θύρα. Εάν οι συνθήκες μεταφοράς εντός του οχήματος/ συρμού δεν το επιτρέπουν, ο οδηγός μπορεί να αρνηθεί την επιβίβαση ενός επιβάτη με ποδήλατο.
• Κατά τις ημέρες και ώρες διεξαγωγής αθλητικών και άλλων εκδηλώσεων που λαμβάνουν χώρα πλησίον των γραμμών του Μετρό, του Ηλεκτρικού Σιδηρόδρομου και του Τραμ δεν επιτρέπεται η μεταφορά ποδηλάτων λόγω της μεγάλης επιβατικής κίνησης στους συρμούς και τις αποβάθρες.

Μεταφορά ηλεκτρικού πατινιού (E-SCOOTER)

Στις τακτικές αστικές γραμμές με οδικά μέσα και μέσα σταθερής τροχιάς επιτρέπεται, με ευθύνη του επιβάτη, η μεταφορά Ελαφρού Προσωπικού Ηλεκτρικού Οχήματος (Ε.Π.Η.Ο.) πατινιού (e- scooter), ως εξής:

• Στα λεωφορεία επιτρέπεται η μεταφορά αποκλειστικά αναδιπλούμενων (σπαστών) πατινιών εντός ειδικής αποθηκευτικής τσάντας μεταφοράς/χειραποσκευής (μέγιστων διαστάσεων 110x50x20εκατ., με ιμάντες ασφάλισης από όπου δεν εξέχουν μηχανικά μέρη τους.
• Στο Μετρό και το Τραμ επιτρέπεται η μεταφορά αναδιπλούμενων (σπαστών) πατινιών έως δύο ανά συρμό. Οι χρήστες των εν λόγω πατινιών, κατά τη μετακίνησή τους στις αποβάθρες και γενικότερα σε όλους τους χώρους των σταθμών, κυκλοφορούν πεζοί, δεν χρησιμοποιούν τις κυλιόμενες κλίμακες των σταθμών, μπορούν ωστόσο να κάνουν χρήση των ανελκυστήρων. Η είσοδος αυτών στο συρμό γίνεται από την τελευταία θύρα.
• Εάν οι συνθήκες μεταφοράς εντός του οχήματος/ συρμού δεν το επιτρέπουν, ο οδηγός μπορεί να αρνηθεί την επιβίβαση ενός επιβάτη με πατίνι., ενώ τις ημέρες και ώρες διεξαγωγής αθλητικών και άλλων εκδηλώσεων που λαμβάνουν χώρα πλησίον των γραμμών του Μετρό και του Τραμ δεν επιτρέπεται η μεταφορά πατινιών λόγω της μεγάλης επιβατικής κίνησης στους συρμούς και τις αποβάθρες. 

Σε ό,τι αφορά τα καρότσια της λαικής, στα λεωφορεία, ο μέγιστος επιτρεπόμενος αριθμός μεταφερόμενων «καροτσιών λαϊκής» είναι δύο για τα κανονικά και αρθρωτά λεωφορεία και τα τρόλεϊ και ένα για τα MIDI λεωφορεία.