Αγρότες: Εν αναμονή των αποφάσεων τους η κυβέρνηση - Οι επόμενες κινήσεις

Στα μπλόκα θα ληφθούν οι αποφάσεις για το μέλλον των αγροτικών κινητοποιήσεων, μετά τις δεσμεύσεις του πρωθυπουργού για φθηνότερο ρεύμα σε όλους και προκαταβολή μέρους της επιστροφής του Ειδικού Φόρου Κατανάλωσης στο αγροτικό πετρέλαιο. Οι παραπάνω εξαγγελίες πάντως φαίνεται πως δεν ικανοποίησαν τους αγρότες που αναμένεται να συνεχίσουν τις κινητοποιήσεις τους.

Η θέση της κυβέρνησης

Σύμφωνα με το ρεπορτάζ της Σοφίας Φασουλάκη στο κεντρικό δελτίο ειδήσεων του OPEN, στην κυβέρνηση υποστηρίζουν ότι έγινε ένας πολύ ικανοποιητικός και ουσιαστικός διάλογος και πως ακούστηκαν όλες οι απόψεις των αγροτών.

Επιπλέον, το Μαξίμου τονίζει ότι δόθηκαν κάποιες παρεμβάσεις οι οποίες είναι δίκαιες, ωστόσο διαμηνύθηκε ότι τα δημοσιονομικά περιθώρια είναι συγκεκριμένα και δεν υπάρχουν σχέδια για περισσότερες παρεμβάσεις. Παράλληλα αφέθηκε ανοιχτό το ζήτημα του ποσού της επιστροφής του ειδικού φόρου κατανάλωσης από το 2025 και μετά.

Τι θα γίνει εάν κλιμακωθούν οι κινητοποιήσεις

Σε περίπτωση που οι αγρότες συνεχίσουν ή κλιμακώσουν τις κινητοποιήσεις τους, η κυβέρνηση πιστεύει πως έχει μπει ένα λιθαράκι εκτόνωσης και πως οι αγρότες θα κατανοήσουν τα μέτρα και το όφελος που θα έχουν με αποτέλεσμα να μην φτάσουν με τα τρακτέρ στην Αθήνα και τον αποκλεισμό των εθνικών οδών.

Σημειώνεται ότι από νωρίς οι αγρότες από τα μπλόκα παρακολουθούσαν τις εξελίξεις στην Αθήνα, δηλώνοντας έτοιμοι να συνεχίσουν τις κινητοποιήσεις αφού πρώτα ενημερωθούν από τους εκπροσώπους τους.

Τα μέτρα που ανακοίνωσε o πρωθυπουργός

Ο Κυριάκος Μητσοτάκης ανακοίνωσε ότι οι αγρότες θα πάρουν προκαταβολή της επιστροφής του Ειδικού φόρου Κατανάλωσης στο πετρέλαιο ύψους 40 εκατομμυρίων ευρώ, στα τέλη Μαρτίου, από το σύνολο των 82 εκατομμυρίων αλλά και φθηνότερο ρεύμα για την επόμενη δεκαετία, με έναρξη την 1η Απριλίου. Όπως είπε ο πρωθυπουργός η κυβέρνηση είναι διατεθειμένη να ανοίξει ένας διάλογος για δικαιότερο τρόπο επιστροφής του Ειδικού Φόρου κατανάλωσης από το 2025 και μετά.

Για τα δύο πρώτα χρόνια οι αγρότες που δεν έχουν ληξιπρόθεσμες οφειλές στους παρόχους ρεύματος και ανήκουν σε συνεργατικά σχήματα ή ασκούν συμβολαιακή γεωργία θα πληρώνουν 9,3 λεπτά την κιλοβατώρα. Οι υπόλοιποι που δεν χρωστούν θα πληρώνουν 9,8 λεπτά. Όσοι αγρότες έχουν ληξιπρόθεσμες οφειλές και ανήκουν σε συνεργατικά σχήματα θα πληρώνουν 10,5 λεπτά την κιλοβατώρα και οι υπόλοιποι 11 λεπτά. Τα υπόλοιπα 8 χρόνια θα πληρώνουν ενιαία τιμή για το ένα τρίτο της κατανάλωσης στα 9 λεπτά την κιλοβατώρα.

Στα μέτρα που ανακοίνωσε η κυβέρνηση περιλαμβάνεται η άμεση ενεργοποίηση του μέτρου 5.2 για την πλήρη αναπλήρωση του ζωικού κεφαλαίου των κτηνοτρόφων που επλήγησαν από τις κακοκαιρίες Daniel και Elias, αλλά και η εντατικοποίηση των ελέγχων στην αγορά για ελληνοποιήσεις προϊόντων.

Χρήσιμες ερωταπαντήσεις για τα μέτρα μείωσης κόστους

Με 13 ερωτήσεις και απαντήσεις το υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας επιχειρεί να εξηγήσει όλες του τις λεπτομέρειες του κυβερνητικού σχεδίου για τη μείωση του κόστους στο αγροτικό ρεύμα.

Οι 13 ερωταπαντήσεις για το αγροτικό ρεύμα

1. Ποιους αφορά το πρόγραμμα και πώς θα εφαρμοστεί;

Στο πρόγραμμα χαμηλών τιμών για το αγροτικό ρεύμα με τη μορφή διμερών μακροχρόνιων συμβάσεων δύνανται να συμμετέχουν όλοι οι κάτοχοι συνδέσεων αγροτικού ρεύματος.

Για τα πρώτα 2 έτη με έναρξη τιμολόγησης την 1η.4.2024 οι τιμές είναι σταθερές και διαμορφώνονται (κατά μέγιστο) ως εξής (εκτιμήσεις τιμών):

• Κάτοχοι συνδέσεων αγροτικού ρεύματος που ανήκουν σε συνεργατικά σχήματα ή ασκούν συμβολαιακή γεωργία χωρίς ληξιπρόθεσμες οφειλές:             9,3 λεπτά την κιλοβατώρα
• Λοιποί κάτοχοι συνδέσεων αγροτικού ρεύματος χωρίς ληξιπρόθεσμες οφειλές:          9,8 λεπτά την κιλοβατώρα
• Κάτοχοι συνδέσεων αγροτικού ρεύματος που ανήκουν σε συνεργατικά σχήματα ή ασκούν συμβολαιακή γεωργία με ληξιπρόθεσμες οφειλές: 10,5 λεπτά την κιλοβατώρα
• Λοιποί κάτοχοι συνδέσεων αγροτικού ρεύματος με ληξιπρόθεσμες οφειλές: 11 λεπτά την κιλοβατώρα

Οι παραπάνω τιμές αφορούν στο σύνολο της κατανάλωσης των συγκεκριμένων παροχών.

2. Τι θα ισχύσει για τα επόμενα 8 έτη;

Για τα επόμενα 8 έτη, στο 1/3 της κατανάλωσης των συγκεκριμένων παροχών η τιμή είναι ενιαία και διαμορφώνεται στα 9 λεπτά την κιλοβατώρα.

Για τα 2/3 της κατανάλωσης που απομένουν, οι κάτοχοι συνδέσεων αγροτικού ρεύματος δεν έχουν κάποια δέσμευση και δύνανται να την προμηθεύονται ελεύθερα από την αγορά (ελευθέρως από τον ίδιο η άλλο πάροχο). Τα σχετικά συμβόλαια είναι σταθερά με ενιαία ρήτρα αποχώρησης ύψους 70 ευρώ.

3. Πώς θα μπορεί να υποβάλει αίτηση συμμετοχής ένας ενδιαφερόμενος; Πότε θα αρχίσει η υποβολή;

Η έναρξη τιμολόγησης για το πρόγραμμα χαμηλών τιμών, που αφορούν στο αγροτικό ρεύμα με τη μορφή διμερών μακροχρόνιων συμβάσεων, ξεκινάει από την 1^η.4.2024. Το χρονικό διάστημα, ωστόσο, κατά το οποίο θα υποβάλλονται οι αιτήσεις από τους δικαιούχους θα ανακοινωθεί προσεχώς.

4. Δεδομένου ότι οι χρεώσεις θα είναι διαφορετικές για δικαιούχους που έχουν ληξιπρόθεσμες οφειλές προς τους παρόχους ρεύματος, υπάρχει δυνατότητα ρύθμισης αυτών των εκκρεμοτήτων και με ποιους όρους;

Πρόκειται για μια δίκαιη ρύθμιση, καθώς οι συνεπείς αγρότες θα έχουν στα πρώτα δύο χρόνια χαμηλότερη εκτιμώμενη τιμή ανά KW (κάτω από 10 λεπτά) ενώ στους έχοντες ληξιπρόθεσμες οφειλές η τιμή της KW εκτιμάται ότι θα κινείται μεταξύ 10,5 – 11 λεπτά δεδομένου ότι θα μπορούν ταυτόχρονα να ρυθμίσουν τις οφειλές τους στους προμηθευτές ηλεκτρικής ενέργειας με εξόφληση σε βάθος δεκαετίας και μηδενικό επιτόκιο.

Η χρηματοδότηση της ρύθμισης θα προέλθει από το Ταμείο Ενεργειακής Μετάβασης. Οι χρεώσεις της συμφωνίας θα είναι ισοκατανεμημένες στη διάρκεια της δεκαετίας.

5. Ποιοι πάροχοι θα συμμετάσχουν στο πρόγραμμα και με ποιον τρόπο;

Το πρόγραμμα δύνανται να προσφέρουν όλοι οι προμηθευτές ηλεκτρικού ρεύματος. Η απαιτούμενη ενέργεια θα προέρχεται από ανανεώσιμες πηγές ενέργειας. Οι συμμετέχοντες πάροχοι θα λάβουν όρους σύνδεσης για συγκεκριμένα έργα ΑΠΕ που θα υποστηρίζουν το πρόγραμμα κατ’ απόλυτη προτεραιότητα.

6. Καθώς η συμμετοχή των εταιρειών δεν θα είναι υποχρεωτική, δεν υπάρχει κίνδυνος απότομης αύξησης του κόστους για τα ? της κατανάλωσης τα οποία δεν θα καλύπτονται από την ελεγχόμενη τιμή μετά το πέρας της πρώτης διετίας;

Η συμμετοχή των παρόχων ηλεκτρικής ενέργειας στο πρόγραμμα είναι προαιρετική και δεν εκτιμάται πως θα υπάρξει απότομη αύξηση του κόστους μετά το πέρας της διετίας. Κι αυτό, καθώς για τα 8 έτη που θα ακολουθήσουν για το 1/3 της κατανάλωσης των παροχών η τιμή είναι ενιαία και διαμορφώνεται στα 9 λεπτά την κιλοβατώρα. Σημειώνεται πως για τα 2/3 οι κάτοχοι συνδέσεων αγροτικού ρεύματος δεν έχουν κάποια δέσμευση και δύνανται να την προμηθεύονται ελεύθερα από την αγορά (ελευθέρως από τον ίδιο η άλλο πάροχο).

7. Πόση ισχύς ΑΠΕ απαιτείται για την εξυπηρέτηση αυτού του προγράμματος; Ποιο είναι το χρονοδιάγραμμα περάτωσης των έργων;

Το πρόγραμμα της συμφωνίας παρόχων - αγροτών θα εξυπηρετηθεί με 300 έως 500 MW ΑΠΕ που θα τύχουν απόλυτης προτεραιότητας έργων σύνδεσης. Γι’ αυτό θα περιγράφεται κάλυψη του 1/3 των αναγκών ηλεκτρικής ενέργειας, με σταθερή τιμή για 8 έτη. Τα έργα αυτά θα είναι έτοιμα μετά από 2 έτη.

8. Για ποιο λόγο είναι δυνατό να προσφερθούν αυτές οι τιμές μέσω του προγράμματος διμερών μακροχρόνιων συμβάσεων κι όχι μέσω της αγοράς;

Εκτιμάται πως το πρόγραμμα θα είναι ελκυστικό για τους παρόχους που θα συμμετάσχουν λόγω της μακροχρόνιας δέσμευσης, με βάση τις εναλλακτικές συμφωνίες που, ήδη, συνάπτουν με μεγάλους πελάτες τους.

Πέραν του νέου προγράμματος διμερών μακροχρόνιων συμβάσεων, η κυβέρνηση έχει ήδη ανακοινώσει ένα πλέγμα μέτρων ελάφρυνσης του ενεργειακού κόστους για τους παραγωγούς του πρωτογενούς τομέα.

9. Η έκπτωση ύψους 10% στο αγροτικό ρεύμα, από ποιον πάροχο θα προσφέρεται και για πόσο χρονικό διάστημα;

Η εν λόγω έκπτωση θα παρέχεται στους αγρότες, αποκλειστικά, από την ΔΕΗ. Έχει περίοδο ισχύος από τον Μάιο μέχρι και τον Σεπτέμβριο, δηλαδή τους μήνες των υψηλών, αγροτικών καταναλώσεων.

10. Υπάρχει πρόβλεψη για ρύθμιση χρεών προς τη ΔΕΗ και άλλους παρόχους των Τοπικών και Γενικών Οργανισμών Εγγείων Βελτιώσεων (ΤΟΕΒ, ΓΟΕΒ);

Ναι, ειδικότερα όσον αφορά στη Θεσσαλία που επλήγη από τις καταστροφικές πλημμύρες, οι ΟΕΒ θα καταργηθούν και οι σχετικές δραστηριότητες θα ενταχθούν στο νέο Οργανισμό Υδάτων Θεσσαλίας. Σημειώνεται πως το Κράτος αναλαμβάνει το 75% του χρέους των ΟΕΒ της Θεσσαλίας, το οποίο διαμορφώνεται σε 8 εκατ. ευρώ. Σε σχέση με την υπόλοιπη Ελλάδα τα χρέη (76 εκατ. ευρώ) θα ρυθμιστούν με δεκαετή εξόφληση και μηδενικό επιτόκιο, το οποίο θα επιδοτηθεί από το Κράτος.

11. Ποιο είναι το πεδίο δράσης του προγράμματος «Απόλλων» και πώς ακριβώς θα υλοποιηθεί;

Το «Απόλλων» είναι το μεγαλύτερο πρόγραμμα ενεργειακού συμψηφισμού με πράσινη ενέργεια στη χώρα. Για την υλοποίησή του θα διενεργηθούν διαγωνισμοί, στο πλαίσιο των οποίων θα επιλεχθούν ώριμα έργα Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας (ΑΠΕ). Αυτά θα ξεκινήσουν να ηλεκτρίζονται εντός διετίας.

12. Ποια είναι τα οφέλη του προγράμματος «Απόλλων»;

Η ενέργεια που θα παράγεται από τα έργα ΑΠΕ που θα συμμετέχουν στο πρόγραμμα θα καλύψει μέρος των ενεργειακών αναγκών των ευάλωτων συμπολιτών μας, των ΟΤΑ Α’ και Β’ βαθμού, των ΔΕΥΑ, αλλά και των Τοπικών και Γενικών Οργανισμών Εγγείων Βελτιώσεων. Πρακτικά αυτό σημαίνει, πως μέσα από το «Απόλλων, οι ΤΟΕΒ και ΓΟΕΒ θα έχουν σημαντική και μόνιμη ανακούφιση από το ενεργειακό κόστος.

13. Θα υπάρξει επιδότηση για αυτόνομα φωτοβολταϊκά συστήματα, μέσω των οποίων θα μπορέσουν οι αγρότες να καλύψουν τις ενεργειακές τους απαιτήσεις;

Το πρόγραμμα «Φωτοβολταϊκά στο Χωράφι», με προϋπολογισμό 30 εκατ. ευρώ, αφορά αποκλειστικά σε αγρότες και αναμένεται να ξεκινήσει το αμέσως επόμενο χρονικό διάστημα. Παράλληλα, αυξάνεται, άμεσα (από 3MW σε 6MW), ο «κλειδωμένος» ηλεκτρικός χώρος, διαθέσιμος κατά προτεραιότητα στους αγρότες ανά υποσταθμό του ΔΕΔΔΗΕ (6MW Χ 225 υποσταθμοί στη χώρα = 1350MW). Επιπρόσθετα, αυξάνεται το επιτρεπόμενο όριο για φωτοβολταϊκά των αγροτών (από 10kW σε 50kW), με κατά προτεραιότητα πρόσβαση στον «κλειδωμένο» χώρο.