Ανοίγει όλο και περισσότερα θέματα η Άγκυρα - Χωρίς αυταπάτες κινείται η Αθήνα: Τι «έρχεται» στις ελληνοτουρκικές σχέσεις

Μία σειρά κινήσεων της Άγκυρας το τελευταίο διάστημα προκαλούν προβληματισμό και μένει να φανεί αν η γειτονική χώρα πράγματι επιθυμεί να γίνουν βήματα προόδου στις ελληνοτουρκικές σχέσεις. Από τη μία πλευρά ο Τούρκος πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν λέει πως θέλει να παραμείνει στο τραπέζι του διαλόγου, ωστόσο από την άλλη συγκεκριμένες κινήσεις δείχνουν πως δεν άλλαξε θέσεις σε μία σειρά κρίσιμων θεμάτων.

Στην Αθήνα δεν θέλουν να κοπούν οι γέφυρες επικοινωνίας, καθώς εκτιμούν πως οι όποιες διαφορές δεν πρέπει να παράγουν αυτόματα εντάσεις. Ωστόσο, την ίδια στιγμή στην κυβέρνηση δεν υπάρχουν αυταπάτες πως η τουρκική πλευρά θα εγκαταλείψει από τη μία μέρα στην άλλη το αναθεωρητικό της αφήγημα και κρατούν «μικρό καλάθι».

Οι διαδοχικές προκλήσεις της Τουρκίας

Υπενθυμίζεται πως για περίπου ένα χρόνο μετά τους καταστροφικούς σεισμούς στην γειτονική χώρα η τουρκική πλευρά είχε χαμηλώσει τους τόνους και έδειχνε πως επιθυμούσε να γίνουν βήματα στις σχέσεις των δύο χωρών. Το τελευταίο όμως διάστημα η Άγκυρα ανοίγει το ένα θέμα μετά το άλλο και ενδεικτικά αναφέρεται πως χθες με NAVTEX δεσμεύει μεγάλες περιοχές ακόμη και στο κέντρο του Αιγαίου για διεξαγωγή άσκησης Έρευνας και Διάσωσης. Προηγήθηκαν οι αδικαιολόγητα υψηλοί τόνοι για το θέμα των θαλάσσιων πάρκων, τα σχέδια για διδασκαλία της «Γαλάζιας πατρίδας» στα σχολεία, η απόφαση να λειτουργήσει ως τζαμί ο βυζαντινός ναός της Μονής της Χώρας στην Κωνσταντινούπολη κ.α.

Την ίδια στιγμή ανακοινώθηκε ευρείας κλίμακας αεροναυτική άσκηση των τουρκικών ενόπλων δυνάμεων στο Αιγαίο, την Ανατολική Μεσόγειο, τη Θάλασσα του Μαρμαρά και τη Μαύρη Θάλασσα. Με τούρκικα μέσα να αναφέρουν ότι οι ασκήσεις «Θαλασσόλυκος 1» και «Θαλασσόλυκος 2» - οι οποίες διεξάγονται κάθε δύο χρόνια-ακυρώθηκαν το 2023 λόγω της θετικής ατζέντας μεταξύ Τουρκίας και Ελλάδας.

Πάντως, από την πλευρά του ο Τούρκος πρόεδρος σε δημόσιες τοποθετήσεις του λέει πως επιθυμεί να συνεχιστεί ο διάλογος μεταξύ των δύο χωρών. Σε πρόσφατες δηλώσεις του αναφέρθηκε στην επικείμενη επίσκεψη του πρωθυπουργού στην Άγκυρα, σημειώνοντας «θα έχουμε την ευκαιρία να μιλήσουμε για το πώς μπορούμε να φέρουμε τις σχέσεις Τουρκίας και Ελλάδας σε πολύ καλύτερη θέση». Και τη Δευτέρα σημείωσε πως «εμείς προσπαθούμε να αυξήσουμε τους φίλους μας. Δεν έχουμε κανένα πρόβλημα που δεν μπορούμε να λύσουμε με τις χώρες της περιοχής μας. Πιστεύουμε ότι δεν υπάρχει πόρτα που δεν μπορεί να ανοίξει ο διάλογος και οι διαπραγματεύσεις».

Βέβαια, το ερώτημα είναι αν πράγματι ο Τούρκος πρόεδρος επιθυμεί να υπάρξει πρόοδος ή απλά δεν θέλει να φανεί πως ευθύνεται για την πορεία των ελληνοτουρκικών σχέσεων. Μέχρι τώρα στις συναντήσεις που έγιναν τον Απρίλιο τόσο για τα Μέτρα Οικοδόμησης Εμπιστοσύνης όσο και για την θετική ατζέντα η τουρκική πλευρά απέφυγε να προχωρήσει σε κινήσεις που θα δυναμίτιζαν το κλίμα και η συζήτηση περιορίστηκε στα λεγόμενα εύκολα θέματα.

Πώς απαντά η Αθήνα

Στην κυβέρνηση δεν περνά απαρατήρητο πως ενώ έχει προγραμματιστεί εδώ και καιρό η επίσκεψη του πρωθυπουργού στην Άγκυρα στις 13 Μαΐου η τουρκική πλευρά συνεχίζει να ανοίγει θέματα. Το γεγονός αυτό προκαλεί προβληματισμό στην ελληνική πλευρά, καθώς ουσιαστικά γίνονται βήματα πίσω από την γειτονική χώρα μετά από μία σχετικά ήρεμη περίοδο.

Από την πλευρά της η Αθήνα θέλει την διατήρηση ανοιχτών διαύλων επικοινωνίας, χωρίς αυτό να σημαίνει πως δεν απαντά στις τουρκικές προκλήσεις. Για παράδειγμα, στην κυβέρνηση θεωρούν παντελώς αδικαιολόγητη την αντίδραση της Τουρκίας στο θέμα των θαλάσσιων πάρκων - καθώς πρόκειται για πρωτοβουλία με περιβαλλοντικό χαρακτήρα- και καθιστούν σαφές πως η Ελλάδα θα προχωρήσει στο θέμα αυτό.

Όσον αφορά στην απόφαση να λειτουργήσει ως τζαμί ο βυζαντινός ναός της Μονής της Χώρας στην Κωνσταντινούπολη το υπουργείο Εξωτερικών έκανε λόγο για πρόκληση στην διεθνή κοινότητα. Πρόκειται για μία «απολύτως καταγγελτέα κίνηση» είπε ο Δημήτρης Καιρίδης, τονίζοντας ότι ο Κυριάκος Μητσοτάκης θα θέσει το θέμα κατά την συνάντησή του με τον Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν.

Από την Αθήνα τονίζεται εμφατικά πως «είναι δεδομένο ότι δεν υποχωρούμε από τα κυριαρχικά μας δικαιώματα». Σε αυτή την χρονική συγκυρία επιχειρείται να μπουν μπροστά θέματα που μπορούν να φέρουν πιο κοντά τις δύο χώρες και η πιο βαριά ατζέντα να πάει για αργότερα.