Έρευνα γνώμης: Η Συντήρηση κυριαρχεί επειδή είναι διασπασμένες οι προοδευτικές δυνάμεις

Γιατί τα προοδευτικά κόμματα εμφανίζουν χαμηλή εκλογική δυναμική, παρά το γεγονός ότι έχουν καθολική αποδοχή έννοιες με τις οποίες ταυτίζεται η Κεντροαριστερά και η Αριστερά; «Ο σημερινός κατακερματισμός δυνάμεων είναι ξεκάθαρο ότι αφήνει εκκρεμές το επίδικο της εκπροσώπησης και άρα αυτός ο κατακερματισμός είναι το αίτιο της συντηρητικής κυριαρχίας και όχι η συντηρητικοποίηση της ελληνικής κοινωνίας» απαντά ο Κώστας Ελευθερίου, επίκουρος καθηγητής στο Τμήμα Πολιτικής Επιστήμης του ΔΠΘ. Την απάντησή του την στηρίζει στην ανάλυση των ευρημάτων της μεγάλης έρευνας που διεξήγαγε το Ινστιτούτο Εναλλακτικών Πολιτικών ΕΝΑ με τίτλο «Το Αριστερό Ημισφαίριο στην ελληνική κοινωνία».

Τι έδειξε η έρευνα

Ο κ. Ελευθερίου, που συντονίζει τον Κύκλο Πολιτικής Ανάλυσης του ΕΝΑ, παρατηρεί πως υπάρχει «διείσδυση ορισμένων ιδεών και πολιτικών της Αριστεράς στην ελληνική κοινή γνώμη, κάτι που καταδεικνύει την ύπαρξή μιας κοινωνικής Αριστεράς», ενώ εκτιμά ότι «ένα κομμάτι της ελληνικής κοινωνίας πολιτικοποιείται κι ένα μεγαλύτερο είναι δυνατόν να πολιτικοποιηθεί προς κάποια αριστερή πρόταση». «Δεν έχει επικρατήσει απολύτως μια συντηρητική παλινόρθωση, παρά κάποιες σαφείς τάσεις (πρόσφυγες-μετανάστες, τεκνοθεσία ομόφυλων ζευγαριών) που είναι εμφανείς στον λόγο κομμάτων της ακροδεξιάς και φαίνεται πως επηρεάζουν τμήματα της κοινής γνώμης» σημειώνει.

Τα σημαντικότερα ευρήματα

Η έρευνα πραγματοποιήθηκε στις αρχές Φεβρουαρίου σε συνεργασία με την εταιρεία ερευνών Prorata και περιλαμβάνει ερωτήματα που αφορούν την ιδεολογική τοποθέτηση των πολιτών, την άποψή τους για βασικές ιδεολογικές και πολιτικές έννοιες, ενώ επιχειρεί να χαρτογραφήσει τις συγγένειες μεταξύ των πολιτικών κομμάτων, εξάγοντας χρήσιμα συμπεράσματα για την πολιτική ιστορία της Ελλάδας και μάλιστα την πολύ πρόσφατη.

Μερικά από πιο ενδιαφέροντα ευρήματα της έρευνας, όπως τα αναλύει ο Κώστας Ελευθερίου, είναι τα ακόλουθα:

• Ελαφρώς περισσότεροι πολίτες αυτοπροσδιορίζονται ως κεντροδεξιοί/δεξιοί (34,9%) απ’ ό,τι ως αριστεροί/κεντροαριστεροί (31,3%). Η κεντροδεξιά παράταξη, οριακά πάλι, θεωρείται ότι είχε τη μεγαλύτερη συμβολή στην πρόοδο της χώρας μετά το 1974.
• Ο ιδεολογικός αυτοπροσδιορισμός που υπερέχει είναι αυτός του «πατριώτη» και μετά του «κεντρώου». Το «κεντροαριστερός» ως κύριο αυτοπροσδιορισμό μοιράζονται οι δυνητικοί ψηφοφόροι ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ και ΠΑΣΟΚ-ΚΙΝΑΛ, του «κομμουνιστή» οι του ΚΚΕ, του «αριστερού» οι της Νέας Αριστεράς και του ΜΕΡΑ25 και του «προοδευτικού» οι της Πλεύσης Ελευθερίας.
• Στον γενικό πληθυσμό φαίνεται πως έχουν πλειοψηφική διείσδυση ορισμένες αριστερές αναλύσεις περί της φύσης της κοινωνίας, της δημοκρατίας, των εργασιακών σχέσεων, της φορολογικής πολιτικής, της θέσης της χώρας στο διεθνές περιβάλλον.
• Ο ρόλος του κράτους στην οικονομία αναγνωρίζεται ως κεντρικός από τους περισσότερους πολίτες όλων των παρατάξεων στα βασικά συλλογικά αγαθά (νερό, ενέργεια, υγεία, εκπαίδευση, υποδομές μεταφορών). Ωστόσο, οι περισσότεροι πολίτες αποτιμούν αρνητικά τον συγκεκριμένο ρόλο του ελληνικού κράτους στην Γ’ Ελληνική Δημοκρατία.
• Στον γενικό πληθυσμό φαίνεται πως έννοιες της σύγχρονης Αριστεράς (κοινωνική οικονομία, συνεταιριστικές επιχειρήσεις, συμμετοχικός προϋπολογισμός) υπερέχουν έναντι πιο παραδοσιακών (πάλη των τάξεων, δημοκρατικός συγκεντρωτισμός). Ωστόσο η έννοια του σοσιαλισμού έχει αξιοσημείωτη διείσδυση τόσο στον γενικό πληθυσμό όσο και ακόμα μεγαλύτερη σε αριστερούς/κεντροαριστερούς ερωτώμενους.
• Οι αριστεροί/κεντροαριστεροί ανησυχούν περισσότερο για την ευαλωτότητα της δημοκρατίας στην Ελλάδα (64%).
• Ο Αλέξης Τσίπρας αποτιμάται θετικά από το 38% αριστερών/κεντροαριστερών και αρνητικά από το 40%.
• Αρνητικά αποτιμά την κυβέρνηση ΝΔ 2019-2023 το 55% των πολιτών, ενώ τη κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ 2015-2019 αρνητικά αποτιμά το 79%. Οι αριστεροί/κεντροαριστεροί κρίνουν αρνητικά την πρώτη στο 87% και τη δεύτερη στο 55%.
• Η Συμφωνία των Πρεσπών αποτιμάται αρνητικά από το γενικό πληθυσμό (63%), αλλά θετικά από τους αριστερούς/κεντροαριστερούς (67%). Η υπογραφή του τρίτου μνημονίου αποτιμάται αρνητικά από το 87% του γενικού πληθυσμού και επίσης αρνητικά από το 78% αριστερών/κεντροαριστερών.
• Πιο κοντά στην ΝΔ θεωρούν οι περισσότεροι πολίτες ότι βρίσκεται το ΠΑΣΟΚ-ΚΙΝΑΛ, στον ΣΥΡΙΖΑ η Νέα Αριστερά, στο ΠΑΣΟΚ-ΚΙΝΑΛ η ΝΔ και στο ΚΚΕ το ΜΕΡΑ25

Δείτε ολόκληρη την έρευνα

Η εκδήλωση για την παρουσίασή της θα πραγματοποιηθεί στις 6 Μαρτίου στις 17:00: Ποια είναι η (Κεντρο)Αριστερά σήμερα; (χώρος Eteron, Λεωκορίου 38-40, Αθήνα)